1, 2. а) Де-бав рʹасти чь чәтьнайа тен у ча әwана дькарьн wан чәтьнайа сафи кьн? б) Ве тʹемайеда әме кʹижан чар ширәта шеwьр кьн?

МЕР у жьнәк кö Франсайеда дьжин, готьн: «Әм кö Йаһоwа баwәр дькьн, әw найе һʹәсабе wәки зарʹед мә жи wе әʹсә wи баwәр бькьн. Чьмки баwәри әw тьштәки öса нинә, кö дькарә жь де-бава дәрбази сәр зарʹа бә. Бал зарʹа баwәри һеди-һеди пешда те». Бьрак жь Австралйайе гот: «Бона де-бава чәтьнайикә лапә мәзьн дькарә әw бә, кö али зарʹа бькьн wәки дьле хwәда Хwәде баwәр кьн. Сәва ве йәке лазьм ә де-бав чь кö дькарьн һʹәму тьшти бькьн. Мәсәлә, чахе зарʹ пьрсе дьдә, де-бав щаба хwә öса дьдьн кö әw фәʹм кә. Ле wәʹдә дәрбаз дьбә у зарʹ диса әве пьрсе дьдә. Чьмки зарʹ чьqас мәзьн дьбә, һаqас фькьред wи дькарьн бенә гöһастьн. Ләма жи дьбәк лазьм бә кö де-бав әве пьрсе диса у диса шеwьр кьн».

² Һәрге зарʹед тә һәнә, дьqәwьмә щара тö дьфькьри кö тöйе нькарьби зарʹед хwә һин ки, кö Йаһоwа һʹьз бькьн у ахьрийеда бьбьнә хьзмәткʹаред wи. Бь рʹастийе, әме нькарьбьн тʹәне пе qәwат у аqьле хwә әве йәке бькьн (Йерәм. 10:23). Ле һәрге әм пе рʹебәрийа Йаһоwа һәрʹьн, әме бькарьбьн. Wәрә әм дәрһәqа чар тьшта шеwьр кьн, кʹижан кö дькарьн али wә бькьн баwәрийа зарʹед  хwә qәwи кьн: 1) Зарʹед хwә рʹьнд нас бькьн. 2) Бь дьл у щан wана һин кьн. 3) Wана бь мәсәла һин кьн. 4) Һьндава wан бь сәбьр бьн у аликʹарийе жь Хwәде бьхwазьн.

3. Һинкьрьна зарʹада де-бав чьда дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса?

³ Иса гәләк щар жь пәйчуйед хwә дьпьрси, һәла әwана чь баwәр дькьн (Мәт. 16:13-15). Де-бавно, ве йәкеда чʹәʹв бьдьнә Иса. Чахе һун тʹәви зарʹед хwә һеса дьбьн, йан тьштәки тʹәвайи дькьн, wана һелан кьн кö дьле хwә wәрʹа вәкьн. Пебьһʹәсьн һәла әwана баwәрийа хwәда тьштәкида дöдьли дьбьн йан на. Бьраки щаһьл кö 15 сали йә, гот: «Баве мьн тʹьме дәрһәqа баwәрийа мьн тʹәви мьн хәбәрдьдә, у али мьн дькә кö әз бьфькьрьм. Әw пьрсед öса дьдә мьн: ‹Ле Кʹьтеба Пироз чь дьбежә? Тö баwәр дьки чь кö әв дьбежә? Ле чьрʹа тö баwәр дьки?› Баве мьн дьхwазә кö әз фькьред хwә бежьм, нә кö гьлийед wи йан гьлийед дийа хwә бьwәкʹьлиньм. Чьqас әз мәзьн дьбум, щабед мьн гәрәке һе кʹур буна».

4. Чьрʹа фәрз ә кö пьрсед зарʹа пьшт гöһе хwәва нәвежьн? Мәсәле биньн.

