1, 2. а) Чьрʹа 24 000 Исраелийа хәлата хԝә ӧнда кьрьн? б) Чьрʹа әԝ мәсәлә бона мә фәрз ә?

 ҺЬНӘК мабу ԝәки мьләте Исраел бькʹәта дь Әʹрде Создайи, бь дәһа һʹәзара мер «ԛизен Моабрʹа зьне» кьрьн. Ахьрийеда 24 000 Исраели мьрьн. Әԝана һаԛа ԝәʹдә һивийе бун у ида һʹәвәк мабу кӧ әԝи әʹрди бьстиньн. Ле жь бо бенамусийе йәкә ԝана хәлата хԝәйә ԛимәт ӧнда кьрьн (Жьмар 25:1-5, 9).

² Әԝ мәсәлә «бона мә кӧ әм ахьрийа ван дәԝрада дьжин, чаԝа ширәт һатьнә ньвисаре» (1 Корьнтʹи 10:6-11). Әм дьжин дь хьлазийа «зәманед хьраб», у гәләк незики дьнйа тʹәзә нә (2 Тимотʹейо 3:1; 2 Пәтрус 3:13). Ле йазьх, гәләк ԛӧльхкʹаред Йаһоԝа пәй принсипед намусийе нә чун у бенамуси кьрьн. Ньһа әԝана дьчәрчьрьн жь бо бәред хԝәйә хьраб, у һәрге әԝана гӧне хԝә нәдьнә рʹуйе хԝә, әԝана дькарьн ӧнда кьн мәщала кӧ бьжин һʹәта-һʹәтайе дь щьнәтеда ль сәр әʹрде.

3. Чьрʹа мер у жьнрʹа ширәткьрьн у хԝәйкьрьна Йаһоԝа лазьм ә? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

³ Мер у жьнрʹа лазьм ә ширәткьрьн у хԝәйкьрьна Йаһоԝа, ԝәки зәԝаща ԝан зийане нәкʹәвә, чьмки дьнйа бь бенамусийе тʹьжә йә. (Бьхунә Зәбур 127:1.) Дь ве тʹемайеда әме пебьһʹәсьн, кӧ ча мер у жьн дькарьн зәԝаща хԝә хԝәй кьн. Ԝанрʹа лазьм ә кӧ дьле хԝә хԝәй кьн, незики Хԝәде  бьн, бьбьнә мәрьве ну, һәврʹа хәбәрдьн, у борще хԝә нава зәԝащеда бьԛәдиньн.

4. Чьрʹа һьнә Мәсиһи кʹәтьнә тʹәлька бенамусийе?

⁴ Ча Мәсиһи дькарә бенамусийе бькә? Һʹәчʹи зәʹф әԝ йәк дәстпедьбә жь чʹәʹва. Иса шьровәкьр: «Кʹи бь тәме хьраб жьнәке бьньһерʹә, әԝи дьле хԝәда иди тʹәви ԝе зьнекʹари кьр» (Мәтта 5:27, 28; 2 Пәтрус 2:14). Гәләкед кʹи кӧ бенамуси кьрьн намуса хԝә ӧнда кьрьнә, пе ньһерʹандьна порнографийе, хԝәндьна кʹьтебед еротик, йан жи пе ньһерʹандьна тьштед нә щайиз дь Интернетеда. Һьнәк жи филма дьньһерʹьн йан жи програмед бенамуси дь телевисионеда. Һьнәк жи дьчьнә клубед шәве у стрип шоу, йан нәʹмед бенамуси дьньвисьн.

5. Чьрʹа әм гәрәке дьле хԝә хԝәй кьн?

⁵ Һьнәк жи кʹәтьнә ԝе тʹәльке, чьмки һʹәйреда ньн ԝәки кәсәки дьн дина хԝә бьдә сәр ԝан, нә кӧ һәвалзәԝаще ԝан. Әм дьжин дь дьнйакә ӧсада, кӧ хԝәгьртьна мәрьва зәʹф кем ә, һʹәму щурʹә бенамуси ԝан хԝәш те. Жь бо ԝе йәке кӧ дьле мә нә кʹамьл ә, ԛәлп у хапинок ә, һеса дькарә бал мә пешда бе һәстед романтики һьндава кәсәки дьн, нә кӧ һәвалзәԝаще мә. (Бьхунә Йерәмйа 17:9, 10.) Иса гот: «Жь дьл фькьред хьраб, кӧштьн, зьнекʹари, ԛави . . . дәртен» (Мәтта 15:19).

