ГОТАРА БОНА ҺИНБУНЕ 39
Пьштгьрийа Жьнед Баԝәрмәнд Бькә
«Ордийәкә жьна мьзгини да» (ЗӘБ. 68:11, ИМ).
КʹЬЛАМА 137 Кʹӧлфәтед Амьн
ВЕ ГОТАРЕДА *
1. Хушкед мә чь шьхӧли дькьн, у һьнә жь ԝан рʹасти кʹижан тәнгасийа тен? (Бьньһерʹә шькле рʹуйе журнале.)
ӘМ ЧЬԚАС ша нә кӧ щьватед мәда һаԛас хушкед бьхирәт һәнә! Мәсәлә, әԝана бь дьл у щан щьватеда щаба дьдьн у дәрдькʹәвьн хьзмәте. Һьнә жь ԝан шьхӧле хԝәйкьрьна Ода Щьватеда аликʹарийе дьдьн, у әԝана бона хушк у бьра хәм дькьн. Әԝана һьлбәт рʹасти һьнә тәнгасийа жи тен. Һьнә хушкед мә ль де у баве хԝә дьньһерʹьн. Һьнәк жь алийе мәрьвед хԝәва рʹасти зӧлме тен. Һьнәк жи хԝәха әʹбура хԝә дькьн у зарʹед хԝә мәзьн дькьн.
2. Чьма фәрз ә кӧ әм пьштгьрийа хушка бькьн?
2 Чьма фәрз ә кӧ әм пьштгьрийа хушка бькьн? Ль дьнйайе, гәләк кәс ԛәдре жьна нагьрьн. Ле бәле, Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ гәрәке әм ԛәдре ԝан бьгьрьн у пьштгьрийа ԝан бькьн. Мәсәлә, Паԝлосе шанди жь щьвата Рʹомайерʹа готьбу кӧ бьра әԝ Фибийе «ԛәбул бькьн у чь һʹәԝщәдарийа ԝе» һәбә, «аликʹарийа ԝе бькьн» (Рʹом. 16:1, 2, ИМ). Паԝлос бәре Ферьси бу, у култура ԝанда, жьн ньмьз дьһатьн дитьн. Ле бәле паши кӧ Паԝлос бу шагьрте Иса Мәсиһ, әԝи чʹәʹв дьда Иса, у ԛәдре жьна дьгьрт (1 Корн. 11:1).
3. Ньһерʹандьна Иса Мәсиһ сәр жьна чаԝа бу?
3 Иса Мәсиһ ԛәдре һʹәму жьна дьгьрт (Йуһʹн. 4:27). Ньһерʹандьна ԝи йа ль сәр жьна, жь ньһерʹандьна сәрԝеред религийа Щьһу щӧдә бу. Ль гора кʹьтебәке, «Иса тʹӧ щара бь готьнед хԝә жьна беһӧрмәт нәдькьр». Ле бәле, Иса Мәсиһ һе зедәтьр ԛимәт дьда жьнед кӧ хԝәстьна Хԝәде дьани сери. Чаԝа кӧ Иса һьнә мер ԝәк бьред хԝә һʹәсаб дькьр, әԝи жьнед баԝәрмәнд жи ԝәк хушкед хԝә һʹәсаб дькьр (Мәт. 12:50).
4. Ве готареда, әме ль сәр чь хәбәр дьн?
4 Иса Мәсиһ һәр тʹьм һазьр бу кӧ аликʹарийа жьнед
амьн бькә. Әԝи ԛимәт дьда ԝан, у әԝ дьпарастьн. Ньһа әме бьвиньн кӧ әм чаԝа дькарьн ԝәк Иса Мәсиһ ԛәдре хушка бьгьрьн.ԚӘДРЕ ХУШКА БЬЗАНЬБӘ
5. Ль һьнә хушка чьма зор те кӧ бь кәсед дьнрʹа һәвалтийе бькьн?