⁴ Һәрге зарʹ һьнә һинкьрьнед Кʹьтеба Пирозда дöдьли дьбә, тʹәвһәв нәбьн, ле бь сәбьр бьн. Али зарʹе бькьн кö щабед пьрсед хwә бьстинә. Бьраки мә кö зарʹед wи һәнә, дьбежә: «Рʹьнд дина хwә бьдьн пьрсед зарʹа. Нәфькьрьн кö әw пьрс фәрз ниньн. У жь пьрсе зарʹа нәрʹәвьн жь бо ве йәке, кö нахwазьн щәфе бькʹьшиньн сәва щаба пьрса wан бьдьн». Бь рʹастийе, гәләк баш ә кö зарʹ пьрса дьдә, чьмки әw те һʹәсабе кö әw дьхwазә тьшта пебьһʹәсә у фәʹм бькә. Һәла һе Иса жи чахе 12 сали бу пьрс дьда. (Бьхунә Луqа 2:46.) Щаһьләк жь Дәнмарке, кö 15 сали йә, тинә бира хwә: «Чахе мьн де-баве хwәрʹа гот кö әз дöдьли мә wәки религийа мә рʹаст ә, wи чахи әwана дьбәкә бәр хwә кʹәтьн, ле йәкә сәр мьн һерс нәкʹәтьн. Wана бь сайа Кʹьтеба Пироз щаба һʹәму пьрсед мьн дьдан».

5. Де-бав гәрәке тʹьме чь бькьн?

⁵ Де-бавно, зарʹед хwә рʹьнд нас бькьн. Һаш пе һәбьн кö әwана чь дьфькьрьн, чь дьле wанда йә, у бона чь хәмгин дьбьн. Нәфькьрьн кö һәрге әwана тенә сәр щьвате у дәрдькʹәвьнә хьзмәтийе, әw те һʹәсабе кö баwәрийа wан һәйә. Һәр рʹож чахе һун тʹәвайи тьштәки дькьн, дәрһәqа Йаһоwа тʹәви wан хәбәрдьн. Дöа бькьн бона зарʹед хwә, у тʹәви wан жи дöа бькьн. Һаш пе һәбьн кö әwана рʹасти чь щерʹьбандьна тен, у али wан бькьн кö wан щерʹьбандьнада амьн бьминьн.

6. Чахе де-бав һе зедә педьһʹәсьн дәрһәqа Йаһоwа у Хәбәра wи, әw йәк чьда али wан дькә?

⁶ Иса чаwа дәрсдар, гьлийед хwә дьгьһйандә дьле мәрьва, чьмки әwи Йаһоwа, Хәбәра wи у мәрьв һʹьз дькьр (Луqа 24:32; Йуһʹн. 7:46). Сәва кö гьлийед wә дьле зарʹед wә бьгьрә, һун жи гәрәке öса бь һʹьзкьрьн бьн у Йаһоwа һʹьз бькьн, чаwа Иса. (Бьхунә Qануна Дöщари 6:5-8; Луqа 6:45.) Ләма де-бавно, тʹьме бьхуньн у леколин бькьн Кʹьтеба Пироз у әʹдәбйәтед мәйи дьн, сәва һе зедә пебьһʹәсьн дәрһәqа әʹфринед Йаһоwа (Мәт. 6:26, 28). Öса, һуне занәбуна хwә зедә кьн у Йаһоwа һе qимәт кьн. У паше, һуне ида бькарьбьн дәрһәqа Йаһоwа зарʹед хwә һе рʹьнд һин кьн (Луqа 6:40).

7, 8. Де-бавед кö Йаһоwа һʹьз дькьн у дәрһәqа wи һе зедә педьһʹәсьн, чь дьхwазьн бькьн? Мәсәла биньн.

