Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

Чьрʹа Фәрз ә Тʹьме Рʹӧһʹанида Пешда Һәрʹьн?

Чьрʹа Фәрз ә Тʹьме Рʹӧһʹанида Пешда Һәрʹьн?

«Хԝә бьдә ԝе йәке, кӧ щьмәʹтерʹа ньвисаред пироз бьхуни, ширәт ки, һин ки» (1 ТИМТʹ. 4:13).

КʹЬЛАМЕД: 34, 42

1, 2. а) Ча гьлийед жь Ишайа 60:22 рʹожед мәда тенә сери? б) Иро чь һʹәԝщәти һәйә тʹәшкиләта Йаһоԝада?

«ЖЬ ҺЬНДЬКИ ԝе бьбә һʹәзар, у жь йе бьчʹук ԝе бьбә мьләтәки ԛәԝи» (Иша. 60:22, ДТʹ). Әԝ пʹехәмбәрти иро ԝан рʹожед ахьрийеда те сери. Нава сала 2015-да, нав тʹәмамийа дьнйайе 8 220 105 хьзмәткʹаред Йаһоԝа мьзгинийа Пʹадшатийе бәла дькьрьн! Йаһоԝа пешда гот кӧ щьмәʹта ԝи ԝе зедә бә. Әԝи гот: «Әз Йаһоԝа, әве йәке ԝәʹдәда ләз хьм». Бәле, чьԛас ԝәʹдә дьчә, һаԛас зәʹф шьхӧле мә зедә дьбә, ԝәки әм бькьн. Ле гәло әм һʹәму тьшти дькьн, сәва бь хирәт мьзгинийе бәла кьн? Гәләк хушк-бьред мә хьзмәт дькьн ча пешәнгед һәртʹьм йан кʹомәкдар. Әм ӧса жи ша дьбьн чахе гәләк бь рʹәзәдьли хьзмәт дькьн ԝан щийа, кʹидәре һʹәԝщәти һәйә, у ӧса жи шьхӧле авакьрьнеда кʹар дькьн.

2 Әм дьвиньн кӧ шьхӧл гәләк ә, у ләма мәрʹа һе зедә хәбатчи лазьм ьн. Бьдьнә һʹәсабе хԝә кӧ һәр сал 2 000 щьватед тʹәзә тенә сазкьрьне. Бәʹса хәбәре, һәрге әм һʹәсаб кьн кӧ һәр щьватәкида 5 рʹуспи гәрәке хьзмәт кьн, демәк 2 000 щьватарʹа 10 000 бьра лазьм ьн сәва хьзмәт кьн ча рʹуспи. Әԝ те һʹәсабе кӧ ӧса жи бь һʹәзара бьра лазьм ьн сәва хьзмәт кьн ча бәрдәстийед щьвате. Бәле, фьрԛи тʹӧнә әм хушк ьн йан бьра, «шьхӧле Хӧданда» әм дькарьн гәләк тьшт бькьн (1 Корн. 15:58).

ЧЬ ТЕ ҺʹӘСАБЕ РʹӦҺʹАНИДА ПЕШДА ҺӘРʹЬН?

3, 4. Чь бона ԝә те һʹәсабе рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн?

3 Бьхунә 1 Тимотʹейо 3:1. Ве рʹезеда әԝ хәбәра Йунани, кӧ сәр зьмане мә һатә ԝәлгәрʹандьне ча «тәм», те һʹәсабе чахе мәрьв дьхԝазә бьгьһижә тьштәки, у хԝәстьна ԝийә гәләк ԛайим һәйә. Паԝлос бь ви гьли да кʹьфше, кӧ һәрге мәрьв дьхԝазә рʹӧһʹанида пешда һәрʹә, әԝ гәрәке гьран сәр хԝә бьхәбьтә. Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә кӧ бьрак дьхԝазә бьбә бәрдәстийе щьвате. Әԝ фәʹм дькә кӧ ԝирʹа лазьм ә сәр хԝә бьхәбьтә, ԝәки һʹӧнӧред хԝә һе баш кә. Ԝәʹдә шунда әԝ дьбә бәрдәстийе щьвате. Паше, әԝ ида сәр хԝә гьран дьхәбьтә ԝәки бьбә рʹуспи. Ԝан һәрдӧ дәрәщада әԝ бьра сәр хԝә дьхәбьтә, ԝәки һʹӧнӧред ӧса щәм ԝи һәбьн, кʹижан кӧ гәрәке һәбьн щәм ԝан, йед кӧ дьхԝазьн щьватеда һе зедә щабдарийа һьлдьнә сәр хԝә.

