Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

«Гӧһ Бьдьнә Ширәта Һуне Сәрԝахт бьн»

«Гӧһ Бьдьнә Ширәта Һуне Сәрԝахт бьн»

«Гәли зарʹа, . . . гӧһ бьдьнә ширәта һуне сәрԝахт бьн» (МӘТʹЛК. 8:32, 33).

КʹЬЛАМЕД: 56, 89

1. Чаԝа әм дькарьн сәрԝахтийе ԛазанщ кьн, у әԝ чьда али мә дькә?

ЙАҺОԜА Канийа сәрԝахтийе йә, у әԝ ви һʹӧнӧри бь мәрʹданийе дьдә мәрьва жи. Аԛуб 1:5-да әм дьхуньн: «Һәгәр сәрԝахтийа йәки жь ԝә тʹера ԝи накә, бьра һиви жь Хԝәде бькә у ԝе жь ԝирʹа бе дайине». Чахе әм ширәткьрьна Йаһоԝа ԛәбул дькьн, әм сәрԝахтийе жь Хԝәде дьстиньн. Әԝ сәрԝахти мә хԝәй дькә, ԝәки әм жь хьрабийе дур бьн у рʹӧһʹанида зийане нәстиньн (Мәтʹлк. 2:10-12). Ԝи щурʹәйи, әме «хԝә нава ԝе һʹьзкьрьна Хԝәдейә һьндава хԝәда хԝәй кьн . . . кӧ жийина һʹәта-һʹәтайе бьдә» мә (Щьһуд. 21).

2. Чаԝа әм дькарьн ширәткьрьна Хԝәде бьшекьриньн?

2 Әм гьшк гӧнәкʹар ьн, у бь щурʹә-щурʹә һатьнә мәзьнкьрьне, ләма щара мәрʹа чәтьн ә ширәткьрьне ԛәбул кьн у рʹаст бьньһерʹьн сәр ве йәке чахе ширәта дьдьнә мә. Ле чахе әм дьвиньн кӧ ширәткьрьна Хԝәде ча кери мә те, әм фәʹм дькьн кӧ әԝ чьԛас мә һʹьз дькә. Мәтʹәлок 3:11, 12-да те готьне: «Лаԝе мьн, ширәта Хӧдан пьшт гӧһе хԝәва нәвежә . . . чьмки Хӧдан һʹьзкьрийе Хԝә ширәт дькә». Бәле, ԝәрә әм бир нәкьн кӧ Йаһоԝа тʹьме кʹара мә дьхԝазә. (Бьхунә Ибрани 12:5-11.) Хԝәде мә бь тʹәмами нас дькә, ләма жи ширәткьрьна ԝи тʹьме рʹаст ә у ԝәʹдәда йә. Ԝәрә әм ве готареда шеԝьр кьн дәрһәԛа чар тьштед ширәткьрьнева гьредайи: 1) хԝәрʹасткьрьн, 2) ширәткьрьна де-бава, 3) ширәткьрьна кӧ әм жь щьвате дьстиньн, у 4) әв, чь кӧ жь еша ширәткьрьне хьрабтьр ә.

ХԜӘРʹАСТКЬРЬН СӘРԜАХТИЙЕ ДЬДӘ КʹЬФШЕ

3. Чаԝа зарʹ дькарә һин бә хԝәха хԝә рʹаст кә? Мәсәле биньн.

3 Хԝәрʹасткьрьн әв те һʹәсабе кӧ әм рʹабун-рʹуньштьна хԝә у фькьред хԝә контрол дькьн. Әм гәрәке хԝә һини ве йәке бькьн, ԝәки хԝә рʹаст кьн. Ԝәрә мәсәләке шеԝьр кьн: Чахе зарʹ щара пешьн һин дьбә кӧ бисиклете бажо, пешийе де йан жи бав али зарʹе дькә, бисиклете дьгьрә сәва нәкʹәвә. Ле паше чахе зарʹ ида дькарә хԝә сәр бисиклете бьгьрә, де йан жи бав ләʹзәке ԝи бәрʹдьдьн, ле паше чахе әԝана дьвиньн кӧ зарʹ рʹьнд дажо, ида ԝи бь тʹәмами бәрʹдьдьн. Мина ве йәке, чахе де-бав тʹьме бь сәбьр зарʹед хԝәйи бьчʹук «бь ширәт у һинкьрьна Хӧдан» мәзьн дькьн, бь ве йәке али зарʹед хԝә дькьн, кӧ һин бьн хԝә рʹаст кьн у сәрԝахт бьн (Әфәс. 6:4).

