1, 2. а) Ча әм дькарьн бьстиньн әʹмьре һʹәта-һʹәтайе? б) Чь дькарә али мә бькә ԝәки дина хԝә бьдьнә ль сәр рʹеԝитийа хԝә?

 ЧАХЕ әм дьбьнә Мәсиһи, ча бежи әм рʹеԝитийе дәстпедькьн. Һәрге әм Хԝәдерʹа амьн бьминьн, рʹеԝитийа мә ԝе баш бә у әме бькарьбьн бьжин һʹәта-һʹәтайе. Иса гот: «Кʹи кӧ һʹәта хьлазийе тәйах кә, әԝе хьлаз бә» (Мәтта 24:13). Бәле, сәва әм хьлаз кьн рʹеԝитийа хԝә, әм гәрәке Хԝәдерʹа амьн бьминьн «һʹәта хьлазийе», фьрԛи тʹӧнә һʹәта хьлазийа әʹмьре мә йан һʹәта хьлазийа ве дьнйа зӧлм. Әм гәрәке мьԛати хԝә бьн, ԝәки әв дьне дина мә нәдә сәр тьштәки дьн (1 Йуһʹәнна 2:15-17). Ле ча әм дькарьн дина хԝә бьдьнә ль сәр рʹеԝитийа хԝә?

² Иса мәсәләкә баш мәрʹа һишт. Чахе әм дь Кʹьтеба Пирозда леколин дькьн дәрһәԛа рʹеԝитийа Иса, демәк әʹмьре ԝи, әм дькарьн бьзаньбьн кӧ әԝ йәки ча бу. Ӧса әме ԝи һʹьз кьн у ԝе баԝәрийа мә һәбә һьндава ԝи. (Бьхунә 1 Пәтрус 1:8, 9.) Пәтрусе шанди гот кӧ Иса мәрʹа мәсәлә һишт, ԝәки әм рʹаст пәй ԝи һәрʹьн (1 Пәтрус 2:21). У һәрге әм чʹәʹв дьдьнә мәсәла Иса, әме бькарьбьн һʹәта хьлазийе  тәйах кьн. a (Бьньһерʹә спартьн). Дь готара дьнда әм пеһʹәсийан, кӧ әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә мәсәла Иса дь мьлуктийеда у дьлшәԝатийеда. Дь ве готареда, әме пебьһʹәсьн кӧ ча чʹәʹв бьдьнә мәсәла ԝи дь мерхасийеда у сәрԝахтийеда.

3. Чь йә мерхаси у ча әм дькарьн мерхас бьн?

³ Мерхаси әԝ һʹӧнӧрәки ӧса йә, кʹижан кӧ дькарә мә ԛәԝи кә у али мә бькә, ԝәки чәтьнайа тәйах кьн. Мерхаси ӧса жи али мә дькә кӧ әм рʹастийе хԝәй кьн. Әԝ ӧса жи дькарә али мә бькә, кӧ әм ԝәʹде тәнгасийа тʹәвһәв нәбьн демәк рʹьһʹәт бьминьн, у Хԝәдерʹа амьн бьн. Мерхаси гьредайи йә тʹәви тьрсе, гӧмане у һʹьзкьрьне. Ле ча? Чахе тьрса мә һәйә кӧ Хԝәде нәхәйдиньн, әме изьне нәдьн ԝәки тьрса һьндава мәрийа һʹӧкӧм бә ль сәр мә (1 Самуйел 11:7; Мәтʹәлок 29:25). Гӧмана ль сәр Йаһоԝа дькарә али мә бькә, кӧ әм дина хԝә бьдьнә сәр ахьрийа хԝә, нә кӧ сәр чәтьнайед хԝә (Зәбур 27:14). Һʹьзкьрьна һʹәлал мә һелан дькә, кӧ әм мерхасийе нишан кьн һәла чахе пәй мә дькʹәвьн жи (Йуһʹәнна 15:13). Чахе әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн у чʹәʹв дьдьнә кӧрʹе ԝи, әм мерхас дьбьн (Зәбур 28:7).

