Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

ГОТАРА БОНА ҺИНБУНЕ 37

«Рʹьһʹәтийе Нәдә Дәсте Хԝә»

«Рʹьһʹәтийе Нәдә Дәсте Хԝә»

«Тʹохьм сьбәһе бьрʹәшинә у һʹәта еваре рʹьһʹәтийе нәдә дәсте хԝә» (ԜАИЗ 11:6, ДТʹ).

КʹЬЛАМА 68 Бьчиньн Тʹохьме Пʹадшатийе

ВЕ ГОТАРЕДА *

1-2. Готьнед Ԝаиз 11:6 чаԝа бь бәлакьрьна мьзгина Пʹадшатийева гьредайи нә?

ҺЬНӘ ԝәлатада, гәләк мәрьв мьзгине бь дьлхԝази ԛәбул дькьн. Гава әԝана мьзгине дьбьһен, әԝ пʹьрʹ ша дьбьн. Ле бәле, һьнә ԝәлатада мәрьварʹа һʹәԝас нинә дәрһәԛа Хԝәде йан Кʹьтеба Пироз хәбәр дьн. Гәло мәрьвед ль мьһала тә ль мьзгине чаԝа дьньһерʹьн? Ньһерʹандьна ԝан чь бә жи, Йаһоԝа дьхԝазә кӧ әм бәлакьрьна мьзгине нәһельн һʹәта әԝ нәбежә «Бәс».

2 Йаһоԝа жь бәреда ԛьрар дайә кӧ бәлакьрьна мьзгине ԝе кʹәнге бьԛәдә, у «һьнге хьлази ԝе бе» (Мәт. 24:14, 36). Һʹәта ԝе дәме, әм чаԝа дькарьн гӧһ бьдьн ван готьна: «Тʹохьм сьбәһе бьрʹәшинә у һʹәта еваре рʹьһʹәтийе нәдә дәсте хԝә»? * (Ԝаиз 11:6, ДТʹ)

3. Ве готареда, әме ль сәр чь хәбәр дьн?

3 Готара пешийа веда, мә дит кӧ гәрәке әм чь бькьн, ԝәки бьбьн мьзгинванед пешдачуйи (Мәт. 4:19). Ве готареда, әме бьвиньн кӧ чь дькарә али мә бькә ԝәки әм ль бәр тәнгасийа жи бәлакьрьна мьзгине нәдьн сәкьнандьне: (1) Гәрәке әм дина хԝә бьдьнә хьзмәте, (2) бьсәбьр бьн у (3) баԝәрийа хԝә хԝәй кьн.

ДИНА ХԜӘ БЬДӘ ХЬЗМӘТЕ

4. Чьма фәрз ә кӧ әм дина хԝә бьдьн ише кӧ Йаһоԝа дайә мә?

4 Иса Мәсиһ шагьртед хԝәрʹа готьбу кӧ ль рʹожед хьлазийе, чь ԝе бьԛәԝьмә у мәрьв ԝе чь щурʹәйи бьн. Әԝи заньбу кӧ һʹале дьнйайе ԝе бькарьбә бьбә сәбәб кӧ шагьртед ԝи бь тʹәмами дина хԝә нәдьн сәр ише бәлакьрьна мьзгине. Ләма, әԝи тʹәми да шагьртед хԝә кӧ әԝана «һʹьшйар бьминьн» (Мәт. 24:42). Ль рʹожед пешийа Тофане, мәрьва гӧһ нәда Нӧһ, чьмки гәләк шьхӧлед дьнва мьжул дьбун, у иро жи, һʹьш-аԛьле мә дькарә дәрбази сәр тьштед дьн бә (Мәт. 24:37-39; 2 Пәт. 2:5) Ләма, гәрәке әм бь тʹәмами дина хԝә бьдьн ише кӧ Йаһоԝа дайә мә.

5. Ль гора Кʹаред Шандийа 1:6-8, мьзгин һʹәта кʹидәре гәрәке бьһата бәлакьрьн?