4 Иро гәләк хушк-бьра әʹмьре хԝәда гӧһастьна дькьн, чьмки дьхԝазьн һе зедә Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Мәсәлә, гәләк нетед ӧса датиньн пешийа хԝә кӧ бьбьнә пешәнг, Бәйтʹәледа хьзмәт кьн, йан аликʹарийе бьдьн бона шьхӧле авакьрьна Одед Щьвата. Ԝәрә әм шеԝьр кьн кӧ ча Кʹьтеба Пироз мә һʹәмушка һелан дькә, кӧ хьзмәтийа хԝәда әм һе пешда һәрʹьн.

НЕТ ДАЙНЬН ПЕШИЙА ХԜӘ, ԜӘКИ ТʹЬМЕ РʹӦҺʹАНИДА ПЕШДА ҺӘРʹЬН

5. Ча йед щаһьл ԛәԝата хԝә дькарьн бьдьнә хәбате, сәва һе зедә хьзмәт кьн?

5 Щаһьл дькарьн гәләк тьшт бькьн хьзмәтийеда, чьмки енержийа у сьһʹәт-ԛәԝата ԝан баш ә. (Бьхунә Мәтʹәлок 20:29.) Һьнә бьред мәйи щаһьл Бәйтʹәледа хьзмәт дькьн ԝан идарада, кʹидәре кӧ әʹдәбйәтед мә у Кʹьтеба Пироз нәшьр дькьн у һәвва дькьн. Гәләк хушк-бьред щаһьл аликʹарийе дьдьнә шьхӧле авакьрьн у тʹәзәкьрьна Одед Щьвата. Ӧса жи чахе хәзәб дьԛәԝьмьн, йед щаһьл аликʹарийе дьдьнә хушк-бьра. У гәләк щаһьл йед кӧ пешәнг ьн, зьмане хәриб һин дьбьн, йан жи дьчьнә щийед дьн сәва мьзгинийе бәла кьн.

6 Бәле әм гьшк жи ԛимәт дькьн хьзмәтийа хԝә Хԝәдерʹа, у әм дьхԝазьн әԝе йәке бь дьл у щан бькьн. Ле щара дьԛәԝьмә әм хԝә мина бьраки мә бь наве Аарон тʹәхмин кьн. Рʹаст ә әԝ малбәта Шәʹдед Йаһоԝада мәзьн бу, ле әԝ гьли дькә: «Щьват у хьзмәти бона мьн баргьрани бу у ԛә һʹәԝас нибу». Аарон дьхԝәст пе шабуне Хԝәдерʹа хьзмәт кьра, ле әԝи фәʹм нәдькьр кӧ чьрʹа шабун нәдьстанд. Аарон чь кьр сәва ԝе йәке?

7 Аарон нетед ӧса дани пешийа хԝә, кӧ һәргав Кʹьтеба Пироз бьхунә, бона щьвате хԝә һазьр кә у щаба хԝә бьдә. Әԝи ӧса жи һәртʹьм дӧа дькьр. Бь сайа ԝе йәке, һʹьзкьрьна ԝи һьндава Йаһоԝа һе мәзьн дьбу, у әԝи дәстпекьр рʹӧһʹанида пешда һәрʹә. Паши ԝе йәке, Аарон бь шабуне хьзмәт дькьр чаԝа пешәнг. Әԝи ӧса жи аликʹари дьда хушк-бьра ԝәʹде хәзәба, у ԝәлатәки хәрибда хьзмәт дькьр. Аарон ньһа рʹуспи йә у Бәйтʹәледа хьзмәт дькә. Ле әԝ чь дьфькьрә дәрһәԛа жийина хԝә? Аарон дьбежә: «Мьн тәʹм кьр у дит кӧ Йаһоԝа чьԛас ԛәнщ ә. Әԝ мьн кʹәрәм дькә у әз хԝә дәйндаре ԝи һʹәсаб дькьм. Әԝ йәк мьн һелан дькә кӧ хьзмәтийеда һе гәләк бькьм, чь кӧ ахьрийеда ԝе гәләк кʹәрәма бинә».

