1, 2. Иса чьрʹа Мәртʹа һʹьз дькьр, ле әԝе жь бо ԛьсуре чь шаши кьр?

 ЧЬ ТЕ һʹьше тә чахе тӧ дәрһәԛа хушка Лазар, Мәртʹайе дьфькьри? Кʹьтеба Пироз дьдә кʹьфше, кӧ Мәртʹа һәвала Исайә баш бу, у ӧса жи те готьне кӧ Иса әԝ һʹьз дькьр. Һьлбәт әԝ жь жьна тʹәне нибу кӧ Иса ле һʹьз дькьр у ԛәдьре ԝе дьгьрт. Мәсәлә, Мәрйәма хушка Мәртʹайе жи һәвала Исайә незик бу. Иса ӧса жи дайика хԝә Мәрйәм һьз дькьр (Йуһʹәнна 11:5; 19:25-27). Ле чьрʹа Иса Мәртʹа һʹьз дькьр?

² Иса Мәртʹа һʹьз дькьр, чьмки әԝ һʹәйф у мәрʹд бу, у йәкә шьхӧлкʹар бу. Ле дьһа зәʹф Иса жь бо ԝе йәке әԝ һʹьз дькьр, чьмки баԝәрийа ԝейә ԛәԝи һәбу. Һʹәму тьшт чь кӧ Иса һин дькьр, әԝе баԝәр дькьр, у әԝ тʹӧ щар дӧдьли нәдьбу кӧ Иса Мәсиһе создайи йә (Йуһʹәнна 11:21-27). Мәртʹа жи мина мә һʹәмушка ԛьсур бу, у шаши дькьр. Мәсәлә, щарәке чахе Иса тʹәсәлийа ԝан кьр, Мәртʹа сәр хушка хԝә Мәрйәме һерс кʹәт, у готә Иса кӧ әԝ Мәрйәме ширәт кә. Мәртʹайе гот: «Хӧдан, ԛәт хәма тә нинә кӧ хушка мьн нава ве тʹьвдарәкдитьнеда әз тʹәне һьштьмә? Бежә ԝе кӧ али мьн бькә». (Бьхунә Луԛа 10:38-42.)  Ле чьрʹа Мәртʹайе ӧса гот, у әм чь дькарьн һин бьн жь щаба Иса?

3, 4. Мәрйәме чь кьр кӧ Иса пʹайе ԝе да, у Мәртʹа чь һин бу? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

³ Иса жь Мәртʹайе у Мәрйәме рʹази бу, кӧ ԝана әԝ тʹәглифи мала хԝә кьр. У Иса дьхԝәст ԝи ԝәʹдәйи бьдә хәбате, сәва кӧ рʹастийед ԛимәт ԝана һин кә. Мәрйәм дәрберʹа бәр Иса рʹуньшт у «гӧһе хԝә дьда готьна ԝи», (ИМ). Әԝе дьхԝаст кӧ чьԛас дькарә һʹәму тьшти жь Дәрсдаре Мәзьн һин бә. Мәртʹайе жи дькарьбу гӧһ бьда Иса, у Иса жи ԝе пʹайе ԝе бьда, һәрге әԝе шьхӧле хԝә бьда алики сәва кӧ гӧһ бьдә ԝи.

