1. Гәләк кәс чьма итʹбарийа хԝә мәрьва найньн?

 ИРО мәрьв ньзаньн итʹбарийа хԝә кʹе биньн. Әԝана гәләк щара сәва кьред сәрԝеред комерси, политики у религи әʹщьз дьбьн у итʹбарийа хԝә һьндава ԝан ӧнда дькьн. Ләма жи ԝанрʹа чәтьн ә итʹбарийа хԝә һәвал, щинар у һәла һе мәрьвед хԝә жи биньн. Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа рʹожед мә пешда готьбу, кӧ мәрьв ԝе бьбьн «һʹәрам», «бӧхданбеж» у «нәмам», демәк хәйсәтед ԝан ԝе мина йе «мире ве дьнйайе» бә, йе кӧ ԛә бь итʹбар нинә (2 Тимотʹейо 3:1-4; 2 Корьнтʹи 4:4).

2. (а) Әм дькарьн итʹбарийа хԝә кʹе биньн? (б) Ньһа әме щабед кʹижан пьрса бьстиньн?

² Әм Мәсиһи, заньн кӧ әм дькарьн итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн (Йерәмйа 17:7, 8). Әм баԝәр ьн кӧ әԝ мә һʹьз дькә у тʹӧ щар ԝе тʹәрка мә нәдә (Зәбур 9:10). Ӧса жи, әм дькарьн итʹбарийа хԝә Иса Мәсиһ биньн, йе кӧ әʹмьре хԝә бона мә бәрва да (1 Пәтрус 3:18). Хенщи ве йәке, мә бь чʹәʹве хԝә дитийә кӧ рʹебәрийа Кʹьтеба Пироз бь итʹбар ә (2 Тимотʹейо 3:16, 17). Бәле, ԛәт шька мә тʹӧнә кӧ әм дькарьн итʹбарийа хԝә Йаһоԝа, Иса Мәсиһ у Кʹьтеба Пироз биньн. Ле гәло әм дькарьн һәртʹьм итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн у чьрʹа? Ве готареда әме щабед ван пьрса бьстиньн.

3. Йаһоԝа чь ԛәдьрәки мәзьн дайә мә? (Марԛос 10:29, 30)

³ Йаһоԝа мә бьжартийә, кӧ әм бьбьнә пʹара малбәта ԝи. Ԝәрә бьфькьрә кӧ әв йәк бона мә ԛәдьрәки чьԛас мәзьн ә у әм жь ве йәке чьԛас кʹаре дьстиньн! (Марԛос 10:29, 30 бьхунә) Сәр тʹәмамийа дьнйайе, хушк-бьред мә һәнә, йед кӧ мина мә Йаһоԝа һʹьз дькьн у хирәт дькьн кӧ ль гора принсипед ԝи бьжин. Гава әм хушк-бьред дьн щара пешьн нас дькьн, әм һәвдӧ дәрберʹа ча нәфәред мале ԛәбул дькьн.  У фьрԛи тʹӧнә зьман, култур у кʹьнщхԝәкьрьна мә чьԛас жь һәв щӧдә дьбьн. Ле һʹәчʹи зәʹф мә хԝәш те чахе әм тʹәви ԝан Баве хԝәйи әʹзмана дьһʹәбиньн (Зәбур 133:1).

4. Әм чьма һʹәԝще хушк-бьра нә?

⁴ Ван рʹожед пашьнда, гәләк фәрз ә ԝәки әм тʹәви хушк-бьра йәктийеда бьн. Щарна әԝана али мә дькьн, ԝәки әм баре хԝә һьлгьрьн (Рʹомайи 15:1; Галати 6:2). Ӧса жи, әԝана дьле мә ԛәԝи дькьн, сәва кӧ әм хьзмәтийа Йаһоԝада хирәт бьминьн у достийа хԝә тʹәви Йаһоԝа хԝәй кьн (1 Тʹесалоники 5:11; Ибрани 10:23-25). Ԝәрә бьфькьрьн, һʹале мә ԝе ча буйа, һәрге щьвате али мә нәкьра ԝәки әм һьмбәри дьжмьнед хԝә, демәк һьмбәри Мире-щьна у дьнйа хьраб, ԛәԝи бьсәкьньн. Дәмәкә незикда, Мире-щьна у пьштгьред ԝи ԝе һʹьщуми сәр хьзмәткʹаред Хԝәде бькьн. Ԝе дәме, әме шекьрдар бьн, кӧ хушк-бьред мә кʹеләка мә нә.

