1-2. а) Чьрʹа әм әʹщебмайи наминьн, ԝәки Иса биранина мьрьна хԝә ӧса саз кьр, ԝәки бона мә һеса бә дәрбаз кьн? б) Кʹижан һʹӧнӧред Иса әме шеԝьр кьн?

ԜӘЙЕ ча гьли кьра кӧ ча һәр сал Евара Биранина мьрьна Мәсиһ дәрбаз дьбә? Һәр кәс жь мә бешьк дькарә бинә бира хԝә, кӧ Евара Шива Хӧдан ча дәрбаз дьбә. Чьрʹа? Чьмки әв шивәкә гәләк сьвьк ә. Ле йәкә әԝ евар ԛәԝьмандьнәкә гәләк фәрз у мәхсус ә. Ләма жи дьбәкә бал ԝә пьрс пешда те: «Чьрʹа әԝ шив ӧса сьвьк ә, нә әԝ ԛәԝьмандьнәкә гәләк мәхсус ә?»

² Иса ԝәʹде хьзмәтийа хԝәйә сәр әʹрде, әʹйан бу бь ве йәке, кӧ тьштед фәрз гәләк һеса, зәлал у фәʹмдари һин дькьр (Мәт. 7:28, 29). Ԝи щурʹәйи әԝи мә ӧса жи һеса һин кьр, кӧ чаԝа биранина * мьрьна ԝи дәрбаз кьн. Ԝәрә әм дәрһәԛа Биранине у һьнә тьштед кӧ Иса һьнге гот у кьр, кʹур шеԝьр кьн. Ӧса әме һе рʹьнд фәʹм кьн, кӧ бь рʹасти Иса чьԛас мьлук, мерхас у бь һʹьзкьрьне йә, у әме ӧса жи пебьһʹәсьн кӧ чаԝа әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝи.

3. Чаԝа Мәтта 26:26-28-да те гьликьрьне, әԝ шива Биранине кӧ Иса саз кьр чь щурʹә сьвьк бу, у дӧ симболед сәрәкә чь дьһатьнә һʹәсабе?

³ Иса чахе евара Биранина мьрьна хԝә саз кьр, тʹәви 11 шандийед хԝәйи амьн бу. Әԝи пе хԝарьна Щәжьна Дәрбазбуне кӧ мабу, биранин дәрбаз кьр. (Бьхунә Мәтта 26:26-28.) Әԝи тʹәне нане шкәва у шәрав да хәбате,  кʹижан кӧ ида сәр сьфре һәбун. Иса готә шандийед хԝә, ԝәки әԝ дӧ тьштед сәрәкә, бь симболик бәдәна ԝийә беԛьсур у хуна ԝи дьһатьнә һʹәсабе, кʹижан кӧ әԝи зутьрәке гәрәке бона ԝан ԛӧрбан кьра. Шанди дьбәкә нә жи әʹщебмайи ман, кӧ Иса әв шива тʹәзәйә мәхсус, ӧса сьвьк дәрбаз кьр. Ле чьрʹа?

4. Чаԝа ширәта Иса кӧ әԝи да Мәртʹайе, али мә дькә кӧ әм фәʹм кьн, чьрʹа Иса шива Биранине сьвьк дәрбаз кьр?

⁴ Дина хԝә бьдьне кӧ чь ԛәԝьми ԝәʹде сала сьсийа йа хьзмәтийа Иса. Әԝи тʹәсәлийа Лазар, Мәртʹа у Мәрйәме кьр, йед кӧ һәвалед ԝийи незик бун. Иса ве дәрәща рʹьһʹәтда, дәстпекьр һин кә. Мәртʹа жи ԝедәре бу, ле әԝ педа кʹәтьбу нава һазьркьрьна гәләк хԝарьна, бона меванәки хԝәйи ԛимәт. Чахе Иса әԝ йәк дит, әԝи бь нәрми Мәртʹа ширәт кьр, сәва али ԝе бькә кӧ әԝ фәʹм кә, ԝәки тʹьме нәлазьм ә щурʹә-щурʹә хԝарьн чекә (Луԛа 10:40-42). Ԝәʹдә шунда, чахе чәнд сьһʹәт мабу кӧ Иса әʹмьре хԝә ԛӧрбан кьра, әԝи хԝәха әв ширәт да хәбате. Әԝи шива Биранине сьвьк дәрбаз кьр у шагьртед хԝәрʹа мәсәлә һишт кӧ ча гәрәке дәрбаз кьн. Ле гәло әԝ йәк дәрһәԛа Иса чь мә һин дькә?