⁴ Ле Мәртʹайе гӧһе хԝә нәдьда сәр ԝи, чьмки шьхӧлава мьжул дьбу. Әԝе хԝарьна мәхсус һазьр дькьр бона Иса у диса гәләк тьштед дьн, сәва кӧ Иса мала ԝанда хԝә баш тʹәхмин кә. Чахе әԝе дит кӧ Мәрйәм али ԝе накә, әԝ ащьз бу у шькийате ԝе бал Иса кьр. Иса заньбу кӧ Мәртʹа дьхԝазә гәләк тьшт бькә, у ләма әԝи бь нәрми жерʹа гот: «Мәртʹа, Мәртʹа, тӧ бона гәләк тьшта хәма дьки у тʹәвиһәв дьби». Әԝи ӧса жи жерʹа гот кӧ хԝарьнәк тʹәне бәс ә. Паше Иса пʹайе Мәрйәме да, чьмки әԝе рʹьнд гӧһе хԝә дьда Иса. Әԝи гот: «Әԝ пʹара ԛәнщ жи Мәрйәме хԝәрʹа бьжарт у жь ԝе найе стандьне». Мәрйәме дьбәкә бир кьра кӧ әԝе чь хԝар, ле әԝе тʹӧ щар ԝе бир нәкьра әԝ тьшт, чь кӧ жь Иса һин бу у әԝ кӧ Иса ча пʹайе ԝе да. Паши 60 сала зедәтьр, Йуһʹәннайе шанди гьлийед ӧса ньвиси: «Иса Мәртʹа, хушка ԝе . . . һʹьз дькьрьн» (Йуһʹәнна 11:5). Әԝ гьли дьдьнә кʹьфше, кӧ Мәртʹайе ширәта Иса кӧ бь һьли дьдьн бу, ԛәбул кьрийә, у тʹәмамийа жийина хԝә Йаһоԝарʹа бь амьни хьзмәт кьрийә.

5. Чьрʹа илаһи иро чәтьн ә кӧ дина хԝә бьдьнә сәр ԝе йәке чь кӧ фәрз ә, у әме щаба кʹижан пьрсе бьстиньн?

⁵ Рʹожа иройин һе зедә тьшт һәнә нә кӧ бәре, кʹижан кӧ дькарьн дина мә бьрʹәвиньн, у нәһельн кӧ әм бь дьл у щан Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Журнала «Бьрща Ԛәрәԝьлийеда» йа 15 Илоне, сала 1958, бона хушк у бьра пешда ширәт һатә дайине, ԝәки әԝана нәһельн кӧ бона ԝан техноложийа һе фәрз бә, нә кӧ хьзмәти Йаһоԝарʹа. Чьмки һәла һьнгеда те бежи һәр рʹож тьштед тʹәзә дәрдькʹәтьн. Мәсәлә, журналед бәдәԝ, радио, филм у телевизийон гәләк бәлабуйи бун. Дь ве «Бьрща Ԛәрәԝьлийеда» һатә готьне кӧ чьԛас әм незики ахьрийа ве дьнйайе бьн, һаԛас мьжулбун ԝе гәләк зедә бә. Иро һе гәләк тьшт һәнә, кʹижан кӧ әм дькарьн дина хԝә бьдьнә сәр. Ле әм чь дькарьн бькьн сәва кӧ мина Мәрйәме бьн у дина хԝә бьдьнә сәр хьзмәткьрьна хԝә Йаһоԝарʹа?

6. Щьмәʹта Йаһоԝа чаԝа техноложийа данә хәбате?

⁶ Щьмәʹта Йаһоԝа техноложийа ве дьне данә хәбате, сәва кӧ мьзгине бәла кьн. Мәсәлә, пешийа дәстпебуна шәрʹе һʹәмдьнйайейә йәке, ԝана «Фото-Драмайа Әʹфьрандьне» нишан кьрьн. Бь сайа шькьл у филмед кьнә бь мьԛам у рʹәнг-рʹәнги, ԝана гәләк ԝәлатада бь милйона мәрьв дәрһәԛа мьзгине пеһʹәсандьн. Хьлазийа ве «Фото-Драмайеда» һатьбу нишанкьрьне әԝ ԝәʹде әʹдлайе, чахе Иса ԝе сәр әʹрде сәрԝертийе бькә. Паше, щьмәʹта Йаһоԝа радио дьданә хәбате, сәва кӧ нав тʹәмамийа дьнйайе милйона мәрьварʹа мьзгинийа Пʹадшатийе әʹлам кьн. Иро, әм компотәра у интернете дьдьнә хәбате, сәва кӧ мьзгин бьгьһижә гәләк мәрьва, у һәла һе ԝан щийа жи, кʹидәре чуйин чәтьн ә.