4. Ча Иса дь пʹарьстгәһеда мерхаси нишан кьр? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

⁴ Иса 12 салийа хԝәда, мерхаси нишан кьр, чахе әԝ дь «пʹарьстгәһеда . . . тʹәви дәрсдара рʹуньштьбу». (Бьхунә Луԛа 2:41-47.) Ԝан дәрсдара гәләк рʹьнд заньбун ԛануна Муса, ле ԝана ӧса жи заньбун әʹйд-ԛәйдед Щьһуда. Әԝ әʹйд-ԛәйд, ԛәдандьна ԛануна чәтьн дькьрьн. Ле Иса изьн нәдьда, ԝәки занәбуна ԝана ԝи бьдьнә сәкьнандьне, кӧ әԝ хәбәрдә. Әԝ нә дьтьрсийа. Әԝи бәрдәԝан дькьр «пьрс дьданә ԝан». Бәле, пьрсед Иса мина ԝан пьрса нибун, кӧ хорте щаһьл дькарьбу бьда. Әԝи пьрсед ӧса кʹур дьда ԝан, ԝәки ԝана нькарьбун гӧһе хԝә нәдана сәр у сәр дьшьрмиш нәбуна. У чахе ԝан дәрсдара дьхԝәстьн Иса бь пьрса бьхалфиньн у перʹа бькʹәвьнә дәʹԝе, йәкә нькарьбун. Һʹәмуйед кӧ хәбәрдана ԝи дьбьһистьн, ӧса жи дәрсдар, «сәр занәбун у щабед ԝи зәндәгьрти дьман». Бәле, Иса бь мерхасийе рʹасти хԝәй дькьр, йа кӧ дь Хәбәра Хԝәдеда йә!

5. Иса дь ԛӧльхкьрьна хԝәда, ча мерхаси нишан кьр?

⁵ Ԝәʹде ԛӧльхкьрьна хԝә, Иса бь щурʹә-щурʹә мерхаси нишан кьр. Мәсәлә, әԝи мәрийарʹа әʹйан кьр, кӧ сәрԝеред рʹелигийайе пе һинкьрьнед ԛәлп ԝана дьхалфиньн (Мәтта 23:13-36). Ӧса жи, Иса изьн нәда ԝәки әва дьнйа ԝи бькә йәки хьраб (Йуһʹәнна 16:33). Әԝи һәла һе ԝәʹде пәйкʹәтьна жи даннасин дькьр (Йуһʹәнна 5:15-18; 7:14). У дӧ щара, әԝи бь мерхаси пʹарьстгәһ тʹәмьз кьр у бәри ԝан да, йед кӧ һʹәбандьна рʹаст беһӧрмәт дькьрьн (Мәтта 21:12, 13; Йуһʹәнна 2:14-17).

6. Ча Иса мерхаси нишан кьр дь рʹожа хьлазийа әʹмьре хԝә ль сәр әʹрде?

⁶ Ԝәрә әм хәбәрдьн дәрһәԛа мерхасийа Исайә рʹожа хьлазийа әʹмьре ԝийи ль сәр әʹрде. Иса заньбу кӧ ԝе чь бьԛәԝьмә чахе Щьһуда нәмамийа ԝи бькә. Ль сәр дәрбазкьрьна Щәжьна Дәрбазбуне, Иса готә Щьһуда: «Те чь бьки зу бькә» (Йуһʹәнна 13:21-27). Паше, чахе әскәр һатьнә бахче Гетшәмани ԝәки Иса бьгьрʹьн, әԝи хԝә вәнәшарт. Һьнге рʹаст ә әʹмьре Иса ԛәзийеда бу, ле әԝи шагьртед хԝә хԝәй кьр. Әԝи готә әскәра: «Бьһельн бьра әвана һәрʹьн» (Йуһʹәнна 18:1-8). Паше чахе диԝана Щьһуйайә сәрәкәда пьрс дьданә Иса, әԝи бь мерхаси гот ԝәки әԝ һәйә Мәсиһ кӧрʹе Хԝәде. Иса һәла ԝи чахи жи нә дьтьрсийа, чахе сәрәккʹаһин мәʹни дьгәрʹийа кӧ ԝи бькӧжә (Марԛос 14:60-65). Иса һʹәта мьрьне жи Хԝәдерʹа беԛьсур ма. Бәр мьрьне готьна ԝийә пашьн әԝ бу: «Тʹәмам ԛәԝьми!» (Йуһʹәнна 19:28-30).