⁷ Де-бавно чахе һун һе зедә дәрһәqа Йаһоwа педьһʹәсьн, һуне бьхwазьн малбәта хwәрʹа жи гьли кьн. Ле әʹсә нинә дәрһәqа ве йәке хәбәрдьн тʹәне wәʹде һазьрбуна бона щьвате, йан wәʹде qöльхкьрьна тʹәви малбәте. Һун дькарьн wәʹде аза жи хәбәрдьн тʹәви wан. Ле зоре нәкьн кö тʹәви зарʹа хәбәрдьн. Әw хәбәрдан гәрәке офисиали нибә, ле ча хәбәрдана һәр рʹожи. Мер у жьнәк жь Дәwләтед Йәкбуйи һьнге  дәрһәqа Йаһоwа хәбәрдьдьн, мәсәлә чахе әʹфринәки бәдәw дьвиньн йан хwарьнәкә хwәш дьхwьн. Әwана гьли дькьн: «Wи wәʹдәйи әм тиньн бира зарʹед хwә, кö Йаһоwа ча бь билани у бь һʹьзкьрьн һʹәму тьшт чекьрийә бона мә». Мер у жьнәк жь Африкайа Башуре гьли дькьн, кö чахе әwана тʹәви дö qизед хwә бахчәда дьхәбьтьн, дина зарʹа дьдьн сәр wе йәке кö ча тʹохьм чʹил дьдә у паше шин дьбә. Әw де-бав дьбежьн: «Әм дьхwазьн wәки qизед мә әʹмьр qимәт кьн».

⁸ Бьраки мә жь Австралйайе, щарәке кöрʹе хwәйи wәкә 10 сали бьрә мйузе. Әwи дьхwәст кö зарʹа wи qәwи баwәр кә, wәки Йаһоwа һʹәму тьшт әʹфьрандийә. Әw дьбежә: «Мйузеда мә дит әʹфринед бәре, кö нав бәʹреда һәбунә. Наве wан һʹәйwана амоноид у трилобит ьн. Әм зәндәгьрти ман чахе мә дит, кö әw һʹәйwанед öса бьчʹук чьqас бәдәw ьн, ле wәки öса нә, әw бәре чьqас бәдәw у тʹам бунә. Һәрге әʹмьр жь тьштәки нәтʹам пешда һат у паше бу тʹам, wәки öса нә, чьрʹа әw әʹфринед бәре ида öса тʹам бунә? Әw бона мьн бу дәрс, кʹижан кö дьле мьн гьрт, у мьн кöрʹе хwәрʹа жи әw йәк гьли кьр».

9. Чьрʹа һинкьрьн бь мәсәла керһати йә, у ча хушкәкә мә зарʹед хwә бь мәсәла һин кьр?

⁹ Чахе Иса дьхwәст тьштәки фәрз мәрьва һин кә, әwи гәләк щар мәсәлә дьда хәбате. Әwи заньбу кö мәсәлә wе али wан бькьн, кö бьфькьрьн, фәʹм кьн, у бира хwәда хwәй кьн чь кö әwи wан һин кьр (Мәт. 13:34, 35). Ләма, де-бавно чахе һун зарʹед хwә һин дькьн, мәсәла бьдьнә хәбате, чьмки зарʹ һʹьз дькьн тьшта бьдьнә бәр чʹәʹве хwә. Wәрә әм бьньһерʹьн кö ча хушкәкә мә, зарʹед хwә пе мәсәла һин дькьр. Чахе кöрʹәки wе һʹәйшт сали бу, ле йе дьн дәһ сали бу, әwе wанарʹа гьли кьр дәрһәqа атмосфера әʹрде. Әwе бь мәсәла wанрʹа шьровәкьр, кö чаwа Йаһоwа һʹьзкьрьн да кʹьфше у бь дьл у щан атмосфера чекьр. Әwе шир, шәкьр, у qаwә да зарʹед хwә, у гот кö qаwе жерʹа чекьн. Әw хушк гьли дькә: «Wана öса бь дьл у щан qаwә чедькьрьн, кö мьн жь wан пьрси гәло чьрʹа wана öса бь хирәт чекьр. Wана гот кö дьхwәстьн qаwе һәма öса чекьн, ча кö әз һʹьз дькьм. Паше мьн wанрʹа шьровәкьр кö Йаһоwа жи öса бь дьл у щан атмосфера чекьр, чаwа кö һәма мәрʹа лазьм ә». Зарʹа әw мәсәлә рʹьнд фәʹм кьрьн, у бира wанда ма.

