Рʹуспи Ча Бьред Дьн Һин Дькьн ԝәки Әԝана Һинкьри бьн
«У әԝ тьштед кӧ тә . . . жь мьн бьһист, бьсперә ԝан мәрьвед амьн» (2 ТИМОТʹЕЙО 2:2).
1. а) Щьмәʹта Йаһоԝа чь заньбун дәрһәԛа һинкьрьна йед дьн, у рʹожа иро әм ча сәр ԝе йәке дьньһерʹьн? б) Дь ве тʹемайеда әме чь пебьһʹәсьн?
ЩЬМӘʹТА Йаһоԝа тʹьме заньбунә кӧ йед дьн һин кьн әԝ гәләк кʹаре тинә. Мәсәлә, Бьраһим «хӧламед хԝәй һинкьри» кӧ шәрʹкьрьнеда щерʹьбанди бун, тʹоп кьр сәва кӧ Лут хьлаз кьн (Дәстпебун 14:14-16). Ԝәʹде Даԝьд Пʹадша, дәнгбеж һатьбун һинкьрьне ԝәки кʹьламед бона рʹумәткьрьна Йаһоԝа бьстьрен (1 Дирок 25:7). Иро әм мьԛабьли Шәйтʹан у дьнйа ԝи дьчьн (Әфәси 6:11-13). Әм ӧса жи гәләк дьхәбьтьн кӧ һӧрмәт кьн Йаһоԝа, бь ве йәке кӧ дәрһәԛа наве ԝи мәрийарʹа гьли дькьн (Ибрани 13:15, 16). Һәрге әм дьхԝазьн пешдачуйи бьн әм гәрәке һинкьри бьн чаԝа щьмәʹта Хԝәдейә бәре. Дь щьватеда, Йаһоԝа борщдари да рʹуспийа ԝәки йед дьн һин кьн (2 Тимотʹейо 2:2). Ле рʹуспи кʹижан метода дьдьнә хәбате ԝәки щьмәʹта Йаһоԝа һин кьн?
ԚӘԜИ КӘ ҺʹЬЗКЬРЬНА ШАГЬРТ ҺЬНДАВА ЙАҺОԜА
2. Рʹуспи пешийа кӧ шагьрт тьштед тʹәзә һин кә, чь дькарә бькә, у чьрʹа?
2 Әм дькарьн рʹуспи бәрамбәр кьн тʹәви мәрьве кӧ дьчинә. Әԝ мәрьв пешийа кӧ бьчинә, тьштед бона халийе керһати дькә нава халийе, бь ве йәке шинкайи рʹьнд у ԛәԝи шин дьбә. Ӧса жи рʹуспи пешийа кӧ тьштед тʹәзә шагьрта һин кә, әԝ дькарә тʹәви ԝи шьровәкә ԝан принсипед Кʹьтеба Пироз, кʹижан кӧ ԝе али ԝи бькьн, ԝәки әԝ һазьр бә бьдә хәбате чь кӧ һин дьбә (1 Тимотʹейо 4:6).
3. а) Рʹуспи ча дькарә гьлийе Иса жь Марԛос 12:29, 30 бьдә хәбате ԝәʹде хәбәрдана тʹәви шагьрт? б) Ча дӧайе рʹуспи дькарә сәр шагьрт һʹӧкӧм бә?
3 Фәрз ә кӧ тедәрхи рʹасти ча һʹӧкӧм дьбә сәр һәст у фькьред шагьрт. Тӧ дькари жь ԝи бьпьрси кӧ ча тʹәсмилбуна ԝи Йаһоԝарʹа, һʹӧкӧм бу сәр сафикьрьнед ԝи дь әʹмьрда. Бь ве пьрсе дькарә хәбәрдан һәрʹә дәрһәԛа ԝе йәке кӧ әԝ ча дькарә Хԝәдерʹа ԛӧльх кә бь тʹәмамийа дьле хԝә. (Бьхунә Марԛос 12:29, 30.) Дьбәк тӧйе бьхԝази дӧа жи бьки тʹәви ԝи у жь Йаһоԝа рʹӧһʹе пироз һиви ки, кʹижан кӧ лазьм ә ԝирʹа бона һинбуна ԝи. Шагьрт чахе дӧайе тә бьбьһе, ԝе һелан бә кӧ һе зедә бькә!
