1. Әм чьма һʹәԝще биланийа Хԝәде нә? (Мәтʹәлок 4:7)

 ГАВА кӧ лазьм ә ԝәки әм сафикьрьнәкә фәрз бькьн, гәло әм дӧа накьн ԝәки Хԝәде биланийе бьдә мә? (Аԛуб 1:5). Билани бь рʹасти жи тьштәки гәләк ԛимәт ә. Сьлеман Пʹадша ӧса ньвиси: «Сәри сәрԝахти йә» (Мәтʹәлок 4:7 бьхунә). Ве рʹезеда, Сьлеман бәʹса биланийа дьнйайе нәдькьр. Әԝи бәʹса ве биланийе дькьр, кʹижан кӧ жь Йаһоԝа йә (Мәтʹәлок 2:6). Гәло биланийа Хԝәде дькарә али мә бькә, ԝәки әм проблемед иройин сафи кьн? Һәмьки әре!

2. Әм чаԝа дькарьн биланийа рʹаст ԛазанщ кьн?

² Сәва кӧ әм биланийа рʹаст ԛазанщ кьн, ԝе баш бә ԝәки әм готьнед дӧ кәсед һәри билан, леколин бькьн у бьдьнә хәбате. Пешийе, әме дина хԝә бьдьнә готьнед Сьлеман Пʹадша. Ль гора Кʹьтеба Пироз, «Хԝәде шәһрәзайи [билани], фәʹмдарикә кʹур . . . да Сьлеман» (1 Пʹадшати 4:29, ИМ). Ньһа әме дина хԝә бьдьнә готьнед Иса Мәсиһ, йе кӧ кәсе һәри билан бу (Мәтта 12:42). Дәрһәԛа Иса бәрева ӧса һатьбу готьне: «Ԝе Рʹӧһʹе Хӧдан, Рʹӧһʹе шәһрәзабун у фәʹмдарийе . . . ль сәр ԝи бә» (Ишайа 11:2, ИМ).

3. Ве готареда, әме дәрһәԛа чь хәбәр дьн?

³ Һьм Сьлеман Пʹадша һьм жи Иса бь сайа биланийа кӧ ԝана жь Хԝәде стандьбу, бона жийина һәррʹожи гәләк ширәтед керһати данә мә һʹәмуйа. Ве готареда, әме дина хԝә бьдьн ван се тьшта: Гәрәке әм сәр пʹәра, хәбате у сәр хԝә чаԝа бьньһерʹьн?

4. Һʹале Сьлеман Пʹадша у Иса Мәсиһ чьда щӧдә дьбун?

⁴ Һʹале Сьлеман Пʹадша у Иса Мәсиһ алийе материалида жь һәв щӧдә бун. Сьлеман йәки дәԝләти бу, ле мал у мьлкʹе Иса тʹӧнә бу (1 Пʹадшати 10:7, 14, 15; Мәтта 8:20). Ле һәрдӧ жи жь Йаһоԝа Хԝәде билани стандьбун, ләма жи ньһерʹандьна ԝан сәр тьштед материали рʹаст бу.

5. Сьлеман Пʹадша чаԝа сәр пʹәра дьньһерʹи?

⁵ Сьлеман ԛәбул дькьр ԝәки пʹәрә дькарә мә бьпарезә (Ԝаиз 7:12). Бь сайа пʹәра, әм дькарьн һʹәԝщед хԝәйә материали рʹази кьн у дьбәкә һьнә хԝәстьнед хԝә жи биньн сери. Ле Сьлеман чьԛас жи дәԝләмәнд бу, диса жи әԝи фәʹм дькьр ԝәки пʹәрә тьште һәри фәрз нинә. Мәсәлә, әԝи гот: «Наве ԛәнщ жь һәбука пʹьр ԛәнщтьр ә» (Мәтʹәлок 22:1). Ӧса жи, Сьлеман дьдит ԝәки гәләк мәрьвед кӧ пʹәра һʹьз дькьн, бь тьштед кӧ дәсте ԝанда һәнә, рʹази ниньн (Ԝаиз 5:10, 12). Әԝи гот кӧ гәрәке мәрьв хԝә бь тʹәмами нәсперә пʹәра, чьмки пʹәрә дькарә зу «бьфьрʹә» (Мәтʹәлок 23:4, 5).