5 Әм һʹәму жи һʹәԝщәйи дост у һәвала нә. Ле бәле, щарьна ль хушка зор те кӧ тʹәви кәсед дьн һәвалтийе бькьн. Гәло чьма? Хушкәкә мә йа бь наве Ненси * ӧса дьбежә: «Жь бәр кӧ әз азәп ьм, әз щарьна дьфькьрьм кӧ дь щьватеда щийе мьн тʹӧнә». Пешәнгәкә бь наве Кристин, йа кӧ дәрбази щьватәкә дьн буйә ԝәки ль ԝедәре хьзмәта хԝә зедә бькә, ӧса дьбежә: «Гава мәрьв дәрбази щьватәкә тʹәзә дьбә, әԝ щарьна хԝә тʹәне тʹәхмин дькә». Һьнә хушк у бьрайед кӧ малбәта ԝан нә Шәʹдед Йаһоԝа нә, хԝә һьм дь малбәта хԝәда һьм жи дь нав хушк у бьрада хәриб тʹәхмин дькьн. Ӧса жи, хушк у бьрайед кӧ нькарьн жь мале дәркʹәвьн йан кӧ ль мәрьвәки хԝәйи нәхԝәш дьньһерʹьн хԝә бәлки тʹәне тʹәхмин дькьн. Хушкәкә бь наве Аннеттә ӧса дьбежә: «Гава хушк у бьра әз тʹәглиф дькьрьм, мьн нькарьбу һәрʹьм, чьмки мьн нькарьбу дийа хԝә тʹәне бьһишта».
6. Ԝәк Луԛа 10:38-42 нишан дькә, Иса чаԝа али Мәртʹа у Мәрйәме кьр?
6 Иса Мәсиһ тʹәви хушкед амьн ԝәхт дәрбаз дькьр, у әԝ ԝанрʹа бу достәки баш. Мәсәлә, достийа ԝи йа бь Мәрйәм у Мәртайерʹа бинә бира хԝә (Луԛа 10:38-42 бьхунә). Ӧса те фәʹм кьрьн кӧ әв һәрдӧ хушк жи азәп бун. Иса Мәсиһ бь готьн у кьрьнед хԝә али ԝан дькьр кӧ әԝ хԝә рʹьһʹәт тʹәхмин бькьн. Мәсәлә, Мәрйәме шәрм нәдькьр кӧ бәр льнгед ԝи рʹуне. * Гава Мәртʹа әʹщьз бу, чьмки Мәрйәме али ԝе нәдькьр, әԝе хԝә паш нәкʹьшанд кӧ ве йәке Исарʹа бежә. Ԝе рʹоже, Иса һәрдӧ хушкарʹа һьнә дәрсед фәрз да. Иса Мәсиһ гәләк щар дьчу мала Мәртʹа, Мәрйәм у бьре ԝан Лазар, чьмки әԝи ԝана һʹьз дькьр (Йуһʹн. 12:1-3). Ләма әм шаш наминьн кӧ гава Лазар нәхԝәш кʹәт, Мәрйәм у Мәртʹайе жь Иса аликʹари хԝәст (Йуһʹн. 11:3, 5).
7. Әм чаԝа дькарьн хушка һелан бькьн?
7 Хенщи щьвина, бона һьнә хушка гәләк мәщал ченабә ԝәки тʹәви хушк у бьра ԝәхт дәрбаз кьн. Ләма ԝе баш бә кӧ әм ль щьвина тʹәви хушка хәбәр дьн у нишани ԝан бькьн кӧ бона ԝан хәм дькьн. Ненси ӧса дьбежә: «Гава кәсед дьн сәва щабед мьн пʹайе мьн дьдьн, тʹәви мьн дәрдькʹәвьн хьзмәте йан бь аԝайәки дьн нишани мьн дьдьн кӧ әԝ бона мьн хәм дькьн, әз пʹьрʹ ша дьбьм». Гәрәке әм хушкарʹа нишан кьн кӧ әм ԛимәте дьдьн ԝан. Хушкәк бь наве Моника ӧса дьбежә: «Ԝәхта кӧ мьн ль щьвине навиньн, әз жь сәди сәд баԝәр ьм кӧ кәсәк ԝе смс мьнрʹа бьшинә у бьпьрсә ка һәр тьшт баш ә йан на. Әв йәк мьнрʹа нишан дькә кӧ хушк у бьра мьн һʹьз дькьн».
