Skip to content

Skip to table of contents

CIIN BWAAL CYA KULONG CYA 14

“Naak Baat Boos Biiyiiy Kumanyik ney, Aash Nudy Biiyij ba mim”

“Naak Baat Boos Biiyiiy Kumanyik ney, Aash Nudy Biiyij ba mim”

“Binwiikal bakatangan, naak baat boos biiyiiy kumanyik ney, aash nudy biiyij ba mim.”—JAH 13:35.

MUSAMBW A 106 Tuikalayi ne ngikadilu wa dinangra

KADYOOSH a

I biny bidy baat bavul bakiish Batemw balang hadyobw batal baat ba Yehow biikal ni lukat? (Tal cikos cya 1)

1. I biny bikeekemesh baat hadyobw batweel mu bisangil bwa musang aabab a kuuhal? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

 LANG ket bwa biin maluw kaahand hadyobw bakatweel bwa musang aababw a kuuhal mu bisangil ku Nzubw a Bukaleng wa Batemw ba Yehow. Byaakady biibakemesh bikasakan bwa mushind waakady biin-kweet ba mu cisumbw biibakidil ni musangal ni bwa lukat lwaakady naalw biin-kweet aab. Mu kuhingomw kwa ku bisangil batal ku cibel, mukaj wambambil mbaayend neey: ‘Batemw ba Yehow i bashilangan ni baat bakwaabw batukaady batwiilangan naabw, nasangeel menmen bwa kwiikal naabw.’

2. Bwabiny bamw i bafik kukukong myand yibiih?

2 Lukat ludy laal aab bady mu cisumbw cya biin Krist i lwa habwaah. Biin-biin, Batemw ba Yehow kabiishoh bend bawaakan. (1 Jah 1:8) Nook tut bamanyik bikasakan batudy naabw mu cisumbw, cikwaabw tudy mwa kwiibafwiilok lus bwa bilem byaabab. (Rom 3:23) Bya kaakunying, bamw i balek kutungunuk ni kukadil Yehow mudimw bwa bilem bidy bakwaabw biibalongel.

3. I mushind kaay udy baat mwa kumanyik biin Krist ba biin-biin? (Jah 13:34, 35)

3 Tal cikwaabw may matam mady mu verseh wa ciin bwaal eecy. (Bal Jah 13:34, 35.) I mushind kaay udy baat mwa kumanyik biin Krist ba biin-biin? I baat bady bakatangan. Bibl kiinoh bend muleeb neey biikaakal bawaakan. Manyik cikwaabw neey Yeez kiinoh bend muleeb neey: ‘Binwiikal bakatangan, nook nwiiyiiy kumanyik neey nudy biiyij baam.’ Ki uleebel neey: “Binwiikal bakatangan, naak baat boos biiyiiy kumanyik ney, aash nudy biiyij ba mim.” Nook, Yeez uleejel neey kiin teng biiyij bindiy ki cikwaabw baat bakiish mu cisumbw cya biin Krist biiyiiy kumanyik biiyij bindiy ba biin-biin i hadyobw biibatal bakatangan biin-biin.

4. I biny bidy bakwaabw mwa kumanyik habitaatal Biin Krist ba biin-biin?

4 Baat bakwaabw biitutaatal bakiish Batemw ba Yehow bady mwa kwiihanguj neey: ‘I mushind kaay udy lukat lwiitwambulwiish bwiitut kumanyik biiyij ba Yeez a biin-biin? I mushind kaay uleejel Yeez mwaakadyey mukat bapostol bindiy? Ni i mushind kaay utudy mwa kwiidikij cileejel cya Yeez leeloow?’ Batemw baloolong bilengel bwa kulangil ha maalabul ma majooj aam. Kulong nook kudy mwa kwiitwambulwiish bwa kwiikal ni lukat luvul menmen, nang-nang hatutaatameen myand yibiih yidy bakwaabw biitulong.—Ef. 5:2.

BWABINY LUKAT I CICY CIIKADIL CIDY MWA KWIITWAMBULWIISH BWA KUMANYIK BIIYIJ BA YEEZ BA BIIN-BIIN?

5. Umvwiij may ma Yeez mady mu Jah 15:12, 13.

5 Yeez uleejel hatook neey biiyij bindiy biiyiiy kukatangan mu mushind a habwaah. (Bal Jah 15:12, 13.) Tal diiy dyaakadyey mwiibashiil: “Katanganaay mukacy mwiinun bu munady mwiinukat.” Byumvumvwiij biny? Bumwaakady Yeez utungunuk ni kumvwiij, i kuleej muwudy mukat muut mukwaabw bihitok ni uw mwiin, eecy i lukat ludy mwa kusak mwiin Krist bwa kwiitab bwa kufwey bwa mwiin Krist nend kuk mushind. b

6. I mushind kaay udy Diiy dya Mawej dileej bikasakan buseeb budy naabw lukat?

6 Diiy dya Mawej dituloolongweesh neey lukat ludy ni buseeb buvul. Cileejel, bwa baat bavul, yiin eey i yimw ya ku verseh yidyobw bakat: “Mawej i lukat.” (1 Jah 4:8) “Kat mukween bu muwudy mwiikat uw kaayeeb.” (Mat. 22:39) “Lukat lujiijimbakany myand yibiih yivul.” (1 Py. 4:8) “Lukat ludyok buyiil.” (1 Kor. 13:8) Verseh eey ni yikwaabw yileeleej hatook neey i bya buseeb buvul bwa kwiikal ni ciikadil cilengel eecy.

