1, 2. а) Кʹижан шьхӧләкә фәрз Сьлеман сьтанд? б) Чьрʹа Даԝьд дәрһәԛа Сьлеман бәрхԝә дькʹәт?

ЙАҺОԜА Сьлеман кʹьфш кьр у рʹебәри ԝи кьр сәва әԝ бәрпьрсийартийе авакьрьнәкә гәләк фәрз бькә. Әԝи гәрәке Оршәлимеда пʹарьстгәһ ава кьра. Әв авайи гәрәке «зәʹф мәзьн» буйа. «Һʹәму ԝәлатада» әв пʹарьстгәһ гәрәке бь бәдәԝийа хԝә әʹйан буйа. Хенщи ве йәке, әв пʹарьстгәһ гәрәке бьбуйа «мала Хӧдан», демәк мала Хԝәдейе рʹаст Йаһоԝа (1 Дир. 22:1, 5, 9-11).

² Даԝьд Пʹадша баԝәр бу кӧ Хԝәде ԝе али Сьлеман бькә. Ле һьнге Сьлеман щаһьл у нәщерʹьбанди бу. Ләма сәва дәстпекә әве пʹарьстгәһе ава кә, ԝирʹа мерхаси лазьм бу. Ле гәло мерхасийа ԝи һәбу? Гәло әв йәк кӧ әԝ щаһьл у нәщерʹьбанди бу, рʹе ԝи гьрт кӧ дәстпекә ԝи шьхӧли бькә?

3. Чьрʹа мерхасийеда Сьлеман дькарьбу чʹәʹв бьда баве хԝә?

³ Сьлеман дьбәкә жь Даԝьде баве хԝә мерхасийе һин бу. Щаһьлтийеда Даԝьд тʹәви тәрәԝьла шәрʹ дькьр, сәва кӧ пәзед баве хԝә хԝәй кә (1 Сам. 17:34, 35). Хенщи ве йәке, әԝи мерхасийа мәзьн да кʹьфше гава мьԛабьли Голйатʹ дәркʹәт. Бәле, пе  аликʹарийа Хԝәде Даԝьд пе кәвьрәки әв мәрьве тәʹрьки кӧшт (1 Сам. 17:45, 49, 50).

4. Чьрʹа Сьлеманрʹа мерхаси лазьм бу?

⁴ Рʹасти жи Даԝьд мәрьвәки ӧса бу кӧ дькарьбу Сьлеман ширәт у ԛәԝи кьра, сәва әԝ пʹарьстгәһе ава кә! (Бьхунә 1 Дирок 28:20.) Һәрге Сьлеман мерхас нибуйа, ԝе тьрс бькʹәта дьле ԝи, у ԝе авакьрьн дәстпенәкьра. Ле әԝ йәк ԝе һе хьраб буйа, нә кӧ һәрге дәстпекьра у әԝ шьхӧл рʹьнд нәһата кьрьне.

5. Чьрʹа мәрʹа мерхаси лазьм ә?

⁵ Мина Сьлеман мәрʹа жи аликʹарийа Йаһоԝа лазьм ә сәва мерхас бьн у шьхӧле кӧ әԝ дайә мә биньн сери. Ԝәрә әм чәнд мәсәлед мәрьвед мерхас шеԝьр кьн, йед кӧ ԝәʹде бәре дьжитьн. У баш бә әм бьфькьрьн кӧ ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝана мерхасийеда у һʹәта хьлазийе шьхӧле хԝә биньн сери.

6. Усьв ча мерхаси да кʹьфше?

⁶ Дина хԝә бьдьне Усьв чьԛас мерхас бу. Чахе жьна Потифар зоре ԝи дькьр кӧ тʹәви ԝе бенамусийе бькә, әԝ нәкʹәтә бәр байе ԝе. Дькарьн бежьн Усьв заньбу кӧ һәрге әԝ тʹәви ԝе рʹази нибә, әԝ йәк дькарә ахьрикә хьраб ԝирʹа бинә. Ле йәкә әԝ нәтьрсийа у дәрберʹа жь ԝе рʹәви (Дәстп. 39:10, 12).

7. Рʹәхабе чаԝа мерхаси да кʹьфше? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.)

