Ван салед пашԝәхтийе, гәләк ԝәлатада һәжмара хԝәкӧштьна щаһьла зәʹф зедә буйә. Чьрʹа? Гәло зарʹа ԝә жи бьн ве хофеда нә?

Ве готареда

•  Хԝәкӧштьн нава щаһьлада проблемәкә мәзьн ә

•  Һун ча дькарьн тедәрхьн, ԝәки зарʹа ԝә бьн хофеда нә?

•  Чь бькьн һәрге зарʹ дәрһәԛа хԝәкӧштьне дьфькьрә?

 Жь сала 2009 һʹәта 2019, Дәԝләтед Йәкбуйида һәжмара щаһьлед мәкʹтәбеда, йед бь симптомед депресийайе 40 сәләф зедә буйә. Ԝан салада ӧса жи һәжмара щаһьлед кӧ хԝә кӧштьнә зедә буйә. a

 «Щаһьлед иройин рʹасти проблемед гьран тен . . . Әԝ йәк гәләк хьраб һʹӧкӧм дькә сәр сьһʹәт-ԛәԝата ԝанә психики».—Дохдьре Сәрәкә Вивек Мурти, Дәԝләтед Йәкбуйи.

 Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Дьле хәм у хәйал һʹьшкбуна һәстуйа йә» (Мәтʹәлок 17:22).

 Дина хԝә бьдьнә ван тьшта.

•   Ԛәԝьмандьнед хьраб. Ԛә зарʹа ԝә рʹасти чәтьнайе һатийә, мәсәлә зорбәти алийе һьнә щаһьлада, йан һәвԛәтандьн тʹәви дьлкʹәтийе хԝә, йан мьрьна мәрьве незик? Һәрге әре, дьԛәԝьмә зарʹа b ԝә жь бо ԝан тьшта гәләк бәр хԝә дькʹәвә, ле һун нә жи тедәрдьхьн.

•   Рʹабун-рʹуньштьн. Гәло дьбәкә зарʹа ԝә ида хԝә жь һәвала йан нәфәред мале дур дьгьрә? Йан һʹәԝаса зарʹе ида тʹӧнә йә, ԝәки тьштед кӧ әԝе һʹәз дькьр, бькә? Йан дьбәкә әԝ дәстпедькә тьштед кӧ әԝе гәләк ԛимәт дькьр, мәрьварʹа бәла кә?

•   Хәбәрдана Зарʹе. Гәло зарʹа ԝә дьбежә кӧ әԝ ида нахԝазә бьжи, йан жи гьлийед ӧса дьбежә: «Ԝе баш буйа әз бьмьрама»? Йан дьбәкә зарʹа ԝә дьбежә кӧ әԝ нахԝазә бона ԝә баргьрани бә?

   Һәмьки чахе зарʹ дьлтәнг ә, дькарә ван гьлийа беһʹәмде хԝә бежә (Ибо 6:3). Ле щарна әԝ гьли дькарьн нишана ве йәке бьн, кӧ зарʹа ԝә аликʹарийе дьхԝазә. Ләма жи гьлийе зарʹа хԝә кӧ әԝ нахԝазә бьжи, тʹӧ щар пьшт гӧһе хԝәва нәбежьн.

 Һәрге зарʹ дьбежә ԝәки әԝ дәрһәԛа хԝәкӧштьне дьфькьри, һун дькарьн же бьпьрсьн: «Тӧ сәр ве йәке фькьрийи кӧ кʹәнге у чаԝа бьки?» Щаба зарʹе ԝе әшкәрә кә һәла һʹал чьԛас хьраб ә.

 «Әм ча де-бав дьбәкә хԝә дьгьрьн, ԝәки пьрсед ӧса бьдьнә зарʹед хԝә, чьмки жь щаба ԝан дьтьрсьн. Ле һәрге әԝана хԝә ӧса тʹәхмин дькьн, гәло нәлазьм ә әм ве йәке бьзаньбьн?».—Сандра.

 Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Мәрәме дьле мерьв авед кʹур ьн, ле мәрьвед билан ԝан һьлдьчʹьньн» (Мәтʹәлок 20:5).

