Skip to content

Skip to table of contents

CIIN BWAAL CYA KULONG CYA 5

Long Mudimw “Bilengel ni Diib diibuh”

Long Mudimw “Bilengel ni Diib diibuh”

‘Naak dimukaay mu kushikat kwiinun. Kanwiikal bend bu baat babul meej, ki nwiikal bu baat bady ni meej. Longaay mudimw bilengel ni diib diinun.’​—EFE. 5:15, 16.

MUSAMBW A 8 Yehowa udi tshinyemenu tshietu

KADYOOSH *

1. I mushind kaay utudy mwa kuhitij diib ni Yehow?

 TUDY BAKAT kuhitij diib ni baat batudy bakat. Biin maluw i bakat kuhitij diib haakaabumw ku makawul. Baasand i bakat kuhitij diib haakaabumw ni balund baababw ba ha micim. Ni muut woos wa kutudy i mukat kuhitij diib haakaabumw ni biin kwiitabij nend. Ki bwaal budy ni buseeb buvul, i kuhitij diib divul ni Mawej iitut. Tudy mwa kulong nook hatumusaasambil, hatubabal Diiy dindiy, ni hatulaalangil ha myand yilengel yidyey mwiitulongolweel ni ha biikadil bindiy bilengel. Diib dituhihitij ni Yehow didy ni buseeb buvul!​—Mus. 139:17.

2. I makab kaay matutwiitwiilangan naam?

2 Ning hatuhihitij diib bwa kusambil ni kulong Diiy dya Yehow, tudyaakal teng tutwiilangan ni makab. Tudyaakal teng ni bivul bya kulong, bidy mwa kulong bwa bitukasakeen bwiitut kulongolol program iitut wa myand ya mu spirit. Midimw yiitut, majit matudy naam mu cisak, ni midimw yikwabw ya buseeb bidy mwa kwiitwangat diib divul ni bitukakesh bwiitut kusambil, kulong, eecy bwa kulangil ha myand ya mu spirit.

3. I biny bidy mwa kwiitwangat diib divul?

3 Kudy bwaal bukwaabw budy mwa kwiitwangat diib. Tut katuy badimuk, tudy mwa kulong midimw yikwaabw yidy kayiy yibiih yidy mwa kwangat diib diitut ditudy mwa kukal naady mudimw bwa kufweej habwiih ni Yehow. Cileejel: Kuhitij kaheeh kudy ni buseeb. Tut boos tudyaakal ni musangal hatuheehet mushind a kuhitij kaheeh. Ki mishind ya kuhitij kaheeh eey yidy mwa kwiitwangat diib divul ni yilong bwa tushaal ni diib dikeeh dya kulong myand ya mu spirit. Bikaam tumanyik neey: kuhitij kaheeh kiin bwaal bwa buseeb budy buhitok menmen myand ya mu spirit.​—Tus. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. I biny bitwiiyiiy kukontonon kaabaak?

4 Mu ciin bwaal eecy, twiiyiiy kukontonon bwabiny bikaam tuteek myand yidy ni buseeb buvul ha cyaab cya kuuhal mu shikacil iitut. Twiiyiiy kwiisambil cikwaabw ha mushind utudy mwa kukal bilengel ni diib diitut mu midimw ya Yehow ni musangal utudy mwa kuhet hatuloolong myand ni meej hakukal mudimw bilengel ni diib diitut.

LONG MYAND NI MEEJ; TEEK YIDY NI BUSEEB BUVUL HA CYAAB CYA KUUHAL

5. I mushind kaay udy mubel udy mu mukand a biin Efez 5:15-17 mwa kwambulwiish sand bwa kukaley mudimw bilengel ni diib dindiy mu shikacil?

