1, 2. а) Һьнә де-бав чьрʹа бәрхԝә дькʹәвьн чахе зарʹед ԝан дьбежьн кӧ дьхԝазьн бенә ньхӧмандьне? б) Чьрʹа пьрсе дьдьнә ԝан йед кӧ гәрәке бенә ньхӧмандьне, һәла ԝана хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьрьнә йан на? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.)

ДЕ-БАВ ԛиза хԝә дьньһерʹьн, кʹижан кӧ сәкьни йә тʹәви ԝан, йед кӧ гәрәке бенә ньхӧмандьне. Әԝ кәчʹьк бь дәнге бьльнд щаба дӧ пьрсед готарван дьдә. Паши ве йәке, әԝ те ньхӧмандьне.

² Де-баве ве кәчʹьке ԛиза хԝәрʹа фьрнаԛ дьбьн, чьмки әве сафи кьрийә хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кә у бе ньхӧмандьне. Пешийа ве йәке дийа кәчʹьке бәрхԝә дькʹәт бона ԛиза хԝә. Әԝ дӧдьли дьбу у пьрсед ӧса дькʹәтьнә һʹьше ԝе: «Дьбәкә ԛиза мә һе бьчʹук ә сәва бе ньхӧмандьне? Гәло әԝ фәʹм дькә ԝәки әв йәк гавәкә гәләк фәрз ә? Һе баш нинә әԝ һьнәки мәзьн бә у паше бе ньхӧмандьне?» Пьрсед ӧса бал гәләк де-бава пешда тен чахе зарʹед ԝан дьбежьн, кӧ дьхԝазьн бенә ньхӧмандьне (Ԝаиз 5:5). Бәле, тʹәсмилбуйин у ньхӧмандьн әԝ һәйә гавәкә лапә фәрз әʹмьре Мәсиһитида (Бьньһерʹьн чаргошә бь наве « Тә Хԝә Тʹәсмили Йаһоԝа Кьрийә?»).

3, 4. а) Чаԝа Пәтрус да кʹьфше, кӧ ньхӧмандьн гәләк фәрз ә? б) Чьрʹа Пәтрус ньхӧмандьн бәрамбәри авакьрьна гәмийа ԝәʹде Нӧһ кьр?

 ³ Пәтрус ньхӧмандьн бәрамбәри авакьрьна гәмийа Нӧһ кьр. Әԝи гот: «Әԝ . . . сурәте ньхӧмандьне бу, кʹижан ньһа ԝә хьлаз дькә». (Бьхунә 1 Пәтрус 3:20, 21.) Әве гәмийе әшкәрә избат дькьр кӧ Нӧһ хԝә тʹәсмили Хԝәде кьрьбу, ԝәки ԛьрара ԝи бинә сери. Нӧһ бь амьни әԝ шьхӧл ани сери, кʹижан кӧ Йаһоԝа дабу ԝи. Бәле, Нӧһ бь кьред хԝә у баԝәрийа хԝә, һьн хԝә һьн жи нәфәред хԝә хьлаз кьр. Гәло бь ве йәке Пәтрус чь дьхԝәст мә һин кә?

⁴ Гәмийе избат дькьр баԝәрийа Нӧһ һьндава Хԝәде. Ле ньхӧмандьн чь избат дькә? Чахе мәрьв те ньхӧмандьне, әԝ бь ве йәке избат дькә ԝәки хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьрийә сәр һʹиме баԝәрийа һьндава Мәсиһ у рʹабуна ԝи жь мьрьне. Йед ньхӧманди жи мина Нӧһ гӧрʹа Хԝәде дькьн у шьхӧле ԝи тиньн сери. Йаһоԝа Нӧһ жь Селаве хьлаз кьр, у әԝ ԝе мәрьвед амьн жи йед кӧ ньхӧманди нә, хьлаз кә чахе ԛьрʹа ве дьнйа зӧлм бинә (Марԛ. 13:10; Әʹйан. 7:9, 10). Демәк, әʹйан ә кӧ тʹәсмилбуйин у ньхӧмандьн гәләк фәрз ьн. Кәсе кӧ бе мәʹни ньхӧмандьне дәрәнги дьхә, мәщала ԝийә кӧ әʹмьре һʹәта-һʹәтайе бьстинә дькʹәвә бьн хофе.

