1. Гәләк мәрьв чьма итʹбарийа хԝә Кʹьтеба Пироз найньн?

 ГӘЛӘК мәрьв ньзаньн кӧ итʹбарийа хԝә кʹе биньн. Әԝана баԝәр накьн ԝәки кәсед навдар, мәсәлә политик, зандар йан бизнесмен, бь рʹасти бона ԝан хәм дькьн. Ӧса жи, әԝана ида ԛәдьре рʹебәред религи нагьрьн, йед кӧ дьбежьн әԝ Мәсиһи нә, чьмки әԝана тʹәне рʹува нишан дькьн, ԝәки гӧһ дьдьнә Хәбәра Хԝәде. Ләма жи ида баԝәрийа гәләк мәрьва һьндава Кʹьтеба Пироз ӧнда буйә.

2. Ль гора Зәбур 119:160, гәрәке әм чьда баԝәр бьн?

² Әм хьзмәткʹаред Йаһоԝа нә, ләма жи әм баԝәр ьн, ԝәки «Хԝәдайе рʹастийе» әԝ ә, у әԝ тʹьме хера мә дьхԝазә (Зәбур 31:5; Ишайа 48:17). Бешьк, әм дькарьн итʹбарийа хԝә готьнед Кʹьтеба Пироз биньн, чьмки әԝ «тʹәмамийа хԝәва рʹасти» йә (Бьхунә Зәбур 119:160). Әм тʹәви готьнед зандарәки Кʹьтеба Пироз ԛайил ьн, әԝ дьбежә: «Готьнед Хԝәдеда ԛәт шаши тʹӧнә у ԛәт шьк жи тʹӧнә, кӧ гьлики Хԝәде ԝе нәйе сери. Хьзмәткʹаред Хԝәде дькарьн итʹбарийа хԝә готьнед ԝи биньн, чьмки әԝана итʹбарийа хԝә Хԝәде тиньн».

3. Ве готареда әме дина хԝә бьдьнә чь?

³ Әм чаԝа дькарьн али мәрьва бькьн, ԝәки әԝана жи мина мә итʹбарийа хԝә Хәбәра Хԝәде биньн? Ԝәрә әм дина хԝә бьдьн се тьшта, кӧ баԝәрийа мә һьндава Хәбәра Хԝәде дьһа ԛәԝи дькьн: Кʹьтеба Пироз нәһатийә гӧһастьне, пʹехәмбәртийед Кʹьтеба Пироз һатьнә сери у Кʹьтеба Пироз дькарә жийина мәрьва бьгӧһезә.

4. Һьнә мәрьв чьма дьфькьрьн ԝәки Кʹьтеба Пироз һатийә гӧһастьне?

⁴ Йаһоԝа Хԝәде Кʹьтеба Пироз бь сайа 40 меред амьн  дабу ньвисаре. Ле манускриптед әʹсьли, демәк йед орижинал, һʹәта иро нәманә. b Чь кӧ иро бал мә һәйә, әв тʹәне копийед копийа нә. Ләма жи, һьнә мәрьв бәрхԝә дькʹәвьн, һәла готьнед әʹсьли йед Кʹьтеба Пироз, һатьнә хԝәйкьрьне йан на. Ле әм жь кʹӧ заньн, ԝәки Кʹьтеба Пироз нәһатийә гӧһастьне?

5. Ньвисаред Ибранийә Пироз чаԝа дьһатьнә копикьрьне? (Бьньһерʹә шькьле сәр рʹуйе пешьн.)

