1-2. Ԝе чьма баш бә кӧ әм дина хԝә бьдьнә кʹьтеба Әʹйанти?

 ԚӘ ӦСА буйә тә албомәкә һәваләки хԝә дьньһерʹи? Чахе тә шькьла дьньһерʹи, тә гәләк мәрьвед нәнас дьдитьн. Ле дьһа зедә дина тә чу сәр шькьләки, чьмки тӧ жи сәр ви шькьли буйи. Тә пьрси кʹа әв шькьл кʹәнге у кʹидәре һатьбу кʹьшандьне. Ӧса жи, тә сәр ви шькьли дьгәрʹийа һәла кәсед нас һәнә йан на. Бәле, әв шькьл бона тә дьһа ԛимәт бу.

² Кʹьтеба Әʹйанти мина ви шькьли йә. Гәло чьрʹа? Лапи кем бона дӧ мәʹнийа. Йа йәке, әв кʹьтеб бона мә һатийә ньвисаре. Рʹеза пешьн ӧса дьбежә: «Әва әʹйантийа Иса Мәсиһ ә, кʹижан Хԝәде да ԝи, ԝәки әԝ ԝан тьштед кӧ гәрәке зутьрәке бьԛәԝьмьн, нишани хӧламед ԝи кә» (Әʹйанти 1:1). Демәк, готьнед ве кʹьтебе бона хьзмәткʹаред Хԝәде һатьнә ньвисаре, у пʹехәмбәртийед кӧ ве кʹьтеба һʹәԝасда бәреда һатьбун ньвисаре, мәва жи гьредайи йә. Ча бежи әм хԝә сәр «ви шькьли» дьвиньн.

3-4. Ль гора кʹьтеба Әʹйанти, готьнед ве кʹьтебе кʹәнге гәрәке бьһатана сери, у гәрәке әм чь бькьн?

³ Мәʹнийа дӧда кӧ чьрʹа кʹьтеба Әʹйанти бона мә фәрз ә, әв ә кӧ кʹәнге әԝ пʹехәмбәрти гәрәке бенә сери. Гава Йуһʹәннайе шанди ида кал бу, әԝи гот кӧ готьнед ве кʹьтебе ԝе «Рʹожа Хӧданда» бенә сери (Әʹйанти 1:10). Йуһʹәнна әв рʹез сала 96 йа Д.М.-да ньвиси. Һьнге, «Рʹожа Хӧдан» һе дур бу (Мәтта 25:14, 19; Луԛа 19:12). Ль гора Кʹьтеба Пироз, «Рʹожа Хӧдан» сала 1914-да дәстпебу, гава Иса Мәсиһ сәр әʹзмана бу Пʹадша. Жь ԝе салева, пʹехәмбәртийед жь кʹьтеба Әʹйанти,  йед кӧ щьмәʹта Хԝәдева гьредайи нә, тенә сери. Бәле, ньһа әм «Рʹожа Хӧданда» дьжин!

⁴ Әм «Рʹожа Хӧданда» дьжин, ләма әм гәрәке рʹьнд дина хԝә бьдьн ширәта жь Әʹйанти 1:3: «Хԝәзи ль ԝи, кӧ ве йәке бьхунә у хԝәзи ль ԝан, йед кӧ ван хәбәред пʹехәмбәртийе бьбьһен у тьштед кӧ веда һатьнә ньвисаре дьле хԝәда хԝәй кьн, чьмки ԝәхт незик ә». Бәле, гәрәке әм пʹехәмбәртийед жь ве кʹьтебе бьхуньн, бьбьһен у дьле хԝәда хԝәй кьн, демәк ль гора ван готьна бьжин. Гәло кʹижан готьнед жь ве кʹьтебе әм гәрәке дьле хԝәда хԝәй кьн?

5. Кʹьтеба Әʹйанти ча нишан дькә кӧ гәләк фәрз ә, ԝәки әм бь щурʹе рʹаст Хԝәде бьһʹәбиньн?

⁵ Кʹьтеба Әʹйантида ида жь сәре йәке әм педьһʹәсьн кӧ Иса рʹьнд занә, ԝәки щьватед шагьртед ԝида чь дьԛәԝьмә (Әʹйанти 1:12-16, 20; 2:1). Әʹламәтийед кӧ Иса шандьбу һʹәфт щьватед Асйа Бьчʹук, ве йәке әшкәрә дькә. Бь сайа ван әʹламәтийа, Иса рʹебәрийа шагьртед хԝә дькьр, ԝәки әԝана бь щурʹе рʹаст Йаһоԝа бьһʹәбиньн. Готьнед ԝи бона мә жи фәрз ьн. Гәло дәрс бона мә чь йә? Рʹебәре мә Иса Мәсиһ рʹьнд занә кӧ әм рʹӧһʹанида чаԝа ньн. Чʹәʹве Иса ль сәр мә йә. Әԝ һәр тьшти дьвинә. Әԝ занә кӧ гәрәке әм чь бькьн, ԝәки Йаһоԝа жь мә рʹази бә. Гәло кʹижан готьнед ԝи бона мә жи фәрз ьн?

