Гәло, Селибати жь Мәсиһийа те Дәʹԝакьрьне?
РЕЛИГИЙЕД тʹәмамийа дьнйайе, мәсәлә Дера Католики йа Рʹомайи, щурʹә-щурʹә деред Ортодоксе, дине Будизм у йед дьн, дәʹԝа дькьн ԝәки сәрԝеред религийа ԝан, созе селибати хԝәй кьн. Әв те һʹәсабе ԝәки әԝана гәрәке нәкʹәвнә зәԝаще. Гәләк мәрьв дьфькьрьн ԝәки әв дәʹԝакьрьн ләма пешда һат, чьмки жь бо пьрса һәләԛәтийа сексуали шәрʹ-дәԝ дькʹәтә нава сәрԝеред религийа.
Ле пьрс пешда те: «Гәло дәʹԝакьрьна селибати ль гора Ньвисаред Пироз ә?» Сәва кӧ щаба ве пьрсе бьдьн, ԝәрен әм пешийе шеԝьр кьн кӧ дәʹԝакьрьна селибати чаԝа пешда һатьбу у чаԝа Хԝәде ль сәр ве йәке дьньһерʹә.
СЕЛИБАТИ ЛЬ ТʹӘРИХИЙА РЕЛИГИЙАДА
Дь фәрһәнга Британида «Еncyclopædia Britannica» дәрһәԛа селибати ӧса шьроԝәдькә: «Дәʹԝакьрьна кӧ азәп бьминьн у алийе сексуалида хԝәгьрти бьн, бь рʹасти ль гора ньһерʹандьна сәрԝеред религийа һатийә кʹьфшкьрьне». Дь сала 2006-да Папа Бәнәдикт XVI готьбу Курийа Рʹомайирʹа ԝәки дәʹԝакьрьна хԝәйкьрьна селибати «ԛәйдәва гьредайи йә, у кӧ әԝ дәʹԝакьрьн һе зәманед бәреда нава Шандийада жи бәла дьбу».
Бь рʹасти хԝәйкьрьна селибати нә ль гора ԛәйде динед бәре бу, у Мәсиһийед ԛьрна йәке жи әв дәʹԝакьрьн хԝәй нәдькьрьн. Паԝлосе шанди йе кӧ ԛьрна йәкеда дьжит баԝәрмәнд ширәт дькьрьн кӧ фәсал бьн, чьмки һьнәк ԝе бь щурʹе хԝә шьроԝәкьн гьлийед ньвисаред пироз у гәләка бьхальфиньн кӧ һәла һе «һʹал-зәԝаще» жи бьдьнә һьлдане (1 Тимотʹейо 4:1-3).
Ԛьрна дӧдада һьнәка дәстпекьрьн хԝә ль дәʹԝакьрьна селибати бьгьрьн у әԝ һәла һе жи ль алийе Рʹоавайе сәр деред «Мәсиһтийа» бәла бу. Дь кʹьтебәкеда бь наве «Cеlibacy and Rеligious Traditions» (Селибати у Ԛәйдед Религийайе), һатьбу готьне ԝәки пьрса селибатийе «пешда һат ль гора
пьрса кӧ дь Импәрийа Рʹомайида пешда һат, демәк пьрса дәрһәԛа хԝәгьртьне ль алийе сексуалида».Ԛьрнед дьнда ширәткʹаред дере аԝа готи Бавед Дере сафи кьрьн, кӧ сәрԝеред религийа гәрәке хԝә ль дәʹԝакьрьна селибати бьгьрьн. Ԝана тʹьре кӧ һәләԛәтийа сексуал әв тьштәкә һʹәрам ә у нәдькʹәтә щабдарийа сәрԝеред религийа. Хенщи ԝе йәке дь фәрһәнга «Еncyclopædia Britannica» те готьне кӧ «дәстпека ԛьрна 10-да, жьнед гәләк кʹәшиш у пьскопоса һәбун».
Селибатийа сәрԝеред религийа һатьбу кʹьфшкьрьне ԛанунед 1123 у 1139-да, йа Собора Латиранида, кʹижан кӧ дь Рʹомеда бу. У һʹәта рʹожа иройин әв кʹьфшкьрьн дь Дера Католикайа Рʹомайида фәрми дьминә. Бь ве дәʹԝакьрьне, һәбук у һӧкӧмдари ида нәдьгьһиштә зарʹед кʹәшиша, ле дерерʹа дьма.
НЬҺЕРʹАНДЬНА ХԜӘДЕ ЛЬ СӘР СЕЛИБАТИЙЕ
Ньһерʹандьна Хԝәде ль сәр селибатийе рʹьнд те кʹьфше жь Хәбәра ԝи демәк Кʹьтеба Пироз. Ль ԝьр әм дьхуньн гьлийе Иса дәрһәԛа ԝан йед кӧ мина ԝи «бона Пʹадшатийа Әʹзмана» азәп манә (Мәтта 19:12). Паԝлосе шанди жи хәбәр дьда дәрһәԛа ԝан Мәсиһийа, йед кӧ сафи кьрьн мина ԝи «жь бо Мьзгинийе» азәп бьминьн (1 Корьнтʹи 7:37, 38; 9:23).
