1, 2. Мәрьв чьда жь һʹәйԝана щӧдә дьбьн?

 МӘЖУЙЕ мәрьва тьштәки мәхсус ә. Мәсәлә, мәрьв бь сайа ве дькарә зьман һин бә. У занәбуна зьман жи дькарә али мә бькә кӧ бьхуньн, бьньвисьн, хәбәрдьн, у фәʹм кьн чь кӧ дьбьһен. Зьман ӧса жи али мә дькә, кӧ дӧа бькьн у бьстьрен сәва кӧ Йаһоԝа рʹумәт кьн. Әԝ һʹәму тьшт, мә жь һʹәйԝана щӧдә дькә. Зандар бь тʹәмами нькарьн фәʹм кьн чаԝа мәжу дькарә әԝан тьштед әʹщеб бькә.

² Фәрәсәте мә кӧ әм дькарьн зьман бьдьнә хәбате рʹасти жи пʹешкʹеша жь Йаһоԝа йә (Зәбур 139:14; Әʹйанти 4:11). Йаһоԝа пʹешкʹешәкә дьн жи дайә мә, кʹижан кӧ мә жь һʹәйԝана щӧдә дькә. Йаһоԝа мәрьв «дьлԛе хԝәда хӧльԛанд». Азайа мәйә бьжартьне һәйә, демәк әм хԝәха дькарьн бьжартьна бькьн. У әм дькарьн бьжберьн, кӧ зьман ӧса бьдьнә хәбате, сәва кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн у ԝи рʹумәт кьн (Дәстпебун 1:27, ПКʹМ).

3. Йаһоԝа чь дайә мә сәва кӧ әм билан бьн?

³ Йаһоԝа Кʹьтеба Пироз дайә мә у бь ве мәрʹа әʹйан кьрийә, кӧ әм ча ԝирʹа хьзмәт кьн у ча ԝи рʹумәт кьн. Кʹьтеба Пироз йа  тʹәмам йан пʹарәкә ԝе, сәр 2 800 зьмана зедәтьр дәстдькʹәвә. Чахе әм сәр Кʹьтеба Пироз дьфькьрьн, әм дәстпедькьн ӧса бьфькьрьн чаԝа Йаһоԝа (Зәбур 40:5; 92:5; 139:17). У әԝ фькьред Йаһоԝа мә билан дькьн у мә бәрбь жийина һʹәта-һʹәтайе дьбьн. (Бьхунә 2 Тимотʹейо 3:14-17.)

4. Фькьрандьн чь те һʹәсабе, у әме дәрһәԛа кʹижан пьрса шеԝьр кьн?

⁴ Фькьрандьн әԝ ә, чахе дина хԝә дьдьнә сәр тьштәки у кʹур дьшьрмиш дьбьн сәр ве йәке (Зәбур 77:12; Мәтʹәлок 24:1, 2). Чахе әм дьфькьрьн сәр ве йәке кӧ әм чь пеһʹәсийан дәрһәԛа Йаһоԝа у Иса, әв йәк кʹарәкә мәзьн мәрʹа тинә (Йуһʹәнна 17:3). Дь ве готареда әме щаба ван пьрса бьстиньн: Әм ча дькарьн ӧса бьхуньн кӧ бькарьбьн бьфькьрьн? Әм дәрһәԛа чь дькарьн бьфькьрьн? У чь дькарә али мә бькә сәва кӧ тʹьме бьфькьрьн у шабуне бьстиньн жь ве йәке.

5, 6. Чь дькарә али тә бькә, кӧ чь дьхуни бира хԝәда хԝәй ки у һе рʹьнд фәʹм ки?

⁵ Тә ԛә тʹәхмин кьрийә кӧ һәнә тьштед ӧса, кӧ тӧ бе фькьрандьн дьки. Мәсәлә бина хԝә дькʹьшини, рʹе дьчи, йан жи бисиклете дажойи. Ле йазьх, тӧ щара дькари һәла һе бефькьрандьн бьхуни жи. Йан жи дьбәкә тӧ ԝәʹде хԝәндьне, һәла һе сәр тьштед дьн жи бьфькьри. Ле тӧ чь дькари бьки сәва кӧ ӧса нибә? Гәләк фәрз ә кӧ һʹьш-аԛьле хԝә бьди сәр ве йәке чь кӧ дьхуни, у бьфькьри кӧ әԝ чь те һʹәсабе. Паше чахе тӧ ида абзасе йан бьнсәри дьхуни, пауса бькә у бьфькьрә сәр ве чь тә хԝәнд. Бьфькьрә кӧ тӧ чь пеһʹәсийайи у баԝәр бә, кӧ тә рʹасти жи фәʹм кьр чь тә хԝәнд.