5. Шива сьвьк дәрһәԛа Иса чь әʹйан дькә, у чаԝа әԝ йәк жь Филипи 2:5-8 те кʹьфше?

⁵ Иса һәр тьштида, чаԝа хәбәрданеда ӧса жи шьхӧле хԝәда йәки мьлук бу. Ләма жи әʹщебмайи нинә кӧ ве евара пашьн сәр әʹрде, Иса мьлуктийа мәзьн да кʹьфше (Мәт. 11:29). Әԝи заньбу ԝәки нава тʹәмамийа тʹәрихийа инсанәтеда, әԝ гәрәке ԛӧрбанәкә лапә мәзьн бьдә у Йаһоԝа ԝе ԝи жь мьрьне рʹакә, сәва сәр әʹзмана бьбә пʹадша. Ле һәла һе ԝи ԝәʹдәйи жи әԝи тʹӧ щар хԝә ԛӧрʹә нәдькьр, у нә жи дәрбазкьрьна биранина мьрьна хԝә гьран кьр. Дәԝсе, әԝи готә шандийед хԝә, ԝәки сале щарәке бь шивәкә гәләк сьвьк ԝи биньн бира хԝә (Йуһʹн. 13:15; 1 Корн. 11:23-25). Әԝ шива сьвьк ле фәрз, дьдә кʹьфше кӧ Иса мәрьвәки ԛӧрʹә нибу. Әм рʹасти жи дькарьн ша бьн, кӧ Пʹадшайе мәйи әʹзмана гәләк мьлук ә. (Бьхунә Филипи 2:5-8.)

6. Әм ча дькарьн ԝәʹде тәнгасийа, чʹәʹв бьдьнә мьлуктийа Иса?

⁶ Ле әм чаԝа дькарьн чʹәʹв бьдьнә мьлуктийа Иса? Әм гәрәке пешийе кʹара мәрьвед майин бьгәрʹьн, нә кӧ кʹара хԝә (Фили. 2:3, 4). Бьфькьрьн дәрһәԛа ве евара пашьн йа әʹмьре Иса сәр әʹрде. Иса заньбу, ԝәки зутьрәке ԝе  бьчәрчьрә у бьмьрә; йәкә әԝ бона шандийед хԝәйи амьн гәләк бәрхԝә дькʹәт, йед кӧ зутьрәке ԝе шина ԝи бькьрана. Ләма әԝи әԝ евара пашьн тʹәви ԝан дәрбаз кьр сәва ԝана ширәт кә, дьл бьдә ԝан у ԝана ԛәԝи кә (Йуһʹн. 14:25-31). Иса дькʹәтә һʹәйра һалхԝәшийа мәрьвед майин, нә кӧ һʹәйра хԝә. Рʹасти жи әԝи мәсәләкә чьԛас мәзьн мәрʹа һишт!

7. Иса паши сазкьрьна Евара Шива Хӧдан, чаԝа мерхасийа мәзьн нишан кьр?

⁷ Һәма паши ве йәке ча Иса Евара Биранине саз кьр, әԝи мерхасийа мәзьн да кʹьфше. Чаԝа? Иса заньбу ԝәки әԝ ԝе бе гьртьне у ԝе шәрʹа бавежьне кӧ кʹьфри кьрийә. Ле йәкә әԝи ԛьрара Баве хԝә ԛәбул кьр (Мәт. 26:65, 66; Луԛа 22:41, 42). Иса бь тʹәмами Хԝәдерʹа амьн ма, сәва наве Йаһоԝа һӧрмәт-рʹумәт кә, пьштгьрийа сәрԝертийа Хԝәде бькә, у рʹе вәкә сәва мәрьвед кӧ тʹобә бькьн, жийина һʹәта-һʹәтайе бьстиньн. Һьн жи, Иса шагьртед хԝә һазьр кьр, чьмки әԝана жи ԝе рʹасти чәтьнайа бьһатана.

8. а) Иса чь готә шандийед хԝәйи амьн? б) Чәнд салед паши мьрьна Иса, шагьртед ԝи ча чʹәʹв дьданә мерхасийа ԝи?