6. (а) Чаԝа кӧ Әʹйанти 2:3, 4 нишан дькә, щьвата Әфәседа чь проблем һәбу? (б) Әм жь ве йәке чь һин дьбьн?

⁶ Әʹйанти 2:3, 4 бьхунә. Гәрәке әм һʹьзкьрьна хԝәйә пешьн һьндава Йаһоԝа, ӧнда нәкьн. Әʹламәтийа кӧ Иса шандьбу щьвата Әфәсе нишан дькә, кӧ хушк-бьред ԝедәре һьмбәри чәтьнайа сәбьр дькьрьн у бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьрьн. Ле сәд һʹәйф кӧ ԝана һʹьзкьрьна хԝәйә пешьн ӧнда кьрьбу. Сәва кӧ Йаһоԝа һʹәбандьна ԝан ԛәбул кьра, лазьм бу кӧ ԝана һʹьзкьрьна хԝә тʹәзәда гӧрʹ кьра. Иро жи сәбьркьрьн фәрз ә, ле гәрәке әм ве йәке бь нета рʹаст бькьн. Хԝәде нә тʹәне дина хԝә дьде кӧ әм чь дькьн, әԝ дина хԝә дьде кӧ әм ве йәке чьрʹа дькьн. Нета дьле мә бона ԝи гәләк фәрз ә, чьмки әԝ дьхԝазә ԝәки әм бь һʹьзкьрьн у рʹазибуне ԝи бьһʹәбиньн (Мәтʹәлок 16:2; Марԛос 12:29, 30).

7. (а) Чаԝа кӧ Әʹйанти 3:1-3 нишан дькә, щьвата Сардәйсда чь проблем һәбу? (б) Гәрәке әм чь бькьн?

⁷ Әʹйанти 3:1-3 бьхунә. Гәрәке әм бәрдәԝам кьн һʹьшйар бьминьн. Щьвата Сардәйсда проблемәкә дьн һәбу. Хушк-бьред ԝедәре бәре бь дьл у щан Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьрьн, ле хирәта ԝан ида сьст бьбу. Ләма жи, Иса ԝанрʹа гот ԝәки әԝана һʹьшйар бьн. Гәло дәрс бона мә чь йә? Йаһоԝа ԝе тʹӧ щар щәфе мә бир нәкә (Ибрани 6:10). Диса жи, гәрәке әм нәфькьрьн кӧ һәгәр мә бәре бь дьл у щан Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьр, ньһа ида нә лазьм ә ԝәки әм һаԛас хирәт бьн. Һәгәр сьһʹәт-ԛәԝата мә ида нә мина йа бәре йә, диса жи әм гәрәке һʹьшйар бьминьн у һʹәта хьлазийе «һәр гав шьхӧле Хӧданда пешда һәрʹьн» (1 Корьнтʹи 15:58; Мәтта 24:13; Марԛос 13:33).

8. Чаԝа кӧ Әʹйанти 3:15-17 нишан дькә, щьвата Лаԝдькйайеда чь проблем һәбу, у жь ве йәке әм дькарьн чь һин бьн?

⁸ Әʹйанти 3:15-17 бьхунә. Һʹәбандьна мә гәрәке бь хирәт у бь дьл у щан бә.  Әʹламәтийа кӧ Иса шандьбу щьвата Лаԝдькйа әшкәрә дькә кӧ ԝедәре, проблемәкә дьн һәбу. Һʹәбандьна ԝан ида «голи» бьбу. Ләма жи, Иса ԝанрʹа гот кӧ әԝана «мәʹрьм, рʹәбән, бәләнгаз, кор у тәʹзи» нә. Лазьм бу кӧ ԝана һʹәбандьнеда хирәта хԝә гӧрʹ кьра (Әʹйанти 3:19). Дәрс бона мә чь йә? Һәгәр хирәта мә кем буйә, гәрәке әм кʹәрәмед кӧ мә жь Йаһоԝа у жь тʹәшкиләта ԝи стандьнә, дьһа зедә бьшекьриньн (Әʹйанти 3:18). Ӧса жи әм гәрәке һаш жь хԝә һәбьн, ԝәки хԝәстьна мә кӧ бь жийинәкә рʹьһʹәт бьжин, нәбә мәʹни кӧ әм һʹәбандьна хԝә Йаһоԝарʹа дайньн сәр щийе дӧда.

