1-3. а) Әм гәрәке чаԝа бьн һьндава рʹастийа Кʹьтеба Пироз? Мәсәле биньн. (Бьньһерʹьн шьклед әʹԝльн.) б) Кʹижан пьрса әме ԝе готареда шеԝьр кьн?

ИРО чахе мәрьв дькʹанеда тьштәки дькʹьрʹьн, бе проблем дькарьн пашда вәгәрʹиньн. Ль гора һʹәсаба, һьнә ԝәлатада мәрьв тьштед кӧ дькʹьрьн, ԝәкә 9 сәләф пашда вәдьгәрʹиньн. Ле һе зәʹф мәрьв вәдьгәрʹиньн ԝан тьшта, кʹижан кӧ пе интернете дькʹьрʹьн. Һьнәк тьшта пашда вәдьгәрʹиньн, чьмки ԝана тʹьре кӧ әԝ тьшт ԝе щурʹәки майин буйа, йан жи хьраб ә, йан жи чьмки әԝана бәгәм накьн. Ләма әԝана ԝан тьшта тʹәви тьштәки дьн дьгӧһезьн, йан жи дәʹԝа дькьн, ԝәки пʹәре хԝә пашда һьлдьн.

² Ле фәʹмдари йә тʹӧ кәс жь мә нахԝазә рʹастийа кӧ әм пеһʹәсийанә, пашда вәгәрʹиньн йан жи бьфьрошьн. (Бьхунә Мәтʹәлок 23:23; 1 Тимтʹ. 2:4). Чаԝа мә готара пешийа веда шеԝьр кьр, әм рʹастийе ԛазанщ дькьн бь ве йәке кӧ ԝәʹде хԝә хәрщ дькьн, сәва һе зедә пебьһʹәсьн. Хенщи ве йәке, сәва рʹастийе бькʹьрʹьн дьбәкә әм тʹәрька дәԝләтибуне дьдьн, һәләԛәтийа хԝә тʹәви мәрьва, ньһерʹандьн у рʹабун-рʹуньштьна хԝә дьгӧһезьн, йан жи тʹәрька әʹдәт у шьхӧлед ӧса  дькьн, кʹижан кӧ Хԝәде хԝәш найен. Ле әм дӧдьли ниньн ԝәки мә чь жи бона рʹастийе ӧнда кьрийә, нә жи бәрамбәри ԝан кʹәрәма дьбә, кӧ әм дьстиньн чахе рʹастийе ԛазанщ дькьн.

³ Иса мәсәлә ани дәрһәԛа мәрьвәки базьрган, кʹижан кӧ дӧрʹед рʹьнд дьгәрʹийа. Әԝи мәрьви щарәке дӧрʹәки гәләк ԛимәт дит, дәрберʹа һʹәму һәбука хԝә фьрот у әԝ дӧрʹ кʹьрʹи. Иса әԝ мәсәлә ани сәва бьдә кʹьфше, кӧ рʹастийа Пʹадшатийа Хԝәде гәрәке чьԛас ԛимәт бә бона ԝан, йед кӧ әԝ рʹасти дитьнә (Мәт. 13:45, 46). Бәле, әм жи чахе рʹастийа дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде у диса рʹастийед дьнә ԛимәт пеһʹәсийан, мә ӧса ԛимәт кьр, кӧ әм һазьр бун тʹәрка һәр тьшти бьдьн, тʹәне сәва рʹастийе ԛазанщ кьн. Әм гәрәке тʹьме әԝе рʹастийе ԛимәт кьн у мьԛати хԝә бьн, ԝәки тʹӧ щар нәфьрошьн. Йазьх, ле һьнә хьзмәткʹаред Хԝәде нәшекьрандьн у һәла һе жи пьшта хԝә данә рʹастийе. Бьра әԝ йәк тʹӧ щар тʹәви мә нәԛәԝьмә! Бона ԝе йәке әм гәрәке бь дьл у щан рʹастийе ԛимәт кьн у рʹастийеда һәрʹьн. (Бьхунә 3 Йуһʹәнна 2-4.) Рʹастийеда һәрʹьн әԝ те һʹәсабе кӧ әм гәрәке әве рʹастийе дайньн сәр щийе пешьн у анәгори ԝе йәке бьжин. Ԝәрә әм ве готареда әван се пьрса шеԝьр кьн: «Һьнәк чьрʹа у ча рʹастийе дьфьрошьн? Әм ча дькарьн әве шашийе нәкьн? У ча бәрдәԝам кьн рʹастийеда бьжин?».

