1, 2. Yehowa çi texmîn dike, çaxê divîne wekî em bi dil û can qewatê didine xebatê, seva ku rast û helal bin?

 ROJEKÊ gedek ji mektebê vedigere mal, kîsikek tije pere erdê divîne. Gelo ewê çi bike? Ew dikare xwera bihêle. Lê ew usa nake, ew kîsik dide xweyî. Çaxê diya wî gedeyî ewê yekê pêdihese, ew zara xwera gelek firnaq dibe.

² Gelek dê-bav şa dibin, çaxê zarên wan rast û helal in. Bavê meyî ezmana Yehowa, “Xwedêyê aminîyê”, jî şa dibe çaxê divîne, wekî em rast û helal in (Zebûr 31:5). Em dixwazin “her tiştî rast bikin”, wekî ew me qebûl ke (Îbranî 13:18). Were em şêwir kin çar derecên usa, nav kîjanada helaliya me dikare bê cêribandinê. Paşê emê pêbihesin, ku em çi karê dikarin bistînin, hergê wan derecada rast û helal bimînin.

3-5. a) Çawa em dikarin hindava xwe nehelal bin? b) Çi dikare alî me bike helal û rast bin hindava xwe?

³ Hergê em dixwazin hindava meriva rast û helal bin, berî pêşin em gerekê hindava xwe usa bin. Lê  ew yek timê hêsa nîne. Qirna yekêda xûşk-birên ji civata Lawdikya xwexa xwe dixapandin bi fikirên usa, wekî Xwedê wanara razî ye, lê bi rastî ew yek usa nîbû (Eyantî 3:17). Em jî dikarin bi wî cûreyî xwe bixapînin, bifikirin ku em merivne gelek baş in.

⁴ Aqûbê şagirt digot: “Heger yek xwe xwedênas hesab dike û zimanê xwe nikare, ew xwexa xwe dixapîne, xwedênasiya wî pûç e” (Aqûb 1:26). Kî ku zimanê xwe nikare, derewa dike, berzeq e, qerfê xwe meriva dike û difikire, wekî Xwedê dîsa jî xizmetkirina wî qebûl dike, bi vê yekê ew xwexa xwe dixapîne. Çi dikare alî me bike nexapin?

⁵ Çaxê em xwe neynîkêda dinihêrin, em dikarin xwe rûva bivînin. Lê çaxê em Kitêba Pîroz dixûnin, em dikarin bivînin bi rastî em merivne çi cûreyî ne. Kitêba Pîroz dikare alî me bike, wekî em bivînin çida lazim e xwe biguhêzin. Em hîn dibin, wekî çi guhastina bikin kirên xweda, usa jî fikir û xeberdana xweda. (Bixûne Aqûb 1:23-25.) Lê hergê em xwera dibêjin, wekî tu kêmasiya me tune, wî çaxî emê nikaribin guhastinên lazim bikin. Lema jî mera lazim e Kitêba Pîroz lêkolîn kin, seva ku rast û helal dîna xwe bidine ser hunurên xwe (Lûrînên Yêremya 3:40; Hagay 1:5). Usa jî dua wê alî me bike bivînin bi rastî em merivne çi cûreyî ne. Duayên xweda em dikarin ji Yehowa bixwazin, wekî ew nîşanî me bike û alîkariyê bide me, wekî kêmasiyên xwe bivînin û xwe rast kin (Zebûr 139:23, 24). Em zanin, wekî “merivê qelp, li ber çevê Xudan zivêr e, lê belê Ew hevalê sitqê dilê rast e” (Metelok 3:32).

6. Çira jin û mêr gerekê hindava hev rast û helal bin?

⁶ Gelek ferz e malbeta xweda rast û helal bin. Kengê jin û mêr hindava hev helal in, ewana xwe aza texmîn dikin û hêsa dikarin îtbariya xwe hevdu bînin. Nehelalî zewacêda dikare bi cûre-cûre mêtoda bê eyankirinê. Mesele, jin yan mêr dikare destpêke tevî kesekî bikeve flîrtê, yan pornografiyê binihêre, yan jî dizîva bikeve heleqetiya romantîk tevî kesekî din. Dîna xwe bide, Zebûrbêj çi dibêje: “Ez tevî derewîna rûnanîm û tevî durûya rê naçim” (Zebûr 26:4). Hergê hela hê fikirada jî tu hevalzewacê  xwera neamin bî, ew yek dikare ziyanê bide zewaca te.