9. Ль гора әʹламәтийед Иса, кӧ әԝи шандьбу щьватед Пәргама у Тийатирайе, әм гәрәке хԝә жь чь хԝәй кьн?

⁹ Әм гәрәке гӧһ нәдьн һинкьрьнед рʹабәра. Иса һьнә кәсед щьвата Пәргамайеда рʹаст кьрьн, чьмки ԝана йәктийа щьвате хьраб дькьр (Әʹйанти 2:14-16). Әԝи пʹайе хушк-бьред ль Тийатирайе да, чьмки ԝана хԝә жь «Сӧрʹед Мирещьнә Кʹур» дур дьгьрт, у әԝи ԝанрʹа гот ԝәки әԝана рʹастийе «ԛәԝин бьгьрьн» (Әʹйанти 2:24-26). Лазьм бу ԝәки кәсед кӧ кʹәтьбун бәр байе һинкьрьнед ԛәлп тʹобә кьрана. Гәло дәрс бона мә чь йә? Гәрәке әм һинкьрьнед кӧ мьԛабьли фькьред Йаһоԝа нә, инкʹар кьн. Рʹабәр хԝә ӧса нишан дькьн кӧ те бежи хԝәдехоф ьн, ле бь рʹасти әԝана жь Йаһоԝа дур ьн (2 Тимотʹейо 3:5). Сәва кӧ әм бь һинкьрьнед ԛәлп нәхапьн, гәрәке әм Хәбәра Хԝәде бь дьл у щан леколин бькьн (2 Тимотʹейо 3:14-17; Щьһуда 3, 4).

10. Жь готьнед Иса кӧ әԝи щьватед Пәргама у Тийатирайерʹа гот, әм дькарьн чь дәрсе һин бьн?

¹⁰ Гәрәке әм бенамусийе нәкьн у бенамуси ча тьштәки нормал һʹәсаб нәкьн. Щьватед Пәргама у Тийатирайеда проблемәкә дьн жи һәбу. Иса һьнә кәсед ван щьватада сущдар кьр, чьмки ԝана тʹәрка бенамусийе нәдьда (Әʹйанти 2:14, 20). Дәрс бона мә чь йә? Һәгәр мә ида гәләк сала Йаһоԝарʹа хьзмәт кьрийә йан һәгәр щьватеда щабдарийед мә йед мәхсус һәбьн жи, әв йәк найе һʹәсабе кӧ Йаһоԝа ԝе чʹәʹве хԝә сәр гӧнед мә бьгьрә (1 Самуйел 15:22; 1 Пәтрус 2:16). Ньһерʹандьна ве дьнйайе алийе намусийеда чьԛас хьраб бә жи, Йаһоԝа дьхԝазә кӧ әм хԝә ль принсипед  ԝийә нав-намусийе бьгьрьн (Әфәси 6:11-13).

11. Әм чь пеһʹәсийан? (Бьньһерʹә чаргошә « Дәрсед бона Мә»).

¹¹ Демәк әм чь һин бун? Мә дит кӧ әм гәрәке бь щурʹе рʹаст Йаһоԝа бьһʹәбиньн. Һәгәр әм тьштәки ӧса дькьн, сәва чь жи Йаһоԝа дькарә һʹәбандьна мә ԛәбул нәкә, әм гәрәке дәрберʹа сәр хԝә бьхәбьтьн у хԝә рʹаст кьн (Әʹйанти 2:5, 16; 3:3, 16). Ԝәрә әм шеԝьр кьн һәла Иса ԝан щьватарʹа диса чь готьбу?

12. Әм жь готьнед Иса, кӧ әԝи щьватед Сьмирна у Фьладәлфйайерʹа шандьбу, дькарьн чь һин бьн? (Әʹйанти 2:10)

¹² Ԝәрә әм дина хԝә бьдьн готьнед Иса, кӧ әԝи щьватед Сьмирна у Фьладәлфйайерʹа шандьбу. Әԝи ԝан Мәсиһийарʹа гот ԝәки әԝана зерандьна нәтьрсьн, чьмки амьнийа ԝан ԝе бе хәлаткьрьне (Әʹйанти 2:10 бьхунә; 3:10). Дәрс бона мә чь йә? Гәрәке әм һазьр бьн, ԝәки әме рʹасти пәйкʹәтьна бен у гәрәке бәр зерандьна сәбьр кьн (Мәтта 24:9, 13; 2 Корьнтʹи 12:10). Гәло Иса чьрʹа ԝанрʹа бәʹса пәйкʹәтьна кьр?