8 Зәбурбеж дьстьра: «Тʹӧ ԛәнщи жь йед кӧ бәре хԝә данә Хӧдан найе вәшартьн, ИМ». (Бьхунә Зәбур 34:8-10.) Рʹасти жи, Йаһоԝа тʹӧ щар мә наһелә, һәрге әм бь дьл у щан ԝирʹа хьзмәт дькьн. Зәбурбеж гот: «Тәʹм бькьн у бьвиньн Хӧдан чьԛас ԛәнщ ә!» Бь рʹастийе жи әм бәхтәԝар ьн, чахе әм дьле Хԝәде ша дькьн.

ДЬЛТӘНГ НӘБЬН

9, 10. Чьрʹа фәрз ә кӧ әм бь сәбьр һивийе бьн?

9 Һәрге әм дьхԝазьн кӧ щьватеда һе зедә щабдарийе мә һәбьн, әм гәрәке бь сәбьр һивийе бьн (Мих. 7:7). Щара дьбәкә Йаһоԝа дьһелә кӧ әм һивийе бьн һʹәта щабдарийа бьстиньн, йан һʹәта дәрәща мә алийе башда бе гӧһастьне. Ле йәкә Йаһоԝа тʹьме али хьзмәткʹаред хԝәйи амьн дькә. Ԝәрә мәсәла Бьраһим шеԝьр кьн. Йаһоԝа жерʹа соз да кӧ кӧрʹ ԝе ԝирʹа бьбә (Ибрн. 6:12-15). Ле Бьраһимрʹа лазьм бу бь сала һивийа буйина Исһаԛ буйа. Бьраһим бь сәбьр һивийе бу у тʹӧ щар баԝәрийа хԝә һьндава Йаһоԝа ӧнда нәдькьр. У Йаһоԝа жи созе хԝә ани сери (Дәстп. 15:3, 4; 21:5).

10 Бәле, һеса нинә һивийе бьн (Мәтʹлк. 13:12). Һәрге әм гәләк дьфькьрьн дәрһәԛа дәрәща хԝә, у кӧ нетед мә найенә сери, әм дькарьн дьлтәнг бьн. Дәԝса ԝе йәке, ԝе бь билани бә әԝи ԝәʹдәйи сәва ве йәке бьдьнә хәбате, ԝәки һʹӧнӧред хԝә һе баш кьн у рʹӧһʹанида һе пешда һәрʹьн. Ԝәрә се тьшта шеԝьр кьн, кӧ ча әм дькарьн әԝе йәке бькьн.

11. Кʹижан һʹӧнӧра әм гәрәке нав хԝәда пешда биньн, у чьрʹа әԝ һʹӧнӧр фәрз ьн?

11 Һʹӧнӧред лазьм нав хԝәда пешда биньн. Чахе әм Кʹьтеба Пироз дьхуньн у сәр дьфькьрьн, әм дькарьн һʹӧнӧред баш нав хԝәда пешда биньн. Мәсәлә билани, фәʹмкʹари, сәрԝахти, аԛьлда гьрани. Гәләк фәрз ә кӧ әԝ һʹӧнӧр щәм ԝан бьра һәбьн, йед кӧ щьватеда рʹебәрийе һьлдьдьнә сәр хԝә (Мәтʹлк. 1:1-4; Тито 1:7-9). Һәрге әм Кʹьтеба Пироз у әʹдәбйәтед мә дьхуньн, әм дькарьн ньһерʹандьна Йаһоԝа сәр гәләк тьшта тедәрхьн. Мәсәлә, кʹижан ԝәʹдәдәрбазкьрьна бьжберьн, ча хԝә кьн у хԝә бьхәмьлиньн, ча пʹәра хәрщ кьн, у һьндава мәрьва ча бьн. Ԝан тьштада әме сафикьрьнед рʹаст бькьн, һәрге ширәтед жь Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате.

12. Ча әм дькарьн наве баш хԝәрʹа ԛазанщ кьн, кӧ итʹбарийа хԝә мә биньн?

