1. Сәва кӧ бьра пешдачуйи бә, әԝ гәрәке чь бькә?

 ДАԜЬД Пʹадша Сьлеманрʹа гот: «Һездар у мерхас бә» (1 Пʹадшати 2:1-3). Әв ширәт бона һʹәму бьред кӧ дьхԝазьн чʹәʹв бьдьнә Иса, гәләк фәрз ә. Сәва кӧ әԝана пешдачуйи бьн, әԝана гәрәке һин бьн гӧһ бьдьнә ԛанунед Хԝәде. Ӧса жи әԝана гәрәке принсипед Кʹьтеба Пироз әʹмьре хԝәйи һәррʹожида биньн сери (Луԛа 2:52). Чьрʹа гәләк фәрз ә кӧ бьред щаһьл бьбьнә шагьртед Иса йед гьһишти?

2-3. Чьрʹа фәрз ә кӧ бьред щаһьл бьбьнә Мәсиһийед гьһишти?

² Бьред мә һьм малбәтеда һьм жи щьватеда щабдарийед фәрз тиньн сери. Бьред щаһьл, бе шьк һун жи дьхԝазьн щабдарийа бьстиньн. Дьԛәԝьмә тә хԝәрʹа нет данийә, ԝәки бьби хьзмәткʹаре һәртʹьм, бәрдәстийе щьвате, у паше бьби рʹуспийе щьвате. Дьбәкә тӧ ӧса жи дьхԝази бьзәԝьщи у бьби бав (Әфәси 6:4; 1 Тимотʹейо 3:1). Сәва кӧ тӧ бьгьһижи ван нета, гавәкә фәрз әԝ ә, кӧ тӧ бьби Мәсиһийе рʹӧһʹанида гьһишти. b

³ Чь дькарә али тә бькә, ԝәки тӧ рʹӧһʹанида гьһишти би? Бона ве йәке, лазьм ә, ԝәки тӧ һьнә һʹӧнӧред фәрз нав хԝәда пешда бини. Ӧса жи, тӧ дькари хԝә ньһада бона щабдарийед тʹәзә һазьр ки.

4. Тӧ дькари кʹидәре бона хԝә мәсәлед баш бьвини? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

⁴ Чʹәʹв бьдә мәсәлед баш. Кʹьтеба Пирозда гәләк  сәрһатийед мәрьвед гьһишти һәнә. Ԝана Хԝәде һʹәз дькьр у щурʹә-щурʹә щабдари дьанинә сери, кӧ бона щьмәʹта Хԝәде хәм бькьн. Иро жи мәрьвед ӧса гьһишти малбәт у щьвата тәда һәнә (Ибрани 13:7). Иса жи мәсәләкә беԛьсур мәрʹа һиштийә (1 Пәтрус 2:21). Сәрһатийед ван кәса рʹьнд лекʹолин кә у дина хԝә бьдә һʹӧнӧред ԝанә һәрә баш (Ибрани 12:1, 2). Паше бьфькьрә, кӧ тӧ чьда дькари чʹәʹв бьди ԝан.

5. Чь дькарә али тә бькә кʹур бьфькьри у әв йәк чьрʹа фәрз ә? (Зәбур 119:9)

⁵ Һәртʹьм кʹур бьфькьрә (Мәтʹәлок 3:21). Мере аԛьл пешийе рʹьнд дьфькьрә у паше кʹар дькә. Ле чьрʹа щарна һеса нинә, ԝәки әм кʹур бьфькьрьн? Чьмки һʹәчʹи зәʹф хортед ве дьне, ль гора һәст у фькьред хԝә сафикьрьна дькьн (Мәтʹәлок 7:7; 29:11). Ӧса жи телевизийон, филм у интернет дькарьн сәр фькьр у кьред тә һʹӧкӧм кьн. Ле тӧ ча дькари һин би кӧ рʹаст бьфькьри? Лекʹолин кә, кӧ Йаһоԝа дәрһәԛа фьлан тьшти чь дьфькьрә, у фәʹм кә кӧ әв йәк бона тә чьрʹа керһати йә. Паше бь аликʹарийа ван принсипа сафикьрьнед ӧса бькә, кӧ дьле Йаһоԝа ша дькьн (Бьхунә Зәбур 119:9). Һәрге тӧ һин би кӧ ӧса бьфькьри, әв йәк ԝе али тә бькә, ԝәки бьби мәрьвәки гьһишти (Мәтʹәлок 2:11, 12; Ибрани 5:14). Дина хԝә бьде, кӧ фькьрандьна кʹур ԝан һәрд дәрәщада ча дькарә али тә бькә: (1) кӧ тӧ һьндава хушкада чь щурʹәйи у (2) сафикьрьнед тә һьндава кʹьнщхԝәкьрьна тә чь щурʹәйи йә.