4. а) Мәсәлед жь Кʹьтеба Пироз биньн, кʹижан кӧ дькарьн али шагьрт бькьн ԝәки пешда һәрʹә. б) Чь нета рʹуспийа гәрәке һәбә чахе йед дьн һин дькьн?
4 Чахе щара пешьн дәстпедьки һин ки, һе баш ә дәрһәԛа мәсәлед жь Кʹьтеба Пироз тʹәви ԝи шеԝьр ки, ԝәки әԝ фәʹм кә чьԛас фәрз ә кʹомәкдар бә, керһати бә у мьлук бә (1 Пʹадшати 19:19-21; Нәһәмийа 7:2; 13:13; Кʹаред Шандийа 18:24-26). Әԝ һʹӧнӧр һаԛас фәрз ьн, чьԛас тьштед керһати бона халийе. Әԝ ԝе али ԝи бькьн ԝәки мәзьн бә, демәк зу пешда һәрʹә. Жан-Клод, рʹуспи жь Франсайе гьли дькә кӧ чахе шагьрт һин дькә, нета ԝи әԝ ә, ԝәки али шагьрт бькә кӧ сафикьрьна, бь принсипед Кʹьтеба Пироз бькә. Әԝ дьбежә: «Әз мәщале дьгәрʹьм, ԝәки әм тʹәвайи бьхуньн рʹезед ӧса кӧ чʹәʹве шагьрт вәкьн, сәва әԝ бьвинә тьштед баш жь Хәбәра Хԝәде» (Зәбур 119:18). Рʹуспи диса чь щурʹәйи дькарә шагьрт ԛәԝи кә?
ШИРӘТ КӘ КӦ ЧЬ НЕТА БЬДӘ ПЕШИЙА ХԜӘ У ШЬРОВӘКӘ ЧЬРʹА
5. а) Чьрʹа фәрз ә тʹәви шагьрт дәрһәԛа нета хәбәр ди? б) Чьрʹа рʹуспи гәрәке һин кә ԝан бьра кʹижан һе щаһьл ьн? (Бьньһерʹә спартьн.)
5 Жь шагьрт бьпьрсә һәла чь нетед ԝи һәнә һьндава ԛӧльхкьрьна Йаһоԝарʹа. Һәрге нетед ԝи тʹӧнәнә, али бькә кӧ әԝ нетед ӧса бьдә пешийа хԝә, кӧ әԝ бькарьбә бьгьһиже. Бь шабуне гьли кә, чахе ԝирʹа гьли дьки кӧ чь нета тә һәбу, у тӧ чьԛас шабуйи чахе гьһишти нета хԝә. Әԝ метод һеса йә, ле гәләк керһати йә. Виктор рʹуспи у пешәнг жь Африкайе дьбежә: «Чахе әз щаһьл бум, рʹуспи һьнә пьрс да мьн дәрһәԛа нетед мьн. Ԝан пьрса али мьн кьрьн кӧ әз рʹаст бьньһерʹьм сәр ԛӧльхкьрьна хԝә». Рʹуспийед щерʹьбанди дьбежьн, кӧ фәрз ә бьра бенә һинкьрьне чахе һе щаһьл ьн. Тӧ дькари һьнә шьхӧл бьди, анәгори сале ԝан. Һәрге бьра щаһьлтийа хԝәда тенә һинкьрьне, әԝ йәк дькарә али ԝан бькә. Ле ча? Чахе әԝана мәзьн бьн жи, ԝе һʹьш-аԛьле хԝә бьдьнә сәр нетед хԝә, һәла һе щерʹьбандьнада жи. (Бьхунә Зәбур 71:5, 17.) a (Бьньһерʹә спартьн.)
Бьрара шьровәкә кӧ чьрʹа әԝ шьхӧле тә дайә ԝи, лазьм ә бе кьрьне у пʹайе ԝи бьдә бона шьхӧлкʹарийа ԝи (Бьньһерʹә абзаса 5-8)
6. Иса кʹижан метода фәрз дайә хәбате сәва йед дьн һин кә?