⁸ Иса ӧса жи мерхасийа мәзьн да кʹьфше бь ве йәке, кӧ хәмед хԝә да алики у кʹәтә һʹәйра һʹәԝщед шандийед хԝәйи амьн. Әԝ шива сьвьк, кӧ Иса паши чуйина Щьһуда саз кьр, ԝе бькьра бира ԝан йед кӧ бьбуна бьжартийед ԝи, дәрһәԛа кʹара хуна Иса, кӧ һатә рʹетьне, у дәрһәԛа пәймана тʹәви ԝи (1 Корн. 10:16, 17). Иса сәва али шандийед хԝә бькә кӧ амьн бьминьн у хәлата хԝә бьстиньн, готә ԝан ԝәки әԝ у Баве ԝи, чь жь ԝана дәʹԝа дькьн (Йуһʹн. 15:12-15). Иса ӧса жи готә шандийед хԝә, кӧ әԝана ԝе рʹасти  тәнгасийа бен. Паше әԝи дина ԝан да сәр мәсәла хԝә у готә ԝан «мерхас бьн» (Йуһʹн. 16:1-4а, 33). Гәләк сал дәрбаз бун, шагьртед Иса диса жи чʹәʹв дьданә ԝи, кӧ кʹара хԝә нәдьгәрʹийан у мерхас бун. Ԝана али һәвдӧ дькьр һьнге жи, гава хԝәха дькарьбун зьраре кʹәтана (Ибрн. 10:33, 34).

9. Әм ча дькарьн мерхасийеда чʹәʹв бьдьнә Иса?

⁹ Иро әм жи мерхасийеда чʹәʹв дьдьнә Иса. Бәʹса хәбәре мәрʹа мерхаси лазьм ә сәва али ԝан хушк-бьра бькьн, йед кӧ бона баԝәрийа хԝә тенә зерандьне. Щара дьԛәԝьмә кӧ хушк-бьред мә бь нәһәԛи дькьнә кәле. Ԝи ԝәʹдәйи әм гәрәке чь дәсте мә те, бона ԝан бькьн, демәк ӧса жи ԝана бәр диԝане бьпарезьн (Фили. 1:14; Ибрн. 13:19). Әм ӧса жи мерхасийе дьдьнә кʹьфше, гава бәрдәԝам дькьн бь «меркʹими» мьзгинийе бәла дькьн (Кʹар. Шанд. 14:3). Һәрге жи мәрьв мьԛабьли мә нә у пәй мә дькʹәвьн, йәкә әм мина Иса бәрдәԝам дькьн мьзгинийа Пʹадшатийе бәла кьн. Ле щара дьбәкә тьрс дькʹәвә дьле мә. Һьнге әм чь дькарьн бькьн?

10. Һʹәфтийед пешийа Биранине әм гәрәке чь бькьн у чьрʹа?

¹⁰ Һәрге әм тʹьме бьфькьрьн дәрһәԛа һевийа хԝә, кʹижан кӧ бь сайа ԛӧрбана Мәсиһ бал мә һәйә, әме дьһа мерхас бьн (Йуһʹн. 3:16; Әфәс. 1:7). Чәнд һʹәфтийед пешийа Биранине, мәщала мәйә мәхсус һәйә, кӧ һе зедә бьшекьриньн ԛӧрбана Иса. Ԝи ԝәʹдәйи ԝе баш бә пәй бәрнама хԝәндьна Кʹьтеба Пироз һәрʹьн, кʹижан кӧ пешийа у паши Биранине те дайине, у бьфькьрьн дәрһәԛа ԛәԝьмандьнед кӧ мьрьна Исава гьредайи нә. Паше ида рʹожа Шива Евара Хӧдан, әме бь тʹәмами фәʹм бькьн кӧ чьԛас фәрз ьн симболед Биранине у әԝ симбол ԛӧрбанәкә ча  ԛимәт тенә һʹәсабе. Чахе әм фәʹм бькьн кӧ Иса у Йаһоԝа чь бона мә кьрьн у әԝ йәк чьԛас кʹаре һьн мәрʹа һьн жи мәрьвед мәйи һʹьзкьрирʹа тинә, баԝәрийа мә ԝе һе ԛәԝи бә. Ӧса жи әме ԛәԝате бьстиньн, ԝәки һʹәта хьлазийа ве дьнйайе бь мерхасийе сәбьр кьн (Ибрн. 12:3).

