1, 2. а) Әԝед кӧ тʹәзә зәԝьщи нә, ча дьньһерʹьн сәр ахьрийа хԝә? б) Кʹижан пьрса әме ви сәрида шеԝьр кьн?

 БЬДӘ бәр чʹәʹве хԝә рʹожа дәʹԝате бук у зәʹва бе һʹәсаб ша нә у дәрһәԛа ахьрийа хԝәйә бәхтәԝар дьфькьрьн. Әԝана баԝәр ьн, ԝәки зәԝаща ԝан ԝе дьреж у бәхтәԝар бә.

² Рʹаст ә, һьнә зәԝащ баш дәстпедьбьн, ле һʹәта хьлазийе ӧса начә. Сәва кӧ зәԝащ дьреж у бәхтәԝар бә, жьн-меррʹа рʹебәрийа Хԝәде лазьм ә. Ләма ԝәрен, әм шеԝьр кьн чәнд пьрсед сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз: Зәԝащ чь кʹаре тинә? Һәрге тә сафи кьрийә бьзәԝьщи йан мер ки, ча тӧ гәрәке жьн йан мер хԝәрʹа бьжбери? Чаԝа тӧ дькари бьби жьн йан мерәки баш? У чь ԝе али тә бькә, ԝәки зәԝаща тә һʹәта-һʹәтайе бә? (Бьхунә Мәтʹәлок 3:5, 6.)

3. Ча тӧ дьфькьри, гәло сәва кӧ бәхтәԝар би әʹсәйи йә бьзәԝьщи? Шьровәкә.

³ Һьнә мәрьв дьфькьрьн, ԝәки мәрьв нькарә бәхтәԝар бә һʹәта кӧ нәзәԝьщә. Ле әԝ йәк рʹаст нинә. Иса гот, ԝәки азайи дькарә пʹешкʹеш бә (Мәтта 19:11, 12). Ӧса жи Паԝлосе шанди гот, ԝәки мәщала  мәрьвед аза һәйә, кӧ гәләк тьшт бькьн (1 Корьнтʹи 7:32-38). Сафикьрьна мәва гьредайи йә, бьзәԝьщьн йан на. Тӧ гәрәке изьне нәди, ԝәки әʹйд-ԛәйд, һәвал, йан нәфәред тә сәр тә һʹӧкӧм кьн, кӧ дәсте зоре бькʹәви зәԝаще.

4. Чь тьштед баш зәԝащеда һәнә?

⁴ Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки зәԝащ пʹешкʹеша Хԝәде йә у гәләк тьштед баш зәԝащеда һәнә. Йаһоԝа дәрһәԛа мере пешьн, демәк Адәм, гот: «Нә баш ә кӧ мер тʹәне бьминә, кʹомәкдарәк кӧ лайиԛи ԝи бә чекьм» (Дәстпебун 2:18). Йаһоԝа Һеԝа әʹфьранд, сәва кӧ әԝ бьбә жьна Адәм. Әԝана малбәта пешьн бун сәр әʹрде. Чахе малбәтеда зарʹ тенә буйине, де-бав гәрәке һʹәму тьшти бькьн, сәва кӧ зарʹ дәрәщед баш у һʹьзкьрьнеда мәзьн бьн. Ле нета зәԝаще тʹәне әԝ нинә, кӧ зарʹед ԝан һәбьн (Зәбур 127:3; Әфәси 6:1-4).

5, 6. Зәԝащ ча дькарә мина бәне сеԛәти бә?

⁵ Сьлеман Пʹадша ньвиси: «Дӧ кәс жь кәсәки ԛәнщтьр ә, жь бәр кӧ бона кʹәда ԝан һәԛдәстед ԝан ԛәнщ дьбә. Жь бәр кӧ, гәр бькʹәвьн, де йәк һәвале хԝә рʹакә; ле бәле ԝәй ль сәре йе кӧ тʹәне бә у бькʹәвә! Тʹӧ кәсе кӧ ԝи рʹакә нинә. . . . се ԛәт бән жи зу наԛәтә» (Ԝаиз 4:9-12).