6 Сәва кӧ шагьрт һелан ки ԛӧльх бькә, тӧ гәрәке нә кӧ тʹәне жерʹа бежи чь бькә, ле һе зедә. Тӧ ӧса жи гәрәке шьровәки, ԝәки чьрʹа фәрз ә әԝи шьхӧли бькьн. Мамостайе Лапи Мәзьн Иса, готә шагьртед хԝә ԝәки әԝана даннасин кьн. Ле бәре әʹԝльн, әԝи ԝанрʹа шьровәкьр кӧ чьрʹа әԝана гәрәке гӧрʹа ԝи бькьн. Әԝи гот: «Һʹәму һʹӧкӧме әʹрд у әʹзмен мьнрʹа һатә дайине. Ньһа һәрʹьн һʹәму мьләта һин кьн у ԝана бь наве Бав, Кӧрʹ у рʹӧһʹе пироз бьньхӧминьн» (Мәтта 28:18, 19). Ле ча рʹуспи дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса дь метода һинкьрьнеда?
7, 8. а) Рʹуспи ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса дь һинкьрьнеда? б) Чьрʹа лазьм ә пʹайе шагьрт бьдьн? в) Кʹижан ширәт ԝе али рʹуспийа бькьн чахе йед дьн һин дькьн? (Бьньһерʹә чаргошә « Чаԝа Бьред Дьн Һин кьн».)
7 Чахе тӧ жь бьра һиви дьки ԝәки шьхӧләки бькә, ԝирʹа жь Кʹьтеба Пироз шьровәкә кӧ чьрʹа әԝ шьхӧл фәрз ә. Ӧса, тӧ ԝи һин дьки кӧ әԝ жь бо принсипед Кʹьтеба Пироз шьхӧл бькә, нә кӧ жь бо тʹәмийа. Мәсәлә, һәрге тӧ жь бьра һиви ки ԝәки бәр дәре Ода Щьвате тʹәмьз хԝәй кә у хәм кә сәва бехофийе, тӧ дькари ԝирʹа бьхуни Тито 2:10. У шьровәкә кӧ жь бо ԝи шьхӧли, ԝе ча мьзгинийа хере мәрьварʹа һе зедә һʹәԝас бә. Ӧса жи шагьрт һелан кә ԝәки дьшьрмиш бә дәрһәԛа мәрьвед мәзьн дь щьватеда у ча әԝ шьхӧл ԝе кʹаре бьдә ԝан. Хәбәрдана ӧса ԝе али шагьрт бькә кӧ һин бә һе зедә дьшьрмиш бә дәрһәԛа мәрьва нә кӧ сәр тʹәмийа. Чахе әԝ бьвинә кӧ ча хушк у бьра кʹаре дьстиньн жь ԝи шьхӧли, әԝ ԝе шабуне бьстинә чьмки бона йед дьн хәм дькә.
8 Ӧса жи пʹайе шагьрт бьдә, ԝәки әԝ ширәтед тә һьлдьдә. Чьрʹа әԝ йәк фәрз ә? Чаԝа кӧ ав лазьм ә сәва кӧ шинкайи рʹьнд шин бә у гәш бә, ӧса жи чахе тӧ пʹайе шагьрт бьди, әԝ ԝе ԛӧльхкьрьнеда пешда һәрʹә. (Бәрамбәр кьн Мәтта 3:17.)
ЧӘТЬНАЙЕД ДЬН
9. а) Чьрʹа дь ԝәлатед дәԝләтида рʹуспийарʹа дькарә чәтьн бә ԝәки бьред дьн һин кьн? б) Чьрʹа әʹмьре һьнә бьрада ԛӧльхкьрьна Йаһоԝарʹа накʹәвә щийе пешьн?
9 Дь ԝәлатед дәԝләтида рʹуспийарʹа дькарә чәтьн бә ԝәки бьред кӧ ԝәкә 20 йан 30 сали нә, һелан кьн ԝәки дь щьватеда һе зедә бькьн. Рʹуспийед щерʹьбанди ԝәкә 20 ԝәлатада, гьли кьрьн кӧ чьрʹа әԝана дьшьрмиш дьбьн ԝәки һьнә бьред щаһьл нахԝазьн һе зедә шьхӧл дь щьватеда бькьн. Һʹәчʹи зәʹф жь ԝана готьн кӧ һьнә бьра чахе щаһьл бунә, де-баве ԝан әԝана һелан нәкьрьнә ԝәки нетед рʹӧһʹани дайньн пешийа хԝә. У чахе әԝ бьред щаһьл дьхԝазьн һе зедә бькьн, де-баве ԝан ԝана бона нетед дьн һелан дькьн, мәсәлә хԝәндьна бьльнд йан жи кариера! У ӧса, ԛӧльхкьрьна Йаһоԝарʹа дь әʹмьре ԝанда тʹӧ щар накʹәвә щийе пешьн (Мәтта 10:24).
