1. Щийе хәбате йан жи мәкʹтәбеда, дәрһәԛа чь дькарьн пьрса бьдьнә мә?

 ГАВА һәвалхәбатчи йан һәвалдәрсханәк дәрһәԛа баԝәрийа тә тьштәки жь тә дьпьрсә, тӧ хԝә ча тʹәхмин дьки? Дьбәкә тӧ бәр хԝә дькʹәви? Гәләк жь мә хԝә ӧса тʹәхмин дькьн. Пьрсед ӧса әшкәрә дькьн, кӧ әԝ мәрьв чаԝа дьфькьрә йан чь баԝәр дькә. Бь ве йәке мәщал дькʹәвә дәсте мә, кӧ әм жерʹа шәʹдәтийе бьдьн. Ле щара нета һьнә мәрьва әԝ ә, кӧ ԛәрфе хԝә баԝәрийа мә бькьн. Әм жь ве йәке әʹщебмайи наминьн, чьмки һьнә мәрьва тьштед нәбаш дәрһәԛа баԝәрийа мә бьһистьнә (Кʹаред Шандийа 28:22). Ӧса жи әм «рʹожед ахьрийеда» дьжин у гәләк мәрьв «берʹәʹм» у «зӧлмкʹар» ьн (2 Тимотʹейо 3:1, 3).

2. Чьрʹа фәрз ә кӧ әм мьлук бьн?

² Дьԛәԝьмә тӧ бәр хԝә дькʹәви у дьфькьри: «Гава кәсед дьн дьхԝазьн дәрһәԛа баԝәрийа мьн тʹәви мьн бькʹәвьнә дәʹԝе, әз чаԝа дькарьм рʹьһʹәтийе хԝәй кьм у бь мәʹрифәти тʹәви ԝан хәбәр дьм?» Гәло чь дькарә али тә бькә? Ве дәрәщеда бәрбьһери дькарә али тә бькә. Гава мәрьве нәрм у мьлук әʹщьз дькьн, йан жи чахе әԝ ньзанә кӧ ча щаба хԝә бьдә, йәкә әԝ зу һерс накʹәвә (Мәтʹәлок 16:32). Тӧ дькари бьфькьри, кӧ готьн һеса йә, ле кьрьн чәтьн ә. Гәло тӧ ча дькари дьһа бәрбьһер би? Гава кәсәк жь бо баԝәрийа тә тәрʹа дькʹәвә дәʹԝе, тӧ ча дькари бь зьманәки нәрм ԝирʹа хәбәр ди? Де-бав ча дькарьн зарʹед хԝә һин кьн, кӧ әԝана баԝәрийа хԝә бь нәрми бьпʹарезьн? Ве готареда әме щабед ван пьрса бьстиньн.

3. Чьрʹа әм дькарьн бежьн кӧ мьлукти ԛәԝат ә, нә кӧ кемаси йә? (2 Тимотʹейо 2:24, 25)

³ Мьлукти ԛәԝат ә, нә кӧ кемаси йә. Дәрәща чәтьнда, сәва кӧ мәрьв рʹьһʹәтийе хԝәй кә, ԛәԝат лазьм ә. Мьлукти йәк жь һʹӧнӧред бәре рʹӧһʹе пироз ә (Галати 5:22, 23). Бь зьмане Йунани, хәбәра «мьлукти» щара һьндава һәспәки бәйани дьдьнә хәбате, йе кӧ дьһатә һинкьрьне. Рʹаст ә һәспе ӧса һеди-һеди нәрм дьбә, ле диса жи әԝ ԛәԝи йә. Ле әм ча дькарьн һьм мьлук бьн, һьм жи ԛәԝи бьминьн? Бь ԛәԝата хԝә әм нькарьн ве йәке бькьн. Әм гәрәке бона рʹӧһʹе пироз дӧа бькьн у жь Хԝәде бьхԝазьн, ԝәки Әԝ али мә бькә. Сәрһатийед гәләк мәрьва нишан дькьн, кӧ әв йәк фәрз ә. Мәсәлә, гава мәрьв дьхԝәстьн хушк-бьред мәрʹа бькʹәвьнә дәʹԝе, йан һерса ԝан рʹакьн, йәкә әԝана бәрбьһер у мьлук дьман. Мьлуктийа ԝан сәр кәсед дьн һʹӧкӧм дькьр у әԝана ида дәрһәԛа Шәʹдед Йаһоԝада баш дьфькьрин (Бьхунә 2 Тимотʹейо 2:24, 25). Тӧ ча дькари мьлуктийе, хԝәрʹа бьки ԛәԝат?