6. Иса чаԝа сәр тьштед материали дьньһерʹи? (Мәтта 6:31-33)

⁶ Гәло Иса чаԝа сәр тьштед материали дьньһерʹи? Әԝи жь хԝарьн у вәхԝарьне ләзәт дьстанд (Луԛа 19:2, 6, 7). Щарәке, әԝи шәравәкә хԝәш чекьр. У әв йәк кʹәрәмәта ԝийә пешьн бу (Йуһʹәнна 2:10, 11). Рʹожа мьрьна Иса кʹьнщәкә бьһа ль ԝи бу (Йуһʹәнна 19:23, 24). Ле Иса тьштед материали ча тьштед һәри фәрз һʹәсаб нәдькьр. Әԝи шагьртед хԝәрʹа ӧса гот: «Тʹӧ кәс нькарә дӧ ахарʹа хӧламтийе бькә . . . Һун нькарьн һьн Хԝәдерʹа, һьн жи һәбукерʹа хӧламтийе бькьн» (Мәтта 6:24). Иса гот кӧ һәгәр әм бәри һәр тьшти Пʹадшатийа Хԝәде бьгәрʹьн, Йаһоԝа ԝе бона һʹәԝщед мәйә материали хәм бькә (Мәтта 6:31-33 бьхунә).

7. Бьраки мә жь ньһерʹандьна рʹаст сәр пʹәра чь кʹар стандийә?

 ⁷ Гәләк хушк-бьред мә, жь ширәтед Хԝәдейә бь билани йед бона хәбьтандьна пʹәра, кʹар стандьнә. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьн мәсәла бьраки азәп бь наве Дениел. Әԝ дьбежә: «Чахе әз щаһьл бум, мьн ԛьрар кьр ԝәки әзе жийина хԝәда һәри зедә дина хԝә бьдьм хьзмәтийа Йаһоԝарʹа». Әԝ бь жийинәкә һеса дьжи, ләма жи әԝ дькарә ԝәхт у фәрәсәтед хԝә бона шьхӧлед тʹәшкиләте бьдә хәбате. Әԝ дьбежә: «Бь рʹасти жи, әз тӧ щар жь сафикьрьна хԝә пʹошман нәбумә. Һәгәр мьн һәри зедә дина хԝә бьда һәбуке, һьлбәт мьне бькарьбуйа гәләк пʹәрә ԛазанщ кьра. Ле мьне достед ӧса баш ԛазанщ нәкьра у бәхтәԝарийа кӧ жь хьзмәтийе те, нәстанда. Бәле, пʹәрә тӧ щар нькарә дәԝса ԝан кʹәрәма бьгьрә, йед кӧ мьн жь Йаһоԝа стандийә». Әшкәрә йә кӧ һәгәр әм һәри зедә дина хԝә бьдьн хьзмәтийа Йаһоԝарʹа нә кӧ ԛазанщкьрьна пʹәра, әме кʹарәкә мәзьн бьстиньн.