5 Бь рʹасти жи фәрз ә кӧ әм бь тʹәмами дина хԝә бьдьн ише бәлакьрьна мьзгина Пʹадшатийе. Иса Мәсиһ жь бәреда готьбу кӧ паши мьрьна ԝи, шагьртед ԝи ԝе нә тʹәне ви шьхӧли бәрдәԝам бькьн, ле һәла һе һʹәта сәре дьнйайе жи бәла бькьн (Йуһʹн. 14:12). Паши мьрьна Иса, һьнә шагьртед ԝи вәгәрʹийан ише мәʹсигьрийе. Паши кӧ Иса жь мьрьне һат рʹакьрьн, әԝи бь кʹәрәмәтәке али шагьртед хԝә кьр кӧ әԝана гәләк мәʹсийа бьгьрьн. Паше, әԝи ԝанрʹа гот кӧ шьхӧле бәлакьрьна мьзгине жь һәр шьхӧле дьн фәрзтьр ә (Йуһʹн. 21:15-17). Пешийа кӧ Иса Мәсиһ һьлкʹьшийа әʹзмана, әԝи шагьртед хԝәрʹа гот кӧ мьзгин ԝе нә тʹәне ль ԝәлате Исраел, ле ль сәрансәре дьнйайе жи бе бәла кьрьн (Кʹаред Шандийа 1:6-8 бьхунә). Гәләк сал шунда, Иса Мәсиһ нишани Йуһʹәннайе шанди кьр кӧ «дь рʹожа Хӧданда» чь ԝе бьԛәԝьмә. * Дитьнокеда, Йуһʹәнна дит кӧ мәләкәки «Мьзгинийа . . . һʹәта-һʹәтайе» әʹлами «һʹәму мьләта, бәрәка, зьмана у щьмәʹта» дькьр (Әʹйан. 1:10; 14:6). Әшкәрә йә кӧ Йаһоԝа дьхԝазә ԝәки әм мьзгине ль сәрансәре дьнйайе бәла бькьн һʹәта кӧ әв иш хьлаз бә.

6. Чь дькарә али мә бькә кӧ әм дина хԝә бьдьн шьхӧле бәлакьрьна мьзгине?

6 Йаһоԝа али мә дькә кӧ әм дина хԝә бьдьн ише бәлакьрьна мьзгине. Мәсәлә, бь сайа аликʹарийа Йаһоԝа, әм гәләк әʹдәбйәтед нәшьркьри у әләктроник, аудио-видео у бәрнамәйед Интернәте дьстиньн. Сәр малпәра мә, бь зедәтьри 1 000 зьмани әʹламәти һәйә! (Мәт. 24:45-47) Жь бо сәбәбед политики, религи у економики, дьнйайеда йәкти тʹӧнә. Ле бәле, зедәтьри 8 милйон хьзмәткʹаред Хԝәде бь рʹасти жи дь йәктийеда ньн. Мәсәлә, ль 19 Нисане сала 2019-да, бь милйона Шәʹдед Йаһоԝа ль сәрансәре дьнйайе видеойәкә йа рʹеза рʹоже тʹәмашә кьр. Ԝе еваре, нав тʹәмамийа дьнйайеда 20 919 041 мәрьва бона Биранина Мьрьна Иса Мәсиһ тʹоп бун. Гава әм ван бәрәкʹәтед Йаһоԝа дьвиньн, гәло әв йәк хԝәстьна мә зедә накә кӧ әм бәрдәԝам кьн дина хԝә бьдьн шьхӧле Пʹадшатийе?

Иса Мәсиһ тʹӧ щар бәлакьрьна мьзгине нәдьда сәкьнандьне (Бьньһерʹә абзаса 7)

7. Мәсәла Иса Мәсиһ чаԝа али мә дькә кӧ әм дина хԝә бьдьн хьзмәте?

7 Ӧса жи, ԝе баш бә кӧ әм Иса Мәсиһ хԝәрʹа бькьн мәсәлә. Әԝи тʹӧ щара изьн нәдьда кӧ тьштәк дина ԝи жь бәлакьрьна мьзгине бькʹьшинә сәр тьштәки дьн (Йуһʹн. 18:37). Гава Мире-щьна «һʹәму пʹадшатийед дьнйайе у рʹумәт у бәдәԝийа ԝан» Исарʹа нишан кьр у гава мәрьва дьхԝәст әԝ бькьра пʹадша, әԝи әв йәк ԛәбул нәкьр (Мәт. 4:8, 9; Йуһʹн. 6:15). Әԝ нәдькʹәт пәй мал у мьлкʹ, у мьԛабьлибуна дьжмьна нькарьбу әԝ бьда сәкьнандьн (Луԛа 9:58; Йуһʹн. 8:59). Чахе баԝәрийа мә те щерʹьбандьн, ԝе баш бә кӧ әм ширәта Паԝлосе шанди биньн бира хԝә. Әԝи гот кӧ бьра әм пәй Иса Мәсиһ һәрʹьн, ԝәки әм «нәԝәстьн у дьле хԝәда сьст нәбьн»! (Ибрн. 12:3)

БЬСӘБЬР БӘ

8. Әм чьма һʹәԝщәйи сәбре нә?