10, 11. а) Ча рʹуспи дькарә али бьра бькә ԝәки әԝ ньһерʹандьна хԝә бьгӧһезә? б) Рʹуспи кʹижан рʹеза дькарә бьдә хәбате, ԝәки бьра һелан кә у чьрʹа? (Бьньһерʹә спартьн.)
10 Һәрге бьрарʹа һʹәԝас нинә щьватеда һе зедә тьшт бькә, лазьм ә гәләк сәр ԝи бьхәбьти у сәбьр ки ԝәки ньһерʹандьна ԝи бьгӧһези. Ле әԝ йәк дькарә бьбә. Йе дьчинә һәрге дьхԝазә шинкайа ԝи рʹаст шин бә, әԝ гәрәке пәй бьньһерʹә у һеди һеди чʹьԛьл рʹаст кә. Ӧса жи тӧ дькари һеди-һеди али бьра бьки, ԝәки әԝ тедәрьхә кӧ ԝирʹа лазьм ә ньһерʹандьна хԝә бьгӧһезә ԝәки дь щьватеда һе зедә щабдарийа һьлдә. Ле тӧ әԝе йәке ча гәрәке бьки?
11 Ԝәʹдә бьвинә ԝәки ԝирʹа бьби һәвал. Ԝи бьдә фәʹмкьрьне ԝәки әԝ щьватерʹа лазьм ә. Паше, ԝәʹдә дәрбаз бә, тʹәви ԝи рʹуне у хәбәр дә дәрһәԛа ԝан рʹезед жь Кʹьтеба Пироз, йед кӧ дькарьн али ԝи бькьн ԝәки әԝ бьфькьрә дәрһәԛа тʹәсмилбуйина хԝә Йаһоԝарʹа (Ԝаиз 5:4; Ишайа 6:8; Мәтта 6:24, 33; Луԛа 9:57-62; 1 Корьнтʹи 15:58; 2 Корьнтʹи 5:15; 13:5). Тӧ дькари дьле ԝи бькʹьрʹи һәрге жь ԝи бьпьрси: «Тә чахе әʹмьре хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьр, тә чь соз дабу ԝи? Ча тӧ дьшьрмиш дьби, Йаһоԝа чь тʹәхмин дькьр чахе тӧ һати ньхӧмандьне?» (Мәтʹәлок 27:11) «Ле Шәйтʹан чь тʹәхмин дькьр?» (1 Пәтрус 5:8) Пьрсед ӧса дькарьн гәләк керһати бьн у кʹур һʹӧкӧм бьн сәр дьле бьра (Бьхунә Ибрани 4:12.) b (Бьньһерʹә спартьн.)
ШАГЬРТНО, АМЬНИЙЕ БЬДЬНӘ КʹЬФШЕ
12, 13. а) Елиша чаԝа шагьрт, ньһерʹандьна ԝи чаԝа бу? б) Ча Йаһоԝа Елиша кʹәрәм кьр жь бо амьнийа ԝи?
12 Гәли бьред щаһьл, аликʹарийа ԝә щьватерʹа лазьм ә! Ньһерʹандьна ча ԝе али ԝә бькә ԝәки ԛӧльхкьрьнеда пешдачуйи бьн? Сәва щабе бьстиньн, ԝәрә бьньһерʹьн һьнә ԛәԝьмандьнед бәре, жь әʹмьре Елишайе шагьрт.