8. Ньһерʹандьна Сьлеман һьндава хәбате чаԝа бу? (Ԝаиз 5:18, 19)

⁸ Сьлеман дьгот ԝәки әԝ шабуна кӧ мәрьв жь кʹәда хԝә дьстинә, «дайина Хԝәде» йә (Ԝаиз 5:18, 19 бьхунә). Әԝи ӧса ньвиси: «Һәр шьхӧлида кʹар һәйә» (Мәтәлок 14:23). Сьлеман ве йәкеда хԝәха жи баԝәр бу. Әԝи мал ава кьрьбун, рʹәз у бах чандьбун, һʹәԝз чекьрьбун у һәла һе чәнд бажар жи ава кьрьбун (1 Пʹадшати 9:19; Ԝаиз 2:4-6). Әв йәк бь рʹасти жи хәбатәкә мәзьн бу, у Сьлеман бе шьк жь кʹәда хԝә кʹеф дьстанд. Ле Сьлеман заньбу сәва кӧ бәхтәԝарийа рʹаст бьстиньн, әв йәк бәс нинә. Ләма жи хенщи ван шьхӧла, әԝи бона Йаһоԝа жи гәләк тьшт кьр. Мәсәлә, әԝи пʹарьстгәһа Йаһоԝа ава кьр. Әв авакьрьна мәзьн һʹәфт сала кʹьшанд (1 Пʹадшати 6:38; 9:1). Сьлеман паши кьрьна һʹәму шьхӧлед хԝә, фәʹм кьр ԝәки хьзмәтийа Йаһоԝарʹа тьште һәри фәрз ә. Әԝи ӧса ньвиси: «Жь Хԝәде бьтьрсә у әʹмред ԝи бьгьрә» (Ԝаиз 12:13, ИМ).

9. Иса чь дькьр ԝәки хәбат жийина ԝида щийе һәри фәрз нәгьрә?

⁹ Иса йәки хәбатһʹьз бу. Әԝи жь зарʹотийеда шьхӧле нәщартийе дькьр (Марԛос 6:3). Бона де-баве ԝи һеса нибу әʹбура малбәте бькьн. Бе шьк ԝана аликʹарийа Иса гәләк ԛимәт дькьр. Иса беԛьсур бу у ԛьсура хәбата ԝи жи тʹӧнә бу, ләма жи дьбәкә мьштәрийа дьхԝәстьн чекьрьна дәстед ԝи ԛазанщ кьрана. Рʹаст ә Иса жь хәбата хԝәйә нәщартийе шабун дьстанд, диса жи әԝи ԝәʹдә дьдит ԝәки Йаһоԝарʹа хьзмәт кә (Йуһʹәнна 7:15). Паше ча хьзмәткʹаре һәртʹьм, Иса гӧһдаред хԝәрʹа ӧса гот: «Бона хԝарьна пʹучʹ нәхәбьтьн, ле бона ԝе хԝарьне бьхәбьтьн, йа кӧ жийина һʹәта-һʹәтайеда дьминә» (Йуһʹәнна 6:27). Ԝәʹде хьзмәтийа сәр Чʹийе, Иса ӧса гот: «Хьзне хԝәрʹа ль әʹзмен бьщьвиньн» (Мәтта 6:20).

10. Һьнә Шәʹдед Йаһоԝа сәр хәбате дькарьн рʹасти чь проблеме бен?

¹⁰ Биланийа жь Хԝәде али мә дькә, ԝәки әм ньһерʹандьна рʹаст һьндава хәбате хԝәй кьн. Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки әм гәрәке бь дьл у щан бьхәбьтьн (Әфәси 4:28). Гәләк сәрԝеред хәбате хирәт у мьлуктийа мә дьбиньн у шьхӧлед мә ԛимәт дькьн. Дьԛәԝьмә әм  бьфькьрьн кӧ һәгәр әм зедә бьхәбьтьн, сәрԝере хәбате ԝе һе зедә ԛәдьре Шәʹдед Йаһоԝа бьгьрә. Ле дькарә ӧса бьбә ԝәки ԝәʹде мә бона щабдарийед малбәте у хьзмәта Йаһоԝарʹа нәминә. Дәрәщед ӧсада әм гәрәке ньһерʹандьна рʹаст хԝәй кьн.

11. Бьраки чь дәрс станд дәрһәԛа ньһерʹандьна рʹаст һьндава хәбате?