10, 11. а) Һун бона зарʹа хwә кʹижан мәсәла дькарьн биньн, сәва баwәрийа wи һьндава Хwәде мәзьн кьн? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.) б) Wә кʹижан мәсәлә данә хәбате һинкьрьна зарʹада?

¹⁰ Һун ча дькарьн зарʹа хwә һин кьн, wәки әw баwәрийа хwә Хwәде бинә? Һун дькарьн бь мәсәла жерʹа шьровәкьн. Бәʹса хәбәре, чахе һун тʹәви зарʹа хwә тотька чедькьн, жерʹа шьровәкьн чьqас фәрз ә тотька бь ретсепте чекьн. Паше емишәки бьдьнә дәсте wи, мәсәлә сев, у жерʹа бежьн: «Зани, әw сев жи пе ‹ретсепте› һатийә чекьрьне!» Паше, әwе севе ортʹеда кәр кьн, дәндька ве бьдьнә дәсте зарʹе у шьровәкьн кö әw дәндьк жи мина «ретсепте йә». Паше һун дькарьн диса же бьпьрсьн: «Ретсепта  тотьке хwәха чебуйә, йан кәсәки ньвисийә? Фәʹмдарийә кö кәсәки ньвисийә. Öса жи ретсепта севе хwәха нькарьбу чебуйа, чьмки әw һе чәтьн ә нә кö тотьк». Һәрге зарʹ епʹещә мәзьн ә кö фәʹм кә, һун дькарьн öса жи шьровәкьн, wәки ретсепта дәндькеда, әw һәйә чаwа информасийа биоложи, йа кö лазьм ә wәки дар жи шин бә. Öса жи wе керһати бә кö тʹәви wи бьньһерʹьн һьнә шькьлед жь брошура «Канийа Әʹмьр: Пенщ Пьрсед Фәрз», сәр рʹупʹелед 10-20.

¹¹ Гәләк де-бав тʹәви зарʹед хwә дьхуньн рʹеза готара бь наве «Гәло Әw Йәк Кәсәки Әʹфьрандийә?» жь журнала «Һʹьшйар Бьн!». Ле һәрге зарʹ бьчʹук ьн, әwана wан готара бь зьмане һеса зарʹед хwәрʹа шьровәдькьн. Мер у жьнәк жь Дәнмарке, тәйрәдә бәрамбәри фьрʹьндә (тәйаре) кьрьн. Wана гот: «Фьрʹьндә һәма щурʹе тәйрәда йә. Ле гәло фьрʹьндә дькарьн һек бькьн у жь wан һека фьрʹьндед бьчʹук дәрен? Гәло тәйрәдарʹа лазьм ә щийе башqә сәва сәкьнандьне, чаwа фьрʹьндарʹа? Йан qә дькари дәнге фьрʹьнде, бәрамбәри чʹивә-чʹива чʹьвика бьки? Ньһа бьфькьрә, һәла кʹе һе аqьл ә, йе кö фьрʹьндә чекьрийә йан Әʹфьрандаре тәйрәда?» Де-бавно, чахе һун тʹәви зарʹа шеwьр дькьн у пьрса дьдьнә wан, әw йәк али wан дькә кö һʹьш-аqьле хwә бьдьнә хәбате у баwәрийа хwә һьндава Хwәде qәwи кьн (Мәтʹлк. 2:10-12).

12. Ча һун пе мәсәла дькарьн али зарʹед хwә бькьн, wәки әwана баwәр кьн кö Кʹьтеба Пироз чь дьбежә, рʹаст ә?