13-14. Ԛәԝьмандьнед жь кʹьтеба Әʹйанти сәре 12, сәр хьзмәткʹаред Хԝәде чаԝа һʹӧкӧм кьрьнә?

¹³ Кʹьтеба Әʹйанти ида пешда готьбу кӧ «рʹожа Хӧданда», демәк рʹожед мәда, хьзмәткʹаред Хԝәде ԝе рʹасти пәйкʹәтьна бен. Кʹьтеба Әʹйанти сәре 12 бәʹса шәрʹе әʹзмана дькә. Әв шәрʹ дәрберʹа паши ве йәке дәстпебу, чахе Иса бу Пʹадше Пʹадшатийа Хԝәде. Мьхайил, демәк Иса у мәләкед ԝи мьԛабьли Мире-щьна у щьнед ԝи шәрʹ кьрьн (Әʹйанти 12:7, 8). Ахьрийеда, дьжмьнед Хԝәде жь әʹзмен һатьнә авитьне. Ләма сәр әʹрде гәләк кӧл-дәрд у хәзәбед мәзьн пешда һатьн (Әʹйанти 12:9, 12). Гәло әв йәк сәр хьзмәткʹаред Хԝәде чаԝа һʹӧкӧм дькә?

¹⁴ Кʹьтеба Әʹйанти мәрʹа әʹйан дькә кӧ Мире-щьна хԝә ча да кʹьфше. Әԝ ида нькарьбу бьчуйа сәр әʹзмана, ләма әԝ һерса хԝә сәр Мәсиһийед бьжартида дьрʹьжинә, йед кӧ сәр әʹрде манә. Әԝана ԝәкʹилед Пʹадшатийа Хԝәде нә, у «шәʹдәтийа бона Иса дьдьн» (Әʹйанти 12:17; 2 Корьнтʹи 5:20; Әфәси 6:19, 20). Гәло әв пʹехәмбәрти чаԝа һатә сери?

15. «Дӧ шәʹдед» кӧ кʹьтеба Әʹйанти сәре 11 бәʹса ԝан дькә, кʹи нә у чь һатә сәре ԝан?

¹⁵ Мире-щьна һʹьщуми сәр бьред бь рʹӧһʹе пироз бьжарти кьр, йед кӧ рʹебәрийа бәлакьрьна мьзгинийа Пʹадшатийе дькьрьн. Кʹьтеба Әʹйантида,  әԝана бь симболик «дӧ шәʹдә» нә, йед кӧ һатьнә кӧштьне * (Әʹйанти 11:3, 7-11). Сала 1918-да, бӧхдан авитьнә сәр һʹәйшт бьред щабдар, ԝана кьрьнә кәле у гәләк сал данә ԝан. Ӧса дьһатә кʹьфше кӧ те бежи шьхӧле ԝан бьред бьжарти һатьбу «кӧштьне», демәк сәкьнандьне.

16. Сала 1919-да чь ԛәԝьми, ле диса жи жь ԝи ԝәʹдәйи Мире-щьна бәрдәԝам дькә чь дькә?

¹⁶ Ӧса жи, кʹьтеба Әʹйанти сәре 11-да пешда һатьбу готьне кӧ паши ԝәхтәкә кьн, «дӧ шәʹдә» ԝе жь мьрьне бьһатана рʹакьрьне. Гәло әв пʹехәмбәрти чаԝа һатә сери? Дәстпека сала 1919, саләк паши кӧ бьред мә кʹәтьбунә кәле, әԝана ньшкева һатьнә азакьрьне у паше суще ԝан диԝанеда һатә бәталкьрьне. Бьред мә дәрберʹа вәгәрʹийан сәр шьхӧле Пʹадшатийе. Жь ԝе дәмева, Мире-щьна бәрдәԝам дькә һʹьщуми һʹәму хьзмәткʹаред Хԝәде дькә, у әԝи бь симболик ‹чʹәмәки› зерандьне ль сәр ԝан бәрʹдайә (Әʹйанти 12:15). Ләма жи мәрʹа бь рʹасти жи сәбьр у баԝәри лазьм ә (Әʹйанти 13:10).

17. Хьзмәткʹаред Хԝәде чахе рʹасти пәйкʹәтьна һатьн, ԝана жь кʹидәре аликʹари станд?