6. Фькьрандьна кʹур чаԝа дькарә али бьред щаһьл бькә, кӧ ԛәдьре хушк-бьра бьгьрьн?

⁶ Бьре кӧ ньһерʹандьна Йаһоԝа һьлдьдә һʹәсаб, ԛәдьре хушка дьгьрә. Гава бьрак дьхԝазә хушкәке рʹьнд нас кә, әв тьштәки нормал ә. Ле һәрге нета ԝи тʹӧнә йә кӧ бьзәԝьщә, гәрәке әԝ бь готьн у кьред хԝә һәстед романтик һьндава хушкеда нәдә кʹьфше  (1 Тимотʹейо 5:1, 2). Һәрге әԝ рʹасти хушкәке те, әԝ гәрәке мьԛат бә, ԝәки наве ԝейә баш бьпʹарезә. Ләма жи әԝе тʹӧ щар тʹәне щики тʹәве ԝе нәминә (1 Корьнтʹи 6:18).

7. Бьре щаһьл чаԝа дькарә бона кʹьнщхԝәкьрьн у хәмьландьна хԝә сафикьрьнед билан бькә?

⁷ Ӧса жи, бьра дькарә бь кʹьнщ у хәмьландьна хԝә бьдә кʹьфше, кӧ әԝ йәки гьһишти йә. Гәләк щар, мәрьвед ӧса моде дәрдьхьн, йед кӧ ԛәдьре Йаһоԝа нагьрьн у бь жийинәкә бенамус дьжин. Мәсәлә, әԝана кʹьнщед ӧса дәрдьхьнә моде, кʹижан кӧ гәләк тәнг ьн у мера дькьнә мина жьна. Мәрьве гьһишти ԝе ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз кʹьнща хԝәрʹа бьжберә у щьватеда чʹәʹв бьдьнә мәсәлед баш. Жь хԝә бьпьрсә: «Гәло сафикьрьнед мьн дьдьнә кʹьфше, ԝәки әз пешийа кӧ кʹьнщәки бьжберьм, кʹур дьфькьрьм у ԛәдьр һьндава мәрьвед дьн дьдьмә кʹьфше? Гәло кʹьнщхԝәкьрьна мьн нишан дькә, кӧ әз Шәʹде Йаһоԝа мә?» (1 Корьнтʹи 10:31-33; Тито 2:6). Хорте билан, ԝе һьм бәр чʹәʹве хушк-бьра, һьм жи бәр чʹәʹве Йаһоԝа Хԝәде, гәләк ԛимәт бә.

8. Бьре щаһьл чаԝа дькарә бьбә йәки хирәт?

⁸ Мәрьвәки хирәт бә. Хорте бь итʹбар һʹәму щабдарийед хԝә тинә сери (Луԛа 16:10). Иса мәсәләкә беԛьсур мәрʹа һиштийә. Әԝ йәки хирәт бу у тʹьме щабдарийед хԝә дьанин сери. Әԝ һазьр бу ԝи чахи жи щабдарийед кӧ Йаһоԝа дабу ԝи, бинә сери, гава ԝирʹа чәтьн бу. Әԝи мәрьва у илаһи шагьртед хԝә ӧса һʹәз дькьр, кӧ һазьр бу әʹмьре хԝә жи бона ԝан бьдә (Йуһʹәнна 13:1). Мина Иса хирәт бә, ԝәки һәр щабдарийед хԝә, кӧ тә стандийә, бини сери. Һәрге тӧ ньзани чь щурʹәйи щабдарийа хԝә бини сери, мьлук бә у жь бьред гьһишти аликʹарийе бьхԝазә. Щабдарийа хԝә ча лазьм ә бинә сери (Рʹомайи 12:11). Ве йәке бь дьл у щан бькә, «чаԝа бона Хӧдан, нә кӧ бона мәрьва« (Колоси 3:23). Һәмьки тӧ беԛьсур нини, ләма жи мьлук бә у шашийед хԝә ԛәбул кә (Мәтʹәлок 11:2).