7. а) Чьрʹа хоф ә һәрге әм тьштед ве дьнйайе бь тʹәмами бьдьнә хәбате? б) Әм чьда гәрәке гәләк фәсал бьн? (Бьньһерʹә спартьн.)

 ⁷ Кʹьтеба Пироз мә ширәт дькә, кӧ әм бь тʹәмами тьштед ве дьнйайе нәдьнә хәбате. Әԝ ӧса жи те һʹәсабе кӧ гәләк ԝәʹде хԝә хәрщ нәкьн сәр ԝан тьшта, чь кӧ әв дьнйа дьдә мә. (Бьхунә 1 Корьнтʹи 7:29-31.) Рʹаст ә һьнә тьштед ве дьнйайе нә хьраб ьн, ле әԝ тьшт дькарьн гәләк ԝәʹдә жь мә бьстиньн. Мәсәлә, дьбәкә мә хԝәш те тьштәкива мьжул бьн, кʹьтеба бьхуньн, телевисоре бьньһерʹьн, һәрʹьнә щийе һʹәԝас, дькʹанада тьшта бькʹьрʹьн, тьшта пебьһʹәсьн дәрһәԛа техноложийед тʹәзә йан тьштед дьн. Гәләк жи, һьз дькьн нәʹмәка бьньвисьн дь интернетеда, йан нучейа дьньһерʹьн йан әʹламәтийед дәрһәԛа спорте. Ле хоф әԝ ә кӧ һәрге әм ԝан тьштава бенә гьредане. a (Бьньһерʹә спартьн.) (Ԝаиз 3:1, 6). Һәрге әм ԝәʹде хԝә сәр ԝан тьшта чь кӧ фәрз ниньн зәʹф хәрщ дькьн, ԝәʹде мә ида ԝе нәминә бона тьште һе фәрз, демәк бона хьзмәтийе Йаһоԝарʹа. (Бьхунә Әфәси 5:15-17.)

8. Чьрʹа фәрз ә кӧ әм тьштед ве дьнйайе һʹьз нәкьн?

⁸ Шәйтʹан һʹәму тьшти дькә сәва кӧ әм тьштед ве дьнйайева мьжул бьн у хьзмәтийа хԝә Йаһоԝарʹа паш хьн. Шәйтʹан әԝ йәк дь ԛьрʹна йәкеда жи дькьр, у әԝ рʹожа иро һе зедә дькә (2 Тимотʹейо 4:10). Ләма әм гәрәке кʹур хԝә бьщерʹьбиньн, кӧ әм ча дьньһерʹьн сәр тьштед ве дьнйайе у чахе лазьм ә нав хԝәда гӧһастьна бькьн. Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ әм гәрәке тьштед ве дьнйайе һʹьз нәкьн, ле дәԝсе әм гәрәке һʹьзкьрьна хԝә һьндава Йаһоԝа ԛәԝи хԝәй кьн. Һәрге әм ӧса бькьн, ԝе мәрʹа һеса бә кӧ гӧрʹа Йаһоԝа бькьн у хԝә незики ԝи бьгьрьн (1 Йуһʹәнна 2:15-17).

9. Иса шагьртед хԝә һин кьр кӧ әԝана дина хԝә бьдьн сәр чь, у әԝи ча хԝәха мәсәлә һишт?

⁹ Иса чаԝа кӧ Мәртʹа ширәт кьр, ԝәки гәләк тьштава мьжул нәбә, әԝи ширәтәкә ӧса да шагьртед хԝә жи. Әԝи әԝана һелан кьрьн, кӧ тʹьме дина хԝә бьдьнә сәр хьзмәтийа Йаһоԝарʹа у Пʹадшатийа ԝи. (Бьхунә Мәтта 6:22, 33.) Иса ча ширәт дьда ԝан, ӧса жи хԝәха дькьр. Әԝ нәдькʹәтә пәй һәбуке, мала ԝи у гәләк тьштед ԝи тʹӧнә бун (Луԛа 9:58; 19:33-35).