5. Дьбәкә чьрʹа мәрʹа чәтьн бә, ԝәки итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн?

⁵ Сәд һʹәйф кӧ щарна ӧса дьбә, ԝәки хушк йан бьрак созәки хԝә найнә сери йан жи тьштед шәхси кӧ мә жерʹа готийә, кәсәки дьнрʹа гьли кьрийә. Йан жи, дьбәкә хушк йан бьраки бь готьн йан кьред хԝә дьле мә ешандийә. Һәрге тьштәки ӧса бе сәре мә, дьԛәԝьмә мәрʹа чәтьн бә итʹбарийа хԝә ԝи хушк йан бьра биньн. Ле чь дькарә али мә бькә кӧ әм диса итʹбарийа хԝә ԝан биньн?

6. Һʹьзкьрьн чаԝа дькарә али мә бькә, ԝәки дьһа зедә итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн? (1 Корьнтʹи 13:4-8)

⁶ Сәва кӧ әм итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн, гәрәке әм ԝана һʹьз бькьн. Йәке Корьнтʹи сәре 13 бәʹса гәләк хәйсәтед һʹьзкьрьне дькә, йед кӧ дькарьн али мә бькьн, ԝәки әм итʹбарийа хԝә кәсед дьн  биньн, йан жи һәрге мә итʹбарийа хԝә һьндава ԝан ӧнда кьрийә, диса ԛазанщ кьн (1 Корьнтʹи 13:4-8 бьхунә). Мәсәлә, рʹеза 4 дьбежә кӧ «һʹьзкьрьн думькдьреж у ширьн ә». Гава әм гӧнә дькьн, Йаһоԝа диса һьндава мәда бь сәбьр ә. Һәрге хушк-бьред мә дьле мә бь готьн йан кьред хԝә бешиньн, гәло нә лазьм ә ԝәки әм жи сәбьр кьн? Рʹеза 5 әшкәрә дькә, ԝәки һʹьзкьрьн кʹине нажо. Ләма жи гәрәке әм кʹине нәжон у шашийед бәре йед хушк у бьра бира хԝәда хԝәй нәкьн. Кʹьтеба Пироз ӧса дьбежә: «Зу нәхәйьдә» (Ԝаиз 7:9, ИМ). Дәԝса кӧ әм бьхәйидьн, ԝәрә әм һәр гав ль гора ве ширәте бькьн: «Бьра рʹо сәр һерса ԝәрʹа нәчә ава» (Әфәси 4:26).

7. Принсипед жь Мәтта 7:1-5, ча дькарьн али мә бькьн ԝәки итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн?

⁷ Сәва кӧ итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн, гәрәке әм бь чʹәʹве Йаһоԝа сәр ԝан бьньһерʹьн. Йаһоԝа ԝана һʹьз дькә у һʹәсаб накә кӧ әԝана чьԛас щар гӧнә дькьн. Гәрәке әм жи чʹәʹв бьдьнә Йаһоԝа (Зәбур 130:3). Дәԝса кӧ әм дина хԝә бьдьн сәр шашийед ԝан, гәрәке әм хәйсәт-һʹӧнӧред ԝанә баш бьвиньн у баԝәр бьн, ԝәки әԝана дькарьн ԛәнщийе бькьн (Мәтта 7:1-5 бьхунә). Гәрәке әм нетед ԝан нәкьн бьн шьке, чьмки һʹьзкьрьн «һәр гав баԝәр дькә» (1 Корьнтʹи 13:7). Әв готьн һәмьки найе һʹәсабе, кӧ Йаһоԝа дьхԝазә ԝәки әм чʹәʹвгьрти итʹбарийа хԝә кәсед дьн биньн. Мәʹна ве готьне әв ә, кӧ гәрәке әм итʹбарийа хԝә ԝана биньн, чьмки ԝана избат кьрийә кӧ әԝана бь итʹбар ьн. *

8. Тӧ чаԝа дькари дәстпеки итʹбарийа хԝә хушк-бьра бини?