11-12. Әм чь пеһʹәсийан?

¹¹ Әм ида пеһʹәсийан, ԝәки Шива Биранина Хӧдан нә кӧ тʹәне тинә бира мә әԝ ԛӧрбана пʹьрʹ ԛимәт, ле ӧса жи мьлукти у мерхасийа Иса. Рʹасти жи әм чьԛас гәрәке рʹази бьн, кӧ Иса Сәрәккʹаһине мәйи әʹзмана, йе кӧ бона мә лава-навчетийе дькә, һʹәта ньһа бәрдәԝам дькә әԝан һʹӧнӧра бьдә кʹьфше (Ибрн. 7:24, 25). Әме рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше, һәрге биранина мьрьна Иса ӧса дәрбаз кьн, чаԝа кӧ әԝи тʹәми да (Луԛа 22:19, 20). Әм әве биранине дәрбаз дькьн ве рʹоже кӧ дькʹәвә 14 Нисане, әԝ рʹожәкә лапә фәрз ә нава саледа.

¹² Жь Шива Евара Хӧдан кӧ сьвьк дәрбаз дьбә, әм дәрһәԛа һʹӧнӧрәкә дьн жи педьһʹәсьн, кӧ Иса һелан кьр әʹмьре хԝә бона мә бьдә. Әԝ сәр әʹрде пе ԝи һʹӧнӧри гәләк әʹйан бу. Гәло әԝ чь һʹӧнӧр ә?

13. Ль гора Йуһʹәнна 15:9 у 1 Йуһʹәнна 4:8-10, Йаһоԝа у Иса ча һʹьзкьрьна хԝә дьдьнә кʹьфше, у кʹе жь һʹьзкьрьна ԝан кʹаре дьстинә?

¹³ Иса һәр тьштида һʹьзкьрьна Йаһоԝа һьндава мә да кʹьфше. (Бьхунә Йуһʹәнна 15:9; 1 Йуһʹәнна 4:8-10.) Хенщи ве йәке, йа лапә фәрз әԝ ә, кӧ Иса бь рʹәзәдьли бона мә әʹмьре хԝә да. Фьрԛи тʹӧнә әм бьжарти нә йан на, йәкә әм гьшк ләзәте дьстиньн жь һʹьзкьрьна Йаһоԝа у Кӧрʹе ԝи, кʹижан кӧ ԝана бь ве ԛӧрбане данә кʹьфше (Йуһʹн. 10:16; 1 Йуһʹн. 2:2). Һьн жи бьфькьрьн дәрһәԛа ԝан тьшта, кӧ ԝәʹде шива Биранине тенә хәбьтандьне. Ве йәкеда жи һʹьзкьрьна Иса у хәмкьрьна ԝи һьндава шагьртед ԝида те кʹьфше.

14. Иса диса чьда да кʹьфше, кӧ шагьртед хԝә һʹьз дькә?

¹⁴ Иса һʹьзкьрьна хԝә һьндава бьжартийед хԝә бь ве йәке да кʹьфше, кӧ дәрбазкьрьна биранине ԝанрʹа чәтьн нәкьр. Ԝәʹдә дәрбаз дьбу, у әԝ бьжартийед ԝи гәрәке ида һәр сал Биранин дәрбаз кьрана һʹәму дәрәщада, һәла һе кәледа жи (Әʹйан. 2:10). Гәло ԝана гӧрʹа Иса кьр ? Бәле, ԝәрә әм дәрһәԛа ве йәке шеԝьр кьн.

15-16. Чаԝа һьнә хушк-бьред мә ԝәʹде дәрәщед гьранда жи Шива Биранина Хӧдан дәрбаз кьрьнә?

¹⁵ Һʹәта рʹожа иро, Мәсиһийед рʹаст һәр тьшти дькьн, сәва биранина мьрьна Иса дәрбаз кьн. Ԝана чьԛас дькарьбу Шива Биранина Хӧдан ӧса дәрбаз дькьрьн ча лазьм бу, щара ԝәʹде чәтьнайада жи. Дина хԝә бьдьнә ԝан мәсәла. Чахе Һаролд Кинг бьра кьрьбунә кәла Чинайида отʹаха бона мәрьвәкида, әԝи һәр тьшт кьр сәва биранине дәрбаз кә. Әԝи дьзикава симболед Биранине дәст хьст у һʹәсаб кьр кӧ рʹожа Биранине кʹәнге гәрәке дәрбаз бә. Чахе ԝәʹде биранине һат, әԝи тʹәне отʹаха кәледа стьра, дӧа кьр у готара сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз жи хԝәнд.