•   Бь сәбьр пьрса бьдьнә зарʹе, ԝәки тедәрхьн һәла әԝ ча хԝә тʹәхмин дькә. Йа пешьн, пʹайе зарʹе бьдьн кӧ әԝ һʹәлал у вәкьри ԝәрʹа хәбәр дьдә. Паше һун дькарьн бежьн: «Әз дьхԝазьм һаш тә һәбьм, һәла һʹале тә ча нә. Дькари мьнрʹа бежи чь ԛәԝьмийә у чь тә дьлтәнг дькә?»

   Бь сәбьр гӧһ бьдьнә щаба зарʹе. Ӧса хәбәр нәдьн кӧ зарʹерʹа бе кʹьфше, ԝәки проблема ԝе бәр чʹәʹве ԝә бьчʹук ә, йан жи дәрберʹа ширәте нәдьне кӧ әԝ чь гәрәке бькә.

   Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Бьһистьнеда сәрхԝә бә, ле хәбәрдан у һерскʹәтьнеда гьран бә» (Аԛуб 1:19).

•   Пешда бьфькьрьн кӧ ча зарʹа хԝә хԝәй кьн. Ван пьрса бьдьнә зарʹа хԝә ԝәки әԝ сәр бьфькьрә, у щаба ԝе хԝәрʹа бьньвисьн:

   Нишанед хоф. Чь чах фькьред дәрһәԛа хԝәкӧштьне щәм тә пешда тен? Пешийа ве йәке тӧ чь дьки у дәрһәԛа чь дьфькьри?

   Чаԝа фькьред ӧса жь һʹьше хԝә дур хьн. Чь шьхӧл йан жи тьшт али тә дькьн кем бькʹәви стресе у жь һʹьше хԝә фькьред нәбаш дур хи?

   Аликʹарийе жь кʹӧ бьстиньн. Гәло һәвалед тә һәнә, жь кʹижана тӧ дькари аликʹарийе бьхԝази? Әԝ дькарьн де-баве тә бьн, йан мәрьвед дьнә гьһишти, кʹижан кӧ тӧ итʹбарийа хԝә ԝан тини. Психиатр йан жи психоложед дьн, йед кӧ аликʹарийе дьдьнә мәрьвед кӧ дәрһәԛа хԝәкӧштьне дьфькьрьн, дькарьн али тә бькьн.

   Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Тʹьвдира мәрьве хирәт әʹсә кʹаре тинә» (Мәтʹәлок 21:5).

•   Тʹьме һаш зарʹа хԝә һәбьн. Тʹьме дина хԝә бьдьнә сәр һʹале зарʹа хԝә, һәрге жи ӧса те кʹьфше кӧ әԝ хԝә баш тʹәхмин дькә.

   «Чахе кӧрʹе мьн мьнрʹа гот, ԝәки фькьред хԝәкӧштьне ида щәм ԝи тʹӧнә нә, әз фькьрим ԝәки проблем сафи буйә. Әв шашикә мәзьн бу. Бь рʹасти фькьра дәрһәԛа хԝәкӧштьне дькарә ԝәʹде чәтьнайике диса ньшкева пешда бе».—Данийел.

   Али зарʹа хԝә бькә ԝәки фәʹм кә рʹастийа фәрз дәрһәԛа һәста: Һʹәст тенә гӧһастьне. Кʹьтебәк дьбежә: «Һәст мина һәԝайе нә. Мәсәлә, чахе баран те, ԝе беаԛьлайи бә һәрге бәр баране ӧса бьсәкьни те бежи баран тʹӧнә. У алийе дьнва ԝе беаԛьлайи бә һәрге бьфькьри, ԝәки тәʹв ԝе тʹӧ щар дәрнәкʹәвә» (The Whole-Brain Child).

•   Зарʹа бьдә баԝәркьрьне: Зарʹа хԝәрʹа бежә кӧ тӧ ле һʹәз дьки у ԝәки әԝ дькарә итʹбарийа хԝә тә бинә. Тӧ ӧса жи дькари бежи, «Әзе һәр тьшти бькьм, ԝәки али тә бькьм тәйах ки».

   Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Һәвал һәр гав һʹьз дькә, бьра буйә бона рʹожа охьрме гьран» (Мәтʹәлок 17:17).