1. Йаһоԝа чь щурʹәйи хԝә Мусарʹа әʹйан кьр у чьрʹа әԝ йәк фәрз ә бона мә?

ЩАРӘКЕ Хԝәде Мусарʹа наве Хԝәйи шәхси у һʹӧнӧред хԝә әʹйан кьр. Йаһоԝа дькарьбу пешийе бьгота кӧ әԝ чьԛас ԛәԝат ә йан жи ча билан ә, ле әԝи пешийе дәрһәԛа рʹәʹмти у дьлшәԝатийа хԝә гот. (Бьхунә Дәркʹәтьн 34:5-7.) Һьнге Муса дьхԝәст баԝәр буйа кӧ Хԝәде ԝе али ԝи бькә. Ләма Йаһоԝа пешийе бәʹса ԝан һʹӧнӧра кьр, у бь ве йәке да кʹьфше кӧ дьхԝазә али хьзмәткʹаред хԝә бькә (Дәркʹ. 33:13). Ле һун чахе дьфькьрьн сәр ԝан һʹӧнӧред Хԝәде, һун чь тʹәхмин дькьн? Ве готареда әме дина хԝә бьдьн сәр һʹӧнӧрәки Хԝәде, әԝ һәйә дьлшәԝати. Дьлшәԝати те һʹәсабе чахе кәсәк кӧл-дәрде мәрьве дьн дьвинә, дьле ԝи дьшәԝьтә у дьхԝазә али ԝи бькә.

2, 3. а) Чь дьдә кʹьфше кӧ нав мәрьвада дьлшәԝати һәйә? б) Чьрʹа лазьм ә әм дина хԝә бьдьне кӧ Кʹьтеба Пироз чь дьбежә дәрһәԛа дьлшәԝатийе?

² Йаһоԝа дьлшәԝат ә, ләма әԝ һʹӧнӧр бал мәрьва жи һәйә, чьмки бь сурәта ԝи һатьнә чекьрьне. Һәла һе мәрьвед кӧ Йаһоԝа нас накьн, гәләк щара әԝана жи дьлшәԝатийе дьдьнә кʹьфше у бона йед дьн хәм дькьн (Дәстп. 1:27). Кʹьтеба Пирозда гәләк сәрһатийед мәрьвед дьлшәԝат һәнә. Мәсәлә, биньн  бира хԝә дӧ жьнед ԛав кӧ бәр Сьлеман сәкьнибун у сәва зарʹе һәврʹа кʹәтьбунә дәʹԝе. Жь ԝана йәк дийа зарʹе бу. Сьлеман фәрман да, ԝәки зарʹе бькьнә дӧ кәра, сәва кӧ тедәрхә һәла кʹижан ә дийа зарʹе. Дьле ве жьньке шәԝьти, кʹижан кӧ рʹасти дийа зарʹе бу. Ләма әԝ ԛайил бу кӧ зарʹа ԝе бьдьнә жьнька дьн, тʹәне зарʹе нәкӧжьн (1 Пʹадш. 3:23-27). Йан жи биньн бира хԝә ԛиза Фьрәԝьн, йа кӧ Муса хьлаз кьр чахе әԝ зарʹа вьрни бу. Рʹаст ә әԝе фәʹм дькьр кӧ әԝ зарʹа Ибранийа бу у гәрәке ԝи сах нәһельн, ле «дьле ԝе сәр шәԝьти» у әԝе сафи кьр кӧ ԝи бькә зарʹа хԝә (Дәркʹ. 2:5, 6).