5 Sungul myand yilengel yiwudy mwa kulong mu shikacil. Baasand badyaakal teng bakat kuhitij ciisang cilengel mu shikacil aababw. Cikwaabw, batwaal ba mibel ba mu tulaas ni biin cisak bakiish biin kwiitabij bady mwa kwiibasak bwa kulong tulaas tuvul twa baat bady bamanyik mukand hakwiibalongolol bwa kwiikalobw ni mudimw mutam muy lutumb ha bulab. Tulaas eetw tudy mwa kwiibangat diib divul mu shikacil aabab. Bwaal bukwaabw, balel ni balund ba mu cisumbw bady mwa kwiibakashish bwa kwiikalobw ni bivul bya kulong mu midimw ya Yehow. I biny bidy mwa kwambulwiish sand udy mukat Yehow bwa kwangatey dihangadik dilengel? Wiiyiiy kuhet dyambulwiish hadyey ubal mukand a biin Efez 5:15-17 ni hadyey ulangiloh. (Bal.) Yiy muman kubal verseh eey, sand udy mwa kwiiyihanguj neey: ‘i biny bidy “Mawej mukat”? I dihangadik kaay didy mwa kumusangeej? I dihangadik kaay diikal mwa kuuyambulwiish bwa mim kukal mudimw bilengel ni diib dyaam?’ Vuluk neey, “mafuk matudy aam, i mabiih,” ni bulongolody bubiih bwa Satan oobw bukaady habwiih ni kubutuk. I bya meej bwiitut kwiikal ni shikacil usaasangeej Yehow.

6. Mariy ukacil bwa kulong biny, ni bwabiny byaakady bya meej bwindiy kulongey nook?

6 Teek myand yidy ni buseeb buvul mu shikacil. Bwa kukal mudimw bilengel ni diib diitut, bikaam tusungul ha midimw yibidy eey yikiish yibiih. Cilongekel haakady Yeez muy kakumbul Mariy ni Mart kwaabab, cijaajaadik bwaa oobw. Mart waakady ni musangal muvul bwa kwaak Yeez bu mweeny indiy, ki bwabiny waakady umwiiyikil byaakudy bivul. Ki Mariy naabw, ukacil bwa kushikat ku makas ma Fumwend bwa kumvwey byaakadyey ulongweesh. Cyaakady Mart ulong cyaakady cilengel, ki Yeez naabw umwambiil neey: Mariy “i munoonoh cidy cihit kulengel.” (Luuk 10:38-42.) Misang yikwaabw, Mariy udy mwa kwiikal muvulamin byaakudy biibakishilobw diifuk aady, ki tudy bajaadik neey: kaakadyoh bend muvulamin myand yilongeley kudy Yeez. Teng bu Mariy waakady mukat kuhitij diib divul ni Yeez, tut byeet tudy bakat kuhitij diib divul ni Yehow. I mushind kaay utudy mwa kukal mudimw bilengel ni diib diitut?

KAL MUDIMW BILENGEL NI DIIB DIIBW HA KUHITIJ DIIB NI YEHOW

7. Bwabiny i bilengel menmen bwiitut kusambil, kulong, ni kulangil habitubaabal?

7 Manyik neey: kusambil, kulong, ni kulangil ha bitubabal i cituh cya kuhambidil kwiitut. Hatusaasambil, twiisaasamb ni Taat iitut a mu diiwul, udy mwiitukat bikasakan. (Mis. 5:7, NWT) Hatuloolong Bibl, i mushind a “kumanyik bilengel Mawej,” udy Humb a meej moos. (Tus. 2:1-5) Hatulaalangil bikasakan ha myand yitaatal Yehow, tulaalangil ha bikadil bindiy bilengel ni bwa myand yitukeekemesh yidyey mulongolweel baat. Udy mwa kulangilok ha mushind mulengel uwudy mwa kukal mudimw ni diib diibuh eeny? Ki i biny bidy mwa kwiitwambulwiish bwa kulong nook?