⁸ Бәле, ԝәхт лазьм ә итʹбари бе ԛазанщкьрьне. Сәва кӧ әм итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн, гәрәке әм ԝана рʹьнд нас бькьн. Ләма жи ԝәʹде щьвата тʹәви ԝан хәбәр дьн. Тʹәви ԝан дәркʹәвьнә хьзмәтийе. Һьндава ԝанда бь сәбьр бьн у мәщале бьдьнә ԝан кӧ избат бькьн, ԝәки әԝана мәрьвнә бь итʹбар ьн. Сәрида, гава тӧ кәсәки тʹәзә нас дьки, дьбәкә тӧ ԝирʹа дәрберʹа дәрһәԛа тьштед шәхси гьли нәки. Чьԛас кӧ достийа ԝә ԛәԝи бә, һаԛас дьԛәԝьмә тӧ хԝә ида һе рʹьһʹәт тʹәхмин ки у дьле хԝә ԝирʹа вәки (Луԛа 16:10). Ле һәрге кәсәк дьле тә бешинә, гәрәке тӧ чь бьки? Дәрберʹа һәләԛәтийа хԝә тʹәв ԝи нәбьрʹә, ле һьнә ԝәʹдә бьде. Ӧса жи, сәва шашийед һьнәка, нәфькьрә кӧ хушк-бьред дьн жи бь итʹбар ниньн. Ԝәрә дина хԝә бьдә сәрһатийед һьнә хьзмәткʹаред Йаһоԝайә амьн, йед кӧ дьле ԝан һьнә кәса мабу, ле диса жи, ԝана итʹбарийа хԝә кәсед дьн дьани.

9. (а) Рʹаст ә Әли у кӧрʹед ԝи шаши дькьрьн, ле Һаннайе чаԝа нишан кьр, кӧ әԝ итʹбарийа хԝә Йаһоԝа у кәсед кӧ әԝи кʹьфш кьрийә, тинә? (б) Сәрһатийа Һаннайе чаԝа али тә дькә, ԝәки тӧ итʹбарийа хԝә ԝан кәса бини, кʹижан кӧ жь алийе Йаһоԝада һатьнә кʹьфшкьрьне? (Бьньһерʹә шькьл.)

⁹ Һәрге бьраки щабдар дьле тә ешандийә, дина хԝә бьдә сәрһатийа Һаннайе. Ԝи чахи Әлийе Сәрәккʹаһин һʹәбандьна Йаһоԝада рʹебәрийа мьләте Исраеле дькьр. Ле малбәта Әлида һьнә кәсед хьраб һәбун. Кӧрʹед ԝи, йед кӧ кʹаһин бун, бенамуси у тьштед һʹәрам дькьрьн. Баве ԝан сәрʹа-бәрʹа ԝана ширәт дькьр, ле Йаһоԝа щабдарийа Әли зу жь ԝи нәстанд. Диса жи, Һаннайе нәдьгот: «Һәрге  Әли һе ча Сәрәккʹаһин хьзмәт дькә, әзе нәчьм коне пироз». Сәрда жи, гава Әли дит ԝәки Һанна кʹәлогьри дӧа дькә, әԝ фькьри ԝәки Һанна сәрхԝәш ә. Әли жь Һаннайе нәпьрси һәла бь рʹасти ӧса йә йан на, ле рʹастә-рʹаст ԝе сущдар кьр (1 Самуйел 1:12-16). Диса жи, Һаннайе сонд хԝар кӧ һәрге жерʹа кӧрʹәк бьбә, әԝе ԝи бинә коне пироз. Ԝедәре, кӧрʹе Һаннайе гәрәке бәр дәсте Әли мәзьн буйа (1 Самуйел 1:11). Һәмьки лазьм бу ԝәки хьрабийа кӧрʹед Әли бьһата сәкьнандьне, у гава ԝәхта рʹаст һат, Йаһоԝа әв проблем сафи кьр (1 Самуйел 4:17). Ле пешийа ве йәке, Хԝәде Һанна хәлат кьр у кӧрʹәк да ԝе (1 Самуйел 1:17-20).