8 Гава әм һивийе нә кӧ һʹаләки хьраб хьлаз бә йан ԝәки хԝәстьнәкә мә бе сери, мәрʹа сәбьр лазьм ә. Мәсәлә, Һәбаԛуԛ пʹехәмбәр һивийе бу кӧ зӧлм у зордарийа ль ԝәлате Щьһудайе хьлаз бә (Һәбԛ. 1:2). Шагьртед Иса йед пешьн һивийе бун кӧ Пʹадшати зу бе у ԝана жь бьндәстийа Рʹомайе бьфьльтинә (Луԛа 19:11). Ньһа әм һивийе нә кӧ Пʹадшатийа Хԝәде хьраби у зӧлми кʹӧта кә у дьнйа ну саз бькә (2 Пәт. 3:13). Ле бәле, гәрәке әм бь сәбьр һивийа ԝәхта кӧ Йаһоԝа кʹьфш кьрийә, бьсәкьньн. Гәло Йаһоԝа чаԝа али мә дькә кӧ әм бьсәбьр бьн?

9. Сәбра Йаһоԝа чаԝа әшкәрә дьбә?

9 Жь алийе сәбрева, Йаһоԝа мәсәла һәри баш ә. Әԝи епʹещә ԝәхт дабу Нӧһ кӧ «рʹасти даннасин» бькә у гәмийе ава бькә (2 Пәт. 2:5; 1 Пәт. 3:20). Гава Бьраһим дәрһәԛа ԛьркьрьна бажаред Содом у Гоморайе гәләк пьрс дан, Йаһоԝа бь сәбьр гӧһ да ԝи (Дәстп. 18:20-33). Бь гәләк сәдсала, Йаһоԝа ль һьмбәри сәрһʹьшкийа мьләте Исраел сәбрәкә мәзьн әʹйан дькьр (Нәһәм. 9:30, 31). Иро жи, Йаһоԝа сәбра хԝә мәрьвед дьлпʹакрʹа әʹйан дькә у мәщале дьдә «кӧ һʹәму тʹобә бькьн» (2 Пәт. 3:9; Йуһʹн. 6:44; 1 Тимтʹ. 2:3, 4). Һәгәр Йаһоԝа һаԛас сәбьр дькә, гәло нәлазьм ә кӧ әм жи ише бәлакьрьн у һинкьрьна мьзгине бь сәбьр бәрдәԝам бькьн? Мәсәләкә кӧ дь Кʹьтеба Пирозда те нишан кьрьн мә һин дькә кӧ сәбьр чьԛас фәрз ә.

Ԝәк щоткʹарәки бьсәбьр, әм баԝәр ьн кӧ кʹәда мә ԝе бәр бьдә (Бьньһерʹә абзаса 10 у 11)

10. Мәсәла щоткʹар чь нишани мә дьдә?

10 Аԛуб 5:7, 8 бьхунә. Мәсәла щоткʹарәки кӧ һивийа бәре әʹрде йә, нишан дькә кӧ әм чаԝа дькарьн сәбьр бькьн. Рʹаст ә, һьнә тʹохьм зу шин дьбьн, ле бәле, һʹәчʹи зәʹф тʹохьмарʹа гәләк ԝәхт лазьм ә кӧ әԝ бьгьһижьн у бәр бьдьн. Ль ԝәлате Исраел, һʹәта ԝәхта бәрһәвкьрьне ԝәкә 6 мәһ дәрбаз дьбун. Щоткʹар, тʹохьм паши баранед пешьн пайизе дьрʹәшанд, ле бәре әʹрде паши баранед пашьн бьһаре тʹоп дькьр (Марԛ. 4:28). Ԝе баш бә әм жи мина щоткʹара бьсәбьр бьн. Ле бәле, әв йәк щарьна һеса нинә.