4. Ԛьрʹна йәкеда чьрʹа һьнәка рʹасти фьротьн?

⁴ Ԛьрʹна йәкеда һьнә мәрьвед кӧ һинкьрьнед Иса ԛәбул кьрьн, паше ида рʹастийеда нәдьчун у рʹасти фьротьн. Мәсәлә, чахе щарәке Иса бь кʹәрәмәт әʹлаләтәкә мәзьн тʹер кьр, әԝ әʹлаләт паше пәй ԝи чу һʹәта алийе дьнә йа Бәʹра Щәлиле. Ԝедәре Иса тьштәки ӧса гот, кӧ әԝана мәтʹал ман. Әԝи гот: «Һʹәта кӧ һун бәдәна Кӧрʹе Инсан нәхԝьн у хуна ԝи вәнәхԝьн, жийине нава ԝәда тʹӧнәбә». Ԝана дәԝса кӧ жь Иса бьпьрсийана, кӧ бь ԝан гьлийа әԝи чь дьхԝәст бьгота, әԝана жь бо гьлийед ԝи лькʹӧмин у готьн: «Әв чь хәбәрнә гьран ьн! Кʹи дькарә гӧһдарийа готьнед ԝи бькә?». Ахьрийеда, «шагьртед ԝи гәләк пашда чун у иди тʹәви ԝи нәдьгәрʹийан» (Йуһʹн. 6:53-66).

5, 6. а) Ԝан пашԝәхтийада чьрʹа һьнәка пьшта хԝә данә рʹастийе? б) Ча мәрьв дькарә һеди-һеди рʹастийе бьһелә?

⁵ Сәд һʹәйф иро һьнә мәрьва пьшта хԝә данә рʹастийе. Һьнәк лькʹӧмин чахе фәʹмкьрьна һьнә рʹезед Кʹьтеба Пироз һатьнә гӧһастьне, йан жи хәйдин жь бьраки навдар, сәва гьли йан кьре ԝи. Ле һьнәк жи хәйдин, чьмки ԝанрʹа ширәт сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз һатә дайине, йан жи әԝана жь рʹастийе чун, чьмки щьватеда ортʹа ԝан у кәсәкида дәʹԝ-доз пешда һат. Һьнәка жи алийе рʹабәра гьртьн, йан жи пьшта ԝан гьртьн йед кӧ мьԛабьли рʹастийе нә. Ахьрийа ве йәке әԝ бу, кӧ һьнәка жь ԝан, һʹәмде хԝә пьшта хԝә данә Йаһоԝа у щьвате (Ибрн. 3:12-14). Ле ԝе чьԛас баш буйа, һәрге ԝана мина Пәтрус баԝәрийа хԝә хԝәй кьрана у итʹбарийа хԝә Иса бьанйана. Чахе Иса шандийа пьрси кӧ һәла әԝана дьхԝазьн мина ԝан мәрьва ԝи бьһельн, Пәтрус щаба ԝи да у гот: «Хӧдан, әме һәрʹьнә щәм кʹе? Готьнед жийина һʹәта-һʹәтайе щәм тә нә» (Йуһʹн. 6:67-69).

⁶ Һьнәк жи һеди-һеди жь рʹастийе чун у һаш жь хԝә жи тʹӧнәбун кӧ әԝ йәк ча ԛәԝьми. Әԝ мәрьве кӧ ӧса жь рʹастийе дур дькʹәвә, мина ԝе ԛәйьке йә, кӧ  һеди-һеди жь бәр дәве чʹем дур дькʹәвә. Кʹьтеба Пироз әԝе дуркʹәтьне, нав дькә ча хальфандьн (Ибрн. 2:1). Мәрьве кӧ һеди-һеди жь рʹастийе дур дькʹәвә, әԝе йәке һʹәмде хԝә накә, ле йәкә әԝ мәрьв һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа сьст дькә у ахьрийеда дькарә ӧнда кә жи. Ле ча әм дькарьн хԝә хԝәй кьн, сәва әԝ йәк тʹәви мә нәԛәԝьмә?