⁷ Рʹәхабе жи мәсәләкә баш һиштийә алийе мерхасийеда. Чахе дӧ щәсусед Исраели Әриһайеда һатьнә мала ԝе, әԝ дькарьбу бьтьрсийа у бәри ԝан бьда. Ле әԝе баԝәрийа хԝә Йаһоԝа дьани, у әԝ дӧ мер вәшартьн у али ԝан кьр кӧ сах-сьламәт һәрʹьн (Йешу 2:4, 5, 9, 12-16). Рʹәхабе баԝәр дькьр кӧ Йаһоԝа Хԝәдейе рʹаст ә, у әԝ дӧдьли нәдьбу кӧ Хԝәде ԝе әԝи әʹрди бьдә Исраелийа. Әԝ жь мәрьва нәтьрсийа, һәла һе жь пʹадше Әриһайе у әскәред ԝи жи. Бь сайа мерхасийа ԝе, һьн әԝ һьн жи малбәта ԝе хьлаз бу (Йешу 6:22, 23).

8. Чаԝа мерхасийа Иса сәр шандийа һʹӧкӧм бу?

⁸ Шандийед Исайи амьн жи мерхас бун. Ԝана мерхасийеда чʹәʹв дьданә Иса (Мәт. 8:28-32; Йуһʹн. 2:13-17; 18:3-5). Чахе Садуԛийа дьхԝәстьн шандийа бьдьнә сәкьнандьне кӧ бь наве Иса һин нәкьн, йәкә шандийа шьхӧле хԝә бәрдәԝам дькьрьн (Кʹар. Шанд. 5:17, 18, 27-29).

9. Ль гора 2 Тимотʹейо 1:7, әм жь кʹидәре дькарьн мерхасийе бьстиньн?

⁹ Усьв, Рʹәхаб, Иса, у шандийед ԝи хԝәрʹа сафи кьрьбун ве йәке бькьн чь кӧ рʹаст ә. Мерхасийа ԝан ве йәкеда нибу кӧ әԝана хԝәда баԝәр бун. Әԝана мерхас бун, чьмки итʹбарийа хԝә Йаһоԝа дьанин. Әм жи рʹасти ԝан дәрәща тен, кʹидәре мәрʹа мерхаси лазьм ә. Ԝи чахи әм гәрәке итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн, нә кӧ хԝә. (Бьхунә 2 Тимотʹейо 1:7.) Ԝәрә әм шеԝьр кьн кӧ чаԝа малбәтеда у щьватеда мәрʹа мерхаси лазьм ә.

10. Чьрʹа Мәсиһийед щаһьлрʹа мерхаси лазьм ә?

¹⁰ Мәсиһийед щаһьлрʹа гәләк щар мерхаси лазьм ә сәва Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Әԝана дькарьн жь Сьлеман мерхасийе һин бьн у чʹәʹв бьдьнә ԝи, кӧ әԝи ча сафикьрьна рʹаст кьр ԝәки пʹарьстгәһе ава кә. Мәсиһийед щаһьл гәрәке пәй рʹебәрийа де-баве хԝә һәрʹьн, ле һәнә сафикьрьнед фәрз кʹижан кӧ әԝана хԝәха гәрәке бькьн (Мәтʹлк. 27:11). Мәсәлә, ԝанрʹа мерхаси лазьм ә сәва сафи кьн тʹәви кʹе һәвалтийе бькьн, чаԝа намусийеда хԝә хԝәй кьн, ча ԝәʹде хԝә рʹаст дәрбаз кьн, у бенә ньхӧмандьне. Бәле, мерхаси ԝанрʹа әʹсә лазьм ә сәва кӧ дьле Шәйтʹан ша нәкьн, кʹижан кӧ ԛәрфа Хԝәде дькә.

11, 12. а) Муса ча мерхасийеда мәсәла баш һиштийә? б) Чаԝа йед щаһьл дькарьн чʹәʹв бьдьнә мәсәла Муса?

 ¹¹ Сафикьрьна фәрз кӧ щаһьл гәрәке бькьн, әԝ ә кӧ кʹижан нета дайньн пешийа хԝә. Һьнә ԝәлатада йед щаһьл тенә һеланкьрьне кӧ нетед ӧса дайньн пешийа хԝә ԝәки хԝәндьна бьльнд бьстиньн у щийе башда бьхәбьтьн сәва пʹәре мәзьн бьстиньн. Һьнә ԝәлатада жи жь бо економика нәбаш, щаһьл дьфькьрьн кӧ йа лапә фәрз әԝ ә ԝәки бьхәбьтьн сәва әʹбура малбәта хԝә бькьн. Һәрге һун дәрәща ӧсада ньн, дина хԝә бьдьнә мәсәла Муса. Ԛиза Фьрәԝьн ԝи мәзьн кьр, у әԝ дькарьбу пәй наве хԝә кʹәта у дәԝләти буйа. Һьн жи бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә кӧ нәфәред ԝийи Мьсьри, ӧса жи дәрсдар у ширәткʹара, дьбәкә чьԛас ԝи ширәт дькьрьн сәва әԝ навдар бә! Ле Муса йәки мерхас бу у әԝи сафи кьр кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт кә. Әԝи дәԝләтийа Мьсьре һишт, чьмки бь мерхаси итʹбарийа хԝә Йаһоԝа ани (Ибрн. 11:24-26). Ләма жи Йаһоԝа ԝи гәләк кʹәрәм кьр, у бешьк ахьрийеда ԝе һе зедә ԝи кʹәрәм кә.