Демәк нә Иса у нә жи Паԝлос тʹәми нәдьдан кӧ баԝәрмәнд селибатийе хԝәй кьн. Иса готьбу кӧ азәпбун пʹешкʹеш ә кʹижан кӧ нә бал һʹәму пәйчуйед ԝи һәбу. Чахе Паԝлос ньвиси дәрһәԛа ԝан йед кӧ ԛә нәзәԝьщи бун, әԝи бь әʹшкәрәти ӧса гот: «Мьн дәрһәԛа ԝанда әʹмьр жь Хӧдан нәстандийә, ле тʹәне әз фькьра хԝә дьбежьм» (Мәтта 19:11; 1 Корьнтʹи 7:25).
Хенщи ԝе йәке Кʹьтеба Пироз нишан дькә, кӧ гәләк Мәсиһийед ԛьрна йәке, ӧса жи Пәтрусе шанди зәԝьщи бун (Мәтта 8:14; Марԛос 1:29-31; 1 Корьнтʹи 9:5). Һьм жи, жь бо ԝе йәке кӧ ԝан чаха дь Рʹомеда кьред бенамуси бәлабуйи бу, Паԝлос ньвиси кӧ һәрге бәрпьрсийаре Мәсиһи зәԝьщи йә, әԝ гәрәке «мере жьнәке бә» у «зарʹед хԝә гӧрʹа хԝәда . . . мәзьн кә» (1 Тимотʹейо 3:2, 4).
Әʹйан ә кӧ ԝәʹде бәре дәʹԝакьрьна селибати тʹӧнә бу, чьмки Кʹьтеба Пироз рʹастә-рʹаст дьбежә кӧ «мер бьра дәйне [борщ] жьне бьде» у щотед зәԝьщи жи гәрәке һәләԛәтийа сексуалида «жь һәвдӧ на-на нәкьн» (1 Корьнтʹи 7:3-5). Әʹшкәрә йә, кӧ Хԝәде селибатийе жь мә дәʹԝа нәкә, у нә жи ԛануна датинә сәва кӧ хьзмәткʹаред Ԝи селибатийе хԝәй кьн.
ЖЬ БО МЬЗГИНИЙЕ
Һәрге селибати найе дәʹԝакьрьне, гәло чьма Иса у Паԝлос азәпбун ча тьштәкә баш һʹәсаб дькьн? Чьмки азәпбун мәщаләкә мәзьн у баш дьдә мәрьв, сәва кӧ йед дьненарʹа мьзгинийа хере бәла кә. Йед азәп дькарьн гәләк тьшт сәва йед дьнена бькьн, у һьм жи әԝана дур ьн жь ԝан хәма, йе кӧ зәԝьщеда һәнә (1 Корьнтʹи 7:32-35).
Ԝәрен әм бьньһерʹьн мәсәла Даԝьд, йе кӧ дь Шәһәре Мәксикайеда дьхәбьти у зәʹф пʹәрә ԛазанщ дькьр. Әԝи сафи кьр хәбата хԝә бьһелә у дәрбази щийед дур бә дь Коста Рикайеда, сәва кӧ йед дьнена Кʹьтеба Пироз һин кә. Даԝьд дьбежә кӧ азәпбун дәст да ԝи сәва кӧ бькарьбә дәрбази щийе дьн бә? Әԝ зедә дькә: «Һеса нибу һини култур у жийина тʹәзә бьм. Ле жь бо ԝе йәке кӧ әз тʹәне бум у гәрәке тʹәне дәрһәԛа хԝә хәм кьра, мьрʹа һеса бу зу һини ви щийи бьм».
Клаудийа йе кӧ Мәсиһи йә у азәп ә, дәрбази ԝан щийа бу кʹидәре кӧ аликʹарийа мьзгинвана лазьм бу. Әԝ дьбежә: «Хьзмәта мьн Хԝәдерʹа, гәләк мьн хԝәш те. Чахе әз дьвиньм кӧ чаԝа Хԝәде сәва мьн хәм дькә, һьнге баԝәри у һәләԛәтийа мьн тʹәви Ԝи даһа ԛәԝи дьбьн».
«Фьрԛи тʹӧнә тӧ зәԝащеда ни йан азәп и, тӧйе әʹсәйи бәхтәԝар би, һәрге сәва Йаһоԝа Хԝәде һʹәму тьшти дьки у шьхӧлед рʹӧһʹанива мьжул дьби» (Клаудийа).
Бәле, азәпбун барәки гьран нинә. Клаудийа зедә дькә: «Фьрԛи тʹӧнә тӧ зәԝащеда ни йан азәп и, тӧйе әʹсәйи бәхтәԝар би, һәрге сәва Йаһоԝа Хԝәде һʹәму тьшти дьки у шьхӧлед рʹӧһʹанива мьжул дьби» (Зәбур 119:1, 2).