³ Чьрʹа әм гәрәке бьфькьрьн дәрһәԛа дьлшәԝатийе? Чьмки Кʹьтеба Пироз дьбежә әм гәрәке чʹәʹв бьдьнә Йаһоԝа (Әфәс. 5:1). Бәле, әм ӧса һатьнә чекьрьне кӧ әв һʹӧнӧр нав мәда һәйә, ле щара әм хԝәһʹьзийе дьдьнә кʹьфше, чьмки әм гӧнәкʹар ьн. Ләма жи мәрʹа щара нәһеса йә сафи кьн аликʹарийе бьдьнә мәрьва, йан бькʹәвьнә һʹәйра хԝә. Ле чь дькарә али ԝә бькә кӧ һе зедә бона мәрьва хәм бькьн? Йа пешьн, ԝәʹдә хԝәрʹа бьвиньн леколин бькьн кӧ Йаһоԝа ча дьлшәԝати нишан кьр у ӧса жи чаԝа мәрьвед дьн нишан кьрьн. Йа дӧда, бьфькьрьн кӧ һун ча дькарьн ве йәкеда чʹәʹв бьдьнә Хԝәде у әԝ йәк ԝе чь кʹаре ԝәрʹа бинә.

4. а) Чьрʹа Йаһоԝа мьлйакʹәтед хԝә шандә Содоме? б) Сәрһатийа малбәта Лут чь мә һин дькә?

⁴ Кʹьтеба Пирозда гәләк мәсәлә һәнә кӧ Йаһоԝа ча дьлшәԝати дайә кʹьфше. Мәсәлә, бьфькьрьн әԝи сәва Лут чь кьр гава әԝ жь хьрабийа бьнәлийед Содом у Гоморе «ащьз бьбу». Әԝ мәрьв ӧса хьраб у бенамус бун, кӧ Хԝәде сафи кьр ԛьрʹа ԝан бинә (2 Пәт. 2:7, 8). Хԝәде мьлйакʹәтед хԝә шанд сәва әʹмьре Лут хьлаз кә. Ԝана ԝи у малбәта ԝи ләз дьхьстьн, сәва жь ԝан шәһәред кӧ гәрәке кʹӧта буна, зу дәрен. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Лут кӧ ньгед хԝә пашда давит, ԝан [мьлйакʹәта] дәсте Лут, жьне, ԛизава гьртьн, бь рʹәʹма Хӧданә кӧ ль ԝан кьр, әԝ жь бажер дәрхьстьнә дәр у һьштьн» (Дәстп. 19:16). Әв сәрһати әшкәрә дькә, кӧ Йаһоԝа һʹаш жь чәтьнайед хьзмәткʹаред хԝә һәйә у али ԝан дькә (Иша. 63:7-9; Аԛуб 5:11; 2 Пәт. 2:9).

5. Хәбәра Хԝәде ча мә һин дькә кӧ чаԝа дьлшәԝат бьн?

⁵ Йаһоԝа хенщи кӧ хԝәха дьлшәԝатийе дьдә кʹьфше, әԝ ӧса жи щьмәʹта хԝә һин дькә кӧ әԝана жи дьлшәԝат бьн. Ԝәрә дәрһәԛа ԛанунәке шеԝьр кьн кӧ Хԝәде дабу Исраелийа. Ве ԛанунеда дьһатә готьне кӧ һәрге мәрьв тьштәки дәйни бьдә кәсәки, әԝ дькарә кʹьнща дәйндаре хԝә һьлдә чаԝа бьһе, демәк ча избаткьрьн, кӧ дәйне хԝә пашда бьстинә. (Бьхунә Дәркʹәтьн 22:26, 27.) Мәрьве берʹәʹм дьбәкә нә жи бьхԝәста кʹьнща ԝи кәси пашда вәгәрʹинә у дәйндар ԝе бе кʹьнщ у бе сьтʹар рʹаза. Ле Йаһоԝа щьмәʹта хԝә һин кьр кӧ дьлсар нибьн. Йаһоԝа дьхԝәст щьмәʹта ԝи дьлшәԝат бә. Ле гәло принсипа ве ԛануне мә чь һин дькә? Әм гәрәке тʹӧ щар пьшт гӧһе хԝәва нәвежьн чахе дьвиньн хушк йан бьрак чәтьнайеда нә. У һәрге әм дькарьн али ԝи бькьн, әм гәрәке дәсте хԝә дьрежи ԝи кьн у дәрде ԝи сьвьк кьн (Колс. 3:12; Аԛуб 2:15, 16; бьхунә 1 Йуһʹәнна 3:17.)

6. Әм чь һин дьбьн жь дьлшәԝатийа Йаһоԝа һьндава Исраелийа?

