«ӘԜ ШӘРʹ кӧ ньһа Әԝропайеда дьчә, жь һʹәму шәрʹед бәре гьрантьр ә». Әԝ гьли һатә готьне дәрһәԛа шәрʹе һʹәмдьнйайе йе йәке «Бьрща Ԛәрәԝьлийеда», йа 1 Илоне, сала 1915. Ахьрийеда, ԝи шәрʹида ԝәкә 30 ԝәлата шәрʹ дькьрьн. Ве «Бьрща Ԛәрәԝьлийеда» һатә готьне: «Хьзмәткьрьн һьнә алийада һатә сәкьнандьне, илаһи Алманйайеда у Франсайеда».

Ԝи чахи Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз, принсипа тʹәвнәбуйине бь тʹәмами фәʹм нәдькьрьн. Ле йәкә ԝана бь дьл у щан мьзгини бәла дькьрьн. Ԝилһелм Һилдәбрандт дьхԝәст кӧ хьзмәтийеда тьштәки бькә алийе хԝәда. Әԝи бәлавок бь наве «Һәрмәһи йа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз» сьфарәш кьрьн. Ԝилһелм Франсайеда бу, ләма әԝи сәр зьмане Франси әԝ бәлавок сьфарʹәш кьрьн. Ль ԝедәре әԝ нә кӧ ча хьзмәткʹаре һәртʹьм бу, ле чаԝа әскәре Алмани. Бь кʹьнще әскәрийе, әԝи мәрьвед Франси кʹучеда дьда сәкьнандьне у мьзгинийа дәрһәԛа әʹдьлайе гьли дькьр. Ԝи чахи Алманйа тʹәви Франсайе шәрʹ дькьр, ләма жи әԝ мәрьв зәндәгьрти дьман чахе дьдитьн, кӧ Ԝилһелм тʹәви ԝан дәрһәԛа әʹдьлайе хәбәрдьдә.

«Бьрща Ԛәрәԝьлийеда» нәʹмә һатьнә нәшьркьрьне, кʹидәре кӧ һатә готьне дәрһәԛа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз жь Алманйайе. Рʹаст ә әԝана әскәрийеда бун, ле йәкә ԝана гәләк дьхԝәст мьзгинийа Пʹадшатийе бәла кьн. Лемке бьра, әскәр бу у сәр гәмийе ԛӧльх дькьр. Әԝи пенщ мәрьварʹа, йед кӧ тʹәви ԝи бун, дәрһәԛа мьзгинийе гьли кьр. У әԝ мәрьв дьхԝәстьн дәрһәԛа мьзгинийе һе зедә пебьһʹәсьн. Лемке ньвиси: «Һәла һе ԝьра сәр ве гәмийе жи, әз кʹәрәма дьстиньм, чьмки Йаһоԝа рʹумәт дькьм».

Щорщ Каисер әскәр бу у чу шәрʹ, ле вәгәрʹийа мале чаԝа хьзмәткʹаре Хԝәде. Ле гәло ча әԝ йәк ԛәԝьми? Әԝи әʹдәбйәтәкә йа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз дит, у бь дьл у щан рʹастийа Пʹадшатийе ԛәбул кьр. Паши ве йәке әԝ ида нәдьчу шәрʹ. Әԝи хәбатәкә ӧса дит, кӧ тʹәви әскәрийе у шәрʹ гьредайи нибу. Паши шәрʹ, әԝи гәләк сала бь хирәт хьзмәт кьр чаԝа пешәнг.

Бәле, ԝи ԝәʹдәйи Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз пьрса дәрһәԛа тʹәвнәбуйине бь тʹәмами фәʹм нәдькьрьн. Ле йәкә ньһерʹандьна ԝана у кьред ԝана, лап щӧдә дьбун жь йед мәрьвед дьн, чьмки әԝан мәрьва шәрʹ ԛәбул дькьрьн. Политик у сәрԝеред дера, пьштгьрийа шәрʹ дькьрьн, ле Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз пьштгьрийа «Мире Әʹдьлайе» дькьрьн (Иша. 9:6). Рʹаст ә ԝана бь  тʹәмами тʹәвнәбуйин хԝәй нәдькьрьн, ле ԝана диса жи ԛануна Хԝәде дьанинә сери. Конрад Мортер, йе кӧ Леколинкʹаре Кʹьтеба Пироз бу, гьлийед ӧса гот: «Жь Хәбәра Хԝәде мьн рʹьнд фәʹм дькьр, кӧ Мәсиһи гәрәке нәкӧжә» (Дәркʹ. 20:13). *