7. Щаһьлно, чьрʹа һун гәрәке шәрм нәкьн кӧ һун Шәʹдед Йаһоԝа нә, у ча һун дькарьн мерхасийе нишан кьн?

⁷ Әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса дь мерхасийеда? Дь мәкʹтәбеда. Щаһьлно, һәрге һун дь мәкʹтәбеда дәрсдаред хԝә у йед дьненарʹа дьбежьн, кӧ һун Шәʹдед Йаһоԝа нә һун мерхас ьн, илаһи һәгәр һун заньн кӧ дьбәкә сәр ԝә бькʹәньн, у йәкә һун дьбежьн. Бь ве йәке, һун дьдьнә кʹьфше ԝәки бона ԝә ԛәдьр ә, кӧ наве Йаһоԝа ль сәр ԝә йә. (Бьхунә Зәбур 86:12.) Һьнәк дьбәк жи дьхԝәзьн кӧ тӧ еволусйайе баԝәр ки. Ле тӧ гәрәке баԝәр би, ԝәки чь кӧ Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа әʹфьрандьне дьбежә, әԝ ә рʹаст. Сәва кӧ щаба ԝан бьди йед кӧ дьхԝазьн бьзаньбьн һʹиме баԝәрийа тә чь йә, тӧ дькари бьди хәбате бьрошура «Канйа Әʹмьр-Пенщ Пьрсед Фәрз» (1 Пәтрус 3:15). Һәрге тӧ бь мерхаси рʹастийа Кʹьтеба Пироз хԝәй дьки, те шабуне бьстини!

8. Мәʹни чь нә кӧ әм бь мерхаси даннасин дькьн?

⁸ Дь ԛӧльхкьрьна хԝәда. Ча Мәсиһийед рʹаст, мәрʹа лазьм ә «меркʹими сәр Хӧдан хәбәр» дьн (Кʹаред Шандийа 14:3). Чьрʹа әм дькарьн бь мерхаси даннасин кьн? Йа әʹԝльн, әм заньн, чь кӧ әм даннасин дькьн әԝ жь Кʹьтеба Пироз ә (Йуһʹәнна 17:17). Йа дӧда, «әм тʹәвайи бона Хԝәде дьхәбьтьн», у әԝи рʹӧһе хԝәйи пироз дайә мә ԝәки али мә бькә (1 Корьнтʹи 3:9; Кʹаред Шандийа 4:31). Йа сьсийа, әм Йаһоԝа у мәрийа һʹьз дькьн, у әв йәк мә һелан дькә кӧ чьԛас ԛәԝата мә дьгьһиже, мәрийарʹа даннасин кьн дәрһәԛа мьзгинийа хере (Мәтта 22:37-39). Чьмки әм мерхас ьн, ләма әм тʹӧ щар насәкьньн даннасин кьн. Әм гәләк дьхԝазьн у һазьр ьн ԝәки рʹастийе һин кьн, ԝан мәрийа йед кӧ «кор» ьн, йан жь сәрԝеред рʹелигийайе һатьнә хапандьне (2 Корьнтʹи 4:4). У әме бәрдәԝан кьн мьзгинийа хере даннасин кьн, һәла һе һәгәр мәрьв гӧһ надьнә ве мьзгинийе йан жи пәй мә дькʹәвьн (1 Тʹесалоники 2:1, 2).

9. Ча әм дькарьн ԝәʹде тәнгасийа, мерхасийе нишан кьн?