12 Шьхӧле хԝә бь дьл у щан бькьн. Чахе щьмәʹта Хԝәде пʹарьстгәһ ава дькьрьн, Нәһәмийа гәрәке мер бьжбартана бона ԝи шьхӧли. Әԝи меред ӧса жьбарт, кʹижан кӧ наве баш ԛазанщ кьрьбун. Нәһәмийа заньбу кӧ әԝана ԝе шьхӧле хԝә бь дьл у щан бькьн, чьмки әԝ мер хԝәдехоф бун (Нәһәм. 7:2; 13:12, 13). Иро жи, фьрԛи тʹӧнә әм хушк ьн йан бьра нә, әм гәрәке шьхӧле кӧ мәрʹа щьватеда дьдьн, бь амьни у бь дьл бькьн (1 Корн. 4:2). Ӧса әме наве баш ԛазанщ кьн у ахьрийеда щьватеда ԝе һе зедә щабдарийа бьдьнә мә. (Бьхунә 1 Тимотʹейо 5:25.)

13. Ча һун дькарьн чʹәʹв бьдьнә Усьв, һәрге кәсәк һьмбәри ԝә нәһәԛийе дькә?

13 Итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн. Һун чь дькарьн бькьн һәрге һьмбәри ԝә нәһәԛийе дькьн? Дьбәкә һун дәрберʹа дьхԝазьн тʹәви ԝан хәбәрдьн дәрһәԛа кьред ԝан. Ле һәрге һун хәбәрданеда хԝә һәԛ дәрдьхьн у тʹәне дьхԝазьн избат кьн кӧ һун рʹаст ьн, ԝи чахи һун әве проблеме һе мәзьн дькьн. Ԝан дәрәщада әм жь Усьв дькарьн дәрсәкә баш һьлдьн. Бьред Усьв һьндава ԝи берʹәʹм у нәһәԛ бун, ле йәке әԝи кʹин нәдькʹшанд. Паши ԝе йәке, Усьв дәрәԝийеда нәһәԛ кьрьн, у бе мәʹни кьрьнә кәле. Ле ԝан чәтьнайада Усьв итʹбарийа хԝә Йаһоԝа дьани. Әԝ дьфькьри дәрһәԛа созе Йаһоԝа у ԝирʹа амьн ма (Зәб. 105:19). Ԝан щерʹьбандьнада Усьв һʹӧнӧред гәләк баш ԛазанщ кьр чахе шьхӧләкә фәрз данә ԝи. Әԝ һʹӧнӧр кери ԝи һатьн (Дәстп. 41:37-44; 45:4-8). Һәрге кәсәк тә хәйидандийә, Йаһоԝарʹа дӧа бькә сәва кӧ әԝ биланийе бьдә тә. Әԝ ԝе ԛәԝате бьдә тә, ԝәки тӧ бь нәрми у рʹьһʹәт хәбәрди тʹәви ԝи мәрьви. Йаһоԝа ԝе әʹсә али тә бькә. (Бьхунә 1 Пәтрус 5:10.)

ХЬЗМӘТИЙЕДА ПЕШДА ҺӘРʹЬН

14, 15. а) Чьрʹа әм гәрәке «һаш жь хԝә һәбьн» кӧ әм ча мьзгинийе бәла дькьн? б) Ча һун дькарьн хьзмәтийеда методед тʹәзә бьдьнә хәбате? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн у чаргошә « Тӧ Дькари Методед Тʹәзә Бьди Хәбате?»)

14 Паԝлос Тимотʹейорʹа гот: «Хԝә бьдә ԝе йәке, кӧ щьмәʹтерʹа ньвисаред пироз бьхуни, ширәт ки, һин ки. Һаш жь хԝә у һинкьрьна хԝә һәбә» (1 Тимтʹ. 4:13, 16). Чахе Паԝлос әԝ гьли гот, Тимотʹейо хьзмәтийеда ида щерʹьбанди бу. Ле чьрʹа ԝирʹа лазьм бу кӧ һе пешда һәрʹә? Тимотʹейо заньбу кӧ ча мәрьв у ӧса жи дәрәщә тенә гӧһастьне. Ләма әԝи фәʹм дькьр кӧ әԝ гәрәке методед һинкьрьна хԝә бьгӧһезә. Чьмки ӧса әԝи ԝе бькарьбуйа бьгиһанда дьле мәрьва. Әм жи гәрәке ӧса бькьн, чахе мьзгинийе бәла дькьн.