⁶ Зәԝаща бәхтәԝарда, жьн-мер һәвалед незик ьн, әԝана аликʹарийа һәв дькьн, дьлбинийе дьдьнә һәв, у бона һәв хәм дькьн. Һʹьзкьрьн зәԝаще ԛәԝи дькә, ле һәрге мер у жьн Йаһоԝа дьһʹәбиньн, әԝ йәк ԝе зәԝаща ԝан дьһа ԛәԝи кә. Һьнге ԝе зәԝаща ԝан, мина бәне сеԛәти бә, демәк мина тʹога кӧ жь се бәна һәвва ԛайим бадайи йә. Тʹога ӧса жь тʹога дӧԛәти ԛәԝитьр ә.  Зәԝащ ԝе ԝи чахи ԛәԝи бә, һәрге пʹарәкә ԝе зәԝаще Йаһоԝа бә.

7, 8. Паԝлос кʹижан ширәта дәрһәԛа зәԝаще да?

⁷ Паши зәԝаще жьн-мер дькарьн шабуне бьстиньн жь һәләԛәтийа хԝәйә сексуали (Мәтʹәлок 5:18). Ле һәрге мәрьв дькʹәвә зәԝаще тʹәне сәва ԝе йәке, кӧ хԝәстьнед хԝәйә сексуали бинә сери, ԝи чахи әԝ дькарә беаԛьлайи жьн йан мер хԝәрʹа бьжберә. Ләма Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки мәрьв гәрәке һьнге бькʹәвьнә зәԝаще, чахе гәшбуна ԝийә щаһьлтийе дәрбаз бә, демәк әԝ ԝәʹдә дәрбаз бә, чахе хԝәстьнед ԝийә сексуали гәләк ԛәԝи нә (1 Корьнтʹи 7:36). Һе баш ә бькʹәвьнә зәԝаще паши ԝе йәке, кӧ әԝ хԝәстьнед ԛәԝи бьтәмьрьн. Ԝи чахи мәрьв дькарә дьһа зәлал бьфькьрә у бьжартьна дьһа баш бькә (1 Корьнтʹи 7:9; Аԛуб 1:15).

⁸ Һәрге әм дәрһәԛа зәԝаще дьфькьрьн, әм гәрәке фәʹм кьн, ԝәки зәԝащеда чәтьнайи жи ԝе һәбьн. Паԝлос гот, ԝәки йед кӧ дьзәԝьщьн «ԝе рʹасти охьрмед гьран бен» (1 Корьнтʹи 7:28). Зәԝаща лапә башда жи, чәтьнайи пешда тен. Ләма һәрге тә сафи кьрийә бькʹәви зәԝаще, гәрәке фәсал хԝәрʹа жьн йан мер бьжбери.

9, 10. Чь дькарә бьԛәԝьмә, һәрге әм бькʹәвьнә зәԝаще тʹәви ԝи мәрьви, йе кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт накә?

⁹ Кʹьтеба Пирозда принсипәкә фәрз те дайине дәрһәԛа ԝе йәке, ча хԝәрʹа рʹаст һәвалзәԝащ бьжберьн: «Тʹәви нәбаԝәра нәкʹәвьнә бьне нирәки» (2 Корьнтʹи 6:14). Әԝ мәсәлә һатийә һьлдане жь жийина  гӧндитийе. Һәрге дӧ һʹәйԝан нә чапа һәв буна у ԛәԝата ԝан жи нә мина һәв буйа, мәрьва әԝ һәрдӧ һʹәйԝан нәдькьрьнә бьне нирәки сәва әʹрде бещәр кьн. Жь ԝе йәке, һәрдӧ һʹәйԝан жи ԝе бьчәрчьрийана. Һәма бь ԝи щурʹәйи, һәрге хьзмәткʹаре Йаһоԝа бькʹәвә зәԝаще тʹәви ԝи мәрьви кʹе Йаһоԝа наһʹәбинә, әԝана һәрд жи ԝе бьчәрчьрьн у гәләк чәтьнайи ԝе пешда бен. Ләма Кʹьтеба Пироз ширәта билан дьдә, ԝәки әм «тʹәне баԝәрмәнде Хӧдан» бьстиньн (1 Корьнтʹи 7:39).