¹² Йаһоԝа ԝе ԝан щаһьла жи кʹәрәм кә, йед кӧ бь мерхаси нетед рʹӧһʹани датиньн пешийа хԝә у шьхӧле Пʹадшатийе әʹмьре хԝәда датиньн щийе пешьн. Йаһоԝа ԝе әʹсә али ԝан бькә сәва әԝана мьԛати малбәтед хԝә бьн. Ԛьрʹна йәкеда, Тимотʹейойе щаһьл нетед рʹӧһʹани дьда пешийа хԝә, у һун жи дькарьн ӧса бькьн. * (Бьхунә Филипи 2:19-22.)

13. Ча бь сайа мерхасийе хушкәке гьһиштә нетед хԝә?

¹³ Хушкәкә мә жь Алабамайе (Амәрика), гьли кьр кӧ жерʹа чьԛас мерхаси лазьм бу сәва нетед рʹӧһʹани дайнә пешийа хԝә. Әԝ дьбежә: «Чахе әз мәзьн дьбум, әз гәләк шәрмокә бум. Мьнрʹа һәла һе Ода Щьватеда жи чәтьн бу тʹәви мәрьва хәбәр дьм, илаһи чәтьн бу хьзмәт кьм у тʹәви мәрьвед нәнас хәбәр дьм». Әԝе хушке бь аликʹарийа де-баве хԝә у хушк-бьред щьватеда, нета хԝә ани сери у бу пешәнг. Әԝ гьли дькә: «Дьнйа Шәйтʹанда бона мәрьва нетед лапә баш әԝ ьн, кӧ хԝәндьна бьльнд бьстиньн, навдар бьн, гәләк пʹәрә ԛазанщ кьн, у һәбуке хԝәрʹа тʹоп кьн. Ле гәләк щар мәрьв нькарьн бьгьһижьнә ԝан нета, у ләма бәрхԝә дькʹәвьн у дьлтәнг дьбьн. Әз гәләк бәхтәԝар ьм кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьм у дьле мьн рʹьһʹәт ә кӧ әз шьхӧле ԝи тиньм сери».

14. Кʹижан дәрәщада де-баврʹа лазьм ә мерхас бьн?

¹⁴ Де-бавно ԝәрʹа жи лазьм ә мерхас бьн. Мәсәлә, мәзьне хәбата ԝә дькарә тʹьме ԝәрʹа бежә, ԝәки һе зедә бьхәбьтьн еваре у шәми ләʹда жи, ле ԝә әв ԝәʹдә хԝәрʹа кʹьфш кьрийә сәва ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте, хьзмәтийе, у щьвате. Һьнге ԝәрʹа мерхаси лазьм ә сәва нәкʹәвьн бәр байе ԝи у мәсәла баш бьһельн зарʹед хԝәрʹа. Йан жи дьбәкә һьнә де-бав щьватеда дьһельн, ԝәки зарʹед ԝан тьштед ӧса бькьн, кʹижан кӧ һун нахԝазьн зарʹед ԝә бькьн. Һьнге әв де-бав дьбәкә жь ԝә бьпьрсьн кӧ чьрʹа һун изьне надьн зарʹед хԝә ӧса бькьн. Гәло һуне мерхас бьн у бь мәʹрифәти ԝанрʹа мәʹнийе шьровәкьн?

15. Чаԝа Зәбур 37:25 у Ибрани 13:5, дьл дьдә де-бава?