4. Жь мәсәла Исһаԛ, әм дькарьн дәрһәԛа мьлуктийе чь пебьһʹәсьн?

⁴ Гәләк сәрһатийед жь Кʹьтеба Пироз нишан дькьн, ԝәки мьлукти чьԛас ԛимәт ә. Мәсәлә, гава Исһаԛ ль һәрема Гераре щи-ԝар бу, Фьльстийа жь һʹәвсудийе биред аве, йед кӧ хӧламед баве ԝи кʹола бун, хьтьмандьн. Дәԝса кӧ әԝ тʹәви ԝан шәрʹ бькә, Исһаԛ малбәта хԝәва жь ԝедәре дәрбази щики дьн бу у биред тʹәзә кʹола (Дәстпебун 26:12-18). Ле Фьльстийа готә ԝан: «Әва ава мә йә». Ԝе щаре жи әԝи әԝ чәтьнайи бь әʹдьлайи сафи кьр (Дәстпебун 26:19-25). Гава кәсед дьн ԝи әʹщьз дькьрьн йан һерса ԝи данин, гәло чь али ԝи дькьр мьлук бьминә? Бе шьк, мәсәла де-баве ԝи гәләк сәр ԝи һʹӧкӧм кьрьбу. Әԝи дьдит ԝәки баве ԝи Бьраһим мәрьвәки әʹдьлайиһʹәз ә у дийа ԝи Сәра жи йәкә «мьлук у гьранә» (1 Пәтрус 3:4-6; Дәстпебун 21:22-34).

5. Де-бав ча дькарьн зарʹед хԝә һин кьн, кӧ әԝана бьбьнә мәрьвед нәрм у мьлук? Мәсәле биньн.

⁵ Иро жи лазьм ә ԝәки де-бав зарʹед хԝә һин кьн, ԝәки әԝана бьбьнә мәрьвнә мьлук. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьнә мәсәла Максенс, йе кӧ 17 сали йә. Мәкʹтәбеда у хьзмәтийеда, мәрьвед дор-бәре ԝи һерс бун. Де-баве ԝи әԝ һин дькьрьн кӧ бьбә йәки мьлук. Әԝана дьбежьн: «Максенс фәʹм кьр, кӧ һеса йә мәрьв зу жь хԝә дәре у һерс кʹәвә, ле мәрьве ԛәԝи дькарә һерса хԝә контрол кә». Бәле, Максенс һин бу кӧ бьбә йәки мьлук.

6. Дӧакьрьн чаԝа дькарә али мә бькә, кӧ әм мьлук бьминьн?

⁶ Һәрге кәсәк дәрһәԛа Хԝәде йан жи Кʹьтеба Пироз тьштәки хьраб бежә, әм чь дькарьн бькьн? Әм гәрәке ԛәԝат у биланийе жь Хԝәде бьхԝазьн, ԝәки әм бькарьбьн бь нәрми щаба ԝан бьдьн. Ле һәрге мә бь сәрт щаба ԝан да, ԝи чахи әм чь дькарьн бькьн? Әм дькарьн бона ԝе дәрәще дӧа бькьн у бьфькьрьн кӧ щарәкә дьн, әм чаԝа дькарьн дьһа баш щаба ԝан бьдьн. Паше, Йаһоԝа ԝе бь сайа рʹӧһʹе пироз ԛәԝате бьдә мә, кӧ әм хԝә контрол кьн у мьлук бьминьн.

7. Рʹезед Кʹьтеба Пироз ча али мә дькьн, кӧ әм гьли у кьред хԝә контрол кьн? (Мәтʹәлок 15:1, 18)

⁷ Һьнә рʹезед Кʹьтеба Пироз дькарьн али мә бькьн, кӧ әм дәрәщед чәтьнда зьмане хԝә бькарьбьн. Рʹӧһʹе пироз дькарә али  мә бькә, ԝәки әм ван рʹеза биньн бира хԝә (Йуһʹәнна 14:26). Мәсәлә, принсипед кʹьтеба Мәтʹәлокда дькарьн али мә бькьн кӧ әм нәрм бьн (Бьхунә Мәтʹәлок 15:1, 18). Ӧса жи, рʹезед ве кʹьтебе әшкәрә дькьн, кӧ кʹара зьмане нәрм у ширьн чьԛас мәзьн ә (Мәтʹәлок 10:19; 17:27; 21:23; 25:15).

8. Гава кәсәк тьштәки дьпьрсә, гәрәке әм дәрһәԛа чь бьфькьрьн?