⁹ Чахе әм чәтьнайада ньн. Һәрге әм гӧмана хԝә бьдьнә сәр Йаһоԝа, әԝ ԝе баԝәри у мерхасийе бьдә мә, сәва кӧ чәтьнайада тәйах кьн. Чахе мәрьвәки мәйи незик дьмьрә, дьле мә зәʹф дьешә, ле әм гӧмана хԝә ӧнда накьн. Әм сәд сәләфи баԝәр ьн, кӧ «Хԝәдейе һʹәму бәрдьлийе» ԝе мә ԛәԝи кә (2 Корьнтʹи 1:3, 4; 1 Тʹесалоники 4:13). Һәрге әм сьст ьн йан нәхԝаш ьн, дьбәкә әм әше дькʹьшиньн, ле әме ԛәбул нәкьн һʹәму ԝан дәрман йан методед ԛәнщкьрьне, йед кӧ мьԛабьли ԛанунед Хԝәде нә (Кʹаред Шандийа 15:28, 29). Һәрге әм дьлшькәсти нә, дьле мә дькарә мә «нәһәԛ кә», ле әм тʹӧ щар гәрәке дәсте хԝә пәйа нәкьн. Чьмки әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн, йе кӧ «незики дьлшькәстийа нә». b (Бьньһерʹә спартьн.) (1 Йуһʹәнна 3:19, 20; Зәбур 34:18)

10. Чь йә сәрԝахти, у Мәсиһийе сәрԝахт ча хԝә дьдә кʹьфше чахе хәбәр дьдә?

¹⁰ Сәрԝахти әԝ һʹӧнӧр ә, кʹижан кӧ али мәрьва дькә фәʹм кьн фьрԛийа ортʹа рʹасти у нәрʹастийеда у паше бьжберьн чь кӧ рʹаст ә (Ибрани 5:14). Мәсиһийе сәрԝахт сафикьрьнед ӧса дькә, кӧ һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи кә.  Әԝ хәбәрданеда фәсал ә, ԝәки дьле кәсәки нәешинә. Әԝ дьле Йаһоԝа ша дькә, чьмки хәбәред ӧса дьжберә, йед кӧ али мәрийа дькьн (Мәтʹәлок 11:12, 13). Әԝ «дәрәнг һерс дьбә» (Мәтʹәлок 14:29). Әԝ сәр рʹийа рʹаст дьчә (Мәтʹәлок 15:21). Ча әм дькарьн бьбьнә мәрьвед сәрԝахт? Әм гәрәке Кʹьтеба Пироз леколин бькьн у чь кӧ һин дьбьн бьдьнә хәбате (Мәтʹәлок 2:1-5, 10, 11). Әм ӧса жи дькарьн һин бьн жь мәсәла Иса у чʹәʹв бьдьнә ԝи дь сәрԝахтийеда.

11. Иса чаԝа нишан кьр сәрԝахти хәбәрдана хԝәда?

¹¹ Иса сәрԝахти нишан кьр һʹәму хәбәрдан у кьред хԝәда. Дь хәбәрдана хԝәда. Чахе Иса мьзгинийа хере даннасин дькьр, әԝи хәбәред ӧса дьда хәбате, кӧ гӧһдар зәндәгьрти дьман (Мәтта 7:28; Луԛа 4:22). Әԝи тʹьме жь хәбәра Хԝәде дьхԝәнд у дьгот. Әԝи заньбу кʹижан рʹезе, чь дәрәщеда бьдә хәбате (Мәтта 4:4, 7, 10; 12:1-5; Луԛа 4:16-21). Ӧса жи, чахе Иса рʹез шьровәдькьр, әв йәк зәʹф һʹӧкӧм дьбу сәр гӧһдара. Паши сахбуне чахе Иса дьчу Әмԝасе, рʹева дӧ шагьртед хԝәрʹа хәбәр да. Әԝи ԝанарʹа әԝ рʹеза жь Кʹьтеба Пироз кӧ дәрһәԛа ԝи бу шьровәкьр. Паше шагьрта ӧса готьн: «Ләма, гава әԝи рʹеда мәрʹа хәбәр дьда у ньвисар мәрʹа шьровәдькьрьн, агьр дьле мә дькʹәт» (Луԛа 24:27, 32).

12, 13. Кʹижан мәсәлә дьдьнә кʹьфше кӧ Иса зу һерс нәдькʹәт у фәʹмкʹар бу?