¹² Бь мәсәла һун дькарьн зарʹа öса жи һин кьн, wәки баwәр бькьн, кö чь Кʹьтеба Пироз дьбежә әw рʹаст ә. Мәсәлә, тʹәви зарʹе бьхуньн Ибо 26:7. (Бьхунә.) Һун ча дькарьн зарʹе бьдьнә фәʹмкьрьне, кö әw информасийа жь Хwәде бу? Зарʹе һелан кьн кö әве дәрәще бьдә бәр чʹәʹве хwә у хwәха бьфькьрә. У һьнге зарʹерʹа бежьн кö wәʹде Ибода мәрьв нәдьчун космосе у нә жи телескоп һәбун. Зарʹ дькарә öса бьдә кʹьфше йанчь wирʹа чәтьн ә баwәр кә, демәк мәрьвед бәрерʹа чәтьн буйә баwәр кьн кö әʹрд сәр тʹö тьшти нинә. У әw дькарә тʹопе һьлдә дәсте хwә сәва нишан кә, wәки тьштәки бь гьранийе гәрәке сәр тьштәки йан щики бә. Әw мәсәлә дькарә зарʹа wә бьдә баwәр кьрьне, кö рʹаст ә Кʹьтеба Пироз зудава һатә ньвисаре, ле йәкә әw рʹаст ә чьмки жь Йаһоwа йә (Нәһәм. 9:6).

13, 14. Де-бав ча дькарьн али зарʹа бькьн, wәки әwана принсипед Кʹьтеба Пироз qимәт кьн?

¹³ Гәләк фәрз ә зарʹа һин кьн, wәки әwана фәʹм кьн, кö чьqас кʹар ә принсипед Кʹьтеба Пироз биньн сери. (Бьхунә Зәбур 1:1-3.) Һун дькарьн щурʹә-щурʹә метода бьдьнә хәбате. Мәсәлә, һун дькарьн зарʹарʹа бежьн кö бьдьнә бәр чʹәʹве хwә, wәки йанчь әwана дьхwазьн дәрбази гьравәке бьн, кʹидәреда тʹö кәс нажи. У әwана гәрәке мәрьва бьжберьн кö тʹәви wан wе гьраведа бьжин. Паше жь зарʹа бьпьрсьн: «Wәйе мәрьвед ча бьжьбартана? Демәк хәйсәтед wан гәрәке ча буйа, wәки wә гьшка һәврʹа әʹдьлайеда бьжита?» Паше, һун дькарьн wанрʹа бьхуньн Галати 5:19-23, у шьровәкьн кö Хwәде дьхwазә кʹижан һʹöнöр нав мәрьвада һәбьн.

¹⁴ Wи щурʹәйи һуне дö дәрса зарʹа һин кьн. Йа әʹwльн, әwана wе баwәр кьн, кö принсипед Хwәде әʹдьлайе у тʹьфаqийе тиньн. Йа дöда, әwана wе фәʹм кьн, wәки Йаһоwа ида ньһа мә һазьр дькә бона жийина дьнйа тʹәзәда (Иша. 54:13; Йуһʹн. 17:3). Һун дькарьн öса жи жь әʹдәбйәтед мә, һьнә сәрһатийа wанрʹа гьли кьн. Мәсәлә, жь «Бьрща Qәрәwьлийе» рʹеза готара бь наве «Кʹьтеба Пироз Жийина Мәрьва Дьгöһезә». Йан жи һәрге щьвата wәда һәнә хушк-бьред кö әʹмьре хwә гöһастьнә сәва дьле Йаһоwа ша кьн, wана тʹәглифи мала хwә кьн. Бьра әwана сәрһатийа хwә гьли кьн. Әw мәсәлә wе али  зарʹа бькьн кö принсипед Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате (Ибрн. 4:12).

15. Нета wәйә сәрәкә гәрәке чь бә чахе зарʹа һин дькьн?