9. Чьрʹа бьре щаһьл гәрәке фәрәсәт у пʹеше керһати һин бә?

⁹ Сәва кӧ тӧ бьби йәки гьһишти, гәрәке тӧ фәрәсәтед керһати ԛазанщ ки. Әв йәк ԝе али тә бькә, ԝәки тӧ щьватеда щабдарийа ԛәбул ки, хәбате дәст хи кӧ әʹбура малбәта хԝә бьки у һәләԛәтийа тә тʹәви кәсед дьн баш бә. Әме ньһа дәрһәԛа ве йәке, чәнд тьштед фәрз пебьһʹәсьн.

10-11. Бьре кӧ хԝәндьн у ньвисандьна ԝи баш бә, ԝе чаԝа кʹаре бьдә хԝә у щьвате? (Зәбур 1:1-3) (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹⁰ Хԝәндьн у ньвисандьне рʹьнд һин бә. Кʹьтеба Пироз дьбежә, кӧ мерәки бәхтәԝар у пешдачуйи, һәр рʹож  Хәбәра Хԝәде дьхунә у кʹур сәр дьфькьрә (Бьхунә Зәбур 1:1-3). Һәрге бьра ӧса бькә, әԝе ньһерʹандьна Йаһоԝа дьһа баш фәʹм кә у һин бә, кӧ бь зәлали бьфькьрә у сафикьрьнед баш бькә (Мәтʹәлок 1:3, 4). Щьватеда һʹәԝщәтийа бьред ӧса гьһишти һәйә. Гәло чьрʹа?

¹¹ Хушк-бьред мә һʹәԝще бьред гьһишти нә, йед кӧ дькарьн ль гора Кʹьтеба Пироз рʹебәри у ширәта бьдьн (Тито 1:9). Һәрге хԝәндьн у ньвисандьна тә баш бә, тӧйе бькарьби щабед баш бьди у готаред керһати һазьр ки. Әв йәк ԝе баԝәрийа хушк-бьра дьһа ԛәԝи кә. Ӧса жи тӧ дькари ԝәʹде щьвате, щьватед мәзьн у лекʹолина шәхси, хԝәрʹа фькьред керһати бьньвиси. Әв фькьр ԝе али тә бькьн, ԝәки тӧ баԝәрийа хԝә һе ԛәԝи ки у мәрьвед дьн бьшьдини.

12. Чь ԝе али тә бькә, ԝәки тӧ бькарьби тʹәви мәрьва бькʹәви хәбәрдане?

¹² Һин бә кӧ рʹьнд гӧһ бьди мәрьва у тʹәви ԝан бькʹәви хәбәрдане. Гәләк фәрз ә, ԝәки бьра бьзаньбьн кӧ ча тʹәви мәрьва бькʹәвьнә хәбәрдане. Сәва кӧ бьра фькьр у ньһерʹандьна кәсед дьн дьһа баш фәʹм кә, әԝ гәрәке рʹьнд гӧһ бьдә ԝан (Мәтʹәлок 20:5). Әԝ дькарә жь дәнге мәрьв, бәшәра ԝи у жестед ԝи, гәләк тьшт дәрһәԛа ԝи пебьһʹәсә. Бона ве йәке, тӧ гәрәке ԝәʹдә тʹәви ԝан дәрбаз ки. Һәрге тӧ бона хәбәрдане тʹьме һащәтед әләктроник, мәсәлә нәʹма у емайла дьди хәбате, ԝәхт шунда ԝе тәрʹа чәтьн бә тʹәви мәрьва бькʹәви хәбәрдане. Ләма жи мәщала бьгәрʹә, ԝәки рʹу бь рʹу бь тʹәви мәрьва хәбәр ди (2 Йуһʹәнна 12).