¹² Дь емосийа у ньһерʹандьна хԝәда. Сәрԝахтийе али Иса дькьр, ԝәки әԝ зу һерс нәкʹәвә (Мәтʹәлок 16:32). Иса емосийед хԝә контрол дькьр, у әԝ «шкәсти» бу (Мәтта 11:29). Рʹаст ә шагьртед ԝи шаши бәрдьдан, ле Иса һьндава ԝан бь сәбьр бу (Марԛос 14:34-38; Луԛа 22:24-27). Һәла чахе ԝи дьзерандьн жи, әԝ диса һерс нәдькʹәт (1 Пәтрус 2:23).

¹³ Сәрԝахтийе али Иса дькьр кӧ әԝ фәʹмкʹар бә. Әԝи фәʹм дькьр мәʹнийа ԛануна Муса, у әԝ йәк һʹӧкӧм дьбу сәр ԝе йеке кӧ әԝ һьндава мәрийа чаԝа бу. Мәсәлә, бинә бира хԝә дәрәща жьна кӧ «сәр хуне вәбьбу». (Бьхунә Марԛос 5:25-34.) Әԝ жьньк нава әʹлаләтерʹа дьчу у чахе дәст да кʹьнщед Иса, перʹа-перʹа ԛәнщ бу. Бь ԛануна Муса әԝ жьньк нә тʹәмьз бу, у изьна ԝе тʹӧнәбу дәсте хԝә бьдә кәсәки (Ԛануна Кʹаһинтийе 15:25-27). Ле Иса тʹәви ԝе сәрт хәбәрнәда. Чьрʹа? Чьмки әԝи фәʹм дькьр кӧ һӧнӧред ӧса ча «рʹәʹм у баԝәри» һе фәрз ьн, нә кӧ ԛәдандьна ԛануна Муса (Мәтта 23:23). Иса бь нәрми гот: «Әʹвде! Баԝәрийа тә тӧ ԛәнщ кьри. Бь хер у сьламәт һәрʹә у жь еша хԝә ԛәнщ бә». Әԝ мәсәлә рʹьнд дьдә кʹьфше кӧ сәрԝахтийе али Иса кьр кӧ дьлрʹәʹм бә.

14. Иса чь дани сәр щийе пешьн, у чь али ԝи кьр дина хԝә бьдә ԝе йәке?

¹⁴ Бь жийина хԝә. Иса сәрԝахти да кʹьфше бь ԝе йәке кӧ әԝи чь щурʹәйи дьжит. Иса ԛӧльхкьрьн дьда сәр щийе пешийе (Луԛа 4:43). Иса һʹәму шьхӧле хԝә ӧса сафи дькьр, ԝәки бькарьбә дина хԝә бьдә сәр ԛӧльхкьрьна хԝә у борще хԝә бьԛәдинә. Мәсәлә әԝи бь әʹмьрәки һеса у нәдәԝләти дьжит, сәва кӧ һʹәму ԝәʹде хԝә у ԛәԝата хԝә сәр ԛӧльхкьрьне хәрщ кә (Луԛа 9:58). Әԝи заньбу кӧ лазьм ә әԝ мәрийа һин кә у һазьр кә, сәва кӧ паши мьрьна ԝи жи даннасинкьрьн һәрʹә (Луԛа 10:1-12; Йуһʹәнна 14:12). Әԝи ӧса жи соз да шагьрта кӧ ԝе али ԝан бькә «һʹәта ахьрийа дьнйайе» (Мәтта 28:19, 20).

15. Ча әм дькарьн сәрԝахтийе бьдьнә кʹьфше дь хәбәрдана хԝәда?