⁵ Йаһоԝа тʹәми дабу кӧ Ньвисаред Пироз бенә копикьрьне, ԝәки бенә хԝәйкьрьне. Мәсәлә, әԝи пʹадшед Исраелерʹа готьбу ԝәки әԝана хԝәрʹа копикә Ԛануне бьньвисьн, у әԝи Леԝи кʹьфш кьрьн, ԝәки әԝана Ԛануна Хԝәде щьмәʹте һин кьн (Ԛануна Дӧщари 17:18; 31:24-26; Нәһәмийа 8:7). Чахе Щьһу жь дилтийа Бабилоне вәгәрʹийанә ԝәлате хԝә, ньвискʹаред хирәт гәләк копийед Ньвисаред Пироз, йед сәр зьмане Ибрани чекьрьн (Әзра 7:6). Ԝана нә тʹәне хәбәр гәләк фәсал дьньвисин, ле һʹәрфед ван копийа жи дьжмартьн, ԝәки избат бьн, кӧ һәр тьшт рʹаст һатийә копикьрьне. Ле диса жи жь бо ве йәке кӧ мәрьв беԛьсур ниньн, һьнә шашийед бьчʹук һатьнә бәрʹдане. Ле бь сайа ԝе йәке, кӧ гәләк копи һатьнә чекьрьне, әв шаши дькарьн һеса бенә дитьне. Гәло чаԝа?

6. Шашийед дәстньвисаред Кʹьтеба Пирозда чаԝа дькарьн бенә дитьне?

⁶ Бь сайа методед тʹәзә, шашийед кӧ дәстньвисаред Кʹьтеба Пирозда һәнә, дькарьн һеса бенә дитьне. Мәсәлә, бьдә бәр чʹәʹве хԝә кӧ 100 ньвискʹар һатьнә кʹьфшкьрьне, ԝәки рʹупʹеләке пе дәсте хԝә копи кьн. Йәк жь ԝан, копийа хԝәда шашикә бьчʹук кьрийә. Сәва кӧ әм ве шашийе бьвиньн, әм дькарьн копийа ԝи у йед дьн бәрамбәри һәв кьн. Мина ве йәке, гава зандар чәнд манускриптед Кʹьтеба Пироз бәрамбәри һәв дькьн, әԝана ван шашийа, йед кӧ ньвискʹара бәрʹдайә, дьвиньн.

7. Гәләк кәсед кӧ Кʹьтеба Пироз копи дькьрьн, ча дьхәбьтин?

⁷ Кәсед кӧ дәстньвисаред Кʹьтеба Пироз копи дькьрьн бь хирәт дьхәбьтин, кӧ һәр тьшт рʹаст бә. Мәсәлә, Кодекса Ләнинграде бинә бәр чʹәʹве хԝә. Әв дәстньвисара Кʹьтеба Пироз сала 1008 йан 1009 Д.М.-да һатьбу ньвисаре. Ле ван салада һьнә дәстньвисаред һе кәвьн һатьнә дитьне. Һьнә жь ԝан ԝәкә 1 000 сал жь Кодекса Ләнинграде кәвьнтьр ьн. Нава ван 1 000 салида, гәләк копи һатьнә чекьрьне, у паше, жь ван копийа, копийед дьн һатьнә чекьрьне. Гәло әв йәк дәрһәԛа дәстньвисаред әʹсьли чь нишан кьрийә? Зандаред кӧ дәстньвисаред кәвьн бәрамбәри йед тʹәзә кьрьнә, дина хԝә дане, ԝәки рʹаст ә һьнә фьрԛийед бьчʹук һәбун, ле йәкә әʹламәтийа әʹсьли йа Кʹьтеба Пироз нәһатийә гӧһастьне.

8. Чь фьрԛи һәбу ортʹа копийед Ньвисаред Йунани у копийед кʹьтебед дьнә бәре?