7. Кʹижан гава пешьн ԝе али мә бькә рʹастийе нәфьрошьн?

⁷ Сәва рʹастийеда һәрʹьн, әм гәрәке һʹәму готьнед Йаһоԝа ԛәбул кьн у һәр тьштида гӧрʹа ԝи бькьн. Әʹмьре мәда рʹасти гәрәке сәр щийе пешьн бә у әм гәрәке анәгори принсипед Кʹьтеба Пироз бьжин. Даԝьд пʹадша дӧада Йаһоԝарʹа соз да: «Әз рʹастийа Тәда һәрʹьм» (Зәб. 86:11). Даԝьд дьле хԝәда сафи кьр тʹьме рʹийа рʹастийеда һәрʹә, әм жи гәрәке ԝе йәкеда чʹәʹв бьдьнә ԝи. Һәрге әм ӧса нәкьн, әме дәстпекьн бьфькьрьн дәрһәԛа ԝан тьшта, кʹижан мә бона рʹастийе тʹәрькандийә у дьбәкә жи бьхԝазьн ԝан тьшта пашда вәгәрʹиньн. Дәԝса ԝе йәке әм гәрәке бь тʹәмами хԝә ль рʹастийе бьгьрьн. Әм ӧса жи гәрәке фәʹм кьн, кӧ әм нькарьн тʹәне һьнә рʹастийа ԛәбул кьн, һьнәка жи пьшт гӧһе хԝәва бавежьн. Әм гәрәке бь тʹәмами нава рʹастийеда бьн (Йуһʹн. 16:13). Ләма ԝәрә ньһа әм диса шеԝьр кьн дәрһәԛа ԝан 5 тьшта, кʹижан дьбәкә мә бона рʹастийе тʹәрк дайә, у пебьһʹәсьн чаԝа пашда пәй ԝан тьшта нәкʹәвьн. Әԝ йәк ԝе али мә бькә, ԝәки бәрдәԝам кьн рʹастийеда бьжин (Мәт. 6:19).

8. Чаԝа Мәсиһи жь рʹастийе дур дькʹәвә, гава ԝәʹде хԝә нәаԛьлайи хәрщ дькә? Мәсәле биньн.

⁸ Ԝәʹдә. Сәва жь рʹастийе дур нәкʹәвьн, әм гәрәке ԝәʹде хԝә бь билани хәрщ кьн. Һәрге әм ве йәкеда фәсал нибьн, әме дәстпекьн гәләк ԝәʹде хԝә хәрщ кьн сәр һесабуне, сәр шьхӧлед кӧ әм һʹьз дькьн, бәр интернете йан жи бәр телевизоре. Рʹаст ә ԝан тьштада тьштәки хьраб тʹӧнә, ле йәкә әԝ тьшт дькарьн ԝәʹдә жь мә бьстиньн, кʹижан кӧ әм гәрәке хәрщ кьн сәр леколинкьрьна шәхси у шьхӧлед рʹӧһʹанийә дьн. Дина хԝә бьдьнә сәрһатийа хушкәке бь наве Ема. * Жь бьчʹуктайеда әԝе һʹьз дькьр һәспе сийар бә у бажо. Гава кӧ әԝе ԝәʹдә дьдит, дәрберʹа дьчу һәспе сийар дьбу. Ԝәʹдә шунда, әԝ бәрхԝә кʹәт, чьмки тедәрхьст, ԝәки гәләк ԝәʹде хԝә сәр ве йәке хәрщ дькә. Ләма әԝе сафи кьр гӧһастьна бькә у ахьрийеда һесабун дани сәр щийе дӧда. Әԝ ӧса жи жь сәрһатийа хушкәкә бь наве Кори Ԝелс һин бу, йа кӧ бәре ажотьна һәспада чемпион бу. * Ема ньһа гәләк ша йә, чьмки ԝәʹде хԝә һе зедә сәр шьхӧлед рʹӧһʹани хәрщ дькә у ӧса жи ԝәʹде ԝе дьминә кӧ тʹәви нәфәр у һәвалед хԝә дәрбаз кә. Әԝ һе незики Йаһоԝа бу, у дьле ԝе рʹьһʹәт ә, чьмки занә кӧ әԝ ԝәʹде хԝә бь билани хәрщ дькә.