¹⁰ Щарна дьԛәԝьмә, ԝәки Мәсиһи дьфькьрьн кӧ дьһа баш ә бькʹәвьнә зәԝаще тʹәви нәбаԝәра, нә кӧ тʹәне бьминьн. Ле һәрге әм гӧһ нәдьнә ширәтед жь Кʹьтеба Пироз, әме шабуне нәстиньн. Бона Шәʹдед Йаһоԝа, жийина ԝанда йа лапә фәрз хьзмәткьрьна Йаһоԝарʹа йә. Гәло тӧйе чь тʹәхмин ки, һәрге әԝ чь кӧ бона тә фәрз ә, бона һәвалзәԝаще тә тьштәки вала у беԛимәт бә? Гәләк мәрийа сафи кьрьнә тʹәне бьминьн, нә кӧ бькʹәвьнә зәԝаще тʹәви ԝи мәрьви, йе кӧ Йаһоԝа һʹьз накә у ԝирʹа хьзмәт накә. (Бьхунә Зәбур 32:8.)

11. Ча тӧ дькари жьн йан мере баш хԝәрʹа бьжбери?

¹¹ Әԝ найе һʹәсабе, ԝәки һәр хьзмәткʹарәки Йаһоԝа дькарә тәрʹа бьбә жьн йан мере баш. Һәрге тӧ дьфькьри бькʹәви зәԝаще, ԝи мәрьви бьжберә кʹе бь рʹасти тә хԝәш те, у тʹәви кʹе тӧ дькари зьман бьвини. Һивийа мәрьвәки ӧса бә, нетед кʹижани мина нетед тә нә у кʹе хьзмәтийа Хԝәдерʹа, датинә щийе пешьн. Ԝәʹдә бьвинә, ԝәки әʹдәбйәтед мәда ширәтед фәрз дәрһәԛа зәԝаще, йе кӧ хӧламе амьн дьдә, бьхуни у леколин бьки. (Бьхунә Зәбур 119:105.)

12. Жь ԝе сәрһатийе кӧ Бьраһим ча кӧрʹе хԝәрʹа жьн бьжарт, әм чь дькарьн һин бьн?

 ¹² Һьнә щийа ԛәйдә йә, ԝәки де-бав бона зарʹед хԝә, жьн йан мер бьжберьн. Де-бав һʹәсаб дькьн, ԝәки әԝана жь зарʹа рʹьндтьр заньн, кӧ бона ԝан ԝе кʹе һе баш бә. Ԝәʹде бәре әԝ әʹдәт гәләк бәлабуйи бу. Һәрге малбәта тә жи пе ԝи әʹдәти дьжи, Кʹьтеба Пироз дькарә али де-бава бькә, ԝәки әԝана бьзаньбьн кʹижан хәйсәт-һʹӧнӧр гәрәке һәбьн ԝи мәрьвида, тʹәви кʹе тӧ гәрәке бькʹәви зәԝаще. Мәсәлә, чахе Бьраһим бона Исһаԛ жьн дьгәрʹийа, әԝи гӧһ нәдьда ԝе йәке, кӧ әԝ дәԝләти йан кʹәсиб ә; Бьраһим дьхԝәст, ԝәки  әԝ кәчʹьк Йаһоԝа һʹьз бькә (Дәстпебун 24:3, 67; бьньһерʹә Әʹламәтийа Зедә 25).

13-15. а) Чаԝа мер дькарә хԝә һазьр кә, сәва кӧ бьбә малхе баш? б) Чаԝа жьн дькарә хԝә һазьр кә, сәва кӧ бьбә кʹӧлфәта баш?

¹³ Һәрге тӧ дьхԝази мер ки йан бьзәԝьщи, избат бә ԝәки тӧ һазьр и. Дьԛәԝьмә тӧ дьфькьри, ԝәки тӧ һазьр и, ле ԝәрә әм шеԝьр кьн бь рʹасти чь те һʹәсабе һазьрбуна сәва зәԝаще. Щаба ве пьрсе дькарә тә әʹщебмайи кә.