15 Гәләк щар чахе әм мал бь мал хьзмәт дькьн, мәрьв малда ниньн. Һьнә щийада жи, әм нькарьн мәрьва малда бьвиньн, чьмки дәрийа ве авайе кʹидәре кӧ әԝана дьжин дадайи нә. Һәрге мьһала ԝәда жи ӧса йә, гәло һун дькарьн методед дьн бьдьнә хәбате, сәва ԝан мәрьварʹа мьзгинийе гьли кьн?

16. Ча хьзмәткьрьн ль ԝан щийа, кʹидәре гәләк мәрьв тʹоп дьбьн, кʹаре тинә?

16 Бәлакьрьна мьзгинийе щийед кӧ гәләк мәрьв һәнә, методәкә гәләк баш ә. Әԝ щурʹе хьзмәтийе гәләк мьзгинвана хԝәш те. Әԝана дьчьнә щийед сәкьнандьна трена, отобуса, ӧса жи дькʹана у парка, сәва кӧ тʹәви мәрьва хәбәрдьн. Мьзгинван дькарә тʹәви кәсәки хәбәрдане дәстпекә, мәсәлә гьли кә дәрһәԛа нуче йан дәнг у бәʹсед тʹәзә. Йан жи әԝ дькарә хәбәрдане дәстпекә бь ве йәке, кӧ пʹайе зарʹа ԝи мәрьви бьдә, тʹәви кʹе жи дьхԝазә хәбәрдане дәстпекә. Йан мьзгинван дькарә жь мәрьв тьштәки пьрс кә дәрһәԛа хәбата ԝи, сәва хәбәрдане бәрдәԝам кә. Чахе ида хәбәрдан дәстпедьбә, мьзгинван гьли дькә фькьред жь Кʹьтеба Пироз у жь ԝи мәрьви дьпьрсә, һәла әԝ чь дьфькьрә дәрһәԛа ве йәке. Гәләк щар мәрьварʹа һʹәԝас ә, у әԝана дьхԝазьн һе зедә пебьһʹәсьн дәрһәԛа Кʹьтеба Пироз.

17, 18. а) Һун ча дькарьн бь мерхаси хьзмәт кьн ль ԝан щийа кʹидәре кӧ гәләк мәрьв ьн? б) Ча әм дькарьн хьзмәтийеда чʹәʹв бьдьнә ньһерʹандьна Даԝьд?

17 Һәрге ԝәрʹа чәтьн ә кӧ мьзгинийе бәла кьн щийед кӧ гәләк мәрьв ьн, бәрхԝә нәкʹәвьн. Еди пешәнге жь Нийу Йорке, шәрм дькьр у һьнәки дьтьрсийа хәбәрдане дәстпекә тʹәви кәсәки, ль ԝан щийа кʹидәре кӧ мәрьв гәләк ьн. Ле ԝәʹдә дәрбаз бу у әԝи ида бь мерхаси хәбәрдьда тʹәви мәрьва. Ле чь али ԝи кьр? Әԝ гьли дькә: «Ԝәʹде ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте, әз у жьна мьн әʹдәбйәтед мәда щаба дьгәрʹьн сәр пьрсед ӧса, кӧ щәм гәләк мәрьва пешда тен. Һьн жи әм жь хушк-бьра жи ширәта һьлдьдьн». Ньһа Еди гәләк һʹьз дькә хьзмәт кә щийед кӧ гәләк мәрьв ьн.

18 Чахе һун хьзмәтийеда пешда дьчьн у бь мерхаси мьзгинийе бәла дькьн, пешдачуйина ԝә ԝе һʹәмуйава әʹйан бә. (Бьхунә 1 Тимотʹейо 4:15.) У һуне һе зедә рʹумәте бьдьнә Йаһоԝа Баве мә чаԝа Даԝьд, йе кӧ дьстьра: «Әзе һәргав, шькьр бькьм жь бо Хӧдан, пәсне ԝи жь дәве хԝә дәрнәхьм тʹӧ щаран. Әз бь Хӧдан дьдьм пәсне хԝә, бьндәст [мьлук] дьбьһизьн, дьстиньн шайа хԝә» (Зәб. 34:1, 2, ИМ). Бәле, бь сайа хьзмәтийа ԝә, мәрьвед мьлук дькарьн бьбьнә хьзмәткʹаред Йаһоԝа у тʹәви ԝә бь шабуне ԝирʹа хьзмәт кьн.