7, 8. Ça tu dikarî bi saya Kitêba Pîroz zara hîn kî, wekî ewana helal bin?

⁷ Usa jî lazim e zara hîn kin, wekî gelek ferz e ku ewana jî rast û helal bin. Dê-bav ewê yekê bi saya Kitêba Pîroz gerekê zarên xwe hîn kin. Ewana dikarin gilî kin derheqa wan meriva, yên ku neamin bûn, mesele: Akanê, ku dizî kir; Gehazî, yê ku derew kir seva pera bistîne; Cihûdayê Îsxeryotî, yê ku pera didiziya û seva 30 zîvî bistîne, nemamiya Îsa kir (Yêşû 6:17-19; 7:11-25; 2 Padşatî 5:14-16, 20-27; Metta 26:14, 15; Yûhenna 12:6).

⁸ Kitêba Pîrozda usa jî tê gotinê derheqa gelek meselên wan meriva, yên ku helal bûn, mesele: Aqûb kire ser kurên xwe, wekî ewana perê dîtî paşda vegerînin; Yeftah û qîza wî, sozê ku dabûne Xwedê, anîne sêrî; û Îsa Xwedêra amin ma, hela hê derecên çetinda jî (Destpêbûn 43:12; Hakimtî 11:30-40; Yûhenna 18:3-11). Ew mesele dikarin alî zara bikin, wekî ewana fem kin, ku çiqas ferz e rast û helal bin.

9. Hergê dê-bav rast û helal in, ew yek ça dikare alî zara bike?

⁹ Dê-bav dikarin ji wê prînsîpa Kitêba Pîroz tiştekî ferz hîn bin: “Lê belê awa tu ku hevalê xwe hîn dikî, xwexa xwe hîn nakî? Dannasîn dikî, ku nedizin, lê tu didizî?” (Romayî 2:21). Zar têderdixin, çaxê dê-bav tiştekî dibêjin, lê cûrekî din dikin. Hergê em zarên xwera dibêjin, ku ewana gerekê helal û rast bin, lê xwexa ewê yekê nakin, wî çaxî zar xirab hîn dibin. Kengê zar dibînin, wekî dê-bavê wan hela hê tiştên  biçûkda jî derewa dikin, ewana jî wê destpêkin usa bikin. (Bixûne Lûqa 16:10.) Lê hergê zar ji mesela dê-bavaye baş, rastiyê û helaliyê hîn dibin, ew yek dikare karê wanra bîne, çaxê ewana xwexa bibine dê-bav (Metelok 22:6; Efesî 6:4).

10. Çawa em dikarin xeberdanêda hindava xûşk-bira helal bin?

¹⁰ Em usa jî gerekê rast û helal bin hindava xûşk-birên xweye Mesîhî. Xebera meye her rojî hêsa dikare derbazî geveztiyê yan buxdana be. Hergê em tiştekî dibêjin, lê nizanin ew yek rast e yan na, wî çaxî em dikarin derewa bela kin. Lema jî diha baş e, em zimanê xwe bikaribin (Metelok 10:19). Seva ku em rast û helal bêne hesabê, ese nîne em bêjin derheqa wan hemû tişta, çi ku difikirin, zanin yan pêhesiyane. Xêncî vê yekê, çi ku em dibihên, hergê rast be jî, ew ne şixulê me ye û eseyî nîne ewê yekê gilî kin (1 Têsalonîkî 4:11). Hine meriv berzeqbûna xwe heq derdixin bi vê gotinê: “Ez rast û helal im”. Lê xizmetkarên Yehowa hertim dixwazin, wekî xeberdana wan merîfetî û qenc be. (Bixûne Kolosî 4:6.)