4, 5. а) Чьрʹа хԝәрʹасткьрьн пʹарәкә фәрз ә йа «мәрьве ну»? б) Чьрʹа әм гәрәке бәрхԝә нәкʹәвьн һәрге әм шашийа дькьн?

4 Әв принсип ӧса жи бона ԝан ә, йед кӧ ида мәзьн ьн чахе тенә сәр рʹийа рʹаст. Рʹаст ә фәрәсәте ԝан кӧ хԝә рʹаст кьн һәйә, ле әԝана рʹӧһʹанида һе гьһишти ниньн. Ле чахе әԝана һин дьбьн «мәрьве ну ль сәр хԝә ԝәргьрьн» у чʹәʹв дьдьнә Иса, ида рʹӧһʹанида гьһишти дьбьн (Әфәс. 4:23, 24). Бәле, хԝәрʹасткьрьн у һинкьрьн гәләк фәрз ә. Ԝи щурʹәйи әм һин дьбьн «нәпʹакийе у дьлһавьжийед дьнйайе инкʹар кьн у аԛьлда гьран, бь рʹастийе у хԝәденасийе бьжин ль ве дьне» (Тито 2:12).

5 Әм гьшк жи гӧнәкʹар ьн (Ԝаиз 7:20). Ләма чахе әм шашийа дькьн, әв найе һʹәсабе кӧ әм ԛә нькарьн хԝә бьгьрьн у рʹаст бьн. Мәтʹәлок 24:16-да те готьне: «Һәгәр йе рʹаст һʹәфт щара бькʹәвә, ԝе диса рʹабә». Ле гәло чь ԝе али мә бькә кӧ пешда һәрʹьн? Тʹәне рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз, нә кӧ ԛәԝата мә. (Бьхунә Филипи 4:13.) Хԝәгьртьн кӧ дькʹәвә нав бәре рʹӧһʹе пироз, гьредайи йә тʹәви хԝәрʹасткьрьне.

6. Чаԝа әм дькарьн хԝә һини леколинкьрьна Хәбәра Хԝәде бькьн? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.)

6 Сәва кӧ әм һин бьн хԝә рʹаст кьн, лазьм ә дӧа кьн, Кʹьтеба Пироз леколин бькьн, у бьфькьрьн сәр хԝәндьне. Ле дьбәкә ԝәрʹа чәтьн ә Хәбәра Хԝәде леколин кьн, йан жи һʹьз накьн леколина бькьн. Бәрхԝә нәкʹәвьн, Йаһоԝа ве йәкеда ԝе али ԝә бькә, һәрге һун рʹе бьдьнә ԝи. Әԝ дькарә али ԝә бькә ԝәки «һʹәйра» Хәбәра Ԝида бьн (1 Пәт. 2:2). Пешийе, Йаһоԝарʹа дӧа бькьн, сәва али ԝә бькә һун хԝә һини леколинкьрьне бькьн. Паше, ль гора дӧайед хԝә гава бавежьн. Дьбәкә пешийе һун һьндьки леколин бькьн, ле ԝәʹдә шунда, леколинкьрьн ԝе ԝәрʹа дьһа һеса у һʹәԝас бә! Әԝ ԝәʹдә бона ԝә ԝе бь рʹасти хԝәш бә, чьмки һун дәрһәԛа фькьред Йаһоԝайә ԛимәт пебьһʹәсьн (1 Тимтʹ. 4:15).

7. Хԝәрʹасткьрьн ча али мә дькә ԝәки бьгьһижьнә нетед хԝәйә рʹӧһʹани?