8. Ӧса жи, әм чаԝа дькарьн Иса Мәсиһ хԝәрʹа бькьн мәсәлә?
8 Ԝәк Иса, ԝе баш бә кӧ әм тʹәви хушка ԝәхт дәрбаз бькьн. Бәлки әм дькарьн ԝан жь бо хԝарьнәкә сьвьк йан жь бо ԝәʹдәдәрбазкьрьнәкә дьн гази мала хԝә бькьн. Гава әм бь һәврʹа ԝәхт дәрбаз дькьн, гәрәке әм дәрһәԛа тьштед позитив хәбәр дьн (Рʹом. 1:11, 12). Ԝе баш бә кӧ рʹуспийед щьвате ньһерʹандьна Иса Мәсиһ хԝәрʹа бькьн мәсәлә. Иса заньбу кӧ азәпбун ль һьнәка зор те, ле әԝи нишан кьр кӧ жь бо бәхтәԝарийа рʹасти, әʹсәйи нинә кӧ кәсәк бьзәԝьщә йан зарʹока бинә дьнйайе (Луԛа 11:27, 28). Сәва кӧ әм бь рʹасти бәхтәԝар бьн, лазьм ә ԝәки әм һәри зедә дина хԝә бьдьн хьзмәта Йаһоԝа (Мәт. 19:12).
9. Рʹуспийед щьвате чаԝа дькарьн али хушка бькьн?
9 Илаһи фәрз ә кӧ рʹуспийед щьвате жьнед амьн ԝәк хушк у дайькед хԝә һʹәсаб кьн (1 Тимтʹ. 5:1, 2). Ԝе баш бә кӧ рʹуспийед щьвате пешийа йан паши щьвина ԝәхт вәԛәтиньн кӧ тʹәви хушка хәбәр дьн. Кристин ӧса дьбежә: «Йәк жь рʹуспийед щьвате дит кӧ әз ԛә бәтал ниньм, ләма әԝи пьрси кӧ жийана мьн чаԝа дәрбаз дьбә. Әз пʹьрʹ ша бум кӧ әԝ кʹәтә һʹәйра мьн». Гава рʹуспийед щьвате тʹьме ԝәхт вәдьԛәтиньн кӧ тʹәви хушка хәбәр дьн, әԝ нишан дькьн кӧ әԝ бона ԝан хәм дькьн. * Анет дина мә дькʹьшинә сәр кʹара ван хәбәрдана: «Әз ԝан баштьр нас дькьм, у әԝ жи мьн нас дькьн. Гава әз дькʹәвьм тәнгасийе, әз бь рʹьһʹәти дькарьм жь ԝан аликʹарийе бьхԝазьм».
ԚИМӘТЕ БЬДӘ ХУШКА
10. Әм чаԝа дькарьн дьле хушка ша бькьн?
10 Гава кәсед дьн ԛимәте дьдьн һʹӧнӧред мә у мә спас дькьн, әм ша дьбьн. Ле бәле, гава тʹӧ кәс шьхӧл у һʹӧнӧред мә навинә, әм бәрхԝә дькʹәвьн. Хушкәкә азәп йа бь наве Абигаил, йа кӧ пешәнг ә, ӧса дьбежә: «Һьнәк мьн нас дькьн тʹәне ԝәк хушк йан ԛиза фьлан кәси. Щарьна ԛәй кәс ньзанә кʹа әз һәмә йан тʹӧнә мә». Жь алийе дьнва, сәрһатийа хушкәкә азәп йа бь наве Пам бинә бәр чʹәʹве хԝә. Пам бь гәләк сала мисйонер бу. Ле паше, әԝ вәгәрʹийа мала де у баве хԝә, ԝәки ль ԝан бьньһерʹә. Пам ньһа жь 70 сали мәзьнтьр ә, ле һе пешәнг ә. Әԝ ӧса дьбежә: «Гава кәсед дьн дьбежьн кӧ әԝ ԛимәте дьдьн мьн, әз пʹьрʹ ша дьбьм».