9. Чахе мәрьв пәй һәбуке дькʹәвә, чаԝа әԝ дькарә жь рʹастийе дур кʹәвә?

⁹ Һәбук. Һәрге әм дьхԝазьн тʹьме рʹастийеда һәрʹьн, пʹәрә у һәбук бона мә гәрәке щийе пешьн нәгьрьн. Чахе әм тʹәзә рʹастийе пеһʹәсийан, мә фәʹм кьр, ԝәки нетед рʹӧһʹани һе ԛимәт ьн, нә кӧ һәбук у пʹәрә. У әм бәхтәԝар бун чахе мә тьштед материали, бона рʹастийе ԛӧрбан кьр. Ле ԝәʹдә дәрбаз дьбә, у әм дьвиньн ԝәки мәрьвед дьн хԝәрʹа тьштед әләктроник йед тʹәзә  дькʹьрʹьн йан жи пʹәре хԝә сәр тьштед майин хәрщ дькьн. Һьнге әм дькарьн бькʹәвьнә тʹәльке, чьмки дьбәкә бьфькьрьн, ԝәки әм тьшта жь хԝә кем дькьн. Паши ве йәке, әме ида рʹази нәбьн ԝан тьштава кӧ бал мә һәнә, әме ӧса жи нетед рʹӧһʹани бьдьнә алики дьн у пәй пʹәра у һәбуке кʹәвьн. Әԝ йәк тʹәви Димас ԛәԝьми. Әԝи «дьнйа һʹьз кьр» у бона ве йәке пьшта хԝә да хьзмәтийа тʹәви Паԝлосе шанди (2 Тимтʹ. 4:10). Ле чьрʹа әԝи Паԝлос һишт? Рʹаст ә Кʹьтеба Пироз навежә, ле дьбәкә әԝи һәбук йан пʹәрә һе зәʹф һʹьз кьр, нә кӧ шьхӧлед рʹӧһʹани, йан жи дьбәкә әԝи ида нәдьхԝәст хԝә бьдә щәфе сәва тʹәви Паԝлос хьзмәт кә. Әм жь сәрһатийа ԝи дәрсе хԝәрʹа һин дьбьн. Әм тʹӧ щар гәрәке диса пәй һәбуке нәкʹәвьн у нәһельн, ԝәки әԝ йәк һʹьзкьрьна мә һьндава рʹастийе сар кә.

10. Сәва бәрдәԝам кьн рʹастийеда һәрʹьн, әм гәрәке чьда фәсал бьн?

¹⁰ Һәләԛәти тʹәви мәрьва. Сәва рʹийа рʹастийеда бьминьн, әм гәрәке нәкʹәвьнә бәр байе мәрьва. Чахе мә тʹәзә дәстпекьр рʹастийеда һәрʹьн, һәләԛәтийа мә тʹәви нә Шәʹдед Йаһоԝа у нәфәред мә һатә гӧһастьне. Һьнәка ԛәдьре баԝәрийа мә гьртьн, һьнәк жи мьԛабьли мә дәркʹәтьн (1 Пәт. 4:4). Рʹаст ә әм дьхԝазьн һәләԛәтийа мә тʹәви нәфәред мә баш бә, у әм ԝанрʹа тʹьме һʹәйф бьн, ле әм ӧса жи гәрәке фәсал бьн, ԝәки бона хатре ԝан, принсипед Йаһоԝа нәтʹәрьбиньн. Әм жь 1 Корьнтʹи 15:33 һин дьбьн, ԝәки һәләԛәти у һәвалтийа мәйә незик гәрәке тʹәне тʹәви ԝан һәбә, йед кӧ Йаһоԝа һʹьз дькьн.

11. Ча әм дькарьн нәкʹәвьнә бәр байе фькьр у рʹабун-рʹуньштьна ве дьнйайе?