¹¹ Бьраки щаһьл бь наве Ԝилйам бь чʹәʹве хԝә дитийә кӧ чьԛас баш ә ԝәки мәрьв һьндава хәбате ньһерʹандьна рʹаст хԝәй кә. Әԝ ль сәр рʹуспики кӧ бәре сәрԝере хәбата ԝи бу, ӧса дьбежә: «[Әв бьра] алийе хәбатева бь рʹасти жи мәсәләки баш ә. Әԝ бь дьл у щан дьхәбьтә, у мьштәри ԝи һʹьз дькьн, чьмки хәбата ԝи гәләк баш ә. Ле бәри еваре, гава кӧ хәбата ԝи хьлаз дьбә, әԝ дьчә мале у бь тʹәмами дина хԝә дьдә малбәта хԝә у хьзмәта Йаһоԝа. Әԝ бь рʹасти жи мәрьвәки бәхтәԝар ә.» *

12. Серида Сьлеман ча да кʹьфше кӧ ньһерʹандьна рʹаст һьндава хԝәда хԝәй дькә, ле паше чь ԛәԝьми?

¹² Чахе Сьлеман Пʹадша бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьр, әԝи ньһерʹандьна рʹаст һьндава хԝә хԝәй дькьр. Хортанийа хԝәда, әԝи синоред хԝә бь мьлукти ԛәбул дькьр у жь Йаһоԝа рʹебәри дьхԝәст (1 Пʹадшати 3:7-9). Гава Сьлеман тʹәзә дәстпекьрьбу пʹадшатийе бькә, әԝи заньбу ԝәки позбьльнди чьԛас хьраб ә. Әԝи ӧса ньвиси: «Бәри ԝеранбуне кʹӧбари те у бәри кʹәтьне рʹӧһʹе бабахийе» (Мәтʹәлок 16:18). Сәд һʹәйф кӧ паше, Сьлеман ль гора ве ширәта хԝә нә дьжит. Паши чәнд салед пʹадшатийа хԝә, әԝ кʹӧбар-бабах бу у ԛанунед Йаһоԝа инкʹар кьр. Мәсәлә, йәк жь ван ԛануна әв бу кӧ гәрәке пʹадша «жьна зедә нәкә» ԝәки дьле ԝи сәр рʹийа рʹаст сар нәбә (Ԛануна Дӧщари 17:17, ИМ). Сьлеман гӧһ нәда ве ԛануне у  хԝәрʹа 700 жьн у 300 щари анин. Сәрда жи, гәләк жь ԝан жьна пʹутпʹарьст бун (1 Пʹадшати 11:1-3). Сьлеман дьбәкә дьфькьри кӧ һәр тьшт бьн контрола ԝида йә. Ле бәле, ԝәхт шунда, әԝ жь Йаһоԝа дур кʹәт у рʹасти гәләк кӧл-дәрда һат (1 Пʹадшати 11:9-13).

13. Иса йәки чаԝа бу, у әм жь ԝи чь дькарьн һин бьн?

¹³ Ньһерʹандьна Иса һьндава хԝә рʹаст у бь мьлукти бу. Пешийа кӧ әԝ һатә сәр әʹрде, әԝи хьзмәта Йаһоԝада гәләк тьштед баш кьрьбу. Бь дәсте Иса, «һәр тьштед ль әʹрд у әʹзмана әʹфьринә» (Колоси 1:16). Ӧса те фәʹмкьрьне кӧ гава Иса һатә ньхӧмандьне, тьштед кӧ әԝи тʹәви Баве хԝә кьрьбу һатьн бира ԝи (Мәтта 3:16; Йуһʹәнна 17:5). Диса жи, Иса хԝә ԛӧрʹә нәдькьр. Әԝи хԝә тʹӧ щара жь кәсед дьн бьльндтьр нәдьгьрт. Әԝи шагьртед хԝәрʹа гот кӧ әԝ нәһатийә дьнйайе «кӧ жерʹа бәрдәстийе бькьн, ле ԝәки әԝ хԝәха бәрдәстийе бькә у әʹмьре хԝә бьдә, кӧ гәләка бькʹьрʹә» (Мәтта 20:28). Ӧса жи, Иса бь мьлукти ԛәбул кьр кӧ әԝ «нькарә хԝәсәрихԝә тьштәки бькә» (Йуһʹәнна 5:19). Бәле, Иса йәки гәләк мьлук бу, у ԝе баш бә кӧ әм чʹәʹв бьдьнә ԝи.

