Гәло Кʹьтеба Пирозда Гӧһастьн Кьрьнә?
На. Рʹаст ә нава ԛьрʹнада текста дәстньвисаред кәвьн сәр материйалед кӧ хьраб дьбун, бәр дьгьртьн, ле диса жи бәрамбәрикьрьна ԝан дәстньвисара дьдьнә кʹьфше, ԝәки текста Кʹьтеба Пироз нәһатийә гӧһастьне.
Гәло әв те һʹәсабе, ԝәки бәргьра ԛә шаши бәрнәдьдан?
Бь һʹәзара дәстньвисаред Кʹьтеба Пирозә кәвьн һатьнә дитьнә. Жь ԝана һьнәкада щӧдәбун һәйә, чь кӧ дьдә кʹьфше, ԝәки ԝәʹде бәргьртьне, демәк чахе тексте дьньһерʹин у дьньвисин, һьнге һьнә шаши кьрьнә. Ле ниве зәʹф жь ԝан шашийа, тьштед бьчʹук бун у мәʹна тексте нәдьгӧһастьн. Һәмьки һьнә шашийед мәзьн жи һатьбун дитьне. Ча те кʹьфше әԝ шаши һьнәка һʹәмде хԝә кьрьбун, ԝәки нета тексте бьгӧһезьн. Ԝәрен дӧ мәсәла шеԝьр кьн:
Һьнә ԝәлгәрʹандьнен кәвьнда рʹеза жь 1 Йуһʹәнна 5:7-да ӧса те готьне: «Ль әʹзмен Бав, Хәбәр у Рʹӧһʹе Пироз: әв һәрсек йәк ьн». Ле манускриптед кәвьнә бь итʹбар избат дькьн, ԝәки текста орижиналеда әԝ гьли тʹӧнә бу. Әԝ гьли ԝәʹдә шунда һатьбу зедәкьрьне. a Ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пирозә модернда кӧ бь итʹбар ьн, ида әв гьли тʹӧнә нә.
Манускриптед кәвьнда йа Кʹьтеба Пироз наве Хԝәде бь һʹәзара щара һатийә ньвисаре. Ле йәкә гәләк ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пирозда дәԝса ԝи нави сәрнавед ӧса данә хәбате ча «Хӧдан» у «Хԝәде».
Әм жь кʹӧ заньн, ԝәки текстеда гәләк шашийед дьн жи, кӧ һе нәһатьнә дитьне, тʹӧнә нә?
Ԝәʹде мәда ӧса гәләк манускрипт һатьнә дитьне, кӧ һеса йә шашийа тедәрхьн. b Һьмбәриһәвкьрьна ԝан дәстньвисаред кәвьн чь әʹйан кьрьн, дәрһәԛа Кʹьтеба Пирозә модерн?
Зандар Ԝилиам Һенри Грин дәрһәԛа Ньвисаред Ибрани (кӧ тенә навкьрьне «Пәймана Кәвьн») ӧса ньвисийә: «Әм дькарьн бе шьк бежьн, ԝәки тʹӧ ньвисаред кәвьн ӧса рʹаст дәрбази мә нәбунә».
Зандар Фредерик Фив Брус дәрһәԛа Ньвисаред Йунани (кӧ тенә навкьрьне «Пәймана Ну») ӧса ньвисийә: «Бона рʹастийа Пәймана Ну дьһа зәʹф избаткьрьн һәнә, нә кӧ бона рʹастийа гәләк кʹьтебед дьн, рʹастийа кʹижана кӧ тʹӧ кәс накә бьн шьке».
Леколинкʹаре дәстньвисаред Кʹьтеба Пирозә кәвьн Сер Фредерик Кенион ньвисийә, ԝәки мәрьв «дькарә Кʹьтеба Пироз һьлдә дәсте хԝә у бе тьрс йан бешьк бежә, ԝәки әԝ Хәбәра Хԝәдейә рʹаст ә, кʹижан кӧ бь ԛьрʹна бе гӧһастьн жь ньсьла дәрбази ньсьла буйә».
Чьма әм диса дькарьн бежьн, ԝәки текста Кʹьтеба Пироз рʹаст һатьбу дәрбазкьрьне?
Чаԝа бәргьред Щьһу ӧса жи йед Мәсиһи, текстеда дәрһәԛа шашийед гьранә щьмәʹта Хԝәде нәгӧһастьнә у хԝәйи кьрьнә c (Жьмар 20:12; 2 Самуйел 11:2-4; Галати 2:11-14). Әԝана хԝәйи кьрьн әԝ пʹаред тексте, кʹидәре кӧ Щьһу бона нәгӧһдарийе тенә щәзакьрьне у кʹидәре кӧ һинкьрьнед мәрьвайә нәрʹаст тенә әʹйанкьрьне (Һосәйа 4:2; Малахи 2:8, 9; Мәтта 23:8, 9; 1 Йуһʹәнна 5:21). Бәргьра рʹастә-рʹаст пʹаред тексте дәрбаз дькьрьн, бь чь жи данә кʹьфше, кӧ әԝана амьн ьн у ԛәдьре Хәбәра Хԝәде дьгьрьн.
Кʹьтеба Пироз жь бина бәр Хԝәде һатийә ньвисаре, ләма жи фәʹмдари йә кӧ Хԝәде хәм кьрийә, ԝәки текста ве кʹьтебе нәйе гӧһастьне d (Ишайа 40:8; 1 Пәтрус 1:24, 25). Хԝәде Кʹьтеба Пироз нә кӧ тʹәне бона һʹалхԝәшийа мәрьвед ԝәʹде бәре дайә ньвисаре, ле ӧса жи бона мә иро (1 Корьнтʹи 10:11). Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә, ԝәки әԝ «бона һинбуна мә һатә ньвисаре, ԝәки әм бь сәбьре у ԝан готьнед ньвисарада кӧ бине дьдьнә бәр мә, хԝәйигӧман бьн» (Рʹомайи 15:4).
Иса у шагьртед ԝи дьданә хәбате гьли-готьнед жь копийед Ньвисаред Ибранийа у тʹӧ щар һьндава рʹастийа текстеда нәдькʹәтьнә шьке (Луԛа 4:16-21; Кʹаред Шандийа 17:1-3).
a Әв гьли ӧса жи тʹӧнә нә, Кодекса Синайида, Кодекса Александрида, Манускрипта Ватиканида йа сала 1209, текста орижиналеда йа Вулгатайа Латини, ԝәлгәрʹандьнед Филосени у Һарклейна Сурийайида жи тʹӧнә, ӧса жи Пешитта Сурйайида.
b Мәсәлә ԝәкә 5 000 зедәтьр манускриптед Йунани, кӧ тенә навкьрьне Пәймана Ну йан Ньвисаред Йунани, һатьнә дитьне.
c Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа хьзмәткʹаред Хԝәде найе готьне, кӧ ԝана ԛә шаши нәкьрийә. Ле те готьне: «Зьламе кӧ суще нәкә нинә» (1 Пʹадшати 8:46).
d Ль гора Кʹьтеба Пироз, Хԝәде һәр хәбәрәк рʹастә-рʹаст мәрийарʹа нәдьгот кӧ бьньвисьн, ле әԝи рʹебәрийа фькьред ԝан дькьр (2 Тимотʹейо 3:16, 17; 2 Пәтрус 1:21).