6, 7. а) Чь дькарә бьԛәԝьмә һәрге хԝәстьна нә рʹаст дьле мәда пешда те? б) Ча әм дькарьн хԝә хԝәй кьн ԝәки бәр Йаһоԝа гӧнә нәкьн?

⁶ Чахе дӧ кәс һәв хԝәш тен, паше әԝана дәстпедькьн тʹәви һәв хәбәрдьдьн дәрһәԛа ԝан тʹема, кʹижан кӧ мәри гәрәке тʹәне тʹәви һәвалзәԝаще хԝә хәбәр дә, у һьнге щәм ԝана пешда те хԝәстьна нәрʹаст. Паше әԝана мәщале дьгәрʹьн ԝәки рʹасти һәв бен, у ида гәләк щар рʹасти жи ԝәʹдә тʹәви һәв хәрщ дькьн, ле хԝә һәԛ дәрдьхьн ԝәки йан чь хԝәха те сьтандьн кӧ әԝана рʹасти һәв тен. Чахе һәсте ԝана һьндава һәв зедә дьбьн, паше ида һе чәтьн дьбә кӧ шашийа нәкьн. Һәләԛәтийа ԝана һе зедә дьбә, у паше һе чәтьн дьбә кӧ жь һәв бьԛәтьн, ле әԝана заньн ԝәки чь кӧ дькьн әԝ нә рʹаст ә (Мәтʹәлок 7:21, 22).

⁷ Әԝана бир дькьн нормед Йаһоԝа дәрһәԛа намусийе, у дәрһәԛа ԝе йәке кӧ ча хԝәстьнед нәрʹаст у һәләԛәти, дәрбази сәр ԝе йәке дьбьн кӧ дәсте һәв дьгьрьн, һәвдӧ пач дькьн, һәв һʹәмез дькьн. Ле әԝ һʹәму тьшт тʹәне изьн һәйә кӧ тʹәви мер йан жьна хԝә бькьн. Бона йед ӧса Кʹьтеба Пироз ӧса дьбежә: «Машоԛе дьлһавьжийед хԝә, дьхапә у те щерʹьбандьне» (Аԛуб 1:14, 15). Ахьрийеда жи чахе хԝәстьн һе зәʹф зедә дьбә, әԝана бенамусийе дькьн. Әԝ йәк гәләк хьраб ә. Ԝана дькарьбу гӧнә нәкьрана бәр Йаһоԝа, һәрге ԛәдьре зәԝаще бьгьртана. Ле әм ча дькарьн бал хԝә ԛәдьр һьндава зәԝаще пешда биньн?

8. Ча һәвалтийа тʹәви Йаһоԝа мә жь бенамусийе хԝәй дькә?

⁸ Бьхунә Зәбур 97:10. Һәвалтийа тʹәви Йаһоԝа дькарә мә жь бенамусийе хԝәй кә. Чахе әм педьһʹәсьн һʹӧнӧред ԝи әм чʹәʹв дьдьнә «Хԝәде, чаԝа зарʹед һʹьзкьри». Ахьрийеда, ԝе ԛәԝата мәйә мәзьн һәбә кӧ мьԛабьли «ԛавийе у һәр һʹәрамийе» бьн (Әфәси 5:1-4). Мер у жьн кʹижан кӧ заньн ԝәки «Хԝәде ԝе диԝана чʹәʹвдәр у зьнекʹара бькә», дьхәбьтьн амьн бьминьн һәвдӧрʹа (Ибрани 13:4).

9. а) Усьв жь бо чь карьбу амьн бьминә, чахе алийе жьна ахайе хԝәда һатә щерʹьбандьне? б) Әм чь дәрсе дькарьн һьлдьн жь мәсәла Усьв?