11, 12. a) Çawa merivê ku gune kiriye, dikare dereca xwe diha xirab ke, hergê ne helal be? b) Kîjan pirs em gerekê hildin hesab? c) Çawa em dikarin rast û helal bin hindava teşkîleta Yehowa?

¹¹ Yehowa rûspî kifş kirine, wekî ewana alîkariyê bidine civatê. Çaxê em tevî rûspiya rast û helal in, wî çaxî wanara hê hêsa dibe alî me bikin. Gelo çira? Hergê tu nexweş ketî û çûyî bal hekîm, seva ku ew alî te bike, gelo tuyê nîşanên nexweşiya xwe ji wî veşêrî? Hergê veşêrî, ewê ça alî te bike? Usa jî hergê me şaşîke  mezin kiriye, em gerekê veneşêrin. Dewsa wê yekê em gerekê herin cem rûspiya, wanara hemû tiştî rast û helal bêjin (Zebûr 12:2; Karên Şandiya 5:1-11). Niha bidine ber çevê xwe dereceke din: Tu çi gerekê bikî hergê pêbihesî, wekî hevalê te şaşîke mezin kiriye? (Qanûna Kahîntiyê 5:1). Dibeke tuyê bêjî: “Hergê ez bi rastî hevalê wî me, ez gerekê şaşiya wî veşêrim?” Yan tuyê bînî bîra xwe, wekî rûspî hazir in alî wî bikin, seva ew heleqetiya xwe tevî Yehowa vegerîne û qewî ke (Îbranî 13:17; Aqûb 5:14, 15).

¹² Usa jî em gerekê rast û helal bin hindava teşkîleta Yehowa, çaxê hesabên xwe dinivîsin, besa xeberê, hesabê xizmetiya xwe. Û usa jî em gerekê rast û helal bin, çaxê erza bona pêşenga yan erzên din tije dikin. (Bixûne Metelok 6:16-19.)

13. Çawa em dikarin rast û helal bin, çaxê tevî xûşk-bira dixebitin?

¹³ Xûşk-birên Mesîhî, gerekê şixulên xebatê tevî hebandina Yehowa nexin. Mesele, çaxê em Oda Padşatiyêda, yan xizmetiyêda nin, em şixulên ku xebata meva girêdayî ye nakin. Û usa jî em gerekê seva kara xwe xûşk-bira nedine xebatê. Hergê tu xûşk yan bira bal xwe didî xebatê, tu gerekê heqê xebatê haqas bidî, çiqas ku pêşda we xeber dabû, û gerekê wan hemû borcdariya biqedînî, kîjan bi qanûnê ji te tê xwestinê. Mesele, perê qenckirina wan bidin yan jî kengê îzina wan heye herin hêsa bin, wî çaxî heqê wan kêm nekin (1 Tîmotêyo 5:18; Aqûb 5:1-4). Û usa jî hergê tu bal Şedê Yehowa dixebitî, hîviyê nîbe, wekî ewê hindava teda bi cûrê mexsûs be (Efesî 6:5-8). Em gerekê her tiştî bikin, wekî xebata xwe wededa destpêkin û wededa  xilaz kin, û borcdariya xwe bi temamî biqedînin, seva çi jî em heqê xwe distînin (2 Têsalonîkî 3:10).

14. Mesîhî çi gerekê bikin, pêşiya ku destpêkin tevayî bîznêsê bikin?

¹⁴ Lê çi em gerekê bikin, çaxê tevî xûşk-birên Masîhî bîznêsê vedikin? Dikeve nava wê yekêda usa jî ew, ku em pera deynî didin, yan jî deynî hildidin. Derheqa derecên usa, Kitêba Pîrozda prînsîpeke ferz tê dayînê: Bira hemû tişt bê nivîsarê! Çaxê Yêremiya erd kirî, ewî ew kirîn-firotan ser du kaxaza nivîsî, ser kaxazekê şeda qolê xwe danîn. Ewî ev herdu kaxaz xwey kir, wekî çaxê lazim be, bide xebatê (Yêremya 32:9-12; usa jî binihêre Destpêbûn 23:16-20). Hinek difikirin, hergê ewana bona her şixuleke perava girêdayî dixwazin, wekî xûşk-bira qolê xwe daynin, usa dikare bê kifşê, ku ewana îtbariya xwe xûşk-bira naynin. Lê bi rastî, gaveke usa dikare me xwey ke ji nefemdariyê, ji xemgîniyê û dudilîbûnê. Bîr neke, wekî edilaya me tevî xûşk-birên meye ruhanî, ji şixulê bîznêsa me diha ferztir e (1 Korintî 6:1-8; binihêre Elametiya Zêde 30).