Udy mwa kuhetok cyaab citalal cikiish mutooy bwiibuw kwiilongel eeny? (Tal cikos 8-9)

8. I dilongweesh kaay ditudy mwa kuhetel ku mushind waakady Yeez ukal mudimw ni diib dindiy mu cyanganyik?

8 Kuk mushind, Sungul cyaab cidy kaciy ni mutooy. Twangat cileejel cya Yeez. Kuuhal kwa kutwaadijey mudimw indiy wa ha bulab, Yeez uhitijil mafuk 40 mu cyanganyik. (Luuk 4:1, 2) Ha cyaab cyaakadyey kayend eecy, Yeez waakady mwa kusambil Yehow ni kulangil hacyaakady Taat indiy mukat bwindiy. Kulong nook, kwambulwiishil Yeez bwa kwiilongololey ku mateet maakady mwa kumufikil. Cileejel cya Yeez cidy mwa kukwambulwiish mushind kaay? Uw mwiikal mu cisak cya baat bavul, kabiinoh bend biheehel bwiibuh kuhet cyaab cidy kaciy ni mutooy ciibuw kulongel ni kulangil ha myand yiwuloolong. Bu mudyeby naak, bikaam ukaam cyaab hanj cikumban cikiish ni mutooy. Ki cilongel Julie haakadyey ukaam kuhitij diib haakaabumw ni Yehow mu diisambil. Yiy ni mbayend i bashikacil mu kazubw kakeeh mu cibunj cya France, ni byaakady biibakasakeen bwa kwiikalobw kayaabw bwaal baakady teng ni baat. “Nook, naakady nay nakendakeen diifuk dyoos ha cyaab cyaakadyobw balamin nyam,” Julie uleeleeb neey: “Ha cyaab aacy, naakady niisangan teng kayaany, nabal bikasakan ni nasambil Yehow.”

9. Ning mwaakady Yeez ni bivul bya kulong, i mushind kaay waakadyey muleejey neey: waakady wangat bulund bwindiy ni Yehow ni buseeb?

9 Yeez waakady ni bivul bya kulong mu shikacil indiy. Hacyaakadyey ukal mudimw ha bulab, waakady uy ha byaab bishil-shilangan byaakadyey uhetel baat bavul, bavul ba kudyobw baakady bakaam kuhitij nend diib divul. Ciisang cikwaabw, “baat ba mu cibunj cituutul biiyil bingwiil kuuhal kwa nzubw” waakadyey bwa kumutal. Ning naak, Yeez waakady teng ni diib dya kwiisamb ni Yehow. Kuhacy a mashik ni bweh Yeez ubuukil “waay kaayend mu hat” cyaab cyaakadyey mwa kuhitij diib ni Taat indiy.​—Mark 1:32-35.

10-11. Bilondeshel mukand a Matewus 26:40, 41, i mubel kaay waakady Yeez mwaakish biiyij bindiy mu budimy bwa Jetesemaneh? Ni i biny bilongekel?

10 Bufuk kuuhal kwa kufweey, bu mwaakady mudimw indiy mufik ku bulekel, Yeez ukamin cyaab cikwaabw kaciy mutooy cyaakadyey mwa kulangil ni kusambil. Uhetel cyaab aacy mu budimy bwa Jetesemaneh. (Mat. 26:36) Ciisang aacy, Yeez waakady mwambil biiyij bindiy bwaal bwa buseeb buvul butaatal diisambil.

11 Tal cyaakady cilongek. Haakadyobw mu budimy bwa Jetesemaneh, diib dyaakady diman ni kuy. Mukacy mwa bufuk Yeez wambiil bapostol bwa ‘kuciishobw nend,’ ni uyiil haleehok bwa kalomb Mawej. (Mat. 26:37-39) Haakadyey usambil, bab baakady balaal. Haakadyey mwiibasangan balaal, Yeez wiibambiil cikwaabw neey: “Shaalaay batal nwiikal nulomb Mawej.” (Bal Matewus 26:40, 41.) Waakady mutal neey: baakady ni kakunying kavul ni baakady bakooy. Yeez uleejel lus hamanyikiley neey: “nyeet i yikooyel.” Cikwaabw, Yeez uhingulwiilomw misang yihit ha yibidy bwa kalomb Mawej, hayingulwiileyomw kwaakady biiyij bindiy, wiibasangeen balaal teng tul hamut a kusambilobw.​—Mat. 26:42-45.