⁹ Һьнә Мәсиһи алийе намуседа сьст бун, чьмки ԝана паши хәбате ԝәʹде хԝә  тʹәви нә Шәʹдед Йаһоԝа хәрщ дькьрьн. Һьнәк жи ԝәʹде хәбате кʹәтьнә ԝе тʹәльке. Әԝ йәк һатә сәре Усьве щаһьл. Ԝәʹде хәбате әԝи фәʹм кьр кӧ жьна ахайе ԝи чʹәʹв бәрдайә ԝи. Рʹож бь рʹож әԝе зор дьда Усьв ԝәки тʹәви ԝе рʹазе. Ахьрийеда әԝе «дәст авите кʹьнща ԝи гьрт у гот: ‹Сәре хԝә мьнрʹа дайнә›». Ле Усьв инкʹар кьр у рʹәви. Ле жь чь бу кӧ Усьв ӧса ԛәԝи бу кӧ амьн ма? Әԝ жь ԝе йәке бу кӧ әԝи хԝәрʹа сафи кьрьбу кӧ һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа хԝәйи кә. Рʹаст ә Усьв хәбата хԝә ӧнда кьр, у кʹәтә кәле, ле Йаһоԝа әԝ кʹәрәм кьр (Дәстпебун 39:1-12; 41:38-43). Дьхԝази әм сәр хәбате бьн, йан жи кʹӧ бьн жи, мәрʹа лазьм ә кӧ бьрʹәвьн жь ԝан дәрәща кʹижан кӧ дькарьн мә бавежьнә тʹәльке.

10. Чахе әм мәрьве ну ль хԝә дькьн, әԝ йәк ча дькарә зәԝаща мә хԝәй кә?

¹⁰ Чахе әм бьбьнә мәрьве ну, демәк «кьрасе Хԝәдеда бь рʹастийе у һʹәлалийе бе ԛәлпи хӧльԛи», әԝ йәк ԝе зәԝаща мә жь бенамусийе хԝәй кә (Әфәси 4:24). Әм чахе мәрьве ну хԝә дькьн, әм дькӧжьн хԝәстьнед бәдәне, йе кӧ мә дьбьн бәрбь «бенамусийе, һʹәрамийе, тәме хьраб, дьлһавьжийа хьраб у тьмайе». (Бьхунә Колоси 3:5, 6.) Ль вьр хәбәра «бькӧжьн» те һʹәсабе ԝәки әм гәрәке һʹәму тьшти бькьн сәва мьԛабьли хԝәстьнед нәщайиз һәрʹьн. Әме бьрʹәвьн жь ԝан һʹәму тьшта чь кӧ дькарә бьбә мәʹни ԝәки хԝәстьнед сексуали бал мә пешда бен. Чахе әм анәгори нормед Хԝәде дьжин, һьнге әм һин дьбьн «жь хьрабийе зьвер бьн» у «хԝә ль ԛәнщийе бьгьрьн» (Рʹомайи 12:2, 9).

11. Ча мәрьве ну дькарә зәԝаще ԛәԝи кә?

¹¹ Чахе әм мәрьве ну ль хԝә дькьн, әм бал хԝә һʹӧнӧред Йаһоԝа пешда тиньн (Колоси 3:10). Һәрге мер у жьн бьдьнә кʹьфше «дьлшәԝатийе, ԛәнщийе, мьлуктийе, бәрбьһерийе у сәбьре», зәԝаща ԝана ԝе ԛәԝи бә у Йаһоԝа ԝе ԝана кʹәрәм кә (Колоси 3:12). Әԝана ӧса жи ԝе шабуне бьстиньн жь әʹмьре хԝәй зәԝащеда чахе «әʹдьлайийа Мәсиһ сәрԝертийе нет-фькьред» ԝана бькә (Колоси 3:15). Чахе мер у жьн һәвдӧрʹа «шәԝат» ьн, әԝана «ԛәдьркьрьнеда жь һәвдӧ дәрбазтьр» дьбьн у гӧһ дьдьнә һәв (Рʹомайи 12:10).

12. Тӧ ча дьшьрмиш дьби, чь һʹӧнӧр фәрз ьн бона зәԝащ бәхтәԝар бә?