¹⁵ Ча әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса сәрԝахтийеда? Дь хәбәрдана хԝәда. Чахе әм тʹәви хушк у бьра хәбәр дьдьн, әм гәрәке хәбәред ӧса бьдьн хәбате, йед кӧ ԝе ԝана дьлгәрм кә нә кӧ дьлтәнг кә (Әфәси 4:29). Чахе әм хәбәр дьдьн тʹәви мәрийа дәрһәԛа мьзгинийа хере, хәбәред мә гәрәке «хԝекьри бә», демәк әм гәрәке бь тактики тʹәви мәрийа хәбәр дьн (Колоси 4:6). Әм дьхԝазьн фәʹм бькьн чь мәрийарʹа лазьм ә у чь ԝе ԝанрʹа һʹәԝас бә у паше рʹьнд хәбәра бьжберьн. Һәгәр әм  хәбәред баш бьдьн хәбате, мәрьв ԝе бьхԝазьн гӧһе хԝә бьдьнә мә у мьзгинийа мә дькарә бьгьһиже дьле ԝан. Ӧса жи чахе әм дәрһәԛа баԝәрийе хәбәр дьдьн, һәрге дәрәщә дәст дьдә әм дьдьнә хәбате Кʹьтеба Пироз, чьмки Хәбәра Хԝәде зор ә. Әм заньн кӧ рʹастийед жь Кʹьтеба Пироз жь һәр хәбәрәкә мә зортьр ә (Ибрани 4:12).

16, 17. а) Ча әм дькарьн нишан кьн кӧ әм зу һерс накʹәвьн у фәʹмкʹар ьн? б) Ча әм дькарьн бь тʹәмами дина хԝә бьдьнә ԛӧльхкьрьна хԝә?

¹⁶ Әм дь емосийа у ньһерʹандьна хԝәда. Сәрԝахти али мә дькә кӧ әм емосийед хԝә контрол кьн у дәрәщед чәтьнда зу һерс нәкʹәвьн (Аԛуб 1:19). Чахе кәсәк мә дьхәйдинә, әм дьхԝазьн фәʹм бькьн чьрʹа әԝи ӧса кьр йан ӧса гот. Әԝ йәк али мә дькә ԝәки әм бьбахшиньн у һерснәкʹәвьн (Мәтʹәлок 19:11). Сәрԝахти ӧса жи али мә дькә, ԝәки әм фәʹмкʹар бьн. Әм жь хушк у бьред хԝә дәʹԝа накьн кӧ әԝ ԛәданди бьн. Дәԝсе әм тʹьме бира хԝәда хԝәй дькьн, кӧ дьбәкә щәм ԝан проблемед ӧса һәнә, кӧ әм һʹәта хьлазийе нькарьн ԝана фәʹм кьн. Әм һазьр ьн гӧһ бьдьнә ԝан. У чахе әм дькарьн, әм рʹе дьдьнә ԝан, демәк әм сәр йа хԝә насәкьньн (Филипи 4:5).

¹⁷ Бь жийина хԝә. Әм заньн кӧ даннасинкьрьна мьзгинийе ԛәдрәки лапи мәзьн ә бона мә. Ләма әм дьхԝазьн ӧса бькьн кӧ дина мә ль сәр ԛӧльхкьрьне бә. Әм Йаһоԝа датиньн щийе пешийе дь әʹмьре хԝәда. Әм бь әʹмьрәки һеса у нәдәԝләти дьжин, сәва кӧ һʹәта һатьна хьлазийе, һәму ԝәʹде хԝә у ԛәԝата хԝә сәр даннасинкьрьна мьзгинийе хәрщ кьн (Мәтта 6:33; 24:14).

18. Әм ча дькарьн бьгьһижнә дьнйа тʹәзә у сәр чь лазьм ә әм бьхәбьтьн?

¹⁸ Чьԛас баш ә, кӧ мә ньһа дәрһәԛа һьнә һʹӧнӧред Иса шеԝьр кьр! Бьдьн һʹәсабе хԝә чьԛас ԝе кʹар бә һәрге әм дәрһәԛа һʹӧнӧред Исайә дьн жи пебьһʹәсьн, у һе зедә бьбьнә мина ԝи. Ԝәрә әм бьхәбьтьн кӧ һе зедә чʹәʹв бьдьнә Иса Мәсиһ. Һәрге әм ӧса бькьн, әме бьгьһижнә дьнйа тʹәзә у һе зедә незики Йаһоԝа бьн.