5. Ве готареда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

⁵ Мә фәʹм кьр кӧ ньхӧмандьн гәләк фәрз ә, ләма жи ԝәрә дина хԝә бьдьн сәр ԝан се пьрса: Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа ньхӧмандьне чь дьбежә? Мәрьв пешийа ньхӧмандьне чь гава гәрәке бавежә? Чьрʹа гәрәке бир нәкьн кӧ ньхӧмандьн гәләк фәрз ә, чахе зарʹед хԝә йан жи кәсәки дьн Кʹьтеба Пироз һин дькьн?

6, 7. а) Шьровәкьн чь дьһатә һʹәсабе ньхӧмандьна кӧ Йуһʹәннна дькьр? б) Кʹижан ньхӧмандьн лапә мәхсус бу?

⁶ Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа ньхӧмандьне щара пешийе те готьне чахе Йуһʹәннайе Ньхӧмдар мәрьв дьньхӧманд (Мәт. 3:1-6). Мәрьв дьһатьнә бал ԝи хԝә дьньхӧмандьн сәва әʹйан кьн, ԝәки тʹобә дькьн гӧнед хԝә, чьмки Ԛануна Муса нәдьанин сери. Ле ньхӧмандьнәкә лапә фәрз у мәхсус кʹижан кӧ Йуһʹәнна кьр, бона тʹобәкьрьне нибу. Бона Йуһʹәнна ԛәдьрәки гәләк мәзьн бу кӧ әԝи Кӧрʹе Хԝәдейи беԛьсур ньхӧманд (Мәт. 3:13-17). Иса бегӧнә бу, ләма жерʹа тʹобәкьрьн нәлазьм бу (1 Пәт. 2:22). Иса бь ньхӧмандьне нишан кьр, ԝәки хԝә тʹәсмил ве йәке дькә кӧ ԛьрара Хԝәде бинә сери (Ибрн. 10:7).

⁷ Жь дәстпека хьзмәтийа Исада, шагьртед ԝи жи мәрьв дьньхӧмандьн (Йуһʹн. 3:22; 4:1, 2). Әԝ мәрьв жи дьһатьнә ньхӧмандьне бона тʹобәкьрьне, чьмки Ԛануна Муса нәдьанинә сери. Ле паши мьрьн у рʹабуна Иса, ньхӧмандьн ида сәва нетәкә дьн бу бона шагьртед Иса.

8. а) Иса паши рʹабуне чь тʹәми да шагьртед хԝә? б) Шьровәкьн чь те һʹәсабе ньхӧмандьна Мәсиһити.

⁸ Сала 33 Д.М., Иса кӧ жь мьрьне рʹабу, хәбәр да тʹәви 500 мәрьва зедәтьр, нава ԝанда бун мер, жьн, у дьԛәԝьмә зарʹ жи. Дьԛәԝьмә Иса һәма һьнге әԝ гьли гот: «Ньһа һәрʹьн һʹәму мьләта һин кьн у ԝана бь наве Бав, Кӧрʹ у рʹӧһʹе пироз бьньхӧминьн у ԝан һʹәму тʹәмийед кӧ мьн данә ԝә мьләта һин кьн, ԝәки әԝ хԝәй кьн» (Мәт. 28:19, 20; 1 Корн. 15:6). Бәле, ча те кʹьфше бь сәда шагьртед ԝи ԝедәре бун чахе Иса тʹәми да, ԝәки әԝана һәрʹьн мәрьва һин кьн. Иса ӧса жи гот кӧ ньхӧмандьн дәʹԝакьрьн ә бона ԝан, йед кӧ нире Мәсиһ ԛәбул дькьн, демәк дьхԝазьн бьбьнә шагьртед ԝи (Мәт. 11:29, 30). Һәр кәсе кӧ дьхԝазә Хԝәдерʹа хьзмәт кә, гәрәке рʹьнд фәʹм кә чь йә рола Иса ԛьрара Йаһоԝада. Паши ве йәке әԝ мәрьв дькарә бе ньхӧмандьне. Тʹәне ньхӧмандьна ӧса Хԝәде ԛәбул дькә. Кʹьтеба Пирозда гәләк избаткьрьн һәнә кӧ ԛьрʹна йәкеда шагьртед Мәсиһ фәʹм дькьрьн фәрзбуна ньхӧмандьне. У ԝана бе мәʹни тʹӧ щар ньхӧмандьн паш нәдьхьстьн (Кʹар. Шанд. 2:41; 9:18; 16:14, 15, 32, 33).

