Һʹәму жьн-мер кӧ Мәсиһи нә, гәрәке рʹьнд пебьһʹәсьн кӧ әԝ һащәт (бь инглизи «IUD», intrautеrinе dеvicе) чь дькә. Хенщи ве йәке, әԝана гәрәке принсипед Кʹьтеба Пироз һьлдьн һʹәсаб. Паши ве йәке әԝана гәрәке сафикьрьна ӧса бькьн, сәва кӧ исафа ԝан бәр Хԝәде тʹәмьз бьминә.

Йаһоԝа тʹәми да Адәм у Һеԝайе, (у паши Селаве жи да Нӧһ у малбәта ԝи): «Шин бьн у ль һәв зедә бьн» (Дәстп. 1:28; 9:1). Кʹьтеба Пироз набежә кӧ Мәсиһи гәрәке әԝе тʹәмийе биньн сери. Ләма жи, жьн-мер гәрәке сафи кьн кӧ бьдьнә хәбате ԝан һащәта йан жи дәрмана кʹижан кӧ наһельн жьн гьран дәре, йан на, у ӧса жи сафи кьн кӧ кʹәнге әԝана дьхԝазьн зарʹ ԝанрʹа бьбьн. Гәло кʹижан тьшта жьн-мер гәрәке һьлдьнә һʹәсаб?

Дәрһәԛа һәр методәки кӧ наһельн жьн гьран дәре, Мәсиһи сафикьрьна хԝә гәрәке ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз бькә. Ләма жи Мәсиһи тʹӧ щар бона ԝе йәке кӧ зарʹ ԝанарʹа нәбьн, зарʹе бәрхԝә накьн. Һәрге кәсәк зарʹе нахԝазә у зарʹе бәрхԝә дькә, әԝ мьԛабьли Кʹьтеба Пироз ве йәке дькә, чьмки ԛәдьре жийине нагьрә. Һәрге кәсәк зарʹе бәрхԝә дькә, әԝ гьранбуне дьдә сәкьнандьне, демәк әве жийине дьдә сәкьнандьне кӧ ахьрийеда ԝе бьбә зарʹ (Дәркʹ. 20:13; 21:22, 23; Зәб. 139:16; Йерәм. 1:5). Ле әм чь дькарьн бежьн дәрһәԛа һащәта спирали?

Дәрһәԛа ԝе йәке «Бьрща Ԛәрәԝьлийеда» йа 15 Гӧлане йа сала 1979 (рʹупʹелед 30-31) готареда һатийә готьне. Һащәте спирали кӧ һьнге бәлабуйи бу, жь пластике чекьри бу, кʹижан кӧ дькьрьнә малзарʹокеда сәва  жьн гьран дәрнәйе. Ве готареда һатә шьровәкьрьне, кӧ әԝ һащәта спирали чь функсийайе дькә. Гәләк зандара готьн, кӧ әԝе һащәте нәдьһишт ԝәки тʹохьме мер бьгьһижә һекед жьне у бәргьртьн бьԛәԝьмә. Һәрге бәргьртьн нәдьԛәԝьми, жийина тʹәзә дәстпенәдьбу.

Ле һәйә избаткьрьн кӧ рʹаст ә һащәта спирали дьһатә данине, йәкә щара бәргьртьн дькарьбу бьԛәԝьмийа. Һека бәргьрти жь малзарʹоке дәр мәзьн дьбу, йан жи бәрбь малзарʹоке дьчу. Һәрге әԝ дьгьһиштә малзарʹоке, әве һащәта спирали нәдьһишт кӧ әԝ ԝедәре шин бә. Әԝ мина зарʹбәркьрьне бу. Ԝе готареда һатийә готьне: «Мәсиһийе һʹәлал, кʹижан кӧ дьфькьрә изьнә һащәта спирали бьдә хәбате йан на, гәрәке кʹур пебьһʹәсә һʹәму информасийа у һьлдә һʹәсаб ньһерʹандьна Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа пирозбуна жийине» (Зәб. 36:9).