¹¹ Ньһерʹандьн у рʹабун-рʹуньштьна кӧ Хԝәде хԝәш найе. Һәр кәс кӧ рʹийа рʹастийеда дьчә, гәрәке пироз бә. (Иша. 35:8; бьхунә 1 Пәтрус 1:14-16.) Чахе әм һатьнә сәр рʹийа рʹаст, мә гьшка гӧһастьн кьр, сәва ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз бьжин. Һьнәка жь мә гӧһастьнед мәзьн кьрьн. Чь жи һәбә, әм гәрәке тʹьме мьԛати хԝә бьн, ԝәки әԝ жийина пироз у тʹәмьз, тʹәви һʹәрами у бенамусийа ве дьнйайе нәгӧһезьн. Ле чаԝа хԝә жь бенамусийе хԝәй кьн? Кʹур бьфькьрьн, кӧ Йаһоԝа һәԛе чьԛас мәзьн у ԛимәт да, сәва әм бәр чʹәʹве ԝи пироз бьн. Әԝ һәԛ, хуна Кӧрʹе ԝийи тайе тʹәне бу, йа Иса Мәсиһ (1 Пәт. 1:18, 19). Сәва әм бәр чʹәʹве Йаһоԝа тʹәмьз бьминьн, ԛӧрбана Иса гәрәке һʹьш у дьле мәда гәләк ԛимәт у фәрз бә.

12, 13. а) Чьрʹа фәрз ә кӧ пе ньһерʹандьна Йаһоԝа сәр щәжьна бьньһерʹьн? б) Әме ньһа дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

¹² Әʹдәт у шьхӧле кӧ Хԝәде хԝәш найен. Нәфәред мә, һәвалхәбатчийед мә, у һәвалдәрсханед мә дьбәкә мә тʹәглиф дькьн сәр щурʹә-щурʹә щәжьна. Ле чаԝа әм нәкʹәвьнә бәр байе ԝан, у тʹәви ԝан әʹдәт у щәжьна нәбьн, кʹижан кӧ Йаһоԝа һӧрмәт накьн? Әм гәрәке тʹӧ щар бир нәкьн ньһерʹандьна Йаһоԝа сәр ԝан тьшта. Бона ве йәке лазьм ә, әм әʹдәбйәтед мәда леколина бькьн у пебьһʹәсьн, кӧ әԝ щәжьн жь кʹидәре һатьнә. Чахе әм дькьнә бира хԝә ԝан мәʹнийед сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз, ԝәки чьрʹа әм ԝан щәжьна дәрбаз накьн, әм дӧдьли набьн кӧ әм ве рʹеда дьчьн, кʹижан «Хӧдан хԝәш те» (Әфәс. 5:10). Һәрге әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа у Хәбәра ԝи тиньн, «тьрса мерьв» ԝе сәр мә тʹӧнә бә (Мәтʹлк. 29:25).

¹³ Әм гәрәке һʹәта-һʹәтайе рʹастийеда һәрʹьн. Ле чь ԝе али мә бькә һе зедә хԝә ль ве рʹе бьгьрьн у дур нәкʹәвьн? Ԝәрә се тьшта шеԝьр кьн, кʹижан кӧ дькарьн ве йәкеда али мә бькьн.

14. а) Леколинкьрьна Кʹьтеба Пироз чаԝа али мә дькә, ԝәки әм тʹӧ щар рʹастийе нәһельн? б) Чьрʹа сәрԝахти, ширәт, у фәʹмкʹари гәләк фәрз ьн?

¹⁴ Йа пешьн, бәрдәԝам кьн Хәбәра Хԝәдеда рʹастийед ԛимәт леколин бькьн у сәр бьфькьрьн. Бона ве йәке тʹьме ԝәʹдә хԝәрʹа башԛә кьн. Ԝи щурʹәйи һуне һе зәʹф рʹастийе ԛимәт кьн у дьле хԝәда сафи кьн, ԝәки тʹӧ щар рʹастийе нәфьрошьн. Хенщи кʹьрʹина рʹастийе, Мәтʹәлок 23:23-да те готьне, ԝәки әм гәрәке ӧса жи «сәрԝахтийе, ширәта у фәʹмкʹарийе, (ДТʹ)» бькʹьрʹьн. Бәле, тʹәне занәбун бәс нинә. Әм гәрәке рʹастийе әʹмьре хԝәда биньн сери. Фәʹмкʹари али мә дькә, ԝәки тедәрхьн һәр готьнед Йаһоԝа. Сәрԝахти али мә дькә, кӧ ль гора занәбуне бьжин. Щара рʹасти мә ширәт дькә, сәва кӧ чьда әм гәрәке хԝә бьгӧһезьн. Әм гәрәке тʹьме гӧһ бьдьнә ԝан ширәта, чьмки әԝ жь зив ԛимәттьр ьн (Мәтʹлк. 8:10).