15. Yehowa ça dinihêre ser wê yekê, wekî meriv arş-vêrşiyêda qelpiyê dike?

¹⁵ Em gerekê rast û helal bin hindava hemûya, firqî tune ewana Şedên Yehowa ne yan na. Bona Yehowa gelek ferz e, wekî em rast û helal bin. “Mêzîna qelp li ber Xudan heramî ye, lê mêzîna rast li Wî xweş tê” (Metelok 11:1; 20:10, 23). Wedê berê, mêzîn didane xebatê seva kirîn-firotanê. Lê hine bazirgana meriv dixapandin bi wê yekê, ku tişt kêm didane wan, yan jî gelek biha difirotin. Roja îroyîn jî mîna wedê berê,  qelpî tiştekî normal tê hesabê. Yehowa ça wedê berê, usa jî roja îroyîn qelpiyê nefret dike.

16, 17. Em gerekê xwe ji çi cûre qelpiyê dûr bigirin?

¹⁶ Her meriv dikare rastî dereceke usa bê, wekî helaliya wî bê cêribandinê, mesele, çaxê em kaxaza seva xebatê bistînin, yan ya bona xercdayînê tije dikin, yan jî çaxê mektebêda êgzamîna didin. Gelek meriv bawer dikin, wekî tiştekî xirab wê yekêda tune, ku derewa bikin, tiştekî zêde kin, yan cabên usa bidin, ku meriva bixalifînin. Ew yek me ecêbmayî nake. Kitêba Pîroz pêxembertî kiriye, wekî rojên axiriyêda meriv wê bibine “xwehiz, perehiz . . . neyarêd qenciyê” (2 Tîmotêyo 3:1-5).

¹⁷ Carna usa dikare bê kifşê, wekî merivên qelp wê dinêda hê pêşdaçûyî ne (Zebûr 73:1-8). Ji bo helaliya xwe Mesîhî dikare xebata xwe unda ke, aliyê perada bê xapandinê, yan jî ser xebatê neheqiyê li wî bikin. Lê rastî û helalî ji her qurbanekê çêtir e. Çima?

18. Çima navê baş usa qîmet e?

¹⁸ Roja îroyîn hindik in merivên rast, helal û bi îtbar. Mecala me her kesî heye, wekî navekî usa xwera qazanc kin (Mîxa 7:2). Hine meriv dibeke ser we bikenin û we ça merivê gêj hesab kin, çimkî hûn merivne rast û helal in. Lê hinek wê ji bo helaliya we, îtbariya xwe we bînin û we gelek qîmet kin. Ser temamiya dinyayê, Şedên Yehowa têne naskirinê ça merivne rast û helal. Gelek mezinên xebatê dixwazin, wekî Şedên Yehowa bal wan bixebitin, çimkî zanin ewana rast û helal in. Çaxê xebatçiyên din ji  bo qelpiya xwe xebata xwe unda dikin, wî çaxî Şedên Yehowa xebatêda dimînin.

19. Rastî û helalî ça dikare ser heleqetiya te tevî Yehowa hukum ke?

¹⁹ Hergê tu rast û helal bî, îsafa te wê temiz be û tuyê edilaya dil bistînî. Em dikarin çev bidine Pawlos, yê ku digot: “Em eseyî zanin ku îsafa me rihet e” (Îbranî 13:18). Ya lape ferz ew e, ku Bavê meyî bi hizkirin, Yehowa, wê bivîne, wekî tu qewatê didî xebatê, seva ku hemû tiştîda rast û helal bî, û ewê cefê te qîmet ke. (Bixûne Zebûr 15:1, 2; Metelok 22:1.)