⁶ Зандара тедәрхьстьн кӧ чахе мәрьв бь дәнге ньмьз дьхунә, гәләк һеса йә кӧ бира хԝәда хԝәй кә. Әʹфьрандаре мә занә әве йәке, ләма жи әԝи готә Йешу кӧ кʹьтеба Ԛануне бьхунә бь дәнге ньмьз, демәк хԝәрʹа бь дәнге һеди. (Бьхунә Йешу 1:8.) Һәрге тӧ Кʹьтеба Пироз бьхуни бь дәнге ньмьз, әԝ йәк ԝе али тә бькә кӧ рʹьнд дина хԝә бьдейи чь дьхуни у һе зедә бира хԝәда хԝәй ки.

7. Кʹижан ԝәʹдә баш ә сәва кӧ бьфькьрьн сәр Кʹьтеба Пироз? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

⁷ Рʹасти жи гәләк ԛәԝат лазьм ә, кӧ чахе дьхуни һʹьше тә нәчә щики дьн у сәр бьфькьри. Ләма жи ԝәʹде лапи баш бона фькьрандьне әԝ һәйә, чахе тӧ ԝәстийайи нини у ль ԝедәре дьхуни, кʹидәре кӧ дәнг тʹӧнә у кʹидәре кӧ гәләк тьштед ӧса тʹӧнә нә, кӧ фькьред тә бьрʹәвиньн. Зәбурбеж Даԝьд чахе шәв нав щийада һʹьшйар дьма, һьнге дьфькьри (Зәбур 63:6). Иса жи, кӧ ԛәданди бу, бона бьфькьрә у дӧа бькә, щийе ӧса дьжбарт кʹидәре кӧ дәнг тʹӧнә бу (Луԛа 6:12).

8. а) Дәрһәԛа чь әм дькарьн бьфькьрьн? б) Йаһоԝа чь тʹәхмин дькә чахе әм тʹәви мәрьва дәрһәԛа ԝи хәбәрдьдьн?

⁸ Хенщи кӧ бьфькьри сәр ԝан тьшта чь кӧ дь Кʹьтеба Пирозда дьхуни, һәнә диса тьштед дьн жи сәр чь тӧ дькари бьфькьри. Мәсәлә, чахе тӧ дьвини әʹфьринәкә Йаһоԝайә һʹәԝас, бьсәкьнә у пьрсе бьдә хԝә: «Әԝ мьн чь һин дькә дәрһәԛа Йаһоԝа?» Фькьред ӧса ԝе әʹсә тә һелан кьн, кӧ дӧада рʹазибуна хԝә Йаһоԝарʹа әʹйан ки. У һьн жи тӧйе бьхԝази һәстед хԝә мәрьвед дьнрʹа жи гьли ки (Зәбур 104:24; Кʹаред Шандийа 14:17). Йаһоԝа гӧһ дьдә мә у ша дьбә чахе әм дьфькьрьн, дӧа дькьн, у тʹәви мәрьва дәрһәԛа ԝи хәбәрдьдьн. Кʹьтеба Пироз мәрʹа дьбежә: «Бона йед кӧ жь Хӧдан дьтьрсьн у наве ԝи дьфькьрьн, ль бәр ԝи пʹьртукәк биранине һатә ньвисандьн» (Малахи 3:16).

9. а) Паԝлос готә Тимотʹейо кӧ сәр чь бьфькьрә? б) Сәр чь әм дькарьн бьфькьрьн чахе һазьр дьбьн бона даннасинкьрьне?