7 Хԝәрʹасткьрьн али мә дькә, ԝәки бьгьһижьнә нетед хԝәйә рʹӧһʹани. Дина хԝә бьдьнә мәсәла бьраки мә, кӧ зәԝьщи йә. Әԝи гьли кьр кӧ ԝәʹдәки әԝи хирәта хԝә ӧнда кьрьбу, у хԝәрʹа нет дани ԝәки бьбә пешәнг. Әԝи дәрһәԛа хьзмәтийа пешәнгти әʹдәбйәтед мәда готар дьхԝәндьн. Һьн жи әԝи Хԝәдерʹа дӧа дькьр, у әԝан һʹәму тьшта, ԝи рʹӧһʹанида һʹьшйар кьрьн у шьдандьн. Ӧса жи чахе әԝи дькарьбу, ча пешәнге кʹомәкдар хьзмәт дькьр. Ахьрийа ве йәке чь бу? Тʹӧ тьшти рʹе ԝи нәгьрт, кӧ нета хԝә бинә сери. Әԝ гьһиштә нета хԝә у бу пешәнг.

ЗАРʹЕД ХԜӘ БЬ ШИРӘТКЬРЬНА ЙАҺОԜА МӘЗЬН КЬН

Зарʹ жь буйина хԝә ньзаньн кӧ рʹасти у хьраби чь йә; лазьм ә ԝана һин кьн (Бьньһерʹә абзаса 8)

8-10. Чь дькарә али де-бава бькә, ԝәки зарʹед хԝә ӧса мәзьн кьн кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн? Мәсәле биньн.

8 Йаһоԝа ԛәдьрәки мәзьн дайә де-бава кӧ «бь ширәт у һинкьрьна Хӧдан» зарʹед хԝә мәзьн кьн (Әфәс. 6:4). Ле әԝ йәк ве дьнйа хьрабда һеса нинә (2 Тимтʹ. 3:1-5). Зарʹ жь буйина хԝә рʹасти у хьрабийе жь һәв дәрнахьн, у исафа ԝан жи һинкьри нинә (Рʹом. 2:14, 15). Зандарәки Кʹьтеба Пироз шьровәкьр ԝәки хәбәра Йунани кӧ те ԝәлгәрʹандьне «ширәткьрьн», дькарә ӧса жи бе һʹәсабе «мәзьнкьрьна зарʹа».

9 Зарʹед кӧ бь һʹьзкьрьне тенә ширәткьрьне, хԝә хԝәйкьри тʹәхмин дькьн. Әԝана педьһʹәсьн кӧ азайеда синор һәнә, у кӧ һәр сафикьрьн у рʹабун-рʹуньштьн, йан ахьрийа баш йан жи ахьрийа хьраб тинә. Ләма жи гәләк фәрз ә, кӧ де-бав мәзьнкьрьна зарʹада рʹебәрийа Йаһоԝа бьгәрʹьн. Әʹйд-ԛәйдед мәзьнкьрьна зарʹада щурʹә-щурʹә ԝәлатада щурʹә-щурʹә йә. Ле де-бавед кӧ гӧһ дьдьнә Хԝәде, гәләк бәрхԝә накʹәвьн кӧ чаԝа зарʹед хԝә мәзьн кьн у ве пьрседа чʹәʹв надьнә биланийа ве дьнйайе.

10 Жь мәсәла Нӧһ әм дькарьн хԝәрʹа дәрсе һин бьн. Чахе Йаһоԝа готә ԝи ԝәки гәмийе ава кә, Нӧһ ньзаньбу ча ава кә, чьмки тʹӧ щар гәми ава нәкьрьбу. Ле әԝи бь тʹәмами итʹбарийа хԝә Йаһоԝа ани, у «ӧса жи кьр» чаԝа Йаһоԝа жерʹа гот (Дәстп. 6:22). Ахьри чь бу? Әԝи гәми рʹьнд ава кьр чаԝа Йаһоԝа жерʹа гот, у әԝ нәфәред хԝәва хьлаз бун. Нӧһ ӧса жи бавәки баш бу, чьмки әԝи итʹбарийа хԝә сәрԝахтийа Хԝәде дьани. Пешийа селаве ԝәʹдәки гәләк хьраб бу, ле әԝи зарʹед хԝә рʹьнд мәзьн кьр у мәсәла баш бу бона ԝан (Дәстп. 6:5).

11. Чьрʹа фәрз ә де-бав зарʹед хԝә һин кьн?