¹⁴ Кʹьтеба Пироз дьдә кʹьфше, ԝәки малбәтеда рʹола жьн у мер шәхси һәйә. Демәк әԝ те һʹәсабе, ԝәки малбәтеда щабдарийед жьн у мер жь һәв щӧдә дьбьн, у һәр кәс гәрәке рʹола хԝә фәʹм бькә у бинә сери. Һәрге хорт дьхԝазә бьзәԝьщә, әԝ гәрәке жь хԝә бьпьрсә һәла әԝ һазьр ә, ԝәки бьбә малхе мале. Йаһоԝа жь мер дәʹԝа дькә, ԝәки әԝ алийе материйали у емосийалида мьԛати малбәта хԝә бә. Ле йа лапә фәрз әԝ ә, ԝәки мер сәва рʹӧһʹанийа малбәта хԝә хәм бькә. Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа мәрьве, кӧ бона малбәта хԝә хәм накә дьбежә, ԝәки әԝ «жь нәбаԝәра жи хьрабтьр ә» (1 Тимотʹейо 5:8). Ләма һәрге тӧ дьхԝази бькʹәви зәԝаще, бьфькьрә чаԝа тӧ дькари әве ширәта жь Кʹьтеба Пироз әʹмьре хԝәда бьди хәбате: «Тʹьвдарәке шьхӧле дәр бькә у әʹрде хԝә ль сәр һәвда бинә, паше мала хԝә че кә». Демәк әԝ те һʹәсабе, ԝәки пешийа кӧ бьзәԝьщи, избат бә ԝәки тӧ дькари бьби малхе ԝи щурʹәйи, ча кӧ Йаһоԝа жь тә дәʹԝа дькә (Мәтʹәлок 24:27).

¹⁵ Ԛиза кӧ дьхԝазә мер кә, гәрәке пьрсе бьдә хԝә, һәла әԝ һазьр ә щабдарийа ӧса һьлдә сәр хԝә, кӧ  бьбә кәвани у де. Кʹьтеба Пироз гьли дькә дәрһәԛа һьнә дәрәща, кӧ ча жьна баш мьԛати мер у зарʹед хԝә дьбә (Мәтʹәлок 31:10-31). Рʹожа иройин, һʹәчʹи зәʹф жьн у мер тʹәне дәрһәԛа кʹара хԝә дьфькьрьн, йа кӧ жь зәԝаще дькарьн бьстиньн. Ле Йаһоԝа дьхԝазә, ԝәки әм бьфькьрьн дәрһәԛа ԝе йәке, кӧ әм бона һәвалзәԝаще хԝә чь дькарьн бькьн.

16, 17. Һәрге тӧ дьхԝази мер ки йан бьзәԝьщи, тӧ гәрәке дәрһәԛа чь бьфькьри?

¹⁶ Пешийа кӧ бьзәԝьщи йан мер ки, бьфькьрә ԝәки Йаһоԝа чь дьбежә дәрһәԛа жьна у мера. Бьби малхе мале, найе һʹәсабе, ԝәки тӧ гәрәке физики йан емосиалида ӧса сәрт би, кӧ нәфәред тә жь тә бьтьрсьн. Малхе баш чʹәʹв дьдә Иса, йе кӧ һәр гав ԛәнщ у бь һʹьзкьрьн бу һьндава ԝанда, сәва кʹижана әԝи хәм дькьр (Әфәси 5:23). Кʹӧлфәт жи гәрәке бьфькьрә, кӧ чь те һʹәсабе пьштгьрийа сафикьрьнед мере хԝә бькә у шьхӧлкʹарийе тʹәви ԝи бькә (Рʹомайи 7:2). Әԝ гәрәке жь хԝә бьпьрсә, гәло әԝе бькарьбә малхе нәԛәданди ԛәбул кә у бәхтәԝар бә. Һәрге на, һьнге әԝ дькарә сафи кә, ԝәки һе баш ә мер нәкә.

¹⁷ Жьн у мер гәрәке дьһа хәм бькьн сәва бәхтәԝарийа һәвалзәԝаще хԝә, нә кӧ сәва бәхтәԝарийа хԝәйә шәхси. (Бьхунә Филипи 2:4.) Паԝлос ньвиси: «Жь ԝә һәр кәс жи бьра жьна хԝә һʹьз бькә чаԝа хԝә у жьн жи ԛәдьре мере хԝә бьгьрә» (Әфәси 5:21-33). Жьн у мер гәрәке ԛәдьр у һʹьзкьрьне һьндава һәв тʹәхмин кьн. Бона мер дьһа фәрз ә тʹәхмин кә, ԝәки жьна ԝи ԛәдьре ԝи дьгьрә, ле бона жьне фәрз ә тʹәхмин кә, кӧ мере ԝе ле һʹьз дькә.