⁶ Йаһоԝа һәла һе һьнге жи гӧне хԝә щьмәʹта Исраели дьани, чахе әԝана гӧнә дькьрьн. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Йаһоԝа Хԝәдейе кал-баве ԝан бь сайа ԛасьдед хԝә пешда диса у диса  әʹлами ԝан дькьр, чьмки һʹәйфа хԝә щьмәʹта хԝә у щиԝаре хԝә дьани» (2 Дир. 36:15, ДТʹ). Әм жи гәрәке һьндава ԝан мәрьвед кӧ һе Йаһоԝа нас накьн, дьлшәԝат бьн, чьмки дьбәкә әԝана жи бенә сәр рʹийа рʹаст у бьбьнә достед ԝи. Йаһоԝа нахԝазә кӧ ԝәʹде диԝана ԝи кӧ ԝе бе, кәсәк бьмьрә (2 Пәт. 3:9). Ләма жи һʹәта Хԝәде ԛьрʹа хьраба нәанийә, ԝәрә бәрдәԝам кьн әʹламәтийа ԝи бәла кьн, чьмки әԝ жь рʹәʹма дьле хԝә дьхԝазә мәрьв пебьһʹәсьн.

7, 8. Чьрʹа малбәтәке баԝәр кьр, кӧ Йаһоԝа һьндава ԝанда дьлшәԝати да кʹьфше?

⁷ Иро гәләк хьзмәткʹаред Хԝәде дитьнә кӧ Хԝәде чьԛас дьлшәԝати да кʹьфше һьндава ԝанда. Дина хԝә бьдьне кӧ чь ԛәԝьми тʹәви малбәтәке. Ве малбәтеда гәдәки 12 сали бу, кʹижани әме нав кьн Милан. Дь салед 1990-да, шәрʹе мьләтийе бу ортʹа мәрьвед бь чʹәрме сьпи у рʹәш. Милан тʹәви де-баве хԝә у бьре хԝәйи бьчʹук, у ӧса жи гәләк хушк-бьред дьн, жь Боснйайе һʹәта Сербйайе пе отобусе дьчунә щьвата мәзьн. Сәр ԝе щьвате де-баве Милан гәрәке бьһатана ньхӧмандьне. Чахе әԝана бәр синоре ԝәлат бун, әскәра әв малбәт жь отобусе дәрхьстьн, чьмки әԝана жь мьләтәки дьн бун. Ле хушк-бьред дьнрʹа изьн дан кӧ рʹийа хԝә бәрдәԝам кьн. Дӧ рʹожа әԝ малбәт гьрти бу у паше офисер дәрһәԛа ԝан жь сәроке хԝә пьрси кӧ чь бькә. Әв малбәт һәма ԝедәре бу у ԝана гьшка бьһист щаба ԝи сәроки кӧ гот: «Ԝана бьвә гӧлә кә!».

⁸ Һʹәта офисера һәврʹа хәбәр дьдан, дӧ меред нәнас незики ве малбәте бун. Ԝана бь дәнге ньмьз ԝанрʹа гот кӧ әԝана жи Шәʹдед Йаһоԝа нә у кӧ бьред отобуседа ԝанрʹа гьли кьрьнә кӧ тʹәви ве малбәте чь ԛәԝьмийә. Әв дӧ бьра готьнә Милан у бьре ԝи, кӧ бькʹәвьнә авта ԝан сәва синор дәрбаз бьн, чьмки документед зарʹа нәдьньһерʹин. Ле де-баврʹа готьн кӧ һʹәрьн алийе дьни синор у ль ԝедәре ԝе рʹасти һәв бен. Милан ӧса тьрсийа кӧ ньзаньбу бьгьри йан бькʹәнә. Ле де-бав готьнә ԝи: «Тә тʹьре әԝ әскәр ԝе мә бәрʹдьн?» Чахе әԝана дьчун, һәма бәр әскәрарʹа дәрбаз бун, ле әскәра те бежи әԝана нәдитьн. Де-бав у зарʹ алийе дьни синор рʹасти һәв һатьн. Әԝана гьһиштьнә щьвата мәзьн у баԝәр бун кӧ Йаһоԝа щаба дӧа-дьрозге ԝан да у али ԝан кьр. Жь Кʹьтеба Пироз әм заньн кӧ Йаһоԝа нә һәртʹьм ԝи щурʹәйи хьзмәткʹаред хԝә хԝәй кьрийә (Кʹар. Шанд. 7:58-60). Йәкә Милан дьбежә кӧ ве дәме әԝи чь тʹәхмин дькьр. Әԝи гот: «Те бежи мьлйакʹәт чʹәʹве ван әскәра кор кьрьн у Йаһоԝа мә хьлаз кьр» (Зәб. 97:10).