11. Дь хьзмәтеда, сәбьр чьма лазьм ә?

11 Әм ԛьсурдар ьн, ләма әм дьхԝазьн бәре кʹәда хԝә зу-зу бьстиньн. Ле һәгәр әм дьхԝазьн кӧ бахче мә бәрдар бә, гәрәке әм бәрдәԝам кьн бькʹольн, бьчиньн, зиԝана жь кʹокева рʹакьн у ав бьдьн. Жь бо ише һинкьрьне жи пʹьрʹ ԝәхт у хирәт лазьм ә. Мәсәлә, ԝәхт лазьм ә кӧ әм али хԝәндәкʹаред хԝә бькьн кӧ «зиԝана» жь дьле хԝә дәрхьн, демәк фьрԛийе нәкьнә ортʹа мәрьва у бетʹалаш нибьн. Гава әм рʹасти тәнгасийа тен, сәбьр дькарә али мә бькә ԝәки әм дьлтәнг нәбьн у дьлхԝәшийа хԝә ӧнда нәкьн. Һәгәр һьнә кәс һазьр ьн кӧ гӧһ бьдьн мә, диса жи лазьм ә кӧ әм бьсәбьр бьн. Әм нькарьн баԝәрийа хԝәндәкʹаред хԝә бь зоре мәзьн бькьн. Щарьна шагьртед Иса Мәсиһ жи зу фәʹм нәдькьр кӧ әԝи дьхԝәст чь бьгота (Йуһʹн. 14:9). Гәрәке әм жи бир нәкьн кӧ әм чьԛас бьчиньн у ав бьдьн жи, йе кӧ мәзьн дькә, Хԝәде йә (1 Корн. 3:6).

12. Гава әм мьзгине дьдьн мәрьвед хԝә йед нәбаԝәрмәнд, әм чаԝа дькарьн бьсәбьр бьн?

12 Һьнәка зор те кӧ ль һьмбәри мәрьвед хԝә йед нәбаԝәрмәнд бьсәбьр бьн. Принсипа ль Ԝаиз 3:7 дькарә ве йәкеда али мә бькә. Әв рʹез ӧса дьбежә: «Ԝәхта һʹьшбуне һәйә у ԝәхта готьне һәйә.» Бь рʹабун у рʹуньштьна хԝә, әм дькарьн дина мәрьвед хԝә бькʹьшиньн сәр рʹастийе. Ӧса жи, гәрәке әм һәр тʹьм һазьр бьн кӧ ԝанрʹа бәʹса Йаһоԝа бькьн (1 Пәт. 3:1, 2). Бәле, лазьм ә кӧ әм мьзгине бь хирәт бәла бькьн, у һьндава һәр кәси, демәк һьндава мәрьвед хԝә жи, бьсәбьр бьн.

13-14. Сәрһатийед кәсед бьсәбьр чь мә һин дькьн?

13 Сәрһатийед кәсед амьн дькарьн али мә бькьн кӧ әм сәбра хԝә зедә бькьн. Һәбаԛуԛ һʹьзрәта хьлазбуна хьрабийе бу, ле әԝ диса жи бь сәбьр һивийе дьсәкьни (Һәбԛ. 2:1). Паԝлосе шанди жь дьл дьхԝәст хьзмәта хԝә ‹бинә сәри›. Диса жи, әԝи ише бәлакьрьна мьзгине бь сәбьр бәрдәԝам дькьр (Кʹар. Шанд. 20:24).