11 Де-бавно, ле һун ча дькарьн «ӧса жи» бькьн ча Хԝәде дьхԝазә? Гӧһ бьдьнә Йаһоԝа. Бьһельн ԝәки әԝ мәзьнкьрьна зарʹада али ԝә бькә бь сайа Хәбәра хԝә у рʹебәрийе, кӧ әм жь тʹәшкиләта ԝи дьстиньн. Ԝәʹдә дәрбаз бә, зарʹед ԝә ԝе щәфед ԝә бьшекьриньн. Бьраки ньвиси: «Әз жь де-баве хԝә гәләк рʹази мә кӧ ԝана әз чь щурʹәйи мәзьн кьрьмә. Ԝана алийе хԝәда һәр тьшт кьр сәва рʹастийе бьгьһиньнә дьле мьн. Пешдачуйина мьн алийе рʹӧһʹанида һʹәчʹи зәʹф бь сайа ԝан ә». Ле щара де-бав чь жи дькьн, йәкә һьнә зарʹ Йаһоԝа дьһельн. Исафа ԝан де-бава тʹәмьз ә, йед кӧ алийе хԝәда һәр тьшт кьрьнә сәва рʹастийе бькьнә дьле зарʹа хԝә. Әԝана ӧса жи дькарьн баԝәр бьн ԝәки рʹожәке зарʹа ԝан ԝе вәгәрʹә бал Йаһоԝа.

12, 13. а) Де-бав ча нишан дькьн кӧ гӧрʹа Хԝәде дькьн, чахе зарʹа ԝан жь щьвате дәрхьсти йә? б) Малбәтәке чь кʹар станд кӧ гӧрʹа Йаһоԝада ман?

12 Де-бавед кӧ зарʹа ԝан жь щьвате һатийә дәрхьстьне, һәләԛәтийа ԝан тʹәви ве зарʹе дьбә щерʹьбандьна ԝанә лапә мәзьн. Дина хԝә бьдьнә мәсәла хушкәке, ԛиза кʹе жи жь щьвате һатә дәрхьстьне у жь мал чу. Әԝ де гьли дькә: «Мьн әʹдәбйәтед мәда мәʹни дьгәрʹийа, сәва кӧ бькарьбьм тʹәви ԛиза хԝә у нәбийа хԝә ԝәʹдә дәрбаз кьм. Ле малхе мьн мьнрʹа бь нәрми гот, ԝәки әз фәʹм кьм кӧ ԛиза мә ньһа дәсте Хԝәдеда йә у әм гәрәке нәкʹәвьнә нав ԝи шьхӧли».

13 Ԝәʹдә шунда ԛиза ԝе вәгәрʹийа щьвате. Де гот: «Ньһа дькарьм бежьм ԛиза мьн һәр рʹож мьнрʹа тʹеле дьхә йан жи дьньвисә! У әԝ гәләк ԛәдьре мьн у баве хԝә дьгьрә, чьмки занә кӧ әм гӧрʹа Хԝәдеда бун. Әм гәләк һәврʹа незик ьн». Һәрге зарʹа ԝә жь щьвате дәрхьсти йә, гәло һуне «бь тʹәмамийа дьле хԝә» итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн, йан «һʹьше хԝә»? (Мәтʹлк. 3:5, 6). Бир нәкьн, Йаһоԝа чахе кәсәки щәза дькә, ве йәкеда билани у һʹьзкьрьна ԝи те кʹьфше. Ӧса жи тʹӧ щар бир нәкьн, ԝәки әԝи Кӧрʹе хԝә бона һʹәмуйа да, демәк бона зарʹа ԝә жи. Хԝәде нахԝазә кәсәк ӧнда бә. (Бьхунә 2 Пәтрус 3:9.) Ләма жи итʹбарийа хԝә ширәткьрьн у рʹебәрийа Йаһоԝа биньн, һьнге жи гава ԝәрʹа чәтьн ә. Гӧһ бьдьнә ширәткьрьна Хԝәде, мьԛабьли ԝи нәчьн.

ЩЬВАТЕДА

14. Ча әм кʹаре дьстиньн жь ширәткьрьна Йаһоԝа кӧ әԝ бь сайа «ԝәкʹилхәрще амьн» дьдә мә?