⁸ Мина кәсед кӧ Ньвисаред Ибрани копи дькьрьн, Мәсиһийед пешьн жи һәр 27 кʹьтебед Ньвисаред Йунани фәсал копи дькьрьн. Әв копи щьвинед ԝанда у хьзмәтийеда дьһатьн хәбьтандьне. Зандарәки әв манускриптед Ньвисаред Йунани, бәрамбәри ньвисаред дьн кьр, йед кӧ дәԝранәкеда һатьбун ньвисаре. Әԝ дьбежә кӧ дьһа зедә копийед Ньвисаред Пироз сәр зьмане Йунани нә, . . . у әԝ копи бь тʹәмами нә. Кʹьтебәк ӧса дьбежә: «Әм дькарьн баԝәр бьн, ԝәки чь кӧ әм иро ԝәлгәрʹандьна башда [йа Ньвисаред Йунани] дьхуньн, мина ве йәке йә, чь кӧ ньвискʹаред ԝан кʹьтеба орижиналеда ньвиси бун» (Anatomy of the New Testament).

9. Ль гора Ишайа 40:8, әм дәрһәԛа әʹламәтийа Кʹьтеба Пироз чь заньн?

 ⁹ Бь сайа хирәта ԝан мәрьва, йед кӧ фәсал Ньвисаред Пироз бь ԛьрʹна копи кьрьнә, готьнед Кʹьтеба Пироз нәһатьнә гӧһастьне. c Бешьк, Йаһоԝа ӧса кьрийә, ԝәки Хәбәра ԝи рʹаст бьгьһижә мәрьва (Бьхунә Ишайа 40:8). Рʹаст ә һьнә мәрьв ԛәбул дькьн, кӧ әʹламәтийа Кʹьтеба Пироз һатийә хԝәйкьрьне, ле диса жи әԝана дӧдьли дьбьн, ԝәки әԝ жь бина бәр Хԝәде һатийә ньвисаре. Ле әм жь кʹӧ заньн, ԝәки Кʹьтеба Пироз жь бина бәр Хԝәде һатийә ньвисаре? Ԝәрә әм чәнд избатийа шеԝьр кьн.

10. Кʹижан пʹехәмбәрти избат дькә, кӧ гьлийед жь 2 Пәтрус 1:21, рʹаст ьн? (Бьньһерʹә шькьл.)

¹⁰ Тʹәрихи нишан дькә, ԝәки гәләк тьштед кӧ бәреда Кʹьтеба Пирозда һатьбун ньвисаре, бь ԛьрʹна шунда һатьн сери. Әм әʹщебмайи наминьн, чьмки әм заньн, кӧ канийа ван готьна, Йаһоԝа йә (Бьхунә 2 Пәтрус 1:21). Бьдә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа ԝеранкьрьна Бабилоне чь һатьбу готьне. Ԛьрʹна 8-да Б.Д.М., Ишайа пʹехәмбәр жь бина бәр Хԝәде ньвиси бу, кӧ бажаре Бабилоне, кʹижан кӧ ԝи чахи нав у дәнг бу, ԝе бе зәфткьрьне. Сәрда жи, әԝи пʹехәмбәрти кьрьбу, кӧ наве ԝи мери, кʹижан кӧ ԝе бажер бьндәст кә, Корәш ә. Ишайа пʹехәмбәр готьбу, кӧ ча дора бажар ԝе бе гьртьне (Ишайа 44:27–45:2). Ӧса жи, Ишайа пешда готьбу, кӧ ахьрийеда Бабилон ԝе бь тʹәмами бе ԝеранкьрьне у тʹӧ щар ԝе нәйе авакьрьне (Ишайа 13:19, 20). Һʹәма ӧса жи ԛәԝьми. Сала 539-да Б.Д.М., бажаре Бабилоне кʹәтә дәсте Мәдийа-Фарьса, у иро ԝи щийи тʹәне кәвьр-кӧчʹьк манә.—Кʹьтеба Ша бә Жийинерʹа Һʹәта-Һʹәтайе! дәрса 03, абзаса 5-да, бьньһерʹә видео Кʹьтеба Пироз Дәрһәԛа Кʹәтьна Бабилоне Пʹехәмбәрти Кьрийә.

11. Готьнед Данийел 2:41-43 иро чаԝа тенә сери?