10. Гава Даԝьд Пʹадша рʹасти мьхәнәтийе һат, әԝи чаԝа диса жи итʹбарийа хԝә кәсед дьн дьани?

¹⁰ Һәрге һәваләки тә нәмамийа тә кьрийә, дина хԝә бьдә сәрһатийа Даԝьд Пʹадша. Бәре, мерәки бь наве Аһитофәл досте ԝи бу. Ле гава кӧрʹе Даԝьд Абшалом дьхԝәст пʹадшатийе жь дәсте баве хԝә бьгьрә, Аһитофәл алийе Абшалом гьрт. Даԝьд бешьк пʹьрʹ хәмгин бу кӧ һьм кӧрʹе ԝи һьм жи досте ԝи бунә дьжмьнед ԝи! Диса жи, Даԝьд сәва мьхәнәтийа ԝан, итʹбарийа хԝә һьндава кәсед дьн ӧнда нәкьр. Мәсәлә, әԝи итʹбарийа хԝә досте хԝә Һуша ани, йе кӧ пьштгьрийа рʹабәра нәдькьр. Баԝәрийа Даԝьд һьндава ԝи бадиһәԝа нибу. Һуша достәки амьн бу, әԝи һәла һе әʹмьре хԝә жи кьрә бьн ԛәзийе, ԝәки али Даԝьд бькә (2 Самуйел 17:1-16).

11. Хьзмәткʹарәки Набал чаԝа итʹбарийа хԝә Абигаиле ани?

¹¹ Ӧса жи, дина хԝә бьдьнә мәсәла хӧламәки Набал чь кьр. Набал мәрьвәки дәԝләти бу, Даԝьд у һәвалед ԝи кәрийе пәзед ԝи у шьванед ԝи дьпарастьн. Ԝәʹдә шунда, Даԝьд жь Набал рʹәща кьр, ԝәки әԝ һьнә хԝарьн бьдә ԝан. Йазьх, Набал хԝәстьна ԝийә бьчʹук инкʹар кьр. Даԝьд гәләк һерс кʹәт у сафи кьр һʹәму меред мала Набалда бькӧжә. Һьнге хӧламәки ԝи, жьна Набал Абигаилерʹа гот кӧ чь ԛәԝьми йә. Әԝи хӧлами рʹьнд заньбу ԝәки Абигаил дькарә ԝана хьлаз кә. Ләма жи әԝ жь мале нәрʹәвийа, ле баԝәр бу кӧ Абигаил дькарә ве мәсәле сафи  кә. Әԝ Абигаиледа дӧдьли нәдьбу, чьмки әԝи заньбу кӧ әԝ жьнькәкә сәрԝахт ә. Бь рʹасти жи һәр тьшт сафи бу. Абигаил бь мерхаси чу бал Даԝьд у тʹәви ԝи ӧса хәбәр да, кӧ әԝи нета хԝә гӧһаст (1 Самуйел 25:2-35). Абигаил баԝәр бу кӧ Даԝьд ԝе бь аԛьлайи сафикьрьне бькә.

12. Шагьртед Иса чьԛас гӧнәкʹар бун жи, Иса ча да кʹьфше ԝәки итʹбарийа хԝә ԝан дьани?