¹⁵ Рʹасти жи мерхаси лазьм ә сәва али зарʹед хԝә бькьн, кӧ хьзмәтийеда нета дайньн пешийа хԝә у бьгьһижьнә ԝан нета. Бәʹса хәбәре, һьнә де-бав дьбәкә дьтьрсьн зарʹед хԝә һелан кьн кӧ бьбьнә пешәнг, йан хьзмәт кьн ԝан щийада кʹидәре һʹәԝщәти һәйә, йан Бәйтʹәледа, йан жи шьхӧле авакьрьнеда кʹар бькьн. Дьбәкә әԝана дьтьрсьн кӧ чахе әԝана кал-пир бьн, зарʹед ԝан ԝе нькарьбьн мьԛати ԝан бьн.  Ле де-бавед билан мерхас ьн у натьрсьн, чьмки дӧдьли ниньн кӧ Йаһоԝа хԝайе созед хԝә йә. (Бьхунә Зәбур 37:25; Ибрани 13:5.) Әԝ де-бавед мерхас, йед кӧ итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн, али зарʹед хԝә дькьн кӧ әԝана жи ӧса бькьн (1 Сам. 1:27, 28; 2 Тимтʹ. 3:14, 15).

16. Чаԝа һьнә де-бава али зарʹед хԝә кьрьнә кӧ нетед рʹӧһʹани дайньн пешийа хԝә, у әԝ йәк ԝанрʹа чь кʹар анийә?

¹⁶ Жьн у мерәк кӧ жь Амәрикайе нә, али зарʹед хԝә кьрьнә кӧ нетед рʹӧһʹани дайньн пешийа хԝә. Мер гьли дькә: «Пешийа кӧ зарʹед мә рʹе бьчуна у хәбәрдана, мә тʹьме ԝанрʹа гьли дькьр, кӧ әм чьԛас шабуне дьстиньн жь хьзмәтийа пешәнгти у жь щьвате. Ньһа ида нета ԝан жи әԝ ә. Чахе нетед зарʹа һәйә у әԝана дьгьһижьнә ԝан нета, әԝ йәк али ԝан дькә ԝәки нәкʹәвьнә тʹәлькед дьнйа Шәйтʹан у һе зедә дина хԝә бьдьн сәр хьзмәтийа Йаһоԝарʹа». Бьраки жи кʹижан баве дӧ зарʹа йә, ньвисийә: «Гәләк де-бав ԛәԝат у һәбука хԝә хәрщ дькьн сәва зарʹед ԝан щурʹә-щурʹә тьштада пешда һәрʹьн, мәсәлә спортеда, сәр һʹащәтед мусики һин бьн, йан жи хԝәндьна бьльнд бьстиньн. Ле әм чьԛас бәхтәԝар ьн кӧ чь дәсте мәва те, әм али зарʹед хԝә дькьн сәва әԝана Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн у бьбьнә достед ԝи. Әм гәләк ша нә кӧ мә кʹомәке да зарʹед хԝә у кӧ ньһа әм пе чʹәʹве хԝә дьвиньн ча әԝана гьһиштьнә нетед хԝәйә рʹӧһʹани». Дӧдьли нәбьн кӧ Хԝәде ԝе әʹсә ԝан де-бава кʹәрәм кә, йед кӧ али зарʹед хԝә дькьн, сәва рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн.

17. Мәсәла биньн кӧ чьда мерхаси лазьм ә щьватеда.

¹⁷ Щьватеда жи лазьм ә мерхас бьн. Бәʹса хәбәре, рʹуспийарʹа лазьм ә мерхаси ԝәʹде сафикьрьнед дәрһәԛа гӧнед гьран, йан жи чахе хушк-бьрарʹа нәхԝәшханеда аликʹарийа ләз лазьм ә. Һьнә рʹуспи дьчьнә кәле, сәва кӧ гьртийарʹа мьзгинийе гьли кьн. Ле хушкед азәп чь дькарьн бькьн? Гәләк мәщалед ԝан һәнә кӧ мерхасийе бьдьнә кʹьфше у һе зедә хьзмәт кьн, мәсәлә бьбьнә пешәнг, дәрбази ԝи щийи бьн  кʹидәре һʹәԝщәти һәйә, мьһала хԝәда шьхӧле авакьрьнеда аликʹарийе бьдьн, йан жи Мәкʹтәба Мьзгинванед Пʹадшатийе дәрбаз бьн. Һьнәк һәла һе дькарьн Мәкʹтәба Гиләд жи дәрбаз бьн.

18. Чаԝа хушкед әʹмьрда мәзьн дькарьн мерхасийе бьдьнә кʹьфше?