14 Йаһоԝа соз дайә кӧ ԝе щьвата Мәсиһити хԝәй кә, ширәт кә у һин кә. Әве йәке әԝ бь гәләк тьшта дькә. Мәсәлә, әԝи щьват да дәсте Кӧрʹе хԝә Иса. Иса жи «ԝәкʹилхәрще амьн» кʹьфш кьр, сәва ԝәʹдәда хԝарьна рʹӧһʹани бьдә (Луԛа 12:42). Әв хԝарьна рʹӧһʹани бь гәләк щурʹа дәстдькʹәвә, у бь сайа ве йәке әм һин дьбьн у ширәта дьстиньн. Ԛә ӧса буйә кӧ ԝә щьватеда готар бьһист йан жи журналед мә хԝәндьн, у паши ве йәке ԝә фькьр йан жи кьред хԝә гӧһаст? Һәрге әре, һун гәрәке ша бьн, чьмки бь ве йәке һун дьһельн ԝәки Йаһоԝа ԝә бьгӧһезә у ԝә ширәт кә бона кʹара ԝә (Мәтʹлк. 2:1-5).

15, 16. а) Чь кʹаре әм дькарьн бьстиньн жь «пʹешкʹеш бь щурʹе мәрьва»? б) Чаԝа әм дькарьн пьштгьрийа шьхӧле рʹуспийа бькьн?

15 Щьватеда ӧса жи һәнә «пʹешкʹеш бь щурʹе мәрьва», демәк рʹуспийед кӧ шьвантийе кәре пәзед Хԝәде дькьн (Әфәс. 4:8, 11-13, ДТʹ). Ле әм ча дькарьн кʹаре бьстиньн жь ԝан пʹешкʹеша? Мәсәлә, әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә баԝәри у мәсәла рʹуспийа. Ӧса жи ширәтед ԝан кӧ сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз ьн, ԛәбул кьн. (Бьхунә Ибрани 13:7, 17.) Бир нәкьн, ԝәки рʹуспи мә һʹьз дькьн у дьхԝазьн әм рʹӧһʹанида мәзьн бьн. Бәʹса хәбәре, һәрге әԝана дьвиньн кӧ әм щьвата бәрʹдьдьн йан жи хирәта хԝә ӧнда дькьн, әԝана ԝе әʹсәйи незики мә бьн сәва аликʹарийе бьдьнә мә. Әԝана ԝе гӧһ бьдьнә мә, бь дьлшәԝати мә бьшьдиньн у бь Кʹьтеба Пироз ширәт кьн. Ле һун әве аликʹарийа ԝан һʹәсаб дькьн ча һʹьзкьрьна Йаһоԝа һьндава хԝә?

16 Бир нәкьн ԝәки щара рʹуспийарʹа һеса нинә незики ԝә бьн сәва ширәте бьдьнә ԝә. Биньн бира хԝә мәсәла Натʹан. Гәло жерʹа һеса бу незики Даԝьд Пʹадша буйа, сәва гӧне ԝийи гьран бьда рʹуйе ԝи? (2 Сам. 12:1-14). Паԝлосрʹа жи лазьм бу мерхаси, сәва Пәтрусе кӧ жь 12 шандийа бу, ширәт кә, чьмки әԝи һьндава бьред Щьһу дӧрʹути кьр (Галт. 2:11-14). Ле һун чь дькарьн бькьн сәва рʹуспийарʹа һеса бә незики ԝә бьн? Мьлук, шекьр, у нәрм бьн. Аликʹарийа ԝан һʹәсаб кьн ча һʹьзкьрьна Хԝәде һьндава хԝә. Ԝи щурʹәйи һуне нә кӧ тʹәне хԝәха кʹаре бьстиньн, ле ӧса жи рʹуспи ԝе шьхӧле хԝәда шабуне ӧнда нәкьн.

17. Хушкәкә мә чь кʹар станд жь аликʹарийа рʹуспийа?