11. Иса Мәсиһ чаԝа нишан кьр кӧ әԝи ԛимәт дьда жьнед кӧ тʹәви ԝи хьзмәт дькьр?
11 Иса Мәсиһ жь бо аликʹарийа кӧ ԝи жь жьнед баԝәрмәнд дьстанд, шекьрдар бу (Луԛа 8:1-3). Әԝи нә тʹәне изьн дьда кӧ әԝ тʹәви ԝи хьзмәт бькьн, ле әԝи рʹастийед кʹур жи ԝанрʹа әʹйан дькьрьн. Мәсәлә, әԝи ԝанрʹа гот кӧ әԝе бьмьрә у паше бе рʹакьрьн (Луԛа 24:5-8). Әԝи нә тʹәне шандийед хԝә, ле әв жьнед баԝәрмәнд жи бона тәнгасийед ну һазьр дькьрьн (Марԛ. 9:30-32; 10:32-34). Гава Иса һат гьртьн, шандийед ԝи рʹәвийан, ле гава әԝ ль сәр стуне дьмьр, һьнә жьнед кӧ бәре пьштгьрийа ԝи кьрьбу, ль кʹеләка ԝи бун (Мәт. 26:56; Марԛ. 15:40, 41).
12. Иса Мәсиһ чь шьхӧл да жьна?
12 Иса Мәсиһ һьнә шьхӧлед фәрз дьдан жьна. Мәсәлә, паши кӧ Иса жь мьрьне һат рʹакьрьн, һьнә жь кәсед пешьн кӧ әԝ дит, жьнед баԝәрмәнд бун. Иса ԝанрʹа гот кӧ бьра әԝ шандийед ԝирʹа бежьн кӧ әԝ жь мьрьне рʹабуйә (Мәт. 28:5, 9, 10). Ӧса жи, ль Рʹожа Пенщийе Һʹәсабе йа сала 33 Д.М., гава рʹӧһʹе пироз һат рʹьжандьн, дьбә кӧ ль ԝе дәре һьнә жьнед баԝәрмәнд жи һәбун. Һәгәр ӧса йә, дьԛәԝьмә кӧ әԝ хушкед бьжарти жи бь сайа рʹӧһʹе пироз бь щурʹә-щурʹә зьмана хәбәр дьда у бәʹса «кʹаред Хԝәде йед мәзьн» дькьр (Кʹар. Шанд. 1:14; 2:2-4, 11).
13. Хушкед мә чь щурʹә шьхӧла дькьн, у әм чаԝа дькарьн нишан бькьн кӧ әм жь бо кʹәда ԝан шекьрдар ьн?
13 Хушкед мә дь хьзмәта Йаһоԝада бь дьл у щан дьхәбьтьн, у бона ве йәке, әԝана һежайи пәсна нә. Мәсәлә, әԝана дь ише авакьрьн у хԝәйкьрьна авайед тʹәшкиләтеда дьхәбьтьн, пьштгьрийа кʹомед бь зьманед хәриб дькьн, Бәйтʹәлада хьзмәт дькьн, ише аликʹарикьрьна паши тʹәшԛәлед тʹәбийәте кʹомәке дьдьн, әʹдәбйәтед мә ԝәлдьгәрʹиньн у ԝәк пешәнг у мисйонер хьзмәт дькьн. Мина бьра, хушкед мә жи дьчьн мәкʹтәба бона пешәнга, Мәкʹтәба Мьзгинванед Пʹадшатийе у Мәкʹтәба Гиләде. Ӧса жи, хушкед мә али меред хԝә дькьн кӧ әԝана щабдарийед хԝә йед ль щьвате у ль тʹәшкиләте биньн сери. Бе аликʹарийа хушкед мә, ԝе бона ван бьра пʹьрʹ зор буйа кӧ жь бо мә ԝәк «пʹешкʹеш бь щурʹе мәрьва» хьзмәт бькьн (Әфәс. 4:8, ДТʹ). Гәло тӧ дькари пьштгьрийа ван хушка бьки?