¹¹ Хенщи пʹехәмбәртийед Кʹьтеба Пироз,  йед кӧ бәре һатьбун сери, иро жи һьнә пʹехәмбәртийед Кʹьтеба Пироз бәр чʹәʹве мә тенә сери. Мәсәлә, бьдә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ пʹехәмбәртийа Данийел дәрһәԛа Англо-Америкайе, демәк империйа һʹәмдьнйайе, чаԝа һатә сери (Бьхунә Данийел 2:41-43). Ве пʹехәмбәртийеда зәлал һатьбу готьне, ԝәки әв империйа һʹәмдьнйайе, ԝе аликива мина һʹәсьн ԛәԝи бә, аликива жи мина һʹәрʹийа сор сьст бә. Иро әм хԝәха дьвиньн, кӧ әв йәк ӧса нә. Британйа у Америка ԛәԝата мина һʹәсьн данә кʹьфше ве йәкеда, кӧ һәрдӧ Шәрʹед Һʹәмдьнйайеда сәркʹәтьнеда роләкә мәзьн листьн. Иро жи әԝана алийе әскәрийева гәләк ԛәԝи нә. Ле йәкә ԛәԝата ԝан жь алийе бьнәлийед ԝанва те сьсткьрьне, чьмки бь сайа митингед хәбатчийа, кампанийед мафед мәрьва у рʹабәрибунед бона азайе, щьмәʹт һәԛе хԝә дәʹԝа дькә. Експертәк ӧса дьбежә: «Нав ԝәлатед демократик у пешдачуйида, тʹӧ ԝәлатәки кӧ ԛаси Америкайе алийе политикида пʹарәвәкьри йә, тʹӧнә йә». Илаһи ԝан пашԝәхтийада, Британйа, демәк пʹара дьн йа ве империйа һʹәмдьнйайе, һатә пʹарәвәкьрьне, чьмки ньһерʹандьна щьмәʹте дәрһәԛа һәләԛәтийа ортʹа ԝәлатед кӧ дькʹәвьнә Йәктийа Әԝропайе, жь һәв щӧдә дьбә. Әԝ щӧдәбун нава щьмәʹтеда, рʹийа Империйа Һʹәмдьнйайе йа Англо-Америкайе дьгьрә, ԝәки һәр тьшт хԝәсәрихԝә бькә.

12. Әм чьма баԝәр дькьн кӧ пʹехәмбәртийед Кʹьтеба Пироз ԝе бенә сери?

¹² Гәләк тьштед кӧ Кʹьтеба Пироз пʹехәмбәрти кьрьбу ида һатьнә сери, у әв йәк баԝәрийа мә гәләк ԛәԝи дькә, кӧ Хԝәде ԝе ахьрийеда жи созед хԝә бинә сери. Мина зәбурбежәки, әм Йаһоԝарʹа ӧса дьбежьн: «Әз дьһʹәльм жь дәст һʹәйра азадийа Тә, мьн гӧман данийә ль сәр ԝе хәбәра Тә» (Зәбур 119:81). Бь сайа рʹезед Кʹьтеба Пироз, Йаһоԝа бь дьловани «һевийе у ахьрийа баш» дьдә мә (Йерәмйа 29:11, ДТʹ). Һевийа мә нә кӧ кьред мәрьвава гьредайи йә, ле созед Йаһоԝава. Ԝәрә әм бәрдәԝам кьн пʹехәмбәртийед жь Кʹьтеба Пироз леколин кьн, у бь ве йәке дьһа зедә итʹбарийа хԝә Хәбәра Хԝәде биньн.

13. Ль гора Зәбур 119:66, 138, чь избат дькә, ԝәки әм дькарьн итʹбарийа хԝә Кʹьтеба Пироз биньн?