14 Сәрһатийа жьн у мерәки бинә бәр чʹәʹве хԝә, йед кӧ паши хьлазкьрьна Мәкʹтәба Гиләде, чун ԝәлатәки кӧ Шәʹдед Йаһоԝа ль ԝе дәре һьндьк ьн. Һʹәчʹи зәʹф мәрьвед ль ԝедәре Мәсиһи ниньн, у һьндьк мәрьв һинбуна Кʹьтеба Пироз ԛәбул дькьр. Гава һәвалдәрсед ԝанә Гиләде, йед кӧ ль ԝәлатед дьн хьзмәт дькьр, ԝанрʹа дьгот кӧ хьзмәта ԝан чьԛас баш дьчә у һинбунед ԝан чьԛас зәʹф ьн, әԝ жьн-мер диса жи шабуна хԝә ӧнда нәдькьр. Хьзмәта ԝан чьԛас пешдачуйи нибу жи, ԝана бь сәбьр хьзмәта хԝә бәрдәԝам дькьр. Анщах паши 8 сала, йәк жь хԝәндәкʹаред ԝан һатә ньхӧмандьне. Әм жь сәрһатийед ван кәсед бьсәбьр чь һин дьбьн? Ԝана тʹӧ щара хирәта хԝә ӧнда нәдькьр у ‹рʹьһʹәти нәда дәсте хԝә›, у ахьрийеда Йаһоԝа сәбра ԝан хәлат кьр. Бьра әм жи «чʹәʹв бьдьнә ԝан, йед кӧ бь баԝәрийе у сәбьре созед Хԝәде ԝар дьбун» (Ибрн. 6:10-12).

БАԜӘРИЙА ХԜӘ ХԜӘЙ БЬКӘ

15. Баԝәри чаԝа хԝәстьна мә зедә дькә кӧ әм мьзгине бәла бькьн?

15 Әм ве хәбәра кӧ бәла дькьн хԝәха жи баԝәр дькьн, ләма әм дьхԝазьн ве хәбәре бьгьһиньн һәр кәси. Әм баԝәрийа хԝә созед Хәбәра Хԝәде тиньн (Зәб. 119:42; Иша. 40:8). Чәнд пʹехәмбәртийед Кʹьтеба Пироз ль бәр чʹәʹве мә һатьнә сери. Мә дитийә кӧ ширәтед Кʹьтеба Пироз жийана мәрьва чаԝа һе баш дькьн. Ләма, әм жь дьл баԝәр ьн кӧ гәрәке һәр кәс мьзгина Пʹадшатийе бьбьһе.

16. Ль гора Зәбур 46:1-3, баԝәрийа мә һьндава Йаһоԝа у Иса Мәсиһ чаԝа хԝәстьна мә зедә дькә кӧ әм мьзгине бәла бькьн?

16 Ӧса жи, әм хԝә дьсперьн Йаһоԝа, йе кӧ канийа мьзгине йә, у әм баԝәрийа хԝә бь Иса Мәсиһ тиньн, йе кӧ жь алийе Йаһоԝава ча Пʹадшайе Пʹадшатийа Хԝәде һатийә кʹьфш кьрьн (Йуһʹн. 14:1). Чь жи бьбә, Йаһоԝа һәр тʹьм сьтʹара мә йә, у әԝе ԛәԝате бьдә мә (Зәбур 46:1-3 бьхунә). Хенщи ве, әм баԝәр ьн кӧ Иса бь ԛәԝат у һʹӧкӧме кӧ әԝи жь Йаһоԝа стандийә, жь әʹзмана рʹебәрийа ише бәлакьрьна мьзгине дькә (Мәт. 28:18-20).

17. Ԝе чьма баш бә кӧ әм ‹рʹьһʹәтийе нәдьн дәсте хԝә›? Мәсәле бинә.

17 Һәгәр баԝәрийа мә ԛәԝи бә, әме дӧдьли нәбьн кӧ Йаһоԝа дькарә хирәта мә бьбәрәкʹәт бькә. Щарьна, әԝ ве йәке бь аԝайед ӧса дькә кӧ әм нә жи дькарьн бьдьн бәр чʹәʹве хԝә (Ԝаиз 11:6). Мәсәлә, рʹож бь рʹож бь һʹәзара мәрьв ль бәр стендед әʹдәбйәтед мәрʹа дәрбаз дьбьн, йед кӧ әм ль гәләк дәра датиньн. Гәло әв метода бәлакьрьна мьзгине баш ә? Бәле! Бәрнамәйа «Ԛӧльхкьрьна Мәйә Пʹадшатийе» йа Мьждар 2014 бәʹса хԝәндәкʹарәкә занингәһе кьрьбу, йа кӧ дьхԝәст дәрһәԛа Шәʹдед Йаһоԝа готарәке бьньвисә. Әԝе нькарьбу Одәкә Щьвате бьвинә, ле ль занингәһе, стендәкә Шәʹдед Йаһоԝа һәбу, у ԝе дәре, әԝе чʹәʹвканийед бона готара хԝә дитьн. Бь зәманрʹа, әԝ бу Шәʹде Йаһоԝа, у әԝ ньһа пешәнга һәртʹьм ә. Сәрһатийед ӧса мә һелан дькьн кӧ әм ‹рʹьһʹәтийе нәдьн дәсте хԝә›, чьмки инсанед кӧ һʹәԝщәйи мьзгина Пʹадшатийе нә, һе һәнә.