¹² Жь щотәки зәԝащеда пьрсин, кӧ кʹижан һʹӧнӧра али ԝан кьрийә ԝәки зәԝаща ԝан бәхтәԝар ә, мер кӧ наве ԝи Сид бу гот: «Һʹьзкьрьн әԝ һʹӧнӧрәки лапи фәрз ә, әм тʹьме дьхәбьтин ль сәр ԝи һʹӧнӧри. Ӧса жи мә дит кӧ нәрмбун жи гәләк фәрз ә». Жьна ԝи Сонща, гьлийед ԝирʹа ԛайил бу у гот: «Ԛәнщи жи һʹӧнӧреки керһати йә. У ӧса жи әм дьхәбьтин, ԝәки мьлук бьн ԝи чахи жи, чахе әԝ йәк нә һеса бу».

13. Чь фәрз ә бона зәԝащ ԛәԝи бә, у чьрʹа?

¹³ Бона зәԝащ ԛәԝи бә, диса мәʹникә баш әԝ ә, кӧ бь дьл у әʹшԛ һәврʹа бькʹәвьнә хәбәрдане. Ле йазьх, һьнә мер жьн тʹәви һәв ӧса хәбәр дьдьн, ча тʹәви кәсәки хәриб! Чахе «тәʹлайи, һерс, бәрзәԛи, ԛарʹә-ԛарʹ у кʹьфьри-зьфьри» дь зәԝащеда һәнә, ԝи чахи һәләԛәтийа ортʹа жьн у мер һеди-һеди сьст дьбә (Әфәси 4:31). Чахе пе хәбәрдана хԝә  дьле һәв дьешиньн у дькьнә кӧтә-кӧт һьнге зәԝащ һьлдьше. Ләма мер у жьнрʹа лазьм ә һәләԛәтийа хԝә ԛәԝи кьн бь заре ширьн, назьк, у дьлшәԝати (Әфәси 4:32).

14. Әм гәрәке жь чь хԝә дур бьгьрьн?

¹⁴ Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Ԝәхта һьшбуне һәйә, у ԝәхта готьне һәйә» (Ԝаиз 3:7). Ле әԝ найе һʹәсабе кӧ әм гәрәке ида хԝә кәрʹ кьн, чахе лазьмә хәбәрдьн жи. «Һәгәр мер у жьн ӧса дькьн, әԝ йәк дькарә дьле һәвалзәԝащ бьешинә», кʹӧлфәтәкә жь Алманйайе дьбежә. У әԝ зедә дькә: «Ԝәʹде стресе һәгәр чәтьн бә жи хԝә бьгьрьн, гәләк хьраб ә ԝәки һерса хԝә бьрʹежьн. Чьмки бь ԝе йәке тӧ дькари гьлийед ӧса бежи йан тьштед ӧса бьки, ԝәки дьле һәвалзәԝаще хԝә бьешини, у әԝ йәк шьхӧл һе хьраб кә». Мер у жьн бь ԛужини йан бь һьшбуне проблемед хԝә сафи накьн. Ле дәԝсе әԝана зәԝаща хԝә ԛәԝи дькьн бь ԝе йәке, чахе һәврʹа нәԛайилбуна хԝә зу сафи дькьн у изьне надьн кӧ әԝ нәԛайилбун бьгьһижә шәрʹ дәʹԝа.

15. Ча хәбәрдана баш дькарә зәԝаще ԛәԝи кә?

¹⁵ Тӧ зәԝаща хԝә дькари ԛәԝи ки, һәгәр хԝәрʹа ԝәʹдә бьвини дьле хԝә һәвалзәԝаще хԝәрʹа вәки у һәстед хԝә жерʹа әʹйан ки. Ча кӧ фәрз ә тӧ чь дьбежи, ӧса жи фәрз ә тӧ ча дьбежи. Һәла һе дәрәщед чәтьнда жи, чьԛас дькари хәбәред баш бьдә хәбате у нәрм хәбәр дә. Һьнге ԝе һәвалзәԝаще тәрʹа һеса бә гӧһ бьдә тә. (Бьхунә Колоси 4:6.) Мер у жьн дькарьн зәԝаща хԝә ԛәԝи кьн бь хәбәрдана кӧ дьшьдинә у керһати йә (Әфәси 4:29).

16, 17. Чьрʹа фәрз ә кӧ мер у жьн һәстед һәв фәʹм кьн алийе емосиали у физикида?