18. Чьма әԝед, кӧ дьхԝазьн бькʹәвьнә зәԝаще, гәрәке ԝәʹде һәвнаскьрьне фәсал бьн?

¹⁸ Ԝәʹде һәвнаскьрьне гәрәке ԝәʹде шабуне бә сәва  ԝан, йед кӧ дьхԝазьн бькʹәвьнә зәԝаще. Әԝана ӧса жи гәрәке реали сәр һʹәму тьшти бьньһерʹьн у һьндава һәвда һʹәлал бьн, сәва бькарьбьн сафи кьн һәла әԝана бь рʹасти дьхԝазьн тʹәмамийа әʹмьре хԝә тʹәвай дәрбаз кьн, йан на. Ԝәʹде һәвнаскьрьне һәрдӧ жи гәрәке ԛәԝате бьдьнә хәбате, сәва һәв рʹьнд нас кьн у фәʹм кьн бь рʹасти чь йә дьле ԝан һәр кәсида. Кʹәнге һәләԛәтийа ԝан дьһа ԛәԝи дьбә, тʹәбийәти йә, кӧ хԝәстьна ԝанә кӧ физики незики һәв бьн, ԛәԝи дьбә. Ле әԝана гәрәке фәсал бьн у һʹәта кӧ бьзәԝьщьн рʹабун-рʹуньштандьна хԝә контрол кьн,  сәва кӧ бенамусийе нәкьн. Һʹьзкьрьна һʹәлал ԝе али ԝан бькә, хԝә контрол кьн у хԝә хԝәй кьн жь ԝан тьшта, чь кӧ дькарә зийане бьдә һәләԛәтийа ортʹа ԝан у ӧса жи тʹәви Йаһоԝа (1 Тʹесалоники 4:6).

19, 20. Ньһерʹандьна Мәсиһийа һьндава зәԝаще, чь щурʹәйи йә?

¹⁹ Гәләк кʹьтеб у синәмада сәрһати бь дәʹԝата мәзьн у бәхтәԝар хьлаз дьбьн. Ле әʹмьре реалида рʹожа дәʹԝате, тʹәзә дәстпебун ә. Йаһоԝа малбәт ӧса саз кьрийә, ԝәки әԝ һʹәта-һʹәтайе бькʹьшинә (Дәстпебун 2:24).

²⁰ Рʹожед мәда, гәләк мәрьв сәр зәԝаще ӧса дьньһерʹьн ча сәр тьштәки ԝәʹдәлу. Сәва мәрьвед ӧса һеса йә бьзәԝьщьн у һеса йә жи жь һәв бьԛәтьн. Һьнә мәрьв дьфькьрьн, ԝәки чахе чәтьнайи пешда тен, ида ԝәʹдә йә жь һәв бьԛәтьн. Ле бир нәкә мәсәла жь Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа бәне сеԛәт бадайи, йа кӧ дьбә тʹога ԛәԝи. Тʹога ԝи щурʹәйи ԝе тʹӧ щар нәԛәтә. Зәԝаща мә ԝи чахи дькарә ԛәԝи бә у һʹәта-һʹәтайе бькʹьшинә, һәрге әм жь Йаһоԝа аликʹарийе бьхԝазьн. Иса гот: «Әԝед кӧ Хԝәде кьрьнә йәк, бьра мәрьв жь һәвдӧ нәԛәтинә» (Мәтта 19:6).

21. Чь дькарә али жьн йан мер бькә, ԝәки һәвдӧ һʹьз бькьн?