¹⁵ Чахе һун зарʹе хwә һин дькьн, щурʹә-щурʹә метода бьдьнә хәбате. Һинкьрьне, һе бь һʹәwас кьн, сәва әwана һʹьш-аqьле хwә бьдьнә хәбате. Һьлдьнә һʹәсаб кö әwана чәнд сали нә. Баwәрийа wан һьндава Хwәде qәwи кьн. Бьраки гот: «Тʹö щар нәwастьн кö бьфькьрьн чаwа бь щурʹед тʹәзә зарʹа һин кьн».

16. Чахе зарʹа һин дькьн, чьрʹа лазьм ә бь сәбьр бьн? Мәсәле биньн.

¹⁶ Бь сайа рʹöһʹе Хwәдейи пироз, баwәрийа зарʹед wә дькарә qәwи бә (Галт. 5:22, 23). Ле чаwа кö емишрʹа лазьм ә wәʹдә кö бьгьһижә, сәва баwәрийе жи wәʹдә лазьм ә wәки qәwи бә. Ләма де-бавно, бь сәбьр бьн у бәрдәwам кьн зарʹед хwә һин кьн. Бьраки жь Жапонйайе гот: «Мьн у жьна хwә тʹьме сәва зарʹед хwә wәʹдә дьдит. Чахе әwана бьчʹук бун, һәр рʹож, хенщи рʹожед щьвате, мьн 15 дәqа гьлийед Хwәде wана һин дькьр. Һәр рʹож, 15 дәqә бона мә qә чәтьн нибу». Бәрпьрсийарәки мьһале дәрһәqа хwә гьли кьр: «Әз чахе щаһьл бум, гәләк дькʹәтьмә шьке у гәләк пьрсед мьн һәбун. Ле wәʹдә дәрбаз дьбу, мьн щабед wан пьрса дьстанд wәʹде щьвате, qöльхкьрьна тʹәви малбәте у һинбуна шәхси. Ләма жи гәләк фәрз ә, кö де-бав тʹьме зарʹед хwә һин кьн».

17. Чьрʹа фәрз ә кö баwәрийа де-бава qәwи бә, у ча мер у жьнәк бона зарʹед хwә мәсәла баш һиштьн?

¹⁷ Һәрге баwәрийа wә һьндава Хwәде qәwи йә, зарʹед wә wе әве йәке бьвиньн у жь wә һин бьн. Бона ве йәке, де-бавно пешийе баwәрийа хwә qәwи кьн. Бьра зарʹед wә бьвиньн кö Йаһоwа бона wә чьqас реали йә. Мер у жьнәк жь Бермудайе, гьли дькьн кö чахе әwана рʹасти чәтьнайа тен, дәрберʹа тʹәви зарʹед хwә Йаһоwарʹа дöа дькьн сәва аликʹарийе. Әwана öса жи зарʹед хwә һелан дькьн, кö хwәха Хwәдерʹа дöа бькьн. Әw мер у жьн дьбежьн: «Әм öса жи qиза хwәйә мәзьнрʹа дьбежьн: ‹Бь тʹәмами итʹбарийа хwә Йаһоwа бинә, нава шьхöле бәлакьрьна мьзгинеда бә, у бона тьштәки гәләк дьлтәнг нәбә›. У чахе әw öса дькә, әw хwәха пе чʹәʹве хwә дьвинә кö Йаһоwа ча али мә дькә. Öса баwәрийа wе һьндава Хwәде у Кʹьтеба Пироз qәwи буйә».

18. Де-бав дәрһәqа зарʹа гәрәке чь бир нәкьн?

¹⁸ Бәле, һун нькарьн зоре бькьн, wәки баwәрийа зарʹед wә һәбә. Һун дькарьн тʹохьм бьчиньн у авдьн, ле тʹәне Хwәде мәзьн дькә (1 Корн. 3:6). Ләма тʹьме дöа бькьн сәва рʹöһʹе пироз, у бь дьл у щан зарʹед хwәйи ширьн һин кьн. Чахе һун öса бькьн, дöдьли нәбьн кö Йаһоwа wе әʹсә wә кʹәрәм кә (Әфәс. 6:4).