⁸ Бь сайа фәʹмкʹарийе, әм дькарьн мьлук бьн (Мәтʹәлок 19:11). Гава йәк һʹьщуми баԝәрийа кәсәки фәʹмкʹар дькә, әԝ хԝәгьртьне нишан дькә. Фькьред мәрьва мина бәʹре кʹур ьн. Демәк, гава кәсәк тьштәки дьпьрсә, гәләк щар нета пьрса ԝи тьштәки дьн ә. Ләма жи пешийа кӧ щаба ԝи бьдьн, дьһа баш ә әм сәр нета пьрса ԝи бьфькьрьн (Мәтʹәлок 16:23).

9. Гидәон чаԝа фәʹмкʹари у мьлукти нишан кьр чахе меред Әфрайим жерʹа кʹәтьнә дәʹԝе?

⁹ Дина хԝә бьдьне кӧ Гидәон ча щаба Әфрайимийа да. Ԝана бь һерс пьрси, кӧ әԝи чьрʹа бейи ԝан мьԛабьли дьжмьнед Исраеле шәрʹ кьр. Гәло әԝана чьрʹа һерс кʹәтьн? Гәло жь бо ԝе йәке ԛәдьре ԝан кʹәт? Фьрԛи тʹӧнә мәʹни чь бу, диса жи  Гидәон ԝана фәʹм кьр у щабәкә нәрм да ԝан. Паше һерса ԝан дани у бина ԝан фьрә бу (Һʹакьмти 8:1-3).

10. Чь ԝе али мә бькә ԝәки әм дәрһәԛа баԝәрийа хԝә бь нәрми щаба мәрьва бьдьн? (1 Пәтрус 3:15)

¹⁰ Дьбәкә һәвалхәбатчи йан һәвалдәрсханәк жь мә бьпьрсә, кӧ чьрʹа әм гӧһ дьдьнә ԛанун у принсипед Кʹьтеба Пироз. Һәмьки, әме баԝәрийа хԝә бьпʹарезьн, ле йәкә әме ԛәдьре ньһерʹандьна кәсед дьн жи бьгьрьн (Бьхунә 1 Пәтрус 3:15). Фәрз әԝ ә, кӧ әм пьрсед ӧса инкʹар нәкьн, ле мәщале бьвиньн, ԝәки нета ԝи фәʹм бькьн. Мәʹнийа пьрса ԝи чь бә жи, йәкә әм гәрәке бь нәрми щаба ԝи бьдьн. Щабед мә дькарьн сәр ԝи һʹӧкӧм кьн, ԝәки әԝ сәр ньһерʹандьна хԝә бьфькьрә. Һәрге әԝ сәрт йан беԛәдьр хәбәр дә, диса жи әм гәрәке бь ԛәдьр щаба ԝи бьдьн (Рʹомайи 12:17).

11-12. (а) Пешийа кӧ әм щаба пьрсәкә чәтьн бьдьн, әм гәрәке дәрһәԛа чь бьфькьрьн? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.) (б) Ча пьрса кәсәки дькарә мәщале бьдә мә, ԝәки хәбәрданәкә хԝәш дәстпекьн. Мәсәле биньн.

¹¹ Һәрге һәвалхәбатчи жь мә бьпьрсә, кӧ әм чьрʹа рʹожа буйине дәрбаз накьн, әм дькарьн дина хԝә бьдьнә ԝан тьшта: Дьԛәԝьмә әԝ дьфькьрә кӧ изьна мә ԛә тʹӧнә кʹеф кьн. Йан жи, дьԛәԝьмә әԝ дьфькьрә ԝәки жь бо ве йәке кӧ әм рʹожа буйине дәрбаз накьн, әв йәк дькарә хьраб һʹӧкӧм кә сәр һәләԛәтийа ортʹа хәбатчийа. Һәрге әм нета пьрса ԝи фәʹм кьн, ԝе мәрʹа дьһа һеса бә щаба ԝи бьдьн. Мәсәлә, әм дькарьн пʹайе ԝи бьдьн, кӧ әԝ дьхԝазә ԝәки сәр хәбате һәләԛәтийа ортʹа хәбатчийа тʹьме баш бә, у бежьн кӧ нета мә жи һәма әв йәкә. Бь сайа ве йәке дьԛәԝьмә мәщала хәбәрдана баш вәбә у әме бькарьбьн зәлал ԝирʹа шьровәкьн, кӧ Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа дәрбазкьрьна рʹожа буйине чь дьбежә.