¹⁸ Хушкед әʹмьрда мәзьн щьватеда гәләк ԛимәт ьн. Әм ԝан хушкед дәлал гәләк һʹьз дькьн! Һьнәк дьбәкә ида нькарьн һаԛас хьзмәт кьн чьԛас ԝана бәре дькьр, ле йәкә әԝана жи дькарьн мерхасийе бьдьнә кʹьфше у шьхӧл пешда бьвьн. (Бьхунә Тито 2:3-5.) Мәсәлә, һәрге рʹуспи хушкәкә әʹмьрда мәзьнрʹа бежьн, кӧ хушкәкә щаһьл ширәт кә дәрһәԛа кʹьнщхԝәкьрьна ԝе, ԝе хушкерʹа мерхаси лазьм ә. Ле әԝ ԝе тʹӧ щар хушка щаһьл беһӧрмәт нәкә кӧ әԝ кʹьнщед ча хԝә дькә. Дәԝсе әԝе бь нәрми хушка щаһьл һелан кә, ԝәки әԝ бьфькьрә ча кʹьнщхԝәкьрьна ԝе сәр йед дьн дькарә һʹӧкӧм бә (1 Тимтʹ. 2:9, 10). Чахе хушка әʹмьрда мәзьн бь һʹьзкьрьне ширәте дьдә, әԝ йәк дькарә бәре баш бинә.

19. а) Чаԝа бьред ньхӧманди дькарьн мерхас бьн? б) Чаԝа Филипи 2:13 у 4:13 али бьра дькә кӧ мерхас бьн?

¹⁹ Бьред дьнрʹа жи лазьм ә мерхас бьн у бь хирәт шьхӧл бькьн. Бьред мерхас кʹижан кӧ һазьр ьн һе зедә щабдарийа һьлдьнә сәр хԝә, кʹәрәм ьн бона щьвате (1 Тимтʹ. 3:1). Ле һьнәк дьбәкә хԝә дьгьрьн у шьхӧл һьлнадьн дәсте хԝә. Дьбәкә бәре бьраки шаши дькьр у ньһа дьфькьрә кӧ һежа нинә сәва бьбә бәрдәстийе щьвате йан жи рʹуспи. Ле бьраки дьн дьбәкә дьтьрсә кӧ ԝе нькарьбә щабдарийа хԝә бинә сери. Һәрге тӧ ӧса дьфькьри, Йаһоԝа ԝе али тә бькә кӧ мерхас би. (Бьхунә Филипи 2:13; 4:13.) Бинә бира хԝә кӧ Муса жи дьфькьри ԝәки ԝе нькарьбә щабдарийа хԝә бинә сери (Дәркʹ. 3:11). Ле Йаһоԝа али ԝи кьр, у ԝәʹдә дәрбаз бу Муса бь мерхаси щабдарийа хԝә һʹәта хьлазийе ани сери. Ԝи щурʹәйи бьра жи дькарә мерхасийе бьстинә, һәрге бона аликʹарийе бь дьл у щан Хԝәдерʹа дӧа бькә у һәр рʹож Кʹьтеба Пироз бьхунә. Ӧса жи ԝе керһати бә һәрге әԝ бьфькьрә сәр сәрһатийед мәрьвед мерхас кӧ Кʹьтеба Пирозда тенә гьликьрьне. Һьн жи әԝ дькарә рʹуспийарʹа бежә кӧ ԝи һин кьн, у чахе щьватеда аликʹари лазьм ә кʹомәке бьдә. Әм һʹәму бьред ньхӧманди һелан дькьн кӧ мерхас бьн у щьватеда гәләк кʹар бькьн!

20, 21. а) Даԝьд ча Сьлеман ԛәԝи кьр? б) Чьда әм гәрәке дӧдьли нәбьн?

²⁰ Даԝьд Пʹадша ани бира Сьлеман кӧ Йаһоԝа ԝе тʹәви ԝи бә, һʹәта кӧ авакьрьна пʹарьстгәһе хьлаз бә (1 Дир. 28:20). Әв гьлийед баве ԝи һʹьш у дьле ԝида ман, у рʹаст ә әԝ щаһьл у нәщерʹьбанди бу, йәкә тʹӧ тьшти рʹе ԝи нәгьрт. Әԝи бь мерхасийа мәзьн әԝ шьхӧл дәстпекьр у пе аликʹарийа Йаһоԝа әв пʹарьстгәһа мәзьн у бәдәԝ хьлаз кьр нава 7 у нив салада.

²¹ Бәле, чаԝа Йаһоԝа али Сьлеман кьр, әԝ ԝе али мә жи бькә сәва әм мерхас бьн у шьхӧле хԝә биньн сери, һьн малбәтеда һьн жи щьватеда (Иша. 41:10, 13). Чахе әм бь мерхаси Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьн, әм дькарьн дӧдьли нәбьн кӧ әԝ ԝе мә һьн ньһа, һьн жи ахьрийеда кʹәрәм кә. Ләма жи мерхас бьн у шьхӧле Хԝәде пешда бьвьн!