Udy mwa kukamok diib dya kusambil ciisang ciwudy kuy mwanj kukooy menmen eeny? (Tal cikos 12)

12. I biny bitudy mwa kulong ciisang citudy batal neey: tudy ni kakunying eecy bakooy bwa kusambil?

12 Sungul ciisang cilengel. Misang yikwaabw tudyaakal twiiyumvw ni kakunying kavul eecy bakooyel bwa kusambil. Iikaleby neey: bwaal oobw bukaady bukufikilok, manyik neey: kwiishoh bend kayeeb. I biny biwudy mwa kulong? Baat bakwaabw badyaakal ni ciibidil cya kusambil Yehow ku ma kawul i batal neey: i cicy ciisang cidy mwa kwiibambulwiish bwa kuhitij diib bwa kwiisamb ni Yehow mu diisambil bwaal bacidy ni makand. Bakwaabw i batal neey: mushind udyobw basambil udy mwa kwiibambulwiish bwa kutum meej kudy Yehow, cileejel bady mwa kwiikal bashikat eecy bat bin. I biny biwudy mwa kulong, uw mwiikal ni kakunying eecy mukooyel mu mabok hawusasambil? Ambil Yehow mushind uwiiyumvumvw. Iikal mumanyik neey: kuuhal kwiibuh kusambil Taat iitut a mu diiwul udy ni lus luvul i mumanyik biwukaakaam kuleeb.​—Mis. 139:4.

Udy mwa kulekok bwa kwaalabul mesaaj madyobw bakufundil eecy mikand yidyobw bakutumin mu adres wa email hawudy mu bisangil eeny? (Tal cikos 13-14)

13. I mushind kaay udy byaamw biitut bitudy naady mwa kwiitukaakeesh bwa kusambil, kulong ni kutweel mu bisangil?

13 Kasakeen myand yidy mwa kukukakeesh bwa ulek kutum meej ku myand yiwuloolong. Diisambil kiin teng mushind aakaabumw udy mwa kwiitwambulwiish bwiitut kukashish bulund bwiitut ni Yehow. Kulong kwa Diiy dya Mawej ni kutweel mu bisangil bya cisumbw kudy byaak mwa kwiitwambulwiish bwa kufweej habwiih ni Mawej. Kudyok mushind uwudy mwa kuhitij diib diibuh hawubaabal ni hawutweetweel mu bisangil bya cisumbw eeny? Iyihangujeby ket neey: ‘I biny biikaakakeesh bwa kukun mat ku bileeleebobw mu bisangil ni bwa kubal diiy dya Mawej?’ Bady mwa kwiikal teng baabiikan ku telefon, baatumin mikand mu adres wa email, eecy mesaaj mu telefon iibuh wa android eecy mu byaamw bikaabw bitukaakal naaby mudimw eeny? Leeloow miliyar ya baat bavul yikaakal mudimw ni byaamw. Bamw baat bajoojoojolol myand, baleeleeb neey: hatutweetweej mut bikasakan ha kukaam myand ni cyaamw cya android, cidy mwa kwiitukaakeesh bwa kutum meej ku myand ya buseeb. “Kwiin teng utum meej ku myand yiwuloolong,” uleeleeb oow i mulongweesh a myand bwa kumanyik bilong bya muut. “Bwaal meej miibuh miikaakal matum ku bwaal bukwaabw.” Kuuhal kwa kutwaadij hwiil iitut ni bihwiil, badyaakal teng bitulomb bwa kukang telefon iitut ni kwiiyijim bwa kaay yilongel bakwaabw mitooy. Tudyok mwa kulong byaakaabumw ciisang citwiiloolongel Diiy dya Mawej hakulong bwa neey: byaamw biitut bitudy naaby kaay bitukaakeesh bwa kutum meej kudy Yehow eeny?