¹² Чахе щарәкә дьн диса пьрсәкә ӧса чәтьн пешда бе, ве дәрәщеда жи әм гәрәке хԝә ӧса бьдьнә кʹьфше. Дьԛәԝьмә һәвалхәбатчик бежә, ԝәки Шәʹдед Йаһоԝа гәрәке ньһерʹандьна хԝә һьндава һомосексуалийе бьгӧһезьн. Готьнед ӧса нишан дькьн, ԝәки әԝ бь тʹәмами фәʹм накә, кӧ Шәʹдед Йаһоԝа дәрһәԛа ве пьрсе чь дьфькьрьн. Дьԛәԝьмә һәваләки ԝи йан мәрьвәки ԝи һомосексуал ә. У әԝ дьфькьрә, ԝәки әм мәрьвед һомосексуал нәфрʹәт дькьн. Дьһа баш ә, кӧ әм ԝирʹа шьровәкьн ԝәки әм ԛәдьре ньһерʹандьна һәр кәси дьгьрьн b (1 Пәтрус 2:17). Паше, әм дькарьн ԝирʹа зәлал кьн кӧ кʹара ԛанунед Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа нав-намусийе чь йә.

13. Тӧ чаԝа дькари али кәсәки бьки, йе кӧ Хԝәде баԝәр накә?

¹³ Һәрге мәрьвәк тʹәви готьнед мә рʹази нинә, әм гәрәке дәрберʹа нәбежьн, кӧ әм заньн әԝ чь баԝәр дькә (Тито 3:2). Мәсәлә, дьбәкә һәвалдәрсханәки тә бежә, кӧ әв тьштәки беаԛьлайи йә, ԝәки баԝәрийа хԝә Хԝәде биньн. Ле гәло әв йәк те һʹәсабе кӧ әԝ еволусийайе баԝәр дькә у дәрһәԛа ве йәке гәләк тьшт занә? Дьбәкә әԝ тʹәне ԝан гьлийа дьбежә, чь кӧ жь кәсед дьн бьһистийә. Дәԝса кӧ әм дәрһәԛа ве йәке жерʹа бькʹәвьнә дәʹԝе, әм дькарьн дина ԝи бькʹьшиньн сәр тьштәки һʹәԝас, дәрһәԛа чь жи әԝ дькарә паше бьфькьрә. Әм дькарьн жь jw.org жерʹа линка готарәке йан жи видеойәке дәрһәԛа әʹфьрандьне бьшиньн. Паше әм дькарьн дәрһәԛа ван тьшта хәбәр дьн. Бәле, һәрге әм бь ԛәдьр щаба ԝи бьдьн,  әв йәк дькарә ԝи һелан кә, кӧ ньһерʹандьна хԝә бьгӧһезә.

14. Щаһьләки бь наве Нел ча али һәвалдәрсхане хԝә кьр, ԝәки әԝ ньһерʹандьна хԝә дәрһәԛа Шәʹдед Йаһоԝа бьгӧһезә?

¹⁴ Щаһьләки бь наве Нел малпәра мә дьда хәбате, ԝәки нишан кә, кӧ гьлийед һьнә мәрьва дәрһәԛа Шәʹдед Йаһоԝа нәрʹаст ьн. Әԝ дьбежә: «Һәвалдәрсханәки мьн, гәләк щар мьнрʹа дьгот, ԝәки тӧ нә кӧ зандарийе баԝәр дьки, ле Кʹьтеба Пироз, йа кӧ кʹьтебәкә чʹирока йә». Әԝ һәвалдәрсхан изьн нәда Нел, ԝәки баԝәрийа хԝә шьровәкә, ләма жи Нел дина ԝи кʹьшандә сәр пʹара «Зандари у Кʹьтеба Пироз» жь jw.org. Паше һьнә ԝәхт шунда Нел тедәрхьст ԝәки һәвалдәрсхане ԝи әв информасийа сәр jw.org хԝәндийә у һазьр ә дәрһәԛа ве йәке хәбәр дә, кӧ ча әʹмьр пешда һатийә. Бал ԝә жи дькарә дәрәщәкә ӧса һʹәԝас һәбә.

15. Де-бав чаԝа дькарьн али зарʹед хԝә бькьн, ԝәки әԝана бь нәрми щаба мәрьва бьдьн?

¹⁵ Де-бав дькарьн зарʹед хԝә һин кьн, ԝәки әԝана бь нәрми щаба ԝан мәрьва бьдьн, йед кӧ баԝәрийа ԝан дькьнә бьн шьке (Аԛуб 3:13). Һьнә де-бав ԝәʹде ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте, ве йәке зарʹед хԝә һин дькьн. Әԝана дәрһәԛа пьрсед ӧса шеԝьр дькьн, кʹижан кӧ мәкʹтәбеда дькарьн пешда бен у ԝана һин дькьн, кӧ чаԝа бь нәрми у зәлал щаба хԝә бьдьн (Бьньһерʹьн чаргошә « Малбәта Хԝә Һазьр кә»).