¹³ Кәсед кӧ ль гора ширәтед Кʹьтеба Пироз дьжин, жийина хԝә алийе башда дьгӧһезьн. Сәрһатийед ԝан, баԝәрийа мә һьндава Кʹьтеба Пироз дьһа ԛәԝи дькә (Бьхунә Зәбур 119:66, 138). Мәсәлә, гәләк жьн-меред кӧ һьндьк мабу һәв бьԛәтьн, ньһа тʹәвайи жийинәкә бәхтәԝар дәрбаз дькьн, чьмки әԝана ида ль гора ширәтед Кʹьтеба Пироз дьжин. У дьле зарʹед ԝан жи рʹьһʹәт ә, чьмки әԝана дьвиньн, ԝәки де-баве ԝан, ԝана һʹьз дькьн у ԝана дьбьнә хԝәйи (Әфәси 5:22-29).

14. Чаԝа сәрһатийа Щек нишан дькә, рʹастийа Кʹьтеба Пироз чь щурʹәйи жийина мәрьва алийе башда дьгӧһезә?

¹⁴ Бь сайа ширәтед Кʹьтеба Пироз, кәсед кӧ гӧнед гьран кьрьнә жи, дькарьн жийина хԝә алийе башда бьгӧһезьн. Дина хԝә бьдьне кӧ ширәтед Кʹьтеба Пироз, сәр мәрьвәки ԛачах бь наве Щек, d чаԝа һʹӧкӧм кьрьнә. Әԝ мәрьвәки зӧлм у берʹәʹм бу, у жь кәсед кӧ һивийа щәзайа мьрьне бун, йе һәри хоф бу. Ле рʹожәке, гава һинбунәкә Кʹьтеба Пироз дьһатә дәрбазкьрьне, Щек жи ԝедәре бу. Дьлованийа бьред кӧ һинбун дәрбаз дькьрьн, дьле ԝи гьрт, у әԝи жи дәстпекьр Кʹьтеба Пироз һин бә. Чьԛас әԝи принсипед Кʹьтеба Пироз жийина хԝәда дьда  хәбате, һаԛас рʹабун-рʹуньштьн у хәйсәте ԝи, алийе башда дьһатә гӧһастьне. Ԝәʹдә шунда, Щек һазьр бу, ԝәки бьбә мьзгинванәки ньхӧманди, у паше, әԝ һатә ньхӧмандьне. Әԝи бь дьл у щан гьртийед дьнрʹа бәʹса Пʹадшатийа Хԝәде дькьр, у һәри кем, чар мәрьв һинбуна Кʹьтеба Пироз дәстпекьрьн. Гава рʹожа щәзайа мьрьна ԝи һат, Щек ида мәрьвәки дьн бу. Адвокатәки ԝи гот: «Әва ида Щеке бәре нинә, кʹижани кӧ мьн 20 сал пешда нас дькьр. Һинкьрьнед Шәʹдед Йаһоԝа жийина ԝи гӧһастьн». Рʹаст ә Щек жь щәзайа мьрьне хьлаз нәбу, ле сәрһатийа ԝи нишан дькә, ԝәки ԛәԝата Кʹьтеба Пироз һәйә, кӧ жийина мәрьва алийе башда бьгӧһезә у әм дькарьн итʹбарийа хԝә ве кʹьтебе биньн (Ишайа 11:6-9).

15. Әв йәк кӧ хьзмәткʹаред Йаһоԝа ль гора Кʹьтеба Пироз дьжин, жь кәсед дьн чьда щӧдә дьбьн? (Бьньһерʹә шькьл.)