13 Ԝәкә 3 000 сал пешда, Елйас пʹехәмбәр Елишайә щаһьл тʹәглиф кьр ԝәки бьбә аликʹарчийе ԝи. Елиша дәрберʹа ԛайил бу у бь амьни шьхӧле мьлуки бона пʹехәмбәр дькьр (2 Пʹадшати 3:11). Елйас ԝәкә шәш сала Елиша һин дькьр. Паше, чахе шьхӧле Елйас дь Исраеледа хьлаз дьбу, пʹехәмбәр готә Елиша, ԝәки әԝ дькарә ида али ԝи нәкә. Ле Елиша се щара гот: «Әз тә бәрнадьм». Әԝи хԝәрʹа ԛьрар кьр ԝәки тʹәви һинкʹаре хԝә бә, һʹәта чьԛас дькарә. У Йаһоԝа Елиша кʹәрәм кьр, бь ве йәке кӧ һишт ԝәки әԝ бьвинә ча Елйас бь фьртоне һьлдькʹшә ль әʹзмен (2 Пʹадшати 2:1-12).
14. а) а) Ча иро шагьрт дькарьн чʹәʹв бьдьнә Елиша? б) Чьрʹа бона шагьрт фәрз ә кӧ әԝ амьн бә?
14 Чаԝа шагьрт һун ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә Елиша? Чахе шьхӧл тәрʹа дьдьн, дәрберʹа ԛәбул кә, һәла һе ԝи чахи жи, чахе әԝ шьхӧла ньмьз ә. Бира хԝәда хԝәй кә, ԝәки һинкʹаре тә һәвале тә йә. Ԝирʹа бежә ԝәки тӧ дьшекьрини чь кӧ әԝ бона тә дькә, у ԝирʹа нишан кә, ԝәки тӧ дьхԝази бәрдәԝан ки жь ԝи һин би. У йа лапә фәрз, дь щабдарийа хԝәда амьн бә. Ле чьрʹа фәрз ә амьн би? Чахе тӧ избат дьки кӧ тӧ амьн и у керһати йи, рʹуспи дькарьн баԝәр бьн кӧ Йаһоԝа дьхԝазә ԝәки дь щьватеда һе зедә щабдарийа тә һәбә. (Зәбур 101:6; бьхунә 2 Тимотʹейо 2:2).
ԚӘДЬР ҺЬНДАВА РʹУСПИЙЕД ЩЕРʹЬБАНДИ
15, 16. а) Елиша ча һьндава һинкʹаре хԝә ԛәдьр нишан кьр? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.) б) Чьрʹа пʹехәмбәред дьн итʹбарийа хԝә Елиша дьанин?
15 Мәсәла Елиша ӧса жи нишан дькә, ԝәки фәрз ә иро бьра ԛәдьре рʹуспийед щерʹьбанди бьгьрьн. Паши ԝе йәке чахе Елиша у Елйас рʹасти кʹомәкә пʹәхәмбәред жь Әриһайе һатьн, әԝана чунә бәр чʹәме Урдӧне. Паше «Елйас щӧбба [кʹьнще] хԝә раһьшт у ԝе ль һәв да у ль аве хьст у ав бь ви али у ль ԝи али бун дӧ пʹари». Әԝана һәр дӧ жи дәрбази щийе зьһа бун, тʹәвайи «дьмәшийан у дьахьфин [хәбәрдьдан]». Елиша рʹьнд гӧһе хԝә дьда һинкʹаре хԝә, у бәрдәԝан дькьр жь ԝи һин дьбу. Елиша тʹӧ щар дьшьрмиш нәдьбу кӧ чьԛаси занә бәсә. Паше Елйас бь фьртоне һьлкʹьшийа ль әʹзмен, ле Елиша вәгәрʹийа бәрбь чʹәме Урдӧне. Ль ԝе дәре әԝи кʹьнща Елйас һьлда у аве хьст у гот: «Хӧдане Елйас Хԝәде [Йаһоԝа] ль кʹӧ дәре йә?» Диса жи ав бу дӧ пʹара (2 Пʹадшати 2:8-14).