Ле паши сала 1979 чахе әв готар һатә ньвисандьне, медисина у зандари гәләк пешда чу.

Иро диса дӧ щурʹә һащәтед спирали һәнә. Йа пешийе жь сала 1988 Амәрикайеда дәстпекьрьн бьдьнә хәбате, кʹижан кӧ жь тʹунщ ә. Йа дӧда, сала 2001 һатә дәрхьстьне, кʹижан кӧ бь һормон ә. Гәло әԝ дӧ һащәт чь функсийайе дькьн?

Йе Тʹунщ: Ча мә жоре гот, һащәта спирали рʹийа тʹохьме мер дьгьрә, ԝәки нәгьһижә һека жьн. Хенщи ве йәке, әв спирала бь тʹунщ бона тʹохьме мер ча жәʹр ә, демәк әԝ кʹӧта дькә. * Әԝ спирал ӧса жи малзарʹокеда һьнә гӧһастьна дькә.

Бь Һормон: Һәйә һащәта спирали кʹидәреда әԝ һормон һәйә, кʹижан кӧ нава ԝан дәрманада нә, йед кӧ наһельн жьн гьран дәре. Әԝ һащәт һормон дькә мала зарʹоке. Бал һьнә жьна әԝ һащәт наһелә һек жь һекданке дәре. Ләма һәрге һек дәрнайе, әԝ нькарә бәрбьгьрә. Әԝ һащәт ӧса жи рʹийа бәрбь малзарʹоке тәнг дькә. * Ӧса жи әԝ рʹе дьгьрә ԝәки тʹохьме мер жь дәве малзарʹоке нәгьһижә малзарʹоке.

Чаԝа мә ида гот, әԝ һәрдӧ һащәтед спирали нава малзарʹокеда гӧһастьна дькьн. Ле чь дьԛәԝьмә һәрге тʹохьме мер у һека жьне дьгьһижьнә һәв у һек шин дьбә? Әԝ һек дькарә бькʹәвә малзарʹоке, ле теда шин нәбә чьмки спирал наһелә. Ве дәрәщеда гьранбун дькарә бе сәкьнандьне. Ле зандар дьбежьн ԝәки әԝ йәк һʹәзара щарәке дьԛәԝьмә кӧ һек бькʹәвә малзарʹоке у әԝ ӧса жи дькарә бьԛәԝьмә чахе дәрмана дьхԝьн сәва гьран дәрнәйен.

Ле тʹӧ кәс сәд сәләфи нькарә бежә ԝәки әԝ һәрдӧ спирал тʹӧ щар наһельн кӧ һек тʹәви тʹохьме мер бәрбьгьрә. Ле леколинкьрьна зандара дьдә кʹьфше кӧ функсийед ԝан спирала кӧ мә жоре шеԝьр кьр, ӧса дькьн ԝәки һек шин нәбә, ләма жи һʹәзара щарәке жьн гьран дәрте.

Жьн-мере кӧ Мәсиһи нә дькарьн тʹәви һʹәкиме щерʹьбанди шеԝьр кьн дәрһәԛа хәбьтандьна һащәта спирали. Һʹәким дькарә ԝәрʹа бежә кӧ кʹижан һащәт ԝәлате ԝәда дәстдькʹәвә, у ӧса жи чь кʹар ә у чь хьраб ә һәрге әԝе һащәте бьдьнә хәбате (Рʹом. 14:12; Галт. 6:4, 5). Әԝе сафикьрьне гәрәке һәр кәс шәхси бона хԝә бькә. Нета ԝан гәрәке әԝ бә, ԝәки Хԝәде хԝәш бен у исафа ԝан бәр ԝи тʹәмьз бьминә (Бәрамбәр кьн 1 Тимотʹейо 1:18, 19; 2 Тимотʹейо 1:3).