13. Бьре щаһьл ӧса жи гәрәке һин бә? (1 Тимотʹейо 5:8) (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹³ Һин бә әʹбура хԝә бьки. Бьред гьһишти гәрәке әʹбура хԝә у малбәта хԝә бькьн (Бьхунә 1 Тимотʹейо 5:8). Һьнә ԝәлатада, бьред щаһьл жь баве хԝә йан жи жь мәрьвед хԝә пʹешәки һин дьбьн. Ле ԝәлатед дьнда, һьнә хорт колещада һьнә пʹешә ԛазанщ дькьн. Ве йәке һин бә, чь кӧ ԝе али тә бькә хԝәрʹа хәбатәкә баш бьвини (Кʹаред Шандийа 18:2, 3; 20:34; Әфәси 4:28). Шьхӧлда сәр хԝә бә у шьхӧле хԝә нивида нәһелә. Ӧса кәсед дьн ԝе бьвиньн, ԝәки тӧ йәки хәбатһʹәз и. Һәрге тӧ ӧса бьки, тӧйе һеса хԝәрʹа хәбате бьвини у ӧнда нәки. Ӧса жи,  фәрәсәт у пʹешед ӧса ԛазанщ кә, йед кӧ ԝе бона щабдарийа кери тә бен. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьнә чәнд тьшта, йед кӧ ԝе али тә бькьн.

14. Бьре щаһьл ча дькарә хԝә һазьр кә, сәва кӧ бьбә хьзмәткʹаре һәртʹьм?

¹⁴ Хьзмәтийа һәртʹьм. Гәләк бьред гьһишти щаһьлтийеда дьбьнә хьзмәткʹаред һәртʹьм. Хьзмәтийа пешәнгти али хорта дькә, кӧ тʹәви щурʹә-щурʹә мәрьва һәвкʹарийе бькьн. Ӧса жи, әв йәк али ԝан дькә, кӧ пʹәре хԝә бь билани хәрщ кьн (Филипи 4:11-13). Пешийа кӧ бьра дәстпекә ча пешәнг хьзмәт кә, әԝ дькарә ԝәʹдәки ча пешәнге кʹомәкдар хьзмәте кә. Хьзмәтийа пешәнгти дькарә дәри бона гәләк щурʹә хьзмәтийа вәкә, мәсәлә хьзмәтийа Бәйтʹәледа йан жи хьзмәтийа сәр проектед авакьрьне.

15-16. Чь ԝе али бьре щаһьл бькә, кӧ бьбә бәрдәстийе щьвате, йан жи рʹуспи?

¹⁵ Бәрдәстийе щьвате йан жи рʹуспи. Гәрәке һәр бьра хԝәрʹа нет дайнә, кӧ бьбә рʹуспи у али хушк-бьра бькә. Ча Кʹьтеба Пироз дьбежә, һәр бьре кӧ дьхԝазә бьгьһижә ве нете, «шьхӧләки ԛәнщ дьхԝазә» (1 Тимотʹейо 3:1). Пешийа кӧ бьра бьбә рʹуспи, әԝ гәрәке сәр хԝә бьхәбьтә, ԝәки бьбә бәрдәстийе щьвате. Бәрдәстийе щьвате гәләк алийада пьштгьрийа рʹуспийед щьвате дькьн. Һьм рʹуспи һьм жи бәрдәстийед щьвате, бь мьлукти али хушк-бьра дькьн у бь хирәт мьзгинийе бәла дькьн. Бьред щаһьл жь 17 һʹәта 19 сали, дькарьн бьбьн бәрдәстийед щьвате. У бәрдәстийед щьвате йед рʹӧһʹанида гьһишти, дькарьн 20 салийа хԝәда бьбьнә рʹуспи.

¹⁶ Тӧ чаԝа дькари бона ве щабдарийе хԝә һазьр ки у кʹижан һʹӧнӧр бона ве йәке фәрз ьн? Дәрһәԛа ван һʹӧнӧра Кʹьтеба Пирозда һатийә ньвисаре. Әв һʹӧнӧр һʹәзкьрьна Йаһоԝа, малбәт у щьватева гьредайи нә (1 Тимотʹейо 3:1-13; Тито 1:6-9; 1 Пәтрус 5:2, 3). Сәва кӧ тӧ ван һʹӧнӧра фәʹм бьки у бини сери, жь Йаһоԝа аликʹарийе бьхԝазә. c