 ⁹ Паԝлосе шанди готә Тимотʹейо кӧ әԝ бьфькьрә кӧ чаԝа хәбәрдана ԝи, рʹабунрʹуньштандьна ԝи у һинкьрьна ԝи сәр йед дьн һʹӧкӧм дьбьн. (Бьхунә 1 Тимотʹейо 4:12-16.) Тӧ жи дькари дәрһәԛа ԝан тьшта бьфькьри. Мәсәлә, чахе тӧ һазьр дьби бона һинкьрьна Кʹьтеба Пироз, лазьм ә ԝәʹдә бьвини сәва кӧ бьфькьри. Бьфькьрә дәрһәԛа ԝи мәрьви, тʹәви кʹе тӧ һинбуна Кʹьтеба Пироз дәрбаз дьки у пьрс йан жи мәсәлед ӧса бьгәрʹә, кʹижан кӧ ԝе али ԝи бькьн кӧ һе пешда һәрʹә. Ӧса жи ԝе гәләк керһати бә, чахе пешийа һәрʹи дәштеда мьзгине бәла ки, бьфькьри. (Бьхунә Әзра 7:10.) Тӧ дькари жь кʹьтеба Кʹаред Шандийа сәрики бьхуни, сәва кӧ али тә бькә ԝәки тӧ һе хирәт мьзгине бәла ки. Тӧ ӧса жи дькари бьфькьри сәр ԝан рʹезед Кʹьтеба Пироз у ԝан әʹдәбйәта, кʹижан кӧ тә сафи кьрийә, ԝәки ве рʹоже ԝәʹде хьзмәткьрьне бьди хәбате (2 Тимотʹейо 1:6). Бьфькьрә дәрһәԛа мәрьвед дь мьһала тәда у бьфькьрә, кӧ тӧ чь дькари ԝанрʹа гьли ки кӧ ԝанрʹа һʹәԝас бә. Чахе тӧ бона хьзмәтийе ԝи щурʹәйи һазьр би, тӧйе бькарьби Кʹьтеба Пироз керһати бьди хәбате (1 Корьнтʹи 2:4).

10. Диса дәрһәԛа кʹижан тьштед баш әм дькарьн бьфькьрьн?

¹⁰ Диса сәр чь әм дькарьн бьфькьрьн? Мәсәлә, һәрге щьватеда йан жи щьватед мәзьнда, ԝәʹде готар тенә готьне тӧ хԝәрʹа фькьра дьньвиси, ԝәʹдә бьвинә кӧ әԝан фькьра бьхуни у бини бира хԝә. Чахе тӧ ӧса бьки, пьрсе бьдә хԝә: «Әз чь пеһʹәсийам жь Хәбәра Хԝәде у жь тʹәшкиләта ԝи?» Тӧ ӧса жи дькари бьфькьри сәр готаред жь журналед «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» у «Һʹьшйар Бьн!», у сәр әʹдәбйәтед тʹәзә кӧ  ԝәʹде щьвата мәзьн әм дьстиньн. Чахе тӧ дьхуни кʹьтеба «Һәрсали», паши хԝәндьна мәсәләке, бьсәкьнә у бьфькьрә, сәва кӧ бьгьһижә дьле тә. Чахе тӧ әʹдәбйәтед мә дьхуни, тӧ дькари әԝан фькьред сәрәкә кʹьфш ки, йан жи фькьред хԝә бьньвиси сәр щийед аза. Әԝ йәк ԝе али тә бькә чахе тӧ һазьр дьби бона сәрледана дубарә, шьвантийе, йан жи бона һазьркьрьна готаре. Чахе тӧ дьсәкьни у дьфькьри сәр ве йәке кӧ чь дьхуни, һьнге тӧ мәщале дьди, сәва кӧ әԝ информасийа бьгьһижә дьле тә у тӧйе бьхԝази дӧа ки Йаһоԝарʹа кӧ тӧ рʹази йи бона ԝан тьштед баш, чь кӧ тӧ пеһʹәсийайи.

11. Кʹижан әʹдәбйәт мәхсус ә сәр чь жи әм гәрәке бьфькьрьн, у әԝ йәк ԝе чьда али мә бькә? (Ӧса жи бьньһерʹә спартьн.)

¹¹ Бь рʹастийе Кʹьтеба Пироз әʹдәбйәтәкә мәхсус ә, сәр кʹижани әм гәрәке бьфькьрьн. Ле һәрге ӧса бьԛәԝьмә кӧ Кʹьтеба Пироз бе ԛәдәхәкьрьне у әв бал тә тʹӧнә бә, тӧйе чь бьки? a (Бьньһерʹә спартьн.) Тʹӧ кәс нькарә тәрʹа ԛәдәхә кә, кӧ тӧ бьфькьри сәр ԝан тьшта, кʹижан кӧ бира тәда ньн, мәсәлә рʹезед жь Кʹьтеба Пироз кʹижан кӧ тӧ һʹьз дьки, йан жи кʹьламед Пʹадшатийе (Кʹаред Шандийа 16:25). У рʹӧһʹе Хԝәдейи Пироз ԝе али тә бькә, кӧ бини бира хԝә ԝан тьшта чь кӧ һин буйи, у әв йәк ԝе али тә бькә кӧ амьн бьмини (Йуһʹәнна 14:26).