17 Хушкәкә мә бона әʹмьре хԝәйи бәре, дӧдьли дьбу кӧ Йаһоԝа ԝе һʹьз дькә йан на. Әԝе гьли кьр: «Чахе әз дьфькьрим дәрһәԛа әʹмьре хԝәйи бәре у диса тьштед дьн, әз ԛайим кʹәтьмә депресийе. Мьн заньбу ԝәки лазьм ә әз тʹәви рʹуспийа хәбәр дьм. Хәбәрданеда ԝана әз беһӧрмәт у нәһәԛ нәкьрьм, дәԝсе бәр дьле мьнда һатьн у мьн ԛәԝи кьрьн. Паши һәр щьвате, фьрԛи тʹӧнә шьхӧле ԝан чьԛас бу, йәк жь ԝан әʹсә незики мьн дьбу дьпьрси әз чаньм. Бәле, жь бо әʹмьре хԝәйи бәре, мьнрʹа чәтьн бу баԝәр кьм, ԝәки әз һежайи һʹьзкьрьна Хԝәде мә. Ле Йаһоԝа бь сайа щьвате у рʹуспийа тʹьме мьнрʹа избат дькә, ԝәки мьн һʹьз дькә. Әз лавайи ԝи дькьм ԝәки әԝ нәһелә әз жь ԝи дур кʹәвьм».

ЖЬ ЕША ШИРӘТКЬРЬНЕ ХЬРАБТЬР ЧЬ ЙӘ?

18, 19. Чь жь еша ширәткьрьне хьрабтьр ә?

18 Рʹаст ә чахе мә ширәт йан жи щәза дькьн, дьле мә дешә, ле жь ве еше хьрабтьр әԝ ә чахе әм ширәта ԛәбул накьн у зийане дьстиньн (Ибрн. 12:11). Дина хԝә бьдьнә мәсәла дӧ мәрьва, Ԛайин у Тʹсәдәкийа. Чахе Ԛайин дәстпекьр бьре хԝә Һабил нәфрʹәт кә, Хԝәде Ԛайин ширәт кьр у готе: «Тӧ чьма һерс кʹәтийи? У тә чьма сәре хԝә бәржер кьрийә? Һәгәр тӧ рʹастийе бьки, гәло те сәре хԝә бьльнд нәки? Ле ԝәки тӧ рʹастийе нәки ва йә гӧнә ль бәр дери кʹәтийә у хԝәха жи һʹәйра тәда йә, ле бькә кӧ тӧ һʹӧкӧми ль сәр бьки» (Дәстп. 4:6, 7). Ле Ԛайин гьлийед Хԝәде пьшт гӧһе хԝәва авит, у кʹәтә бьн һʹӧкӧме гӧнә. Ԛайин хԝәха ешәкә мәзьн у кӧл-дәрд хԝәрʹа ани (Дәстп. 4:11, 12). Һәрге әԝи гӧһ бьда ширәта Йаһоԝа, ԝе әԝ еш нәдита чь кӧ һе чәтьн бу, нә кӧ еша ширәткьрьне.

19 Тʹсәдәкийа кӧ пʹадше хьраб у сьст бу, ԝи ԝәʹдәйи дьжит чахе һʹале Оршәлиме хьраб бу. Йерәмйа пʹехәмбәр чәнд щара Тʹсәдәкийа ширәт кьр, ԝәки кьред хьраб бьһелә, ле әԝи ширәтед ԝи бәр тьштәки һʹәсаб нәдькьр. Бона ве йәке әԝи жи ахьрийа хьраб станд (Йерәм. 52:8-11). Йаһоԝа тʹӧ щар нахԝазә әм кӧл-дәрда бькʹьшиньн. (Бьхунә Ишайа 48:17, 18.)

20. Чь ахьри һивийа ԝан ә йед кӧ ширәткьрьна Хԝәде ԛәбул дькьн, у чь һивийа ԝан ә, йед кӧ ԛәбул накьн?

20 Дьнйайеда, ширәткьрьн у хԝәрʹасткьрьне гәләк щар һʹәсаб дькьн ча тьштәки сьвьк у кʹән. Ле зутьрәке әԝед кӧ ширәткьрьна Хԝәде ԛәбул накьн, ԝе ахьрийа хьраб бьстиньн (Мәтʹлк. 1:24-31). Ԝәрә әм тʹьме «гӧһ бьдьнә ширәта» у «сәрԝахт бьн». Мәтʹәлок 4:13-да Хԝәде мәрʹа дьбежә: «Ширәтед мьн ԛәԝин бьгьрә у дәсте хԝә жь ԝе нәкә, тӧ ԝе хԝәй кә, чьмки әԝ ә әʹмьре тә».