¹⁶ Мәсәләкә дьн жи әԝ һәйә дәрһәԛа кʹомәкә хушка, йед кӧ ԝәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа II, кʹәтьнә гьртигәһа Натсиста. Ԝана ԝедәре әʹмьре хԝә кьрә бьн ԛәзийе, сәва Шива Евара Биранина Хӧдан дәрбаз кьн. Ле чьмки гәләк тьшт нәлазьм бу сәва биранине дәрбаз кьн, ԝана карьбу дьзикава әԝе рʹоже дәрбаз кьн. Ԝана гьли кьр: «Әм дора кʹӧрсикә бьчʹук сәкьнибун, сәр кʹижане мә пʹәрчәкә сьпи рʹахьстибу у симбол данибун  сәр. . . . Мә мом отʹахеда вехьстьбу, чьмки һәрге мә лус вехьста, ԝе бьһата кʹьфше кӧ әм чь дькьн. . . . Мә Баве хԝәрʹа диса да кʹьфше, ԝәки әм хԝәйе сонда хԝә нә, кӧ әме һʹәму ԛәԝата хԝә бьдьнә хәбате, сәва наве Ԝи пироз кьн». Рʹасти жи ԝана баԝәрийа гәләк ԛайим да кʹьфше! У Иса жи һьндава мәда һʹьзкьрьнәкә мәзьн да кʹьфше, чьмки әм дькарьн Биранине һеса дәрбаз кьн, һәла һе жи дәрәщед чәтьнда!

17. Кʹижан пьрса ԝе баш бә әм бьдьнә хԝә?

¹⁷ Рʹожа Биранине ида незик дьбә, у ԝе баш бә әм ԝан пьрса бьдьнә хԝә: «Әз ча дькарьм һʹьзкьрьнеда һе зедә чʹәʹв бьдьмә Иса? Әз һе зедә дькʹәвьмә һʹәйра хԝә, йан һʹәйра хушк-бьред хԝә? Гәло дьбәкә әз жь хушк-бьред хԝә гәләк дәʹԝа дькьм, йан әз фәʹм дькьм әԝана чь дькарьн у чь нькарьн?» Ԝәрә әм һәр гав чʹәʹв бьдьнә Иса у «сәр һәв шәԝат бьн» (1 Пәт. 3:8).

18-19. а) Чьда әм дькарьн дӧдьли нәбьн? б) Ԝә чь нет данийә пешийа хԝә?

¹⁸ Дәрбазкьрьна Евара Биранина Мьрьна Иса, ида ԝе гәләк ԝәхт нәкʹьшинә. Чахе Иса ԝәʹде тәнгасийа мәзьн «бе», әԝе бьжартийед хԝә кӧ ль сәр әʹрде манә, ль әʹзмана тʹоп кә, у Биранин ԝе ида нәйе дәрбазкьрьне (1 Корн. 11:26; Мәт. 24:31).

¹⁹ Һәла һе чахе Биранин ида ԝе нәйе дәрбазкьрьне, йәкә әм дӧдьли ниньн, ԝәки щьмәʹта Йаһоԝа ԝе бь дьл у щан бинә бира хԝә әԝ шива сьвьк, кʹижан кӧ мьлукти, мерхаси у һʹьзкьрьна мәзьн дьдә кʹьфше, кӧ нава тʹәрихийа инсанәтеда тʹӧ кәси нәдайә кʹьфше. Әԝед кӧ бәре биранин дәрбаз дькьрьн, ԝе гьли кьн, ԝәки әԝе рʹоже чь кʹар ани ԝанрʹа, йед кӧ ԝи ԝәʹдәйи ԝе бьжин. Һʹәта һьнге, әм гәрәке чʹәʹв бьдьнә мьлукти, мерхаси у һʹьзкьрьна Иса. Һәрге әм ӧса бькьн, әм дькарьн дӧдьли нәбьн, кӧ әме жь Йаһоԝа хәлата хԝә бьстиньн (2 Пәт. 1:10, 11).