12. Ча тӧ дькари ӧса бьки кӧ Кʹьтеба Пироз һәр рʹож бьхуни?

¹² Тӧ ча дькари ӧса бьки кӧ Кʹьтеба Пироз һәр рʹож бьхуни? Мәсәлә тӧ һʹәфтийеда чәнд рʹожа дькари бьхуни ԝан сәрийа, йед кӧ щьватеда дәрбаз дькьн бь бәрнама һʹәфтийе. Рʹожед дьн тӧ дькари бьхуни чар кʹьтебед пешьн жь Мьзгини, демәк Мәтта, Марԛос, Луԛа, Йуһʹәнна у бьфькьри кӧ Иса чь дьгот у чь дькьр (Рʹомайи 10:17; Ибрани 12:2; 1 Пәтрус 2:21). Әʹдәбйәтәкә мә жи һәйә, кʹидәре кӧ ԛәԝьмадьнед жь жийина Иса тенә гьликьрьне у ӧса жи һатьнә рʹезкьрьне, кӧ әԝана кʹәнге у ча ԛәԝьми нә. Әԝ әʹдәбйәт дькарә али тә бькә, кӧ һе кʹаре бьстини жь хԝәндьна ԝан чар кʹьтеба (Йуһʹәнна 14:6).

13, 14. Чьрʹа фәрз ә кӧ әм бьфькьрьн дәрһәԛа Йаһоԝа у Иса, у әԝ йәк мә бәрбь чь һелан кә?

¹³ Һәрге әм бьфькьрьн дәрһәԛа Йаһоԝа у Иса әԝ йәк ԝе али мә бькә бьбьнә Мәсиһийед гьһишти у баԝәрийа хԝә ԛәԝи хԝәй кьн (Ибрани 5:14; 6:1). Әԝ мәрьве кӧ гәләк һьндьк дьфькьрә дәрһәԛа Хԝәде, ахьрийеда ԝе һеди-һеди һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа ӧнда кә, у һәла һе ԝе жь рʹийа рʹастийе жи дәре (Ибрани 2:1; 3:12). Иса пешда гот кӧ һәрге әм «бь дьле сах» гӧһ нәдьнә Хәбәра Хԝәде йан жи ԛәбул нәкьн, әме нькарьбьн хәбәра ԝи дьле хԝәда хԝәй кьн. Дәԝсе, әме «хәмед дьнева, дәԝләт у шабуна ви әʹмьрива» мьжул бьн (Луԛа 8:14, 15).

¹⁴ Дә ԝәрен әм бәрдәԝам кьн бьфькьрьн сәр Кʹьтеба Пироз у бь ԝе йәке Йаһоԝа һе рʹьнд нас кьн. Чьмки әԝ йәк ԝе мә һелан кә кӧ бь тʹәмами чʹәʹв бьдьнә ԝи, у һʹӧнӧред ԝи бал хԝә пешда биньн (2 Корьнтʹи 3:18). Әм дькарьн бәрдәԝам кьн һе зедә пебьһʹәсьн дәрһәԛа Баве хԝәйи әʹзмана у һʹәта-һʹәтайе чʹәʹв бьдьнә ԝи. Рʹасти жи ви ԛәдьри зедәтьр чь һәйә! (Ԝаиз 3:11).

15, 16. а) Тӧ чь кʹаре дьстини чахе дьфькьри дәрһәԛа Йаһоԝа у Иса? б) Чьрʹа щара дькарә чәтьн бә кӧ бьфькьрьн, у әм гәрәке чь бькьн сәва ве йәке?

¹⁵ Чахе тӧ бьфькьри дәрһәԛа Йаһоԝа у Иса, әԝ йәк ԝе али тә бькә кӧ рʹастийеда һе хирәт би. Хирәта тә ԝе хушк у бьра бьшьдинә у ӧса жи мәрьвед кӧ тӧ мьзгине дьди ԝан. У чахе тӧ дьфькьри кӧ Йаһоԝа  бь сайа ԛӧрбана Иса бона тә чь кьрийә, тӧйе һе ԛимәт ки һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа (Рʹомайи 3:24; Аԛуб 4:8). Бьре мә Марк жь Африкайа Башуре йә, кʹижан кӧ се сала бона баԝәрийа хԝә кәледа бу, гьлийед ӧса гот: «Фькьрандьн әм дькарьн бәрамбәр кьн тʹәви рʹеԝитийа һʹәԝас. Чьԛас зәʹф әм дьфькьрьн сәр тьштед рʹӧһʹани, һаԛас зәʹф әм тьштед тʹәзә педьһʹәсьн дәрһәԛа Хԝәдейе мә Йаһоԝа. Щара чахе әз һьнәки дьлтәнг дьбьм йан жи хәмгин дьбьм дәрһәԛа ахьрийе, әз дәрберʹа Кʹьтеба Пироз дьхуньм у сәр рʹезәке дьфькьрьм. У әз тʹәхмин дькьм кӧ рʹасти жи бь ԝе йәке әз һеса дьбьм».