16-17. Һәрге пешда хԝә бона һьнә дәрәща һазьр кьн, әв йәк ча дькарә али щаһьла бькә?

¹⁶ Һәрге де-бав зарʹед хԝә пешда һазьр кьн, әв йәк ԝе али ԝан бькә, ԝәки әԝана хԝәха баԝәрийа хԝәда избат бьн у бькарьбьн мәрьвед дьнрʹа шьровәкьн.  Сәр jw.org ве пʹареда, бь наве «Пьрсед Щаһьла», гәләк готаред керһати һәнә. Әв готар али щаһьла дькьн кӧ баԝәрийа хԝә дьһа ԛәԝи кьн у һин бьн, ԝәки әԝана бькарьбьн пе гьлийед хԝә щаба мәрьва бьдьн. Ԝәʹде ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте, де-бав у зарʹ дькарьн ве пʹаре шеԝьр кьн. Ӧса һәр кәс ԝе һин бә баԝәрийа хԝә бь нәрми бьпʹарезә.

¹⁷ Щаһьләки бь наве Метйу дьбежә, кӧ чахе әԝ пешда хԝә һазьр дькә, әв йәк ча али ԝи дькә. Ԝәʹде ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте, Метйу у де-баве ԝи гәләк щар готаред ӧса лекʹолин дькьн, йед кӧ мәкʹтәбеда дькарьн бенә шеԝьркьрьне. Әԝ дьбежә: «Әм дьфькьрьн кӧ чь дәрәщә дькарьн пешда бен у хԝә һазьр дькьн кӧ ча щаба хԝә бьдьн. Гава әз һʹиме баԝәрийа хԝә рʹьнд фәʹм дькьм, ԝи чахи әз хԝә дьһа рʹьһʹәт тʹәхмин дькьм. Һьнге мьнрʹа дьһа һеса йә бь нәрми щаба хԝә бьдьм».

18. Ль гора Колоси 4:6, әм гәрәке чаԝа хәбәр дьн?

¹⁸ Һәрге әм тьштәки бь зәлали у рʹаст шьровәкьн жи, диса жи һьнә мәрьв ԝе гьлийед мә ԛәбул нәкьн. Ле хәбәрдана бь маԛули у мьлукти дькарә кʹаре бинә (Бьхунә Колоси 4:6). Гьлийед мә мина авитьна тʹопәке йә. Әм дькарьн тʹопе бь нәрми йан сәрт кәсәкирʹа бавежьн. Гава әм тʹопе бь нәрми давежьн, листькван дькарә һеса тʹопе бьгьрә у листьке бәрдәԝам кә. Мина ве йәке, һәрге әм бь зьманәки нәрм хәбәр дьн, кәсед дьн ԝе һазьр бьн гӧһ бьдьнә мә у хәбәрдане бәрдәԝам кьн. Һәмьки һәрге кәсәк бьхԝазә тʹәви мә бькʹәвә дәʹԝе, йан ԛәрфед хԝә баԝәрийа мә бькә, әʹсәйи нинә әм щаба ԝи бьдьн (Мәтʹәлок 26:4). Ле һʹәчʹи зәʹф мәрьв ӧса ниньн. Әԝана һазьр ьн гӧһ бьдьнә мә.

19. Гава әм баԝәрийа хԝә дьпʹарезьн әм, чьрʹа гәрәке бь мьлукти щаба хԝә бьдьн?

¹⁹ Әшкәрә йә, кӧ чахе әм нәрм у мьлук ьн, кʹара ве йәке гәләк ә. Гава тӧ щаба пьрсед чәтьн дьди у рʹасти ԛәрфа тейи, Йаһоԝарʹа дӧа бькә у ԛәԝате бьхԝазә, ԝәки тӧ мьлук у нәрм бьмини. Бир нәкә, нәрми у мьлукти наһельн ԝәки шәрʹ-дәʹԝ пешда бен. У щабед тәйә нәрм у мәʹрифәт, дькарьн сәр кәсәки һʹӧкӧм кьн, кӧ әԝ ньһерʹандьна хԝә дәрһәԛа мә у рʹастийед Кʹьтеба Пироз, бьгӧһезә. Бона баԝәрийа хԝә, «һәр гав һазьр бьн, щаба ԝан һʹәмуйа бьдьн. . . . Ле ԝе йәке бь хоф у мьлуктийе бькьн» (1 Пәтрус 3:15). Бәле, бьра мьлукти ԛәԝата тә бә!