14. Ль гора гьлийед жь Зәбур 68:11, ԝе баш бә кӧ рʹуспийед щьвате чь бькьн?
14 Хушкед мә бь рʹасти жи ордикә мәзьн ьн, йед кӧ мьзгине бь дьлхԝази у бь һостәйи бәла дькьн (Зәбур 68:11 бьхунә). Ләма, ԝе баш бә кӧ рʹуспийед щьвате жь ԝан һин бьбьн. Мәсәлә, Абигаил дьбежә кӧ гава бьра жь ԝе дьпьрсьн кʹа бона ԝе, жь бо дәстпекьрьна хәбәрдане кʹижан метод баш ә, әԝ ша дьбә. Хушка мә ӧса дьбежә: «Әв йәк нишани мьн дькә кӧ дь тʹәшкиләта Йаһоԝада щийе мьн һәйә». Ӧса жи, рʹуспийед щьвате фәʹм дькьн кӧ хушкед амьн у щерʹьбанди дькарьн али хушкед щаһьл бькьн кӧ әԝ проблемед хԝә сафи бькьн (Тито 2:3-5). Бәле, хушкед мә бь рʹасти жи һежайи пәсна нә!
ХУШКА БЬПАРЕЗӘ
15. Дьбәкә кʹәнге лазьм бә кӧ әм хушка бьпарезьн?
15 Щар щара, гава хушкед мә рʹасти тәнгасийа тен, лазьм ә кӧ кәсәк ԝан бьпарезә (Иша. 1:17). Мәсәлә, хушкәкә кӧ бемер майә бәлки жь бо ишед кӧ мере ԝе дькьр, һʹәԝщәйи аликʹарийе йә. Бәлки хушкәкә әʹмьрда мәзьнрʹа аликʹари лазьм ә кӧ докторрʹа хәбәр дә. Йан жи, бәлки лазьм ә кӧ әм хушкәкә пешәнг бьпарезьн, йа кӧ дь проектәкә теократикда дьхәбьтә у жь алийе һьнә кәсанва те сущдар кьрьн чьмки әԝ нькарә мина пешәнгед дьн дәркʹәвә хьзмәте. Хенщи ве, әм чаԝа дькарьн али хушка бькьн? Бьра әм диса биньн бәр чʹәʹве хԝә кӧ Иса Мәсиһ чь дькьр.
16. Чаԝа Марԛос 14:3-9 нишан дькә, Иса Мәсиһ чаԝа пьшта Мәрйәме гьрт?
16 Гава жьнед амьн жь алийе кәсед дьнва дьһатьн сущдар кьрьн, Иса Мәсиһ әԝ дьпарастьн. Мәсәлә, гава Мәрйәме сәр хушка хԝә Мәртʹайе газьн кьр, Иса әԝ параст (Луԛа 10:38-42). Щарәкә дьн, гава һьнәка Мәрйәм сущдар дькьр, Иса Мәсиһ диса Мәрйәм параст (Марԛос 14:3-9 бьхунә). Иса заньбу кӧ нета Мәрйәме чь бу, у әԝи бь ван готьна пәсне ԝе да: «Әԝе жь бо мьн тьштәки ԛәнщ кьр. . . . Чь жь дәсте ԝе һат, әԝе кьр». Бь сәрда, әԝи гот кӧ «мьзгини ль кʹӧ дәра дьнйайе бе дайин, әв тьште кӧ ве жьньке кьр жи ԝе жь бо биранина ԝе бе готьн» – у әв готар жи ньһа бәʹса ԝе дькә. Чь һʹәԝас ә кӧ гава Иса пәсне ве жьнька фәдакʹар да, ԝи бәʹса бәлакьрьна мьзгине йа ль сәрансәре дьнйайе жи кьр. Паши кӧ Мәрйәм һатьбу сущдар кьрьн, готьнед Иса бешьк дьле ԝе рʹьһʹәт кьр.