9, 10. Әм чь һин дьбьн жь ньхӧмандьна мәрьвәки Әтийупи у Паԝлосе шанди?

⁹ Бьхунә Кʹаред Шандийа 8:35, 36. Дина хԝә бьдьн мәсәла Әтийупийе прозелит, йе кӧ жь пʹарьстгәһа Оршәлиме дьчу мала хԝә. Пе рʹебәрийа мьлйакʹәте Йаһоԝа, Филипо незики Әтийупи бу у «дәрһәԛа мьзгинийа Исада ԝирʹа шьровәкьр». Ле гәло Әтийупи чь кьр паши ве йәке? Әшкәрә йә, әԝи фәʹм кьр ԝәки чь кӧ әԝи бьһист, рʹастийа ԛимәт ә, ләма жи әԝи ль гора ԛьрара Йаһоԝа чь лазьм бу кьр. Әԝи хԝә паш нәхьст у дәрберʹа һатә ньхӧмандьне.

¹⁰ Мәсәла дӧда әԝ һәйә мәрьвәки Щьһу, кʹижани кӧ Мәсиһи дьзерандьн. Мьләте Щьһу бь тʹәмами тʹәсмили Хԝәде бьбу, ле паше ԝана һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа ӧнда кьрьн. У әԝи мәрьви тʹьре мьләте ԝи диса жи рʹаст Хԝәде дьһʹәбинә. Ле щарәке Иса Мәсиһ, кӧ жь мьрьне рʹабьбу, жь әʹзмана тʹәви ԝи хәбәр да. Гәло әԝи мәрьви хԝә ча да кʹьфше? Әԝи бь дьл аликʹарийа Һананийа ԛәбул кьр. Кʹьтеба  Пироз дәрһәԛа ԝи мәрьви дьбежә: «Рʹабу пе аве һатә ньхӧмандьне» (Кʹар. Шанд. 9:17, 18; Галт. 1:14). Дьбәкә һун ида сәрва чун ԝәки әԝ мәрьв Паԝлосе шанди бу. Ле диса жи бьфькьрьн, гава әԝи фәʹм кьр чь йә рола Иса ԛьрара Хԝәдеда у рʹасти ԛимәт кьр, һьнге әԝ дәрберʹа һатә ньхӧмандьне. (Бьхунә Кʹаред Шандийа 22:12-16.)

11. а) Әԝед кӧ Кʹьтеба Пироз һин дьбьн, ча һелан дьбьн бенә ньхӧмандьне? б) Әм ча хԝә тʹәхмин дькьн гава кәсәк те ньхӧмандьне?

¹¹ Иро жи ӧса нә, гәләк мәрьвед кӧ Кʹьтеба Пироз һин дьбьн, фьрԛи тʹӧнә щаһьл ьн йан әʹмьрда мәзьн, чахе рʹастийа Кʹьтеба Пироз ԛәбул дькьн у баԝәр дькьн, һелан дьбьн кӧ хԝә тʹәсмили Хԝәде кьн у бенә ньхӧмандьне. Сәр щьватед мәзьн готара бона ԝан, йед кӧ гәрәке бенә ньхӧмандьне рʹасти жи мәхсус ә. Шәʹдед Йаһоԝа ша дьбьн чахе шагьрт рʹастийе ԛәбул дькьн у ахьрийеда тенә ньхӧмандьне. Де-бав гәләк ша дьбьн чахе дьвиньн кӧ зарʹед ԝан тенә ньхӧмандьне. Сала 2017-да, 284 000 мәрьва зедәтьр бь ньхӧмандьне әʹмьре хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьрьн (Кʹар. Шанд. 13:48). Әʹйан ә ԝәки әԝ шагьртед тʹәзә фәʹм дькьрьн кӧ ньхӧмандьн те дәʹԝакьрьне жь Мәсиһийа. Ле пешийа ньхӧмандьне ԝана кʹижан гав авитьнә?