¹² Шагьртед Иса чьԛас ԛьсурдар бун жи, әԝи итʹбарийа хԝә ԝана дьани (Йуһʹәнна 15:15, 16). Гава Аԛуб у Йуһʹәнна жь ԝи хԝәстьн, ԝәки әԝ Пʹадшатийа хԝәда щики мәхсус бьдә ԝан, Иса нәфькьри кӧ нета ԝан хьраб ә, у ԝана ча шанди инкʹар нәкьр (Марԛос 10:35-40). Паше, гава Иса һатә гьртьне, һʹәму шагьртед ԝи тʹәрка ԝи дан (Мәтта 26:56). Диса жи, Иса һевийа хԝә жь ԝан нәбьрʹи. Рʹаст ә әԝ һаш жь кемасийед ԝан һәбу, ле йәкә һʹәта хьлазийе ԝана һʹьз кьр (Йуһʹәнна 13:1). Сәрда жи, паши кӧ Иса жь мьрьне һатә рʹакьрьне, әԝи рʹебәрийа шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе у хԝәйкьрьна пәзед хԝәйә һежа да ԝан (Мәтта 28:19, 20; Йуһʹәнна 21:15-17). Итʹбарийа Иса һьндава ван мәрьвед гӧнәкʹар бадиһәԝа нибу. Әԝ шандийед Иса Мәсиһ һʹәта мьрьне бь амьни хьзмәт кьрьн. Бәле, Һанна, Даԝьд, хьзмәткʹаре Набал, Абигаил у Иса Мәсиһ итʹбарийа хԝә кәсед гӧнәкʹар дьанин у ве йәкеда мәрʹа бунә мәсәлә.

13. Чь дькарә бьбә мәʹни кӧ әм итʹбарийа хԝә кәсед дьн нәйньн?

¹³ Гәло щәм тә ӧса ԛәԝьмийә, кӧ тә бьракирʹа тьштәки конфиденсйал гот у әԝи жи кәсәки дьнрʹа гьли кьр? Гава тьштәки ӧса дьԛәԝьмә, мәрьв гәләк әʹщьз дьбә. Щарәке, хушкәке рʹуспикирʹа бәʹса проблема хԝәйә шәхси кьр. Рʹожа дьн, жьна ви рʹуспи ве хушкерʹа тʹеле хьст кӧ дьле ԝе ԛәԝи кә, дьԛәԝьмә мере ԝе жерʹа гьли кьрьбу кӧ әԝе хушке чь жерʹа гот. Һәмьки ве хушкерʹа ида чәтьн бу итʹбарийа хԝә ви рʹуспи бинә. Ле чьԛас баш ә кӧ әԝе жь рʹуспики дьн аликʹари хԝәст, у әԝи али ԝе кьр кӧ әԝ тʹәзәда итʹбарийа хԝә рʹуспийа бинә.

14. Чь али бьраки кьр ԝәки диса итʹбарийа хԝә рʹуспийа бинә?

¹⁴ Ԝәʹдәки дьреж, нав бьрак у дӧ рʹуспийада проблемәк һәбу, чьмки әв бьра дьфькьри кӧ нькарә итʹбарийа хԝә ԝана бинә. Ле готьна бьраки кӧ әԝи гәләк ԛәдьре ԝи дьгьрт, бира ԝи нәчу: «Дьжмьне мә, Мире-щьна йә, нә кӧ бьред мә». Әԝ сәр ван готьнед ԝи, кʹур фькьри у дӧа кьр, у ԝәʹдә шунда әԝ тʹәви ԝан һәрдӧ рʹуспийа һәв һат.

15. Дьбәкә чьма ԝәхт лазьм бә кӧ әм тʹәзәда итʹбарийа хԝә кәсәки биньн? Мәсәләке бинә.