9. Иса ча дьньһерʹи сәр һʹале щьмәʹте? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.)

⁹ Иса жи дьлшәԝатийеда мәсәләкә гәләк баш мәрʹа һишт. Дьле Иса дьшәԝьти сәр әʹлаләте кӧ рʹасти ԝи һат, чьмки «әԝана мина пәзе бе шьван, бәрʹәдайи у бәлабуйи бун». Ле әԝи бона ԝан чь кьр? Әԝи «дәстпекьр гәләк тьшт әԝ һин кьрьн». (Мәт. 9:36; бьхунә Марԛос 6:34.) Ле Ферьси мина Иса нибун, әԝана һьндава мәрьва дьлсар бун, у тʹалаша ԝан жи нибу кӧ али ԝан бькьн (Мәт. 12:9-14; 23:4; Йуһʹн. 7:49). Ле һун дьхԝазьн мина Иса али ԝан мәрьва бькьн, йед кӧ рʹӧһʹанида бьрчи нә?

10, 11. Гәло рʹаст ә тʹьме дьлшәԝатийе бьдьнә кʹьфше? Шьровәкьн.

¹⁰ Ле әв найе һʹәсабе, ԝәки әм һәр дәрәщада гәрәке дьлшәԝат бьн. Чаԝа мә жь сәрһатийед Кʹьтеба Пироз дит, Хԝәде занә чьчах нәлазьм ә дьлшәԝатийе бьдә кʹьфше. Мәсәлә, Шаԝул Пʹадша гӧне хԝә Агаг ани, демәк дьжмьне щьмәʹта Хԝәде, у ӧса жи һʹәйфа хԝә һʹәйԝанед баш ани. Йанчь дьле ԝи сәр ԝан шәԝьти, ле бь рʹасти әԝи тʹәмийа Хԝәде нәани  сери. Ләма ахьрийеда Йаһоԝа пʹадшати жь Шаԝул станд (1 Сам. 15:3, 9, 15). Йаһоԝа Һʹакьме һәԛ ә. Әԝ дькарә дьле мәрьва бьхунә, у әԝ занә кʹәнге нәрʹаст ә дьлшәԝатийе бьдә кʹьфше (Лур. Йерәм. 2:17; Һәзԛл. 5:11). Зутьрәке Йаһоԝа ԝе диԝана ԝан мәрьва бькә, йед кӧ нахԝазьн гӧрʹа ԝи бькьн (2 Тʹеслн. 1:6-10). Һьнге дьле Хԝәде ԝе нәшәԝьтә сәр мәрьвед хьраб у зӧлм. Әԝ ԝе ԝана кʹӧта кә, чьмки гӧне хԝә мәрьвед рʹаст бинә, кʹижана ԝе хьлаз кә.

¹¹ Бәле, изьна мә тʹӧнә мәрьва сущдар кьн кӧ әԝана һежайи жийине нә йан на. Дәԝсе, әм гәрәке һәр тьшти бькьн сәва ньһа али ԝан бькьн. Ле чаԝа әм дькарьн һьндава ԝанда дьлшәԝат бьн? Ԝәрә чәнд ширәта шеԝьр кьн кӧ ча әԝе йәке бькьн.

12. Чаԝа һун дькарьн дьлшәԝатийе бьдьнә кʹьфше һьндава мәрьва?

