Әʹламәтийе Зедә
Чь те Һʹәсабе Дийаре Мьрийа?
ДЬ КʹЬТЕБА Әʹйанти 20:13 орижиналеда, дәԝса хәбәра «Дийаре Мьрийа», хәбәра Йунани һадис те хәбьтандьне. Ле ль сәр зьмане Ибрани әв хәбәр ча шеол те ԝәлгәрʹандьне. Әв дӧ хәбәр дь Кʹьтеба Пирозда ԝәкә 70 щар һатьнә ньвисаре, у гәлә щар те хәбьтандьне чахе хәбәрдан дәрһәԛа мьрьне дьчә. Мәсәлә, дь һьнә ԝәлгәрʹандьнeд Кʹьтеба Пирозда хәбәра «Шеол» у «Һадис», те ԝәлгәрʹандьне ча, «дийаре мьрийа», «мәзәл», «чʹәл», «щәʹньм» йан жи «ԝаре мьрийа». Ле дь гәлә зьманада тʹӧнәнә хәбәрeд ӧса, ԝәки мәʹна хәбәра «Шеол» у «Һадис» рʹаст дәрбази мәрийа бькьн. Ԝәрә әм пебьһʹәсьн, һәла «шеол» у «һадис», бь рʹастийе чь тенә һʹәсабе. Чьмки бь ве йәке әме пебьһʹәсьн, кӧ хәбәра «Дийаре Мьрийа», йе кӧ дь ԝәлгәрʹандьна Кʹьтеба Пирозә ль сәр зьмане кӧрманщида дәԝса «Шеол» у «Һадис» ньвисар ә, ча гәрәке бе фәʹмкьрьне, у ӧса жи ԝе сәва мә зәлал бә, ԝәки һʹәчʹи зәʹф жь мьрийeд мә бь рʹастийе ль кʹидәре нә.
Дь Кʹьтеба Ԝаиз 9:10-да, ньвисар ә: «Ль мәзәлда [Шеоле], йа кӧ тӧйе һәрʹи, шьхӧл у фькьр, занәбун у билани тʹӧнә (ДТʹ)». Жь вьр әм сәрԝахт дьбьн, кӧ Шеол һәйә мәзәл. Ле гәло ль вьр дәрһәԛа кʹижан мәзәли хәбәрдан дьчә? Дьбәк тʹәне дәрһәԛа мәзәләки? На. Чьмки гава дь Кʹьтеба Пирозда хәбәрдан дәрһәԛа тʹьрбе йан Мәзәле дьчә, дь орижиналеда нә кӧ шеол у һадис тенә ньвисаре, ле гьлийeд дьне (Дәстпебун 23:7-9; Мәтта 28:1). Бәле, хәбәра «Шеол» найе һʹәсабе әԝ мәзәл, кʹидәре кӧ чәнд мәри һатьнә дәфьнкьрьне (Дәстпебун 49:30, 31).
Ча жь Кʹьтеба Пироз те кʹьфше «Шеол» йан «Һадис», әв һәйә Мәзәләки һе гәлә мәзьн у фьрә. Мәсәлә, дь кʹьтеба Ишайа 5:14-да ньвисар ә, ԝәки Шеоле «ԛьрʹька хԝә фьрә кьр у бепиван дәве хԝә вәкьр». Рʹаст ә шеоле ида гәләк мәри даԛӧрчʹандийә, әԝ тʹӧщар набежә: «Бәс ә!» (Мәтʹәлок 30:15, 16). Шеол жь Мәзәла, һе мәзьнтьр ә у «ԛәт тʹер набә» (Мәтʹәлок 27:20). Шеол тʹӧ щар тʹьжи набә. Хьлазийа ԝи тʹӧнә. Демәк Шеол йан Һадис, бь рʹастийе найе һʹәсабе щик ль сәр әʹрде, йан бьне әʹрде, йан жи ԝәлате мьрийа. Шеол те һʹәсабе Мәзәле һʹәму мьрийа, йeд кӧ һатьнә чʹәʹлкьрьне. Һʹәчʹи зәʹф жь мьрийа һәма ль ԝе дәре нә.
* (Ибо 14:13; Кʹарeд Шандийа 2:31; Әʹйанти 20:13). Ӧса жи жь Кʹьтеба Пироз әм педьһʹәсьн, ԝәки дь Мәзәле һʹәму мьрийада нә кӧ тʹәне әԝ мәри нә, йeд кӧ Йаһоԝарʹа ԛӧльх кьрьнә, ле ӧса жи гәлә жь ԝан мәрийа, йeд кӧ Йаһоԝарʹа ԛӧльх нәкьрьнә (Дәстпебун 37:35; Зәбур 55:15). Дәрһәԛа ве йәке Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки «һʹәму һәԛ у нәһәԛе жь мьрьне рʹабьн» (Кʹарeд Шандийа 24:15).
Ньһа әм һе рʹьнд фәʹм дькьн мьрийeд мә ль кʹидәре нә. Жь Кʹьтеба Пироз те кʹьфше кӧ әԝ мәри йeд кӧ дь Шеоледа ньн, демәк дь Мәзәле һʹәму мьрийада ньн, әԝана ԝе бенә сахкьрьне^ абз. 1 Әԝ мәри йeд кӧ ԝе нәйенә сахкьрьне, әԝана нә кӧ дь Шеоледа йан Һадиседа ньн, ле дь «Гәәнеда» (Мәтта 5:30; 10:28; 23:33). Ча Шеол у Һадис, ӧса жи Гәәнна, бь рʹастийе найе һʹәсабе щик ль сәр әʹрде.