15. Кʹәмбәра рʹастийе чьда мә хԝәй дькә?

¹⁵ Йа дӧда, әм гәрәке һәр рʹож ль гора рʹастийе бьжин. Әм ве рʹастийе гәрәке мина кʹәмбәре ль пьшта хԝәва гьредьн (Әфәс. 6:14). Бәре кʹәмбәра кӧ әскәр хԝәва дькьр, ԝәʹде шәрʹ пьшта ԝи хԝәй дькьр. Ле сәва кʹәмбәр рʹьнд ԝи хԝәй кә, әԝ гәрәке ԛайим ԝива гьредайи бә. Кʹәмбәра кӧ сьст гьредайи бу, кем кери ԝи дьһат. Ле гәло кʹәмбәра рʹӧһʹанийә рʹастийе, ча мә хԝәй дькә? Һәрге әм ԛайим әԝе кʹәмбәре хԝәва гьредьдьн, әԝ ԝе мә жь фькьред нәрʹаст хԝәй кә у али мә бькә сафикьрьнед аԛьлайи бькьн. Һьн жи чахе әм рʹасти щерʹьбандьна у тәнгасийа бен, рʹастийа Кʹьтеба Пироз ԝе дьл бьдә мә, сәва әм тьштед рʹаст бькьн. Чаԝа кӧ әскәр ԝе тʹӧ щар бей кʹәмбәре нәчә шәрʹ, әм жи гәрәке тʹӧ щар кʹәмбәра рʹастийе сьст нәкьн у жь хԝә нәехьн. Дәԝсе әм гәрәке һәр тьшти бькьн, сәва әв ԛайим бәдәна мәва гьредайи бә, демәк ль гора рʹастийе бьжин. Ԝәʹде бәре, әскәр ӧса жи кʹәмбәра хԝәва шур гьредьда. Әме ньһа шеԝьр кьн, кӧ әм жи ча дькарьн тьштәки мина ве йәке бькьн.

16. Чахе әм мәрьва рʹастийе һин дькьн, әԝ йәк чьда али мә дькә?

¹⁶ Йа сьсийа, чьԛас дәсте ԝә те мәрьвед дьн рʹастийа Кʹьтеба Пироз һин кьн. Ԝи щурʹәйи, шурʹе рʹӧһʹани, демәк «хәбәра Хԝәде» ԝе ԛайим ԝәва бә (Әфәс. 6:17). Һәр кәс жь мә гәрәке чаԝа дәрсдар пешда һәрʹә, кӧ «хәбәра рʹастийе» рʹаст шьровәкә (2 Тимтʹ. 2:15). Чахе әм али мәрьва дькьн, ԝәки рʹастийе бькʹьрʹьн у тьштед ԛәлп инкʹар кьн, һьнге гьлийед Хԝәде кʹур һʹьш у дьле мәда рʹудьнен. Әԝ йәк мә һелан дькә кӧ бәрдәԝам кьн рʹастийеда һәрʹьн.

17. Чьрʹа һун рʹастийе ԛимәт дькьн?

¹⁷ Йаһоԝа пʹешкʹешәкә гәләк ԛимәт дайә мә, әԝ һәйә рʹасти. Бь сайа ве пʹешкʹеше, һәбунәкә мәзьн бал мә һәйә, әԝ һәйә һәләԛәтийа мә тʹәви Баве мәйи әʹзмана. Чь жи әԝ һʹәта ньһа мә һин дькә, әԝ тʹәне дәстпебун ә. Хԝәде соз дьдә, ԝәки әме һʹәта-һʹәтайе жь ԝи тьшта һин бьн. Ләма жи ԝәрә әм рʹастийе мина дӧрʹәкә рʹьнд ԛимәт кьн. Бәрдәԝам кьн рʹастийе бькʹьрʹьн у тʹӧ щар нәфьрошьн. Ӧса һуне жи мина Даԝьд бьжин, анәгори ԝи сози кӧ ԝә дайә Йаһоԝа: «Әз рʹастийа тәда һәрʹьм» (Зәб. 86:11, ДТʹ).