¹⁶ Тӧ дькари зәԝаща хԝә ԛәԝи ава ки, һәрге һʹәԝщед һәвалзәԝаще хԝә сәр һʹәԝщед хԝәрʹа дьгьри (Филипи 2:3, 4). Мер у жьн гәрәке һәсте һәв фәʹм кьн алийе емосиалида у һʹәԝщед сексуалида. (Бьхунә 1 Корьнтʹи 7:3, 4.)

 ¹⁷ Ле йазьх, һьнә жьн у мер һʹьзкьрьна хԝә һәврʹа надьнә кʹьфше у һәврʹа незик ниньн. Һьнә мер дьшьрмиш дьбьн һәрге тʹәви жьна хԝә нәрм бә, әԝ те һʹәсабе кӧ әԝ сьст ә. Ле Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Мерно, бь фәʹмдарийе әʹмьре хԝә тʹәви жьнед хԝә дәрбаз кьн» (1 Пәтрус 3:7). Мер гәрәке фәʹм бькә кӧ борще ԝи зәԝащеда, нә кӧ тʹәне һәләԛәтийа физики йә. Әԝ тʹьме һьндава жьна хԝә гәрәке нәрм у бь һʹьзкьрьн бә. Һьнге жьна ԝи ԝе шабуне бьстинә жь һәләԛәтийа физики. Чахе һәрдӧ жи һәврʹа һʹьзкьрьне у назькайе нишан кьн, ԝе ԝанарʹа һеса бә кӧ һʹәԝщед һәв йе емосиали у физики рʹази кьн.

18. Ча мер у жьн дькарьн һәләԛәтийа хԝә ԛәԝи кьн?

¹⁸ Рʹаст ә әм нькарьн хԝә һәԛ дәрхьн һәрге әм щоте хԝәрʹа амьн нибьн, ле кемасийа һʹьзкьрьне жи дькарә бьбә мәʹни, кӧ мер йан жьн кәсәки дьнда һʹьзкьрьн у һәләԛәтийа незик бьгәрʹьн (Мәтʹәлок 5:18; Ԝаиз 9:9). Ләма жи Кʹьтеба Пироз ширәтәкә ӧса дьдә мер у жьн «жь һәвдӧ на-на нәкьн, пештьри ԝе дәме, гава һун бь һәврʹа бона ԝәхтәке тʹьфаԛ ԛьрар дькьн» (1 Корьнтʹи 7:5). Чьрʹа? Ԝәки «Мире-щьн ԝә нәщерʹьбинә жь дәст бетʹаԝийа [нәхԝәгьртьна] ԝә». Ԝе гәләк хьраб бә һәгәр щоте зәԝаще изьне бьдьн, кӧ жь бо кемасийа хԝәгьртьна ԝан, жь Шәйтʹан бенә щерʹьбандьне бенамусийеда. Ԝәʹде ԛәдандьна борще зәԝаще «нәбә кӧ йәк кʹара хԝә бьгәрʹә, ле йа һәвале хԝә» (1 Корьнтʹи 10:24).

19. Әм чь гәрәке хԝәрʹа сафи кьн кӧ бькьн, у чьрʹа?

¹⁹ Әм гәләк незик ьн ԝәки бькʹәвьнә дьнйа тʹәзә! Чьԛас ԝе нә баш бә һәрге әм бькʹәвьнә бьн һʹӧкӧме хԝәстьнед нә щайиз, минани 24 000 Исраелийа дь Моԝабеда. Чахе кʹьтеба Корьнтʹи сәре 10-да дәрһәԛа ԝе дәрәще те шьровәкьрьне, паше гьлийед ӧса дьбежә: «Кʹи дьфькьрә кӧ әԝ мьԛәрʹм сәкьни йә, бьра һаш жь хԝә һәбә кӧ нәкʹәвә» (1 Корьнтʹи 10:12). Һәрге әм дьхԝазьн зәԝаща хԝә ԛәԝи кьн, әм гәрәке амьн бьминьн Йаһоԝарʹа у һәвалзәԝаще хԝәрʹа (Мәтта 19:5, 6). Ньһа мәрʹа һе зәʹф лазьм ә кӧ әм һәр тьшти бькьн сәва кӧ Йаһоԝа мә «беләкʹә у беԛӧсур әʹдьлайийеда тʹәви хԝә бьбинә» (2 Пәтрус 3:13, 14).