¹² Аликʹарийе бьдьн жийина һәррʹожида. Һәрге әм дьхԝазьн чʹәʹв бьдьнә Иса, әм гәрәке һьндава хушк-бьред хԝә у мәрьвед дьнда дьлшәԝат бьн (Йуһʹн. 13:34, 35; 1 Пәт. 3:8). Хәбәра дьлшәԝати ӧса жи те һʹәсабе «тʹәвайи дәрд бькʹьшиньн». Мәрьве дьлшәԝат дьхԝазә еша мәрьвед дьн сьвьк кә, бь ве йәке кӧ ԝәʹде чәтьнайа аликʹарийе бьде. Ләма жи тʹьме бьфькьрьн кӧ һун чьда дькарьн аликʹарийе бьдьнә мәрьва. Бәʹса хәбәре, дәԝса ԝан һәрʹьн дькʹане йан жи щики кӧ ԝанрʹа лазьм ә, йан жи малда шьхӧләки бькьн (Мәт. 7:12).

13. Щьмәʹта Хԝәде ԝәʹде хәзәба ча хԝә дьдә кʹьфше?

¹³ Аликʹарийе бьдьн ԝәʹде хәзәбед тʹәбийәте. Чахе әм дьвиньн кӧ мәрьв жь бо хәзәба зийане дьстиньн, дьле мә дьшәԝьтә. Щьмәʹта Йаһоԝа әʹйан ә бь ве йәке кӧ ԝәʹде ӧсада тʹьме дьчьнә һәԝара ԝан, йед кӧ зийан стандьнә (1 Пәт. 2:17). Хушкәкә мә Жапони ль ԝи щийи дьжит, кʹидәре кӧ сала 2011-да әʹрдһәж у тсунами ԛәԝьми. Әви щийи зийанәкә мәзьн станд. Әԝ хушк дьбежә кӧ әԝ «гәләк ԛәԝи бу у дьлгәрм бу», чахе дьдит ча хушк-бьра жь Жапонйайе у ԝәлатед дор бәр, бь рʹәзәдьли аликʹари дьдан кӧ мал у Одед Щьвата тʹәзә кьн. Әԝе ньвиси: «Әве ԛәԝьмандьне әз дамә  фәʹмкьрьне кӧ Йаһоԝа мә һʹьз дькә, у хушк-бьра чьԛас бона һәвдӧ хәм дькьн. Гәләк хушк-бьра нав тʹәмамийа дьнйайе бона мә дӧа дькьн».

14. Ча һун дькарьн аликʹарийе бьдьнә нәхԝәша у кал-пира?

¹⁴ Аликʹарийе бьдьнә нәхԝәша у йед әʹмьрда мәзьн. Чахе әм дьвиньн кӧ мәрьв чьԛас дьчәрчьрьн жь бо нәхԝәшийа йан жи жь бо кал-пирбуне, гӧне мә ԝана те у әм дьхԝазьн али ԝан бькьн. Бәле, әм гәләк һивийа ԝи ԝәʹдәйи нә, чахе нәхԝәши у кал-пирбун ида тʹӧнә бьн, у әм дӧа дькьн ԝәки Пʹадшатийа Хԝәде бе. Ле һʹәта әԝ ԝәʹдә бе, әм дьхԝазьн чьԛас дәсте мә те аликʹарийе бьдьнә ԝан, йед кӧ һʹәԝщә нә. Дина хԝә бьдьн ԛәԝьмандьнәке кӧ авторәк ньвисийә. Дийа ԝийә әʹмьрда мәзьн, бь нәхԝәшийа Алтсгеймере нәхԝәш бу. Щарәке, әԝе перʹа нәгиһандьбу һәрʹә дәставе у кʹьнщед хԝә кьрьбу ԛьреж. Чахе әԝе дьхԝәст хԝә тʹәмьз кә, зәнгьле дәри хьстьн. Әԝ Шәʹдед Йаһоԝа бун, йед кӧ тʹьме дьһатьнә щәм ве жьньке. Хушка жь ԝе пьрсин һәла тьштәкида аликʹари жерʹа лазьм ә. Жьньке ԝанрʹа гот: «Мьнрʹа шәрм ә бежьм, ле әре». Әван дӧ хушка али ԝе кьрьн кӧ хԝә тʹәмьз кә. Паше, ԝана жерʹа чай чекьрьн у тʹәви ԝе хәбәр дьдан. Кӧрʹе жьньке гәләк рʹази бу. Әԝи ньвиси: «Әʹфәрьм ԝан Шәʹдед Йаһоԝарʹа. Әԝана чь һин дькьн, хут ӧса жи дьжин». Ле дьлшәԝати ԝә һелан дькә кӧ чьԛас дькарьн аликʹарийе бьдьнә кал-пира у нәхԝәша? (Фили. 2:3, 4).