ТʹӦ ЩАРА РʹЬҺʹӘТИЙЕ НӘДӘ ДӘСТЕ ХԜӘ

18. Әм чьма баԝәр ьн кӧ ише бәлакьрьна мьзгина Пʹадшатийе ԝе дь ԝәхта рʹастда бьԛәдә?

18 Ише бәлакьрьна мьзгина Пʹадшатийе ԝе дь ԝәхте рʹастда хьлаз бә. Дь рʹожед Нӧһда жи ӧса бу. Бәле, Йаһоԝа һәр тьшти дь ԝәхта рʹастда дькә. Ԝәкә 120 сал жь бәреда, Йаһоԝа готьбу кӧ Тофан ԝе кʹәнге дәстпебә. Бь дәһа сала шунда, Йаһоԝа әʹмьр да Нӧһ ԝәки әԝ гәмики ава бькә. Ԝәкә 40 йан 50 сал, Нӧһ бь хирәт дь ише авакьрьна гәмийеда хәбьти. Ӧса жи, мәрьва чьԛас гӧһ нәдьда ԝи жи, ԝи бәлакьрьна фәрмана Хԝәде бәрдәԝам дькьр һʹәта Йаһоԝа гот кӧ ԝәхт һатийә кӧ һʹәйԝан бькʹәвьн гәмийе. Паше, ль ԝәхта рʹаст, «пәй ԝирʹа Хӧдан дәри гьрт» (Дәстп. 6:3; 7:1, 2, 16).

19. Һәгәр әм ‹рʹьһʹәтийе нәдьн дәсте хԝә›, әме чь хәлате бьстиньн?

19 Дь дәмәкә незикда, Йаһоԝа ԝе мәрʹа бежә кӧ ише бәлакьрьна мьзгина Пʹадшатийе ида хьлаз буйә, у әԝе «дәри бьгьрә». Йаһоԝа ԝе система Мире-щьна ԛьрʹ бькә у дьнйа тʹәзә бь мәрьвед гӧһдар тʹьжә бькә. Һʹәта ԝе дәме, бьра әм Нӧһ, Һәбаԛуԛ у кәсед дьн, йед кӧ ‹рʹьһʹәти нәдьда дәсте хԝә› хԝәрʹа бькьн мәсәлә. Бьра әм бәрдәԝам бькьн дина хԝә бьдьн хьзмәте, бьсәбьр бьн у баԝәрийа хԝә бь Йаһоԝа у созед ԝи биньн.

КʹЬЛАМА 75 «Ва мә Әз! Мьн Бьшинә!»

^ абз. 5 Готара пешийа ԝеда, әм пеһʹәсийан кӧ гәрәке хԝәндәкʹаред Кʹьтеба Пироз чь бькьн кӧ бьбьн «мәʹсигьред мәрьва». Ве готареда, әме бьвиньн кӧ чь дькарә али һʹәму мьзгинвана бькә – һьм йед ну һьм жи йед щерʹьбанди – ԝәки әԝана бәлакьрьна мьзгина Пʹадшатийе нәдьнә сәкьнандьне һʹәта Йаһоԝа нәбежә «Бәс».

^ абз. 2 ГОТЬН КӦ ҺАТӘ ШЬРОВӘКЬРЬНЕ: Ве готареда, готьнед «рʹьһʹәтийе нәдә дәсте хԝә» тен һʹәсабе кӧ гәрәке әм бәлакьрьна мьзгине бәрдәԝам кьн һʹәта кӧ Йаһоԝа нәбежә әв шьхӧл хьлаз буйә.

^ абз. 5 Гава Иса Мәсиһ дь сала 1914-да бу Пʹадша, «Рʹожа Хӧдан» дәстпебу. Әв «Рʹож» ԝе һʹәта хьлазийа Һʹӧкӧмдарийа Һʹәзарсали бәрдәԝам бькә.