¹⁵ Гәло тә ԛә щабдарикә хԝә ӧнда кьрийә? Әв йәк тьштәки гәләк чәтьн ә. Салед 1930-да, гава шьхӧлед Шәʹдед Йаһоԝа алийе Натсиста Алманйайе һатьбун ԛәдәхәкьрьне, Грета у дийа ԝе бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьрьн. Грета журнала «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» бона хушк-бьра копи дькьр. Ле гава бьред щабдар бьһистьн кӧ баве ԝе Шәʹдед Йаһоԝа һʹьз накә, ԝана әв щабдари жь дәсте ԝе стандьн, чьмки дьтьрсийан, ԝәки баве ԝе дькарә дәрһәԛа щьвате дьжмьнарʹа информасийайе бьдә. Сәрда жи ԝәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа Дӧда, бьра журналед тʹәшкиләте нәдьдан Гретайе у дийа ԝе, у гава әԝана кʹучʹе рʹасти ԝан дьһатьн, тʹәви ԝан хәбәр нәдьдан. Рʹасти жи әве дәрәще чьԛас еш ани! Грета гәләк хәмгин бу, у ԝерʹа гәләк ԝәхт  лазьм бу, ԝәки бьбахшинә ԝан у тʹәзәда итʹбарийа хԝә ԝан бинә. Ле ԝәхт шунда, әԝе фәʹм кьр, ԝәки Йаһоԝа бахшандийә ԝан у гәрәке әԝ жи бьбахшинә ԝана. *

16. Чьма гәрәке әм сәр хԝә бьхәбьтьн кӧ итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн?

¹⁶ Һәрге кәсәки дьле тә жи ешандийә, сәр хԝә бьхәбьтә кӧ тʹәзәда итʹбарийа хԝә ԝи бини. Бона ве йәке фәʹмдари йә ԝәхт лазьм ә, ле бь рʹасти һежа йә кӧ тӧ ве йәке бьки. Мәсәлә, бьдә бәр чʹәʹве хԝә кӧ тә тьштәки ӧса хԝарийә жь чь жи тӧ тәʹл кʹәти. Паше тӧйе гәләк фәсал би гава тьштәки бьхԝи. Ле әв найе һʹәсабе кӧ паши ве йәке тӧйе ида тьштәки нәхԝи! Мина ве йәке, һәрге кәсәки дьле мә ешандийә, гәрәке әм итʹбарийа хԝә һьндава һʹәму хушк-бьра ӧнда нәкьн. Әм заньн кӧ һәр кәс гӧнәкʹар ә. Һәрге әм тʹәзәда итʹбарийа хԝә кәсәки биньн, әме һьм дьһа бәхтәԝар бьн, һьм жи щьватеда йәктийе хԝәй кьн.

17. Чьма фәрз ә кӧ әм итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн, у готара дьнда, әме дәрһәԛа чь хәбәр дьн?

¹⁷ Иро, гәләк мәрьв итʹбарийа хԝә кәсед дьн найньн, ле әм нә ӧса ньн. Сәр тʹәмамийа дьнйайе, әм һәвдӧ һʹьз дькьн у итʹбарийа хԝә һәвдӧ тиньн. Әв йәк дьле мә ша дькә у йәктийа мә дьһа ԛәԝи дькә. Ахьрийеда, гава әм рʹасти тәнгасийа бен, әме һʹәԝще хушк-бьра бьн. Ле һәрге дьле мә жь бо готьн йан кьре хушк йан бьраки бешә, гәрәке әм чь бькьн? Гәрәке әм бь чʹәʹве Йаһоԝа сәр ве дәрәще бьньһерʹьн, ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз һәрәкʹәт бькьн, хушк-бьра жь дьл һʹьз бькьн у жь сәрһатийед Кʹьтеба Пироз дәрса һин бьн. Бь ви щурʹәйи, әме бькарьбьн хәйде жь дьле хԝә дәрхьн у диса итʹбарийа хԝә хушк-бьра биньн. Һәрге әм ӧса бькьн, гәләк достед мә ԝе һәбьн, йед кӧ «жь бьраки четьр ьн» (Мәтʹәлок 18:24). Һьлбәт бәс нинә кӧ әм итʹбарийа хԝә кәсед дьн биньн. Гәрәке әм жи мәрьвед бь итʹбар бьн. Готара дьнда, әме бьвиньн кӧ әм ча дькарьн итʹбарийа хушк-бьра ԛазанщ кьн.