17. Әм чаԝа дькарьн хушка бьпарезьн? Мәсәле бинә.
17 Гава һʹәԝщә дьбә, гәло тӧ жи хушка дьпарези? Ве мәсәле бинә бәр чʹәʹве хԝә: Һьнә мьзгинван дьвиньн кӧ хушкәкә кӧ мере ԝе Шәʹде Йаһоԝа нинә гәләк щара дәрәнг те щьвина, у паши щьвина зу дәрдькʹәвә. Әԝана дьвиньн кӧ әԝ зарокʹед хԝә гәләк щара найнә щьвина. Ләма әԝана дьфькьрьн кӧ гәрәке әԝ ль һьмбәри мере хԝә һе ԛәԝи бьсәкьнә, у әԝана ԝе сущдар дькьн. Ле бәле рʹасти әв ә кӧ хушка мә чь жь дәсте ԝе те дькә. Нә һәр тьшт бьн контрола ԝеда йә, у щарьна әԝ нькарә хԝәха сафи бькә кӧ гәрәке зарʹок чь бькьн. Дь ви һʹалида, гәло тӧ дькари чь бьки? Һәгәр тӧ пʹайе ве хушке бьди у жь кәсед дьнрʹа бежи кӧ әԝ хушкәкә чьԛас баш ә, дьбә кӧ йед дьн ԝе ида лома ԝе нәкьн.
18. Гәло әм дькарьн кʹижан алийада али хушка бькьн?
18 Ӧса жи, әм дькарьн һьнә шьхӧлед һәррʹожида али ԝан бькьн (1 Йуһʹн. 3:18). Аннеттә, йа кӧ ль дийа хԝә дьньһерʹә, ӧса дьбежә: «Һьнә хушк у бьра щар щара хԝарьн дьани йан дәԝса мьн ль дийа мьн дьньһерʹи. Бь ви аԝайи, мьн тʹәхмин дькьр кӧ хушк у бьра мьн һʹьз дькьн у кӧ әз пʹара щьвате мә». Ненсийе жи аликʹари станд. Бьраки һьнә ширәт дан ԝе кӧ әԝ ча дькарә әʹрәба хԝә хԝәй кә. Ненси ӧса дьбежә: «Чь хԝәш ә кӧ хушк у бьра бона мьн хәм дькьн, ԝәки әз ажотьна әʹрәбеда фәсал бьм кӧ зьраре нәстиньм».
19. Рʹуспийед щьвате чаԝа дькарьн али хушка бькьн?
19 Рʹуспийед щьвате жи бона һʹәԝщәдарийед Аԛуб 1:27). Ләма, рʹуспийед щьвате ԝәк Иса маԛул ьн у ԛәйдед нәһʹәԝщә данайньн, ле чьԛас кӧ жь дәсте ԝан те фькьред хушка һьлдьдьн һʹәсаб (Мәт. 15:22-28). Гава рʹуспийед щьвате һәр тьшти дькьн кӧ пьштгьрийа хушка бькьн, хушкед мә тʹәхмин дькьн кӧ Йаһоԝа ԝана һʹьз дькә у тʹәшкиләта ԝи бона ԝана хәм дькә. Гава бәрпьрсийаре кʹома Моникайе бьһист кӧ әԝе мала хԝә бар бькә, ԝи дәрберʹа гази һьнә кәса кьр кӧ али ԝе бькьн. Моника ӧса дьбежә: «Бь сайа ве аликʹарийе у готьнед һелан йед рʹуспийед щьвате, стреса мьн кем бу у мьн фәʹм кьр кӧ дь щьватеда щийе мьн һәйә. Гава баре мьн гьран ә, әз нә тʹәне мә».