12. Шагьрт пешийа ньхӧмандьне гәрәке кʹижан гава бавежә?

¹² Шагьрте кӧ дьхԝазә бе ньхӧмандьне, гәрәке занәбуна рʹаст дәрһәԛа Хԝәде ԛазанщ кә, бьзаньбә ԛьрара Ԝи чь йә, у ӧса жи Хԝәде чь кьр сәва инсанәте хьлаз кә (1 Тимтʹ. 2:3-6). Баԝәрийа шагьрт гәрәке һәбә сәва кӧ ԝи һелан кә һәр тьшти бьтʹәрькинә чь кӧ Хԝәде хԝәш найе, у пе принсипед Йаһоԝа бьжи (Кʹар. Шанд. 3:19). Һәрге әԝ тьштәки ӧса дькә чь кӧ бәр чʹәʹве Хԝәде рʹәш ә, фәʹмдари йә кӧ әԝ нькарә Хԝәдерʹа созе тʹәсмилбуйине бьдә (1 Корн. 6:9, 10). Әԝе кӧ дьхԝазә хԝә тʹәсмили Хԝәде кә, ӧса жи гәрәке бе сәр щьвата у хирәт бә бәлакьрьна мьзгинийеда. Әԝ йәк дәʹԝакьрьн ә, чьмки Иса гот кӧ шагьртед ԝи әԝи шьхӧли ԝе бькьн (Кʹар. Шанд. 1:8). Шагьрт гәрәке әван һʹәму тьшта бькә, у тʹәне паши ве йәке дькарә дӧада хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кә у тʹәсмилбуйина хԝә пе ньхӧмандьне избат кә.

13. Чьрʹа чахе әм мәрьва һин дькьн, гәрәке бир нәкьн кӧ ньхӧмандьн дәʹԝакьрьн ә бона Мәсиһийа?

¹³ Чахе әм аликʹарийе дьдьнә зарʹед хԝә у ԝан, тʹәви кʹе һинбуна Кʹьтеба Пироз дәрбаз дькьн, әм гәрәке бир нәкьн кӧ сәва бьбьнә шагьртед Иса, лазьм ә бенә ньхӧмандьне. Ӧса әме һе незики ԝан бьн у хԝә нәгьрьн тʹәви ԝан шеԝьр кьн дәрһәԛа фәрзбуна тʹәсмилбуйине у ньхӧмандьне. Бәле, әм дьхԝазьн зарʹед мә у әԝ тʹәви кʹе әм һинбуна Кʹьтеба Пироз дәрбаз дькьн, рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн у бенә ньхӧмандьне.

14. Чьрʹа әм зоре кәсәки накьн сәва бе ньхӧмандьне?

¹⁴ Ле әв йәк нәрʹаст ә һәрге кәсәк зоре зарʹа хԝә бькә йан жи тʹәви кʹе һинбуне дәрбаз дькә, ԝәки бе ньхӧмандьне. Йаһоԝа тʹӧ щар зоре мә накә, кӧ әм жерʹа хьзмәт кьн (1 Йуһʹн. 4:8). Чахе мәрьва һин дькьн, әм гәрәке ԝанрʹа нишан кьн кӧ гәләк фәрз ә әԝана һәләԛәтийа хԝәйә шәхси тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи кьн. Паше, чахе әԝ кәс рʹастийа дәрһәԛа Хԝәде ԛимәт кә у бьхԝазә әԝан борщдарийа бинә сери, кʹижан кӧ лазьм ьн сәва бьбә Мәсиһи, әԝе һелан бә бе ньхӧмандьне (2 Корн. 5:14, 15).

15, 16. а) Гәло һәйә ԛанун, ԝәки мәрьв гәрәке чәнд сали бә сәва бе ньхӧмандьне? Шьровәкьн. б) Чьрʹа әԝе кӧ Кʹьтеба Пироз һин дьбә гәрәке ча Шәʹде Йаһоԝа бе ньхӧмандьне, һәрге жи әԝ религийакә дьнда һатийә ньхӧмандьне?