14. Гьлийед Иса ча али мә дькьн, ԝәки әм ньһерʹандьна рʹаст һьндава хԝә хԝәй кьн?

¹⁴ Иса шагьртед хԝә һин дькьр кӧ әԝана ньһерʹандьна рʹаст сәр хԝә хԝәй кьн. Щарәке, әԝи ԝанрʹа ӧса гот: «Һәр тʹеләки пʹорʹед сәре ԝә жьмарти нә» (Мәтта 10:30). Әв рʹез нишан дькә кӧ Баве мәйи әʹзмана бона мә хәм дькә у мә ԛимәт дькә. Әв йәк али мә дькә, ԝәки әм һьндава хԝәда ньһерʹандьна рʹаст хԝәй кьн, илаһи һәгәр әм хԝәда баԝәр ниньн у хԝә бекер һʹәсаб дькьн. Йаһоԝа изьне дьдә кӧ әм ԝирʹа хьзмәт кьн у дьхԝазә жийина һʹәта-һʹәтайе бьдә мә, әм гәрәке тʹӧ щар ве йәкеда дӧдьли нәбьн.

15. (а) Гәрәке әм сәр хԝә чаԝа бьньһерʹьн? (б) Чаԝа кӧ шьклед сәр рʹупʹела 24 нишан дькьн, әм чь кʹәрәма дькарьн ӧнда кьн һәгәр бь зедәйи дина хԝә бьдьнә сәр хԝә?

¹⁵ Ԝәкә 15 сал пешда, журнала «Бьрща  Ԛәрәԝьлийеда» ӧса һатьбу готьне: «Гәрәке әм дәрһәԛа хԝә зедә нәфькьрьн у хԝә ԛӧрʹә нәкьн. Жь алийе дьнва жи, әм гәрәке нәфькьрьн кӧ әм бекер ьн. Лазьм ә кӧ әм дәрһәԛа хԝә рʹаст бьфькьрьн у һьм ԛәԝата хԝә һьм жи кемасийед хԝә бьзаньбьн. Хушкәке ӧса готьбу: ‹Әз нә йәкә һәрә хьраб ьм нә жи йәкә һәрә баш ьм. Мина һәр кәси, алийед мьнә ԛәԝи жи һәнә у йед сьст жи.›» * Бәле, гәләк фәрз ә кӧ әм дәрһәԛа хԝә рʹаст бьфькьрьн.

16. Йаһоԝа чьма рʹебәрийе мә дькә?

¹⁶ Йаһоԝа бь сайа Хәбәра хԝә биланийе дьдә мә у рʹебәрийе мә дькә. Әԝ мә һʹьз дькә у дьхԝазә кӧ әм бәхтәԝар бьн (Ишайа 48:17, 18). Рʹийа рʹаст, демәк рʹийа кӧ бәхтәԝарийа һәрә мәзьн тинә, әв ә кӧ әм бәри пешьн дьле Йаһоԝа ша кьн. Бь ве йәке, әм дькарьн хԝә жь гәләк проблема хԝәй кьн. Чьмки әԝ мәрьвед кӧ бь зедәйи пʹәра, хәбата хԝә йан жи хԝә һʹьз дькьн гәләк щара рʹасти проблемед мәзьн тен. Ԝәрә әм һәртʹьм билан бьн у дьле Йаһоԝа ша кьн! (Мәтʹәлок 23:15).