10. Чь мәсәләкә баш Иса мәрʹа һишт?

¹⁰ Иса нәдьһишт тʹӧ тьшт ԝи әглә кә бона хьзмәтийе. Мәсәлә, пешийа кӧ әԝи дәстпекьра мьзгине бәла кә, әʹлаләт жь Кәфәрнаһуме незики Иса бу, сәва кӧ тʹәви ԝи ԝәʹдә дәрбаз кьн дь шәһәре хԝәда. Ле әԝи чь кьр? Әԝи дина хԝә да сәр шьхӧле хԝә. Әԝи гот: «Гәрәке әз бажаред дьнда жи Мьзгинийа Пʹадшатийа Хԝәде бьдьм,  чьмки әз бона ԝе йәке һатьмә шандьне» (Луԛа 4:42-44). Иса дь щийед дурда мьзгин бәла дькьр, у чьԛас дькарьбу гәләк мәрьв һин дькьрьн. Рʹаст ә Иса беԛьсур бу, ле йәкә әԝ дьԝәстийа у ԝирʹа лазьм бу һеса бә, чьмки әԝ гәләк гьран дьхәбьти (Луԛа 8:23; Йуһʹәнна 4:6).

11. Иса чь кьр чахе мерәки жь ԝи пьрси дәрһәԛа проблема хԝәйә шәхси? Иса кʹижан дәрс шагьртед хԝә һин кьр?

¹¹ Паше чахе Иса дәрсәкә фәрз дьда шагьртед хԝә, мерәки әԝ да сәкьнандьне у гот: «Дәрсдар, бежә бьре мьн, бьра миратʹа баве мьн мьнрʹа пʹарәвәкә». Ле Иса нәдьхԝаст кӧ проблема ԝийә шәхси сафи кә, у әԝи һинкьрьна шагьртед хԝә паш нәхьст. Иса әԝ дәрәщә да хәбате сәва кӧ шагьртед хԝә һин кә, кӧ һәрге әԝана дина хԝә бьдьнә сәр гәләк тьшта сәва кӧ ԛазанщ кьн, ԝе нькарьбьн бь дьл у щан хьзмәт бькьн (Луԛа 12:13-15).

12, 13. а) Иса чь кьр жь бо чь жи һьнә мәрьвед Йунани әʹщебмайи ман? б) Иса чаԝа хԝә кʹьфш кьр чахе Филип готә ԝи, кӧ әԝ мәрьв дьхԝазьн рʹасти Иса бен?

¹² Чәнд рʹожед пешийа мьрьна Иса гәләк чәтьн бун (Мәтта 26:38; Йуһʹәнна 12:27). Иса заньбу кӧ әԝ гәрәке гәләк щәфа бькʹьшинә у бьмьрә. У әԝи ӧса жи заньбу кӧ пешийа мьрьна хԝә, әԝ гәрәке гәләк тьшт бькә. Мәсәлә, Шәмийе, 9 Нисане, Иса сәр щәʹшьке сийари кʹәтә Оршәлиме. Щьмәʹте ԝи чаԝа пʹадша сьлав дькьр (Луԛа 19:38). Рʹожа дьн, Иса дь пʹарьстгәһеда бь мерхаси бәри мәрьвед тьма да, кʹижан кӧ бь баһе гьран тьшт дьфротьн у ӧса сәр мәрьва пʹәрә чедькьрьн (Луԛа 19:45, 46).