¹⁵ Хьзмәткʹаред Йаһоԝа йәктийеда ньн, чьмки әԝана ль гора рʹастийа Кʹьтеба Пироз дьжин (Йуһʹәнна 13:35; 1 Корьнтʹи 1:10). Дьнйа алийе политики, әтники у статуса сосйали, тʹәвльһәв ә, ле нав мәда әʹдьлайи у йәкти һәйә. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьне, кӧ чаԝа йәктийа Шәʹдед Йаһоԝа сәр хортәки бь наве Щен һʹӧкӧм кьр. Әԝ ԝәлатәки Африкайеда мәзьн бу. Гава ԝәлате ԝида шәрʹ дәстпебу, әԝ чу әскәрийе, ле паше, әԝ рʹәви чу ԝәлатәки незик. Ԝедәре, әԝ рʹасти Шәʹдед Йаһоԝа һат. Щен дьбежә: «Әз пеһʹәсийам ԝәки мәрьвед жь дине рʹаст тʹәви политике набьн, нав ԝанда щӧдәти тʹӧнә у әԝана һәвдӧ һʹьз дькьн». Ӧса жи, Щен дьбежә: «Әз һазьр бум кӧ әʹмьре хԝә бона ԝәлате хԝә бьдьм. Ле гава мьн рʹастийа Кʹьтеба Пироз нас кьр, мьн жийина хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьр». Щен жийина хԝә бь тʹәмами гӧһаст. Дәԝса кӧ мьԛабьли мәрьвед жь мьләтед дьн шәрʹ бькә, әԝ ньһа һәр кәсирʹа бәʹса мьзгинийа әʹдьлайе дькә. Бәле, ширәтед Кʹьтеба Пироз сәр мәрьвед жь щурʹә-щурʹә мьләти, гәләк һʹӧкӧм дькә. Әв йәк избат дькә, кӧ әм дькарьн итʹбарийа хԝә Кʹьтеба Пироз биньн.

16. Чьрʹа фәрз ә кӧ әм баԝәрийа хԝә һьндава Хәбәра Хԝәде һе ԛәԝи кьн?

¹⁶ Дьнйа чьԛас дьчә дьһа хьраб дьбә, у баԝәрийа мә һьндава рʹастийе, ԝе бе щерʹьбандьне. Һьнә мәрьв дьбәкә ӧса бькьн, ԝәки һьндава рʹастийа Кʹьтеба Пироз шьк бькьнә дьле мә, йан жи ԝәки әм дӧдьли бьн, һәла хӧламе амьн бь рʹасти алийе Хԝәдеда һатийә кʹьфшкьрьне йан на. Ле һәрге әм баԝәр бьн, кӧ Хәбәра Йаһоԝа һәртʹьм рʹаст ә, һʹьщумед ӧса ԝе нькарьбьн баԝәрийа мә сьст кьн. Әме хԝәрʹа ԛьрар кьн, ԝәки «жь һәр-һәйе һʹәта хьлазийе» ԛанунед Йаһоԝа хԝәй кьн (Зәбур 119:112). Әме шәрм нәкьн ԝәки мәрьварʹа бәʹса рʹастийе бькьн у ԝанрʹа бежьн, ԝәки әԝана жи рʹийа рʹастийеда бьмәшьн (Зәбур 119:46). Сәрда жи, әме бькарьбьн ԛәԝи у бь шабуне нава пәйкʹәтьн у чәтьнайед дьнда сәбьр кьн (Колоси 1:11; Зәбур 119:143, 157).

17. Рʹеза сале ԝе чь бинә бира мә?

¹⁷ Әм гәләк рʹази нә кӧ Йаһоԝа рʹасти мәрʹа әшкәрә кьрийә! Бь сайа ве рʹастийе, әм дькарьн ве дьнйа тʹәвльһәвда ԛәԝи бьсәкьньн, у нета жийина мә һәйә. Ӧса жи, рʹастийа Кʹьтеба Пироз һеви дьдә мә, кӧ әме бьн сәрԝертийа Пʹадшатийа Хԝәдеда бь жийинәкә хԝәш бьжин. Бьра рʹеза бона сала 2023 али мә бькә, ԝәки әм баԝәр бьн кӧ тʹәмамийа Хәбәра Хԝәде рʹасти йә! (Зәбур 119:160)