хушка хәм дькьн. Әԝ заньн кӧ Йаһоԝа жи ве йәке дьхԝазә (ҺʹӘМУ ХУШКЕД МӘ ҺʹӘԜЩӘЙИ ПЬШТГЬРИЙА МӘ НӘ
20-21. Әм чаԝа дькарьн нишан бькьн кӧ әм ԛәдре хушка дьгьрьн?
20 Дь щьватед мәда, гәләк хушкед жир у хирәт һәнә, йед кӧ һежайи пьштгьрийа мә нә. Чаԝа кӧ мә жь мәсәла Иса Мәсиһ дитьбу, ԝе баш бә кӧ әм бь ԝанрʹа ԝәхт дәрбаз бькьн у ԝан нас бькьн. Ӧса жи, ԝе баш бә ԝәки әм нишан бькьн кӧ әм бона хирәта ԝан шекьрдар ьн. Хенщи ве, гава һʹәԝщә дьбә, әм дькарьн ԝан бьпарезьн.
21 Хьлазийа намәйа хԝә йа Рʹомайарʹа, Паԝлос бәʹса нәһ хушка кьр (Рʹом. 16:1, 3, 6, 12, 13, 15). Әв хушк бешьк пʹьрʹ ша бун, чьмки Паԝлос ԝанрʹа сьлав дьшандьн у пәсне ԝан дьда. Бьра әм жи пьштгьрийа һʹәму хушкед ль щьвата хԝә бькьн. Бь ви аԝайи, әм дькарьн нишан бькьн кӧ әм ԝан ԝәк пʹара малбәта мә йа рʹӧһʹани һʹәсаб дькьн.
КʹЬЛАМА 136 Бьра Йаһоԝа Тә Кʹәрәм Бькә
^ абз. 5 Хушкед мә рʹасти гәләк тәнгасийа тен. Ве готареда, әме бьвиньн кӧ әм чаԝа дькарьн мина Иса Мәсиһ пьштгьрийа ԝан бькьн. Әв йәк кӧ Иса Мәсиһ жьнарʹа чаԝа хәбәр дьда, ԛимәт дьда ԝан у әԝ дьпарастьн, һьнә дәрсед фәрз мә һин дькә.
^ абз. 5 Һьнә навед ве готареда һатьнә гӧһастьн.
^ абз. 6 Кʹьтебәк ӧса дьбежә: «Шагьртед кӧ дьхԝәст бьбьн мамостә бәр льнге мамостәйед хԝә рʹудьньштьн. Ль ԝе дәме, изьн тʹӧнә бу кӧ жьн бьбьн мамостә. . . . Бона гәләк меред Щьһу, әв йәк кӧ Мәрйәме шьхӧле мале һишт у бәр льнгед Иса рʹуньшт кӧ гӧһ бьдә ԝи, тьштәки әʹйб бу».
^ абз. 9 Гава рʹуспийед щьвате али хушка дькьн, гәрәке әԝана ве йәке бь аԝайәки лайиԛ бькьн. Мәсәлә, гәрәке әԝана тʹәне нәчьн мала хушкәке.
^ абз. 65 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Чаԝа кӧ Иса Мәсиһ бона жьнед баԝәрмәнд хәм дькьр, бьрак тʹәкәрәка әʹрәбәйа дӧ хушка дьгӧһезә, йәки дьн тʹәсәлийа хушкәкә нәхԝәш дькә у йәки дьн жи тʹәви жьна хԝә дьчә бал хушкәке у ԛиза ԝе, ԝәки ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте дәрбаз кьн.