16 Ԝә дина хԝә дайе кӧ кʹәрәмәта Елишайә әʹԝльн һәма ӧса жи бу чаԝа кʹәрәмәта Елйасә пашьн? Жь ԝе йәке әм чь һин дьбьн? Елиша тʹӧ щар дьшьрмиш нәбу ԝәки чьмки борщдари ида сәр ԝи йә, әԝ дькарә бь щурʹе хԝә бькә нә кӧ ча Елйас дькьр. Дәԝсе, әԝи метода Елйас дьда хәбате, у бь ԝе йәке әԝи да кʹьфше ԛәдьр һьндава һинкʹаре хԝә, у әве йәке али пʹехәмбәред дьн кьр кӧ итʹбарийа хԝә Елиша биньн (2 Пʹадшати 2:15). Елиша ԝәкә 60 сала чаԝа пʹехәмбәр ԛӧльх кьр, у Йаһоԝа ԛәԝат да ԝи кӧ әԝи һе зедә кʹәрәмәт бькә нә кӧ Елйас. Жь ԝе йәке әм чь дәрсе һин дьбьн?
17. а) Шагьрт иро ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә Елиша? б) Ахьрийеда, Йаһоԝа ча дькарә бьдә хәбате шагьртед амьн?
17 Чахе тӧ дь щьватеда һе зедә щабдарийе дьстини, дьшьрмиш нәбә кӧ тӧ гәрәке тьштәки лап щурʹәки дьн бьки, нә кӧ ча дьһате кьрьне. Бира хԝәда хԝәй кә, кӧ мәʹна гӧһастьна, әԝ һәйә йан һʹәԝщәтийа щьвате йан жи рʹебәрийа жь тʹәшкиләта Йаһоԝа. Тӧ гәрәке гӧһастьна нәки, сәва ԝе йәке чьмки тӧ ӧса дьхԝази. Елиша метода Елйас дьда хәбате, у жь ԝе йәке пʹехәмбәра итʹбарийа хԝә ԝи дьанин у әԝи да кʹьфше кӧ ԛәдьре һинкʹаре хԝә дьгьрә. Ӧса жи тӧ һәрге бьди хәбате метода сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз, тӧйе нишан ки ԛәдьр һьндава рʹуспийед щерʹьбанди, у хушк бьред тә жи ԝе итʹбарийа хԝә тә биньн. (Бьхунә 1 Корьнтʹи 4:17.) Чахе тӧ һе зедә щерʹьбанди би, тӧйе бьди хәбате гӧһастьна кʹижан кӧ ԝе али щьвате бькьн ԝәки пәй тʹәшкиләта Йаһоԝа һәрʹьн, кʹижан кӧ тʹьме пешда дьчә. Ахьрийеда, Йаһоԝа чаԝа кӧ али Елиша кьр дькарә али тә жи бькә, ԝәки тӧ жь һинкʹаре хԝә зедәтьр шьхӧле гьринг бьки (Йуһʹәнна 14:12).
18. Чьрʹа гәләк фәрз ә ԝәки дь щьватада бьра һин кьн?
18 Әм гӧман ьн ԝәки ширәтед жь ве тʹемайе у жь тʹема пешийе, ԝе һе зедә рʹуспийа һелан кьн, кӧ ԝәʹдә бьвиньн бьред дьн һин кьн. Әм дӧа дькьн ԝәки һе зедә бьра һазьр бьн кӧ һин бьн, у чь кӧ һин бьн бьдьнә хәбате сәва мьԛати щьмәʹта Йаһоԝа бьн. Әԝ йәк ԝе щьватед сәр тʹәмамийа дьнйайе ԛәԝи кә у али мә һәр кәси бькә, ԝәки амьн бьминьн ԝәʹде рʹожед чәтьн кӧ ԝе бен.
a Һәрге бьре щаһьл гьһишти йә, мьлук ә у һʹӧнӧред ԝийә дьн жи һәнә кʹижан кӧ фәрз ьн дь ԛӧльхкьрьна щьватеда, рʹуспи дькарьн сафи кьн ԝәки ԝи кʹьфш кьн ча бәрдәстийе щьвате, һәла һе чахе әԝ һе 20 сали нинә. (1 Тимотʹейо 3:8-10, 12; бьньһерʹә «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» йа 1 Тирмәһе, сала 1989 рʹупʹела 29.)
b Тӧ ӧса жи дькари бьди хәбате фькьред жь «Бьрща Ԛәрәԝьлийе», йа 15 Нисане, сала 2012, рʹупʹела 14-16, абзасед 8-13; у кʹьтеба «Хԝә Нава Һʹьзкьрьна Хԝәдеда Хԝәй кә», сәре 16, абзасед 1-3.