14. Bilondeshel mukand a biin Filipw 4:6, 7, i mushind kaay wiikal Yehow mwa kwiitwambulwish bwiitut kutum meej ku myand yindiy?

14 Lomb Yehow bwa akwambulwiish bwa utum meej kudyey. Uw mutal neey: meej miibuh kamiish haakaabumw diib diwuloolong eecy hawudy mu bisangil bya cisumbw, lomb Yehow bwa akwambulwiish. Uw mwiikal ni kakunying eecy ukabakan, kabyaakwiikaloh bend biheehel bwiibuh kuman myand yiwudy naay eecy kutum meej miibuh ku myand ya mu spirit, ki bidy ni buseeb bwiibuh kulong nook. Lomb Mawej bwa akwaakish diitalal, kiin teng bwa dilam mucim iibuh, i bwa kulamedy cikwaabw “meej miibuh.”​—Bal Biin Filipw 4:6, 7.

YEHOW WIIYIIY KUKUFUT BWA DIIB DIWUHIIHITIJ MU MUDIMW INDIY

15. I bwaal kaay bulengel butuheehet hatuhiihitij diib haakaabumw ni Yehow?

15 Uw mwiikal ni diib dya kwiisamb ni Yehow, dya ku mukun mat, ni kulangil ha myand yindiy, wiiyiiy kwiikal ni musangal muvul weeh. I mushind kaay uwudy mwa kulong nook? Bwaal bwa kuuhal, udy mwa kwangat mahangadik malengel. Bibl wiitujaajadikil neey: “muut wendend ni biin meej wiiyiiy kwiikal ni meej.” (Tus. 13:20) Nook, bu muwuhiihitij diib hawuloolong myand ya Yehow, udy Humb a meej, wiiyiiy kwiikal ni meej mavul. Wiiyiiy kumanyik bilengel muwudy mwa kumusangeej ni kulek kulong myand yidy mwa kumunyingalaj.

16. Kuhitij diib mu myand ya Yehow kudy mwa kulengej mushind iitut a kulongweesh bicy?

16 Bwaal bwiibiidy, wiiyiiy kushaal mulongweesh mulengel. Hatuloolong Bibl ni muut, kiihacil kiitut ka buseeb, i kakumwambulwiish bwa afweej habwiih ni Yehow. Tut twiisamb bikasakan ni Taat iitut a mu diiwul, twiiyiiy kumukat bikasakan ni tut tulongweesh bilengel mulony iitut, wiiyiiy kumukat byend. Langil ha cileejel cya Yeez. Waakady wiisamb myand ya Taat indiy ni musangal ni lukat bwa kwambulwiish biiyij bindiy bwa kukatobw Yehow.​—Jah 17:25, 26.

17. Bwabiny diisambil ni kulong bitwambambulwiish bwa kukashish diitabij diitut?

17 Bwaal bwiisaat, diitabij diibuw diiyiiy kukasakan menmen. Tal cidy mwa kukufikil awuloolomb Mawej bwa akulombol, akukashish eecy akwambulwiish. Ciisang cyoos, Yehow udyaakal teng waalabul ku masambil ma nook, ni diitabij diibuh diiyiiy kukasakan. (1 Jah 5:15) I bwaal kaay bukwaabw budy mwa kukwambulwiish bwa kukashish diitabij diibuw? I hawiiloolongel kayeeb. Kuunyim kwa byoos, “naak, kwiitabij kwaalalukil ku kumvw kwa musah Mulengel.” (Rom 10:17) Nook, bwa kukashish diitabij diitut, bikaam tulong myand yivul bwa kuhet diimany. Bikaam tulong bwaal kaay bukwaabw?