ҺУН ЙАҺОԜА РʹУМӘТ ДЬКЬН, ЧАХЕ РʹӦҺʹАНИДА ПЕШДА ДЬЧЬН

19. Чьрʹа хьзмәткʹаре Йаһоԝайи амьн бәхтәԝар ә, һәла ԝи чахи жи гава әԝ һʹале нәбашда йә?

19 Даԝьд дьстьра: «Һʹәму кәсед тә, жь тәрʹа спасдар ьн, йа Хӧдан, һʹәму дьлзосед тә, дьдьн пәсне тә. Ль сәр бәрзийа пʹадшатийа тә те пәйивин, һездарийа тә те ахафтьн. Да кӧ һәр кәс бь кʹаред тә йед һездар, һашмәт у бәрзийа пʹадшатийа тә бьзаньбә» (Зәб. 145:10-12, ИМ). Бәле, һʹәму мәрьв йед кӧ Йаһоԝа һʹьз дькьн у ԝирʹа амьн ьн, дәрһәԛа ԝи дьхԝазьн гьшкарʹа гьли кьн. Ле щара дьԛәԝьмә ӧса кӧ жь бо нәхԝәшийе йан кал-пирбуне, һун нькарьн гәләк хьзмәт кьн. Ԝи чахи һун чь дькарьн бькьн? Тʹьме бира хԝәда хԝәй кьн кӧ чахе һун дәрһәԛа Йаһоԝа гьли дькьн мәрьвед дор бәре хԝәрʹа, мәсәлә, ԝанрʹа кʹе мьԛати ԝә дьбә у һʹәкимарʹа, бь ве йәке һун наве Йаһоԝа рʹумәт дькьн. Һәрге һун жь бо баԝәрийа хԝә кәледа ньн, дьбәкә һун ль ԝе дәре мәрьварʹа дәрһәԛа рʹастийе гьли дькьн, бь ве йәке һун дьле Йаһоԝа ша дькьн (Мәтʹлк. 27:11). Ӧса жи һәрге нәфәре малбәта ԝәда нәбаԝәр ьн, у һун йәкә Йаһоԝарʹа бь дьл у щан хьзмәт дькьн, һун гәләк дьле ԝи ша дькьн (1 Пәт. 3:1-4). Һәла һе ԝәʹде чәтьнайед гьранда жи, һун дькарьн Йаһоԝа рʹумәт кьн у рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн.

20, 21. Һәрге тӧ тʹәшкиләта Йаһоԝада гәләк шьхӧл дьки, ча тӧ дькари хушк-бьрарʹа кʹаре бини?

20 Һәрге һун бәрдәԝам кьн рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн, Йаһоԝа ԝе әʹсә ԝә кʹәрәм кә. Дьԛәԝьмә һәрге һун әʹмьре хԝәда һьнә гӧһастьна бькьн у ԝәʹде хԝә бь билани хәрщ кьн, һуне бькарьбьн һе зедә али мәрьва бькьн, ԝәки әԝана дәрһәԛа созед Йаһоԝа пебьһʹәсьн. Хенщи ве йәке, һәрге һун рʹӧһʹанида пешда дьчьн, хушк-бьред хԝәрʹа һуне һе зедә кʹаре биньн. У бьдьнә һʹәсабе хԝә кӧ хушк-бьред щьватеда ԝе чьԛас ԝә һʹьз бькьн у жь ԝә рʹази бьн, чахе бьвиньн кӧ бона щьвате һун ча гьран дьхәбьтьн.

21 Фьрԛи тʹӧнә әм гәләк сал йан чәнд мәһ Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьн, һәр кәс жь мә дькарә тʹьме рʹӧһʹанида пешда һәрʹә. Ле чаԝа Мәсиһийед гьһишти дькарьн али йед тʹәзә бькьн, сәва әԝана рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн? Дәрһәԛа ве йәке әме тʹема дьнда шеԝьр кьн.