Алманйайеда ԝи чахи тʹӧнәбу ԛанун, кʹижан кӧ изьн бьда мәрьв жь бо баԝәрийа хԝә нәчә әскәрийе. Ле йәкә 20 зедәтьр Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз нәчунә әскәрийе у тʹӧ шьхӧле әскәрийева гьредайи ԛәбул нәдькьрьн. Әскәра һьнәк жь ԝана һʹәсаб кьрьн ча мәрьвед дин, мәсәлә, Густав Куйат кьрьнә нәхԝәшхана дина у дәрман данә ԝи. Һанс Һолтерһоф, йе кӧ инкʹар кьр һәрʹә әскәрийе, кьрьнә кәле. Ль ԝе дәре зоре ԝи дькьрьн, кӧ тьштед әскәрийева гьредайи бькә, ле йәкә әԝи тʹӧ тьшт нәдькьр. Әскәра кʹьнще дина ль ԝи кьрьн, у ӧса ԛайим ԝи гьредан ԝәки дәст-ньгед ԝи тәвьзин. Чахе әԝан әскәра дитьн кӧ Һанс паши ве йәке жи ньһерʹандьна хԝә нәгӧһаст, ԝана дәстпекьр ԝи бьдьнә тьрсандьне кӧ ԝи бькӧжьн. Ле йәкә Һанс амьн ма у ԝәʹде шәрʹ тʹәвнәбуйин хԝәй кьр.

Бьред дьн, кʹижан кӧ гази кьрьнә һәрʹьнә әскәрийе, ԛәбул нәкьрьн кӧ чʹәк һьлдьнә дәсте хԝә. Дәԝсе, ԝана хԝәст ԝәки шьхӧлед дьн бьдьнә ԝан, кʹижан кӧ шәрʹва гьредайи нибун. * Мәсәлә, Щоһанес Рауте жь дәԝләте изьн хԝәст кӧ шьхӧләкә дьн бьдьнә ԝи, у ԝи шандьн кӧ бьхәбьтә сәр рʹийа трена. Конрад Мортер һатә кʹьфшкьрьне чаԝа бәрдәстийе һʹәкима, у Реинһолд Ԝебер, һатә кʹьфшкьрьне кӧ нәхԝәшханеда мьԛати нәхԝәша бә. Аугуст Крафзиг жи гәләк ша бу, ԝәки шьхӧләкә дьн данә ԝи у кӧ әԝи тʹәвнәбуйине хԝәй кьр. Әԝ Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз у йед дьн, сафи кьрьн кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Һʹьзкьрьне у амьнийе һьндава Йаһоԝа, ԝана һелан кьр бәрбь ве йәке.

Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз бәр мәрьвед дәԝләте кʹәтьнә чʹәʹва, чьмки нәдьчунә шәрʹ. Һьнә сал шунда, Алманйайеда Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз, бь һʹәзара щара шьхӧле ԝан данә диԝане, сәва кӧ хьзмәтийа ԝан бьдьнә сәкьнандьне. Филиала Алманйайе, саз кьр идара сафикьрьна шьхӧле диԝане, Бәйтʹәла Магдәбургеда, сәва аликʹарийе бьдьнә Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз.

Шәʹдед Йаһоԝа һеди-һеди дәстпекьрьн һе зәлал фәʹм кьн пьрса дәрһәԛа тʹәвнәбуйине. Чахе шәрʹе һʹәмдьнйайе йе дӧда дәстпебу, ԝана бь тʹәмами тʹәвнәбуйин хԝәй дькьрьн у нәдьчунә әскәрийе. Ләма дәԝләта Алманйайе ԝана һʹәсаб дькьрьн ча дьжмьн у гәләк дьзерʹандьн. Ле әԝ йәк ида тʹема башԛә йә, у әме дәрһәԛа ве йәке хәбәрдьн готара дьнда «Жь Архивед Мә». (Жь архивед мә Әԝропайа Навәндда.)