¹⁶ Әԝ дьнйа бь тьштед ӧса тʹьжә йә, кʹижан кӧ дина мә дькарә һәрʹә сәр ԝан, у ләма жи мәрʹа чәтьн ә кӧ дәрһәԛа тьштед рʹӧһʹани бьфькьрьн. Бьра бь наве Патрик, кӧ Африкайеда дьжи, гот: «Һʹьше мьн мина ԛӧтʹийа маиле тʹьжә йә, бь щурʹәщурʹә информасийед баш у нәбаш, у ләма жи мьнрʹа лазьм ә һʹьше хԝә һәр рʹож тʹәмьз кьм. Гәләк щар әз дьвиньм кӧ һʹьше мьнда ‹фькьред хәмгини› жи һәнә, у ләма жи әз гәрәке пешийе дәрһәԛа ԝан фькьра Йаһоԝарʹа дӧа бькьм, сәва кӧ паше бькарьбьм бь һʹьше тʹәмьз сәр тьштед рʹӧһʹани бьфькьрьм. Рʹаст ә әԝ йәк һьнәки ԝәʹдә жь мьн дьстинә, ле әз тʹәхмин дькьм кӧ әз незик дьбьм тʹәви Йаһоԝа. У әԝ йәк һʹьше мьн вәдькә, сәва кӧ һе рʹьнд фәʹм кьм рʹастийе» (Зәбур 94:19). Бәле, әм гәләк кʹаре дьстиньн чахе әм һәр рʹож Кʹьтеба Пироз дьхуньн у сәр дьфькьрьн (Кʹаред Шандийа 17:11).

17. Тӧ ча хԝәрʹа ԝәʹдә дьвини сәва кӧ бьфькьри?

¹⁷ Һьнәк мәрьв шәбәԛе зу рʹадьбьн сәва кӧ бьхуньн, бьфькьрьн у дӧа бькьн. Һьнәк жи сәр хәбате ԝәʹде һесабуне әве йәке дькьн. Дьбәкә бона тә ԝәʹде лапи баш еваре йә, йан жи пешийа кӧ һәрʹи рʹазейи. Һьнәк һʹьз дькьн шәбәԛе у пешийа рʹазане жи бьхуньн (Йешу 1:8). Фәрз ә кӧ әм «дәст бьдьнә бәр ԝәхт», демәк ԝәʹдә жь тьштед нә фәрз бьстиньн, чьмки ӧса әме бькарьбьн һәр рʹож бьфькьрьн сәр Хәбәра Хԝәде (Әфәси 5:15, 16).

18. Кʹьтеба Пироз чь соз дьдә ԝанрʹа, кʹе һәр рʹож сәр Хәбәра Хԝәде дьфькьрә у дьхәбьтә кӧ чь педьһʹәсә бьдә хәбате?

¹⁸ Кʹьтеба Пироз соз дьдә кӧ Йаһоԝа ԝе ԝан һʹәмушка кʹәрәм кә, йед кӧ сәр Хәбәра ԝи дьфькьрьн, у чьԛас дькарьн дьхәбьтьн кӧ чь һин дьбьн бьдьнә хәбате. (Бьхунә Зәбур 1:1-3.) Иса гот: «Хԝәзи ль ԝан, йед кӧ хәбәра Хԝәде дьбьһен у пек тиньн» (Луԛа 11:28). Ле йа лапә фәрз әԝ ә, кӧ чахе әм һәр рʹож сәр Хәбәра Йаһоԝа бьфькьрьн, әԝ йәк ԝе али мә бькә, кӧ бь һәр кьред хԝә ԝи рʹумәт кьн. Чахе әм ӧса бькьн, Йаһоԝа ԝе мә кʹәрәм кә кӧ ньһа бәхтәԝар бьн у ӧса жи һʹәта-һʹәтайе дь дьнйа тʹәзәда (Аԛуб 1:25; Әʹйанти 1:3).