¹³ Һьнә мәрьвед Йунани, йед кӧ һатьнә Оршәлиме сәва кӧ Щәжьна Дәрбазбуне дәрбаз кьн, дитьн кӧ Иса ча бәри ԝан мәрьва да у әʹщебмайи ман. Ләма ԝана жь Филипойе шанди пьрсин, кӧ һәла әԝана дькарьн рʹасти Иса бен. Ле Иса мәрьвед ӧса нәдьгәрʹийа кӧ бькарьбуна пьштгьрийа ԝи бькьрана у әԝ жь дьжмьнед ԝи хԝәй кьрана. Иса заньбу чь лап фәрз ә. Әԝи дина хԝә дьда сәр ԛьрара Хԝәде дәрһәԛа хԝә, демәк, әԝи гәрәке әʹмьре хԝә бьда ча ԛӧрбан. У ләма Иса кьрә бира шагьртед хԝә, кӧ әԝ зутьрәке гәрәке бьмьрә у әԝед кӧ пәй ԝи дьчьн гәрәке һазьр бьн кӧ әʹмьре хԝә жи бьдьн. Әԝи гот: «Йе кӧ әʹмьре хԝә һьз дькә, әԝе ӧнда кә, ле әԝе кӧ ль ве дьнйайе дьжәнә әʹмьре хԝә, әԝ ԝи бона жийина һʹәта-һʹәтайе хԝәй дькә». Ле Иса ӧса жи соз да, кӧ «Бав жи ԝе ԛәдьре» ԝан бьгьрә у ԝе жийина һʹәта-һʹәтайе бьдә ԝан. У Филипо карьбу әве мьзгинийа баш мәрьвед Йунанирʹа бежә (Йуһʹәнна 12:20-26).

14. Рʹаст ә Иса шьхӧле бәлакьрьна мьзгине дьда сәр щийе пешьн, ле әԝи диса чь дькьр?

¹⁴ Чахе Иса ль сәр әʹрде бу, әԝи дина хԝә дьда сәр бәлакьрьна мьзгине. Рʹаст ә бона ԝи әԝ шьхӧл сәрәкә бу, ле әԝ һәртʹьм сәр ԝи шьхӧли нәдьфькьри. Мәсәлә, әԝ чу сәр дәʹԝатәкә бьчʹук, кʹидәре кӧ ав кьрә шәравәкә гәләк баш (Йуһʹәнна 2:2, 6-10). Әԝ ӧса жи дьчу щәм һәвалед хԝә сәр нанхԝарьне у щәм ԝан, кʹижанарʹа һʹәԝас бу дәрһәԛа мьзгине пебьһʹәсьн (Луԛа 5:29; Йуһʹәнна 12:2). Йа лапә фәрз, Иса тʹьме ԝәʹдә хԝәрʹа дьһишт, сәва кӧ дӧа бькә, бьфькьрә, у һеса бә (Мәтта 14:23; Марԛос 1:35; 6:31, 32).

15. Паԝлос чь готә Мәсиһийа кӧ әԝана гәрәке бькьн, у әԝи хԝәха чь мәсәлә һишт?

¹⁵ Паԝлосе шанди гот кӧ Мәсиһи мина ԝан ьн, йед кӧ ләщмәйдана дьрежда дьрʹәвьн, у сәва кӧ әԝана бьгьһижьнә хьлазийа ләщмәйдане, әԝана гәрәке хԝә аза кьн жь һʹәму тьшта чь кӧ дькарә ԝана әглә кә йан бьдә сәкьнандьне. (Бьхунә Ибрани 12:1.) Ве йәкеда Паԝлос хԝәха мәсәләкә баш һишт. Әԝ дькарьбу дәԝләти у навдар буйа чаԝа сәрԝере религийа Щьһуйа. Ле әԝи әԝ һʹәму тьшт һишт у  дина хԝә да сәр ве чь кӧ «һәрә ԛәнщ ә». Әԝ шьхӧле бәлакьрьна мьзгинеда гәләк дьхәбьти у дьчу гәләк щийа. Мәсәлә, әԝ дьчу Сурйайе, Асйа Бьчʹук, Макәдонйайе, у Щьһустане. Паԝлос гәләк һивийа хәлата хԝә бу, демәк жийина һʹәта-һʹәтайе сәр әʹзмана. Әԝи гот: «Тьштед пьшт хԝәва һьшти бир бькьм, хԝә бавежьмә йед пешийа хԝә, дьщәʹдиньм бьгьһижьмә мәрәме хԝә» (Филипи 1:10; 3:8, 13, 14). Паԝлос нәзәԝьщи бу, у әве йәке али ԝи кьр, кӧ «бь дьл у щан шьхӧлед Хӧданва» мьжул бә (1 Корьнтʹи 7:32-35).