15. Хьзмәтийеда әм ча аликʹарийе дьдьнә мәрьва?

¹⁵ Аликʹарийе бьдьнә мәрьва алийе рʹӧһʹанида. Чахе әм кӧл-дәрдед мәрьва дьвиньн, әм һелан дьбьн кӧ рʹӧһʹанида али ԝан бькьн. Аликʹарийа лапә мәзьн бона ԝан ԝе әԝ бә, һәрге әм ԝанрʹа дәрһәԛа Хԝәде у кʹәрәмед Пʹадшатийа ԝи гьли кьн. Хенщи ве йәке аликʹарик жи әԝ ә, чахе ԝана һин дькьн кӧ чьԛас аԛьлайи йә пе принсипед Хԝәде бьжин (Иша. 48:17, 18). Бәле, чахе әм хьзмәт дькьн, әм Йаһоԝа һӧрмәт дькьн у дьлшәԝатийе һьндава мәрьва нишан дькьн. Ле һун дькарьн һе зедә хирәт бьн хьзмәтийеда? (1 Тимтʹ. 2:3, 4).

16. Дьлшәԝати чаԝа мәрьварʹа кʹаре тинә?

¹⁶ Експертед психоложийе дьбежьн, кӧ чахе мәрьв дьлшәԝатийе дьдә кʹьфше, сьһʹәт-ԛәԝата ԝи һе баш дьбә у һәләԛәтийа ԝи тʹәви мәрьва һе баш ә. Бәле, чахе һун бәр дьле мәрьвада тен, һун һе бәхтәԝар дьбьн, шабуна ԝә зедә дьбә, тʹәнебуне тʹәхмин накьн у һе кем фькьред нәбаш тенә һʹьше ԝә. Бәле, дьлшәԝати ԝе кʹаре ԝәрʹа бинә (Әфәс. 4:31, 32). Мәсиһийед кӧ бона һалхԝәшийа мәрьвед дьн хәм дькьн у аликʹарийе дьдьн, баԝәр ьн кӧ әԝана ль гора принсипед Хԝәде әве йәке дькьн у исафа ԝан жи тʹәмьз ә. Һәрге әм дьлшәԝат ьн, әме бьбьн де-баве баш, мер йан жьна баш, у һәвале баш. Хенщи ве йәке, чахе мәрьв дьлшәԝат ә, гава жерʹа аликʹари лазьм ә, йед дьн жи али ԝи дькьн. (Бьхунә Мәтта 5:7; Луԛа 6:38.)

17. Чьрʹа һун гәрәке дьлшәԝат бьн?

¹⁷ Бәле, дьлшәԝати мәрʹа кʹаре тинә, ле әԝ гәрәке мәʹнийа сәрәкә нибә ԝәки дьлшәԝат бьн. Мәʹни кӧ чьрʹа әм гәрәке дьлшәԝат бьн, әԝ ә кӧ чʹәʹв бьдьнә Йаһоԝа Хԝәде у ԝи һӧрмәт кьн, йе кӧ Канийа һʹьзкьрьне у дьлшәԝатийе йә (Мәтʹлк. 14:31). Әԝ бона мә мәсәла лапә баш ә. Ләма жи ԝәрә әм һәр тьшти бькьн сәва дьлшәԝатийеда чʹәʹв бьдьнә ԝи, хушк-бьра һʹьз бькьн, у һьндава мәрьва һʹәйф бьн (Галт. 6:10; 1 Йуһʹн. 4:16).