18. Umvwiij bwabiny bikaam twiikal tulangil ha myand yituloolong.

18 Bikaam tulangil ha myand yituloolong. Tutal cileejel cya muut waakady mufund mukand a Musambw 77, (NWT). Waakady ni kakunying bwaal Yehow kacyaakadyoh bend umwanyish yiy ni balund bindiy biin Izaleel. Waakady udil wiiyumvw mukooyel mu mabok teng ni bufuk. (Verseh 2-8) Ki ulongel biny? Wambiil Yehow neey: “Numbumb meej ku myand yiibuw yoos yitam yiwulongel, nalang myand yiibuh yikasakan.” (Verseh 12) Biin-biin, mumb a misambw waakady mumanyik bilengel myand yaakady Yehow mulongel baat bindiy ha kal, i muut waakady utat ni meej ulang neey: “Mawej imuvulamin bwindiy kwiitufwiil lus eeny? I mukang micim yindiy, bwa cinj cidyey naacy eeny?” (Verseh 9) Mumb a misambw waakady ulangil ha midimw ya Mawej ni bwa mwaakadyey muleej baat Bindiy lus ha kal. (Verseh 11) Kuhatukil cihet kaay? Mumb a misambw wiiyil kujaadik neey: Yehow kiish mwa kulekoh bend baat Bindiy. (Verseh 15) Mu mushind aakaabumw, diitabij diibuh diiyiiy kukasakan hawulaalangil ha mushind udy Yehow mulongel baat bindiy myand ni mudyey mwa kwiiy kukulongeley byeeb.

19. I myand kaay yikwaabw yilengel yitudy mwa kuhet hatuhiihitij diib mu mudimw a Yehow?

19 Bwaal bwiinaay budy ni buseeb buvul, wiiyiiy kukat Yehow bikasakan. Lukat, i luhitok bikadil bikwaabw, lwiitusaasak bwiitut kukooyel Yehow, bwiitut kwiitwaalok mu midimw bwa kumusangeej, ni kutaatameen makab ning ma bicy. (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Jah 5:3) Kakwiin ciit cidy ni buseeb buvul, bu bulund bwiitut ni Yehow!​—Mis. 63:1-8, NWT.

20. I mushind kaay uwudy mulongolol myand bwa kwiikal ni diib dya kusambil, kulong, ni kulangil ha myand ya Yehow yiwuloolong?

20 Vuluk neey: kusambil, kulong, ni kulangil ha bituloolong i cituh cya kuhambidil kwiitut. Teng bu Yeez, long program bwa kukaam byaab bidy kabiy ni mutooy, bwiibuh kuhitij diib haakaabumw ni Yehow. Tuful biit bidy kabiy ni buseeb bidy mwa kwiitukaakeesh bwa kutum meej kubituloolong. Lomb Yehow bwa akwambulwiish bwa utum meej ku myand ya mu spirit yiwukaakaam kulong. Uw mukal mudimw bilengel ni diib diibuh kaabaak, Yehow wiiyiiy ukufut buumy bwa mwendeleel mu bulongolody buhyaabuhy bwa Mawej.​—Mark 4:24.

MUSAMBW A 28 Muakudia bulunda ne Yehowa

^ Yehow i mulund iitut muhit kulengel. Twangangat bulund bwiitut nend ni buseeb buvul, ni tudy bakat kumumanyik bilengel menmen. Byangangat diib divul bwiitut kumanyik muut. Cikwaabw bwaal oobw i bwa biin-biin hatudy bakat kutungunuk i kukashish bulund bwiitut ni Yehow. Leeloow, tudy ni bivul bya kulong mu shikacil, i mushind kaay utudy mwa kwiikaamin diib dya kufweej habwiih ni Taat iitut a mu Diiwul, ni i myand kaay yilengel yitudy mwa kuhet tut balong nook?