Мәрьве кӧ нета датинә пешийа хԝә, чәтьнайада хԝә ԛайим дьгьрә у бәрдәԝам дькә бьгьһижә нета хԝә. Бь сайа чәтьнайа кӧ жийина ԝи мәрьвида дьԛәԝьмьн, әԝ һин дьбә бәр һʹәму тьшти тәйах кә. Чахе зарʹ һин дьбә рʹе һәрʹә, пешийе әԝ гәләк щар дькʹәвә. Ле паше әԝ һин дьбә нәкʹәвә. Әме жи бькарьбьн бьгьһижьнә нета хԝә, һәрге чәтьнайада дәсте хԝә бәржер нәкьн.

Дьле һьнә зарʹа дьшке чахе щәм ԝан найе стандьн тьштәки бькьн чахе рʹасти чәтьнайа тен, йан жи чахе шашийед ԝан дьдьнә рʹуйе ԝан. Һьнә зарʹ жи ве дәрәщеда һʹәԝаса хԝә сәр һәр тьшти ӧнда дькьн. Зарʹ гәрәке рʹьнд фәʹм бькьн, ԝәки:

• Щәм ԝана ԝе тʹьме һʹәму тьшт рʹьнд нәйе стандьн (Аԛуб 3:2).

• Жь чәтьнайед жийине, ԝе нькарьбьн бьрʹәвьн (Ԝаиз 9:11).

• Әԝана ԝе нькарьбьн сәрфьраз бьн, һәрге ширәтед мәрийа һьлнәдьн һʹәсаб (Мәтʹәлок 9:9).

Һәрге зарʹ һин бә чәтьнайед хԝәда тәйах кә, әԝ йәк ԝе али ԝи бькә паше жи һеса бәр проблема тәйах кә.

Чахе тьштәк бал зарʹе найе стандьн.

ПРИНСИПА КʹЬТЕБА ПИРОЗ: «Чьмки, һәгәр йе рʹаст һʹәфт щара бькʹәвә, ԝе диса рʹабә, ле нәпʹаке хьрабийеда сәрсери бен» (Мәтʹәлок 24:16).

Али зарʹа хԝә бькә һин бә ча хԝә бьгьрә, гава тьштәк щәм ԝи найе стандьн. Мәсәлә, дь мәкʹтәбеда әԝи екзамен тʹәсмил нәкьр. Дьԛәԝьмә жь бо ԝе йәке әԝе дәсте хԝә бәржер кә у бежә: «Тʹӧ тьшт бал мьн найе стандьн!»

Сәва кӧ зарʹ бьхԝазә бьгьһижә нета хԝә, гәрәке ԝирʹа бьдьнә кʹьфше кӧ щарәкә дьн чаԝа әԝ дькарә әве йәке һе рʹьнд бькә. Ве дәрәщеда әԝе һин бә хԝә ԛайим бьгьрә у проблема сафи кә.

Дәԝса зарʹед хԝә, проблема сафи нәкьн. Али ԝан бькьн, ԝәки хԝәха чʹарәке бьвиньн. Дькарьн жь зарʹе бьпьрсьн: «Тӧ чь дькари бьки, ԝәки һе рʹьнд әве дәрсе һин би, кӧ паше бькарьби екзамена тʹәсмил ки?»

Чахе рʹасти чәтьнайа те.

ПРИНСИПА КʹЬТЕБА ПИРОЗ: «Һун ньзаньн ԝе сьбе чь бе сәре ԝә» (Аԛуб 4:14).

 Жийинеда һʹәму тьшт дьԛәԝьмә. Мәрьве кӧ иро дәԝләти йә, сьбе дькарә кʹәсиб бә, әԝе кӧ иро сьһʹәт-ԛәԝат ә, сьбе дькарә гьран нәхԝәш кʹәвә. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Нә, йед ләз, рʹәведа сәрфьраз ьн, у нә йед ԛайим дь шәрʹда . . . ле ԝәхт у ԛәԝьмандьн бона һәр тьшти йә» (Ԝаиз 9:11, ДТʹ).

Һәмьки һун дьхԝазьн жь һʹәму щурʹә хофийе, зарʹед хԝә хԝәй кьн. Ле бь рʹасти һуне нькарьбьн тʹьме жь һʹәму чәтьнайа, зарʹед хԝә хԝәй кьн.

Дьбә кӧ зарʹа ԝә һе бьчʹук ә, у әԝе рʹасти ԝан чәтьнайа нәйе, кӧ гьредайи нә тʹәви ӧндакьрьна хәбате, йан жи проблемед кӧ пʹәрава гьредайи нә. Ле чь жи һәбә, зарʹ жи рʹасти чәтьнайа тен; мәсәлә һәләԛәтийа ԝан тʹәви һәвалед ԝан дькарә хьраб бә, йан жи чахе нәфәрәки мале дьмьрә. *

Чахе кәсәк зарʹа тәрʹа дьбежә, кӧ әԝ гәрәке хԝә рʹаст кә.

ПРИНСИПА КʹЬТЕБА ПИРОЗ: «Гӧһ бьдә ширәте . . . ԝәки ахьрийеда тӧ бьби билан» (Мәтʹәлок 19:20, ДТʹ).

Чахе кәсәк зарʹа тәрʹа дьбежә, кӧ әԝ гәрәке тьштәкида хԝә бьгӧһезә, әԝ найе һʹәсабе кӧ әԝ кәс ԝи ньмьз дькә. Бь рʹасти әԝ мәрьв дьхԝазә, кӧ зарʹ бьбә мәрьвәки дьһа баш.

Чахе зарʹа хԝә һин дькьн ԝәки әԝ ширәта һьлдә һʹәсаб, әв йәк кʹаре тинә ча ԝирʹа ӧса жи де-баварʹа. Бавәк, наве кʹижани кӧ Щон ә, дьбежә: «Һәрге зарʹ нахәбьтә кӧ шашийед хԝә рʹаст кә, әԝе нә жи тьштәки һин бә. Ӧса проблемед ԝи ԝе хьлаз нәбьн, у һуне тʹьме дәԝса ԝи проблема сафи кьн. Әв йәк ԝе тʹьме зәһʹмәт бә».

Чаԝа һун дькарьн али зарʹа хԝә бькьн, ԝәки ширәтед мәрийа һьлдә һʹәсаб? Һәрге мәкʹтәбеда йан жи щийе дьн зарʹ ширәте бьстинә, кӧ гәрәке тьштәкида бе рʹасткьрьне, ве дәрәщеда нәбежьнә ԝи кӧ әв һежайи ԝе йәке нибу. Дәԝса ве йәке ԝе баш бә жь ԝи бьпьрси:

• «Тӧ ча дьфькьри, чьма әв ширәт данә тә?»

• «Чаԝа тӧ дькари хԝә рʹаст ки?»

• «Щарәкә дьн дәрәща ви щурʹәйида, тӧйе чь бьки?»

Бир нәкьн, чахе һун зарʹа һин дькьн, ԝәки әԝана ширәта һьлдьн һʹәсаб, әв йәк ча ньһа ӧса жи дь ахьрийеда, ԝе кʹаре ԝанарʹа бинә.