16, 17. Ча йед азәп у йед зәԝьщи дькарьн пәй мәсәла Паԝлос һәрʹьн? Ча Марк у Клере әв йәк кьрьн?

¹⁶ Мина Паԝлос, һьнәк жь хьзмәткʹаред Йаһоԝа сафи дькьн кӧ нәзәԝьщьн, чьмки ӧса әԝана дькарьн бәлакьрьна мьзгинеда һе зедә бькьн (Мәтта 19:11, 12). Щабдарийед йед азәп һе һьндьк ьн, нә кӧ йед зәԝьщи. Ле фьрԛи тʹӧнә әм азәп ьн йан на, һәр кәс жь мә дькарә «һʹәму гьранийе . . . жь хԝә» дур хә, кʹижан кӧ дькарьн хьзмәтийа мә Йаһоԝарʹа әглә кьн. Дьбәкә мәрʹа лазьм ә бал хԝә һьнә тьшт бьгӧһезьн чь кӧ мәрʹа бунә хәйсәт, чьмки ӧса әме ԝәʹде хԝә бадиһәԝа хәрщ нәкьн у бькарьбьн һе зедә Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн.

¹⁷ Мәсәлә, Марк у Клере, кʹижан кӧ Ԝаләседа мәзьн бунә, чахе мәкʹтәб хьлаз кьрьн, ԝана пешәнгти дәстпекьрьн. Чахе ԝана һәв стандьн, пешәнгтийа хԝә диса бәрдәԝам кьрьн, ле дьхԝәстьн һе зедә бькьн. Марк дьбежә: «Сәва кӧ жийина хԝә һеса кьн, мә мала хԝәйә се отʹахе фьрот у хәбата хԝәйә нив рʹожи һишт, у ӧса мә карьбу дь шьхӧле авакьрьна һʹәмдьнйайеда шьхӧлкʹарийе бькьн». Әԝана 20 салед ԝан пашԝәхтийа дь гәләк щийед Африкайеда бун, сәва кӧ аликʹарийе бьдьн авакьрьна Одед Щьвата. Щара пʹәре ԝан гәләк һьндьк бу, ле Йаһоԝа тʹьме мьԛати ԝан дьбу. Клер дьбежә: «Әм кӧ һәр рʹож ԝәʹде хԝә хәрщ дькьн бона шьхӧле Йаһоԝарʹа, әԝ йәк мәрʹа шабунәкә мәзьн тинә. Мә гәләк һәвал хԝәрʹа дитьн, у әм һʹәԝще тʹӧ тьшти нибун. Тьштед һьндьк кӧ мә ӧнда кьрийә, найе бәрамбәркьрьне тʹәви ве бәхтәԝарийе, кʹижан кӧ әм жь ԛӧльхкьрьна һәртʹьм дьстиньн». Гәләк жь ԛӧльхкʹаред һәртʹьм жи ӧса тʹәхмин дькьн. b (Бьньһерʹә спартьн.)

18. Кʹижан пьрса әм дькарьн бьдьнә хԝә?

¹⁸ Дьбәкә тӧ тʹәхмин дьки кӧ һе зедә дькари Йаһоԝарʹа хьзмәт бьки. Гәло һәнә тьштед ӧса, жь бо чь жи тӧ тьштед һе фәрз дьди алики? Һәрге әре, тӧ чь дькари бьки? Дьбәкә тӧ гәрәке хԝәндьн у леколинкьрьна Кʹьтеба Пироз һе баш ки. Дь тʹемайа дьнда ԝе бе готьне, кӧ чаԝа әм дькарьн әԝе йәке бькьн.