¹⁷ Кʹьтеба Әʹйанти сәре 12-да пешда һатьбу готьне, ԝәки хьзмәткʹаред Йаһоԝа ԝе ньшкева аликʹарийе бьстиньн, демәк бь симболик «әʹрд» ԝе әв «чʹәме» зерандьне даԛӧртинә (Әʹйанти 12:16). Бь рʹасти ӧса жи ԛәԝьми. Щара, һьнә пʹаред дьнйа Мире-щьна, мәсәлә һьнә системед диԝанкьрьне, тенә һәԝара хьзмәткʹаред Хԝәде. Диԝанада, Шәʹдед Йаһоԝа щарна сәрдькʹәвьн у һьнәки азайе дьстиньн. Гәло әԝана ве азайе чаԝа дьдьнә хәбате? Әԝана ви шьхӧли кӧ Йаһоԝа дайә ԝан, бь дьл у щан тиньн сери (1 Корьнтʹи 16:9). Гәло әв чь шьхӧл ә?

18. Ван рʹожед ахьрийеда, шьхӧле мәйи һәри фәрз чь йә?

¹⁸ Иса пʹехәмбәрти кьр, ԝәки шагьртед ԝи ԝе пешийа хьлазийа дьнйайе мьзгинийа Пʹадшатийа Хԝәде сәр тʹәмамийа дьнйайе бәла кьн (Мәтта 24:14). Ви шьхӧлида, әԝана аликʹарийе жь мәләка дьстиньн. Кʹьтеба Әʹйанти ӧса дьбежә: «Ва мьлйакʹәтәки дьн  кӧ әʹзменда дьфьрʹи у Мьзгинийа ԝийә һʹәта-һʹәтайе һәбу, ԝәки ԝе Мьзгинийе бьдә йед рʹубари дьне, аԝа готи һʹәму мьләта, бәрәка, зьмана у щьмәʹта» (Әʹйанти 14:6).

19. Лазьм ә кӧ хьзмәткʹаред Йаһоԝа кʹижан әʹламәтийа дьн жи бәла кьн?

¹⁹ Хенщи мьзгина Пʹадшатийе, лазьм ә ԝәки хьзмәткʹаред Хԝәде хәбәрәкә дьн жи бәла кьн. Гәрәке әԝана пьштгьрийа шьхӧле ван мәләка бькьн, дәрһәԛа кʹижан Әʹйанти сәре 8 һʹәта 10-да те готьне. Әв мәләк сәр кәсед кӧ Пʹадшатийа Хԝәде ԛәбул накьн, чәнд бәла әʹлам дькьн. Ләма жи Шәʹдед Йаһоԝа диԝана Хԝәде йед сәр щурʹә-щурʹә пʹаред дьнйа Мире-щьна әʹлам дькьн. Әв әʹламәтийа дәрһәԛа диԝана Хԝәде мина «тәйрок у агьр» ә (Әʹйанти 8:7, 13). Гәрәке һәр кәс бьзаньбә ԝәки ахьри незик ә у лазьм ә кӧ әԝана жийина хԝә бьгӧһезьн, ԝәки ԝәʹде рʹожа һерса Йаһоԝа сах бьминьн (Сефанийа 2:2, 3). Ле әв хәбәр гәләк мәрьва хԝәш найе, ләма жи мәрʹа мерхаси лазьм ә. Ԝәʹде тәнгасийа мәзьн, диԝана хьлазийе ԝе дьһа сәрт у гьран бә (Әʹйанти 16:21).

20. Дӧ готаред дьнда, әме чь шеԝьр кьн?

²⁰ Гәләк фәрз ә ԝәки әм гӧһ бьдьн «хәбәред пʹехәмбәртийе», чьмки пʹехәмбәртийед жь кʹьтеба Әʹйанти мәва жи гьредайи нә у ԝәʹде мәда тенә сери (Әʹйанти 1:3). Гәло әм чаԝа дькарьн бь амьни ԝәʹде пәйкʹәтьна сәбьр кьн у хәбәред Хԝәде бь мерхаси әʹлам бькьн? Дӧ тьшт һәнә, йед кӧ ԛәԝате дьдьнә мә: Йа йәке әв ә, кӧ кʹьтеба Әʹйанти дәрһәԛа дьжмьнед Хԝәде чь әʹйан дькә у йа дӧда жи, кӧ әме кʹәрәмед мәзьн бьстиньн һәгәр амьн бьминьн. Дӧ готаред дьнда әме дәрһәԛа ван тьшта шеԝьр кьн.