 ¹⁵ Сәва мәрьв бе ньхӧмандьне, ԛанун тʹӧнә кӧ әԝ гәрәке чәнд сали бә. Һәр мәрьв щурʹәки йә, һьнәк зу рʹӧһʹанида пешда дьчьн һьнәк жи һеди-һеди. Гәләк мәрьв щаһьлтийеда тенә ньхӧмандьне, у чахе мәзьн дьбьн жи Йаһоԝарʹа амьн дьминьн. Һьнәк жи ида әʹмьрда мәзьн ьн чахе рʹастийе педьһʹәсьн у тенә ньхӧмандьне, у ԝан һьнәк һәла һе жи 100 сали зедәтьр ьн!

¹⁶ Жьнькәкә әʹмьрда мәзьн кӧ тʹәви хушкәкә мә Кʹьтеба Пироз һин дьбу, жь хушке пьрсибу кӧ әʹсәйи йә ԝәки әԝ диса бе ньхӧмандьне, чьмки бәре әԝ религийакә дьнда һатьбу ньхӧмандьне. Хушка мә тʹәви ԝе чәнд рʹезед жь Кʹьтеба Пироз шеԝьр кьрьбу, у әԝе жьньке фәʹм кьрьбу, ԝәки әԝ дәʹԝакьрьна Кʹьтеба Пироз ә, у әԝ зутьрәке һатьбу ньхӧмандьне. Рʹаст ә әԝ ԝәкә 80 сали бу, ле нәфькьри кӧ нәлазьм ә бе ньхӧмандьне. Бәле, ньхӧмандьна рʹаст әԝ ә чахе мәрьв занәбуна рʹаст дәрһәԛа ԛьрара Йаһоԝа стандийә. Демәк, һәрге жи кәсәк бәре религийакә дьнда һатийә ньхӧмандьне, йәкә гәрәке диса бе ньхӧмандьне ча Шәʹде Йаһоԝа. (Бьхунә Кʹаред Шандийа 19:3-5.)

17. Рʹожа ньхӧмандьне лазьм ә дәрһәԛа чь бьфькьрьн?

¹⁷ Рʹожа ньхӧмандьне, рʹожәкә шабуне йә. Ле ве рʹоже ӧса жи мәрьв гәрәке кʹур бьфькьрә дәрһәԛа борщдарийед хԝә чаԝа Мәсиһи, чьмки һеса нинә мәрьв һʹәму дәʹԝакьрьна бинә сери кʹижан кӧ Мәсиһи гәрәке бькьн. Ләма жи Иса борщдарийа Мәсиһити бәрамбәри нир кьр. Шагьртед Иса гәрәке бьжин «иди нә жь бо хԝә, ле бәле жь бо ԝи, йе кӧ жь бо ԝан мьр у һат рʹакьрьн» (2 Корн. 5:15; Мәт. 16:24).

18. Кʹижан пьрса әме шеԝьр кьн готара дьнда?

¹⁸ Дийа ве кәчʹьке бәʹса кʹижане мә жоре кьр, бона ԛиза хԝә бәрхԝә дькʹәт, чьмки заньбу кӧ ньхӧмандьн гавәкә гәләк фәрз ә. Һәрге зарʹед ԝә һәнә, пьрсед ӧса бьдьнә хԝә: «Гәло зарʹа мьн рʹасти һазьр ә бе ньхӧмандьне? Занәбуна ԝи еʹпещә һәйә сәва хԝә тʹәсмили Хԝәде кә? Гәло лазьм ә зарʹа мьн нете хԝәрʹа дайнә ԝәки хԝәндьна бьльнд бьстинә у бьхәбьтә? Әз чь гәрәке бькьм һәрге зарʹа мьн бе ньхӧмандьне, ле паше гӧнәки гьран бькә?» Готара дьнда әме ԝан пьрса шеԝьр кьн у ӧса жи пебьһʹәсьн чаԝа де-бав дькарьн али зарʹа бькьн кӧ рʹаст бьньһерʹьн сәр ньхӧмандьне.