17. Бьред щаһьл, сәва кӧ рʹебәрийа малбәта хԝә бькьн, чаԝа дькарьн хԝә һазьр кьн? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹⁷ Сәре мале. Чаԝа Иса готьбу, һьнә бьред гьһишти азәп дьминьн (Мәтта 19:12). Ле һәрге тӧ бьхԝази  бьзәԝьщи, тӧ гәрәке ча сәре мале рʹебәрийа малбәта хԝә бьки (1 Корьнтʹи 11:3). Йаһоԝа дьхԝазә, ԝәки мер жьна хԝә һʹәз бькә, һʹәму һʹәԝщед ԝе һьлдә һʹәсаб, жерʹа бьбә һәваләки баш у али ԝе бькә, кӧ әԝ дьһа незики Йаһоԝа бә (Әфәси 5:28, 29). Һʹӧнӧр у фәрәсәтед кӧ ве готареда һатьнә шеԝьркьрьне, мәсәлә фькьрандьна кʹур, ԛәдьргьртьна жьна у хирәт, гәләк фәрз ьн. Әв тьшт ԝе али тә бькьн, ԝәки тӧ зәԝащеда бьби һәваләки баш у щабдарийед хԝә ча сәре мале бини сери.

18. Сәва кӧ бьре щаһьл бьбә бавәки баш, әԝ ча дькарә хԝә һазьр кә?

¹⁸ Бав. Паши зәԝаще, дьбәкә тӧ бьби бав. Тӧ дькари жь Йаһоԝа һин би, ԝәки бьби бавәки баш (Әфәси 6:4). Йаһоԝа әшкәрә Кӧрʹе хԝә Исарʹа гот, кӧ әԝ ле һʹәз дькә у жь ԝи рʹази йә (Мәтта 3:17). Һәрге тӧ бьби бав, һәр рʹож зарʹед хԝәрʹа бежә, ԝәки тӧ ԝана һʹәз дьки. Бона кьред ԝанә баш пʹайе ԝан бьдә. Бавед кӧ чʹәʹв дьдьнә Йаһоԝа, али зарʹед хԝә дькьн, кӧ әԝана бьбьнә Мәсиһийед гьһишти. Тӧ чаԝа дькари ньһада бона ве щабдарийе хԝә һазьр ки? Мәсәлә, бь дьл у щан бона малбәта хԝә у хушк-бьра хәм бькә, ӧса жи һʹәзкьрьн у рʹазибуна хԝә ԝанрʹа бьдә кʹьфше (Йуһʹәнна 15:9). Әв йәк ԝе али тә бькә, ԝәки тӧ бьби бав у мерәки баш. Тӧ бәр чʹәʹве Йаһоԝа гәләк ԛимәт и у дькари аликʹарийа мәзьн бьди малбәт у щьвата хԝә.

19-20. Чь ԝе али бьред щаһьл бькә, кӧ бьбьнә мәрьвед рʹӧһʹанида гьһишти? (Бьньһерʹә шькьле сәр рʹуйе пешьн.)

¹⁹ Бьред щаһьл, һун дькарьн хирәт бьн, кӧ бьбьнә Мәсиһийед гьһишти. Бона ве йәке лазьм ә кӧ һун хԝәрʹа мәсәлед баш бьжберьн, тʹьме кʹур бьфькьрьн, хирәт бьн, фәрәсәтед керһати ԛазанщ кьн, кӧ әʹбура хԝә бькьн у хԝә бона щабдарийед тʹәзә һазьр кьн.

²⁰ Дьԛәԝьмә һун дьфькьрьн, ԝәки һун нькарьн кери ван тьшта бен. Ле әм баԝәр ьн, кӧ һуне пешдачуйи бьн. Бир нәкьн, Йаһоԝа тʹьме һазьр ә али ԝә бькә (Ишайа 41:10, 13). Бе шьк, хушк-бьред щьвате жи ԝе али ԝә бькьн. Гава һун бьбьн мәрьвед ль гора дьле Йаһоԝа Хԝәде, һуне бь әʹмьрәки хԝәш у бәхтәԝар бьжин. Хортед һежа, әм дьхԝазьн ԝәки Йаһоԝа ԝә һʹәмуйа кʹәрәм кә, кӧ һун бьбьнә Мәсиһийед гьһишти. Әм ԝә гәләки һʹәз дькьн! (Мәтʹәлок 22:4)