²¹ Нав һәр кәсида һәйә чаԝа кемаси, ӧса жи хәйсәт-һʹӧнӧред ԛәԝи. Гәләк һеса йә дина хԝә бьдьн сәр кемасийед мәрьва, һәла һе кемасийед һәвалзәԝаще хԝә жи. Һәрге әм ӧса бькьн, әме бәхтәԝар нибьн. Һәрге әм дина хԝә бьдьн сәр хәйсәт-һʹӧнӧред баш йед һәвалзәԝаще хԝә, ԝи чахи зәԝаща мә ԝе бәхтәԝар бә. Ле гәло әм дькарьн ньһерʹандьна ӧса хԝәй кьн һьндава һәвалзәԝаще хԝәйи нәԛәданди? Әре! Әм  нәԛәданди нә, ле диса жи Йаһоԝа дина хԝә дьдә сәр һʹӧнӧред мәйи баш. Ле бьдә һʹьше хԝә, һәрге Хԝәде ӧса нәкьра! Зәбурбеж гьлийед ӧса гот: «Хӧдан, һәгәр дина Хԝә бьди гӧнәйед мә, кʹи ԝе бькарьбә бәр Тә бьсәнә, Хԝәйо?» (Зәбур 130:3). Жьн у мер дькарьн ԝе йәкеда чʹәʹв бьдьнә Йаһоԝа, ԝәки тьштед баш бьвиньн нав жьн йан мере хԝәда у зу шашийед һәв бьбахшиньн. (Бьхунә Колоси 3:13.)

22, 23. Чьда Бьраһим у Сәра мәсәләкә баш ьн бона жьн-мера?

 ²² Сал пәй сала зәԝащ дькарә дьһа ԛәԝи бә. Зәԝаща Бьраһим у Сәрайе дьреж у бәхтәԝар бу. Гава Йаһоԝа готә Бьраһим, ԝәки мала хԝә у шәһәре Ур бьһелә у һәрʹә, дьԛәԝьмә ԝи чахи Сәра ԝәкә 60 сали бу. Һәла бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, ԝанарʹа чьԛас чәтьн бу, мала хԝәйә баш бьһельн у чадьрада бьжин. Ле Сәра һәваләкә баш бу бона мере хԝә, у әԝе бь рʹасти ԛәдьре ԝи дьгьрт. Әԝе пьштгьрийа сафикьрьнед Бьраһим дькьр у али ԝи дькьр, ԝәки әԝ бькарьбә сафикьрьнед хԝә бинә сери (Дәстпебун 18:12; 1 Пәтрус 3:6).

²³ Бь рʹасти жи зәԝаща баш найе һʹәсабе, ԝәки жьн у мер һәр тьштида тʹәви һәв ԛайил бьн. Щарәке, чахе Бьраһим тʹәви Сәрайе рʹази нибу, Йаһоԝа готә ԝи: «Гӧһдарийа готьна ԝе бькә». Бьраһим һәма ӧса жи кьр, у бәре баш чьни (Дәстпебун 21:9-13). Щарна дькарә ӧса бьԛәԝьмә, ԝәки тӧ у һәвалзәԝаще тә тьштәкида һәврʹа ԛайил нибьн. Һьнге хәмгин нәбә, сәри әԝ ә, ԝәки ортʹа ԝәда һʹьзкьрьн у ԛәдьр бе хԝәйкьрьне.

24. Зәԝаща мә ча дькарә рʹумәте бьдә Йаһоԝа?

²⁴ Щьватед Мәсиһийада бь сәда һʹәзара малбәтед бәхтәԝар һәнә. Һәрге тӧ дьхԝази бьзәԝьщи, бир нәкә ԝәки бьжартьна һәвалзәԝащ, йәк жь сафикьрьна лапә фәрз ә әʹмьре тәда. Әԝ йәк ԝе һʹӧкӧм бә сәр тʹәмамийа әʹмьре тә, ләма жи рʹебәрийа Йаһоԝа бьгәрʹә. Һьнге, тӧйе бькарьби бь билани һәвалзәԝащ хԝәрʹа бьжбери у сәва зәԝаще хԝә рʹьнд һазьр ки. Ӧса жи тӧйе бькарьби ԛәԝате бьди хәбате сәва зәԝащеда һәләԛәтийа ԛәԝи у бь һʹьзкьрьн, саз ки. Бь ԝе йәке тӧйе рʹумәте бьди наве Йаһоԝа.