7. Bwabiny Sataan kiishoh bend mwa kulongweesh baat bwa kukatanganobw biin-biin ni bwa kwiikal mu kaacyumw?

7 Baat bavul biyihahanguj neey: ‘I mushind kaay unady mwa kumanyik citendeleel cya biin-biin? Bitendeleel byoos bileeleeb muloolongweesheby myand ya biin-biin, ki citendeleel cyoos cilongweesh myand yidy yishilangan ni cileeleeb Mawej.’ Sataan i mulong myand bwa kushiy kondakaj mu baat hakulong bitendeleel bivul bya makos, ni kulong nook i kwaakish baat lutat bwa kumanyikobw citendeleel cya biin-biin. Ki kiin bend mwa kulong bwa biin Krist boos ba ha bulab biikal bakatangan. Teng Yehow kaayend ki udy mwa kulong nook. I bya meej bwaal lukat lwa biin-biin lwaalaluk teng kudy Yehow—Teng aab bady ni spirit a Yehow ni badyey mubenesh ki bady mwa kukatangan biin-biin. (1 Jah 4:7) Ki bwabingany Yeez uleebel neey teng biiyij bindiy ki biiyiiy kukatangan biin-biin.

8-9. Lukat ludy baat bavul batal kudy bamw Batemw ba Yehow i lwiibateng bicy ni lwiibasak bwa kuleebobw neey?

8 Teng muleebel Yeez kal, baat bavul i biiy kumanyik biiyij bindiy ba biin-biin ku dyambulwiish dya lukat lwa biin-biin ludyobw naalw. Cileejel, mwiin-kweet mwaan-mulum diijin dindiy Ian uvuuvuluk bwa musang indiy a kuuhal utweeleley mu cihwiil, cilongekel mu cihal cya mazab habwiih ni ku nzubw kwindiy. Ian waakady ku cihal aak suuny yikeeh kuuhal bwa kutaley diizab. Uleeleeb: “Baat baakady ku cihwiil baakady bashilangan menmen ni baat baakady bend ni kubandil diizab mu kulong kwa myand. Batemw baakady ni bukalang ni baakady bavwaal bilengel, ni baan baabab baakady ni biikadil bilengel.” Uleebel cikwaabw: “Bwaal bukwaabw, baat aab bamweekel baat ba musangal ni bakat diitalal. Ki cinaakady nakaam mu shikacil aam. Ciciin muvuluk miisamb yoos yilongelobw diifuk aady, ki nacituutungunuk ni kuvuluk biikadil byaakady naaby Batemw.” c Biin-biin, biikadil eeby i cihet cya mushind utudy bakatangan biin-biin. Bu mutudy biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj, twiibaloolongel myand ni bulengel ni kaneemw.

9 Mwiin-kweet mukwaabw diijin dindiy John utadil byend nook diib dyaakadyey utweel mu bisangil bya cisumbw: “Nakemen bwa mushind mulengel waakadyobw bakidil . . . muut woos waakady utweelomw—baakady bilengel menmen ni mim kulang neey bady mwa kwiikal baat bawaakan. Lukat lwaabab lwaakady luuteng ni niiyil kutwiishiibw neey nabaahet citendeleel cya biin-biin.” d Myand eey ni myand yikwaabw yiniiyil kumanyik yijaajadikil neey baat ba Yehow i biin Krist ba biin-biin.

10. I ciisang kaay menmen citudy mwa kuleej lukat lwa bwiin Krist? (Tal cikwaabw dimanyish didy kuush kwa diibij.)

10 Teng mudyeby bileej ku butambwiil, kakwiish muut wa ku biin Krist neet udy muwaakan. Misang yikwaabw, biin-kweet bady mwa kuleeb eecy kulong myand yidy mwa kwiitufulwiij mund. e (Jak 3:2) Mu biisang bya nook, may miitut ni myand yitudy mwa kulong yidy mwa kuleej neey tudy biibakat biin-biin. Bwa bwaal oobw, i mushind kaay utudy mwa kulongel ku cileejel cidy Yeez mwiitushiil?—Jah 13:15.

I MUSHIND KAAY ULEEJEL YEEZ NEEY WAAKADY MUKAT BAPOSTOL BINDIY?

Yeez ulongeel bapostol myand ni lukat ning mwaakadyobw balong bilem bivul (Tal cikos cya 11-13)

11. I biikadil kaay bibiih bileejel Jak ni Jah? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

11 Yeez kaakady ukaam bwa bapostol bindiy biikal baat bawaakan. Ki, wiibambulwiishil ni lukat bwa kulongoloolobw biikadil byaabab bwa bab kuhet mushind a kusangeej Yehow. Cileejel, musang mukwaabw biiyij babidy, Jak ni Jah, maam aabab ulombel Yeez bwa kwiibakishey cyaab citam mu Bukaleng bwindiy. (Mat. 20:20, 21) Jak ni Jah baleejel meej ma kwiiyumb mwiiwul ni bakacil bwa kwiikal ni buseeb buvul kumut kwa bakwaabw.—Tus. 16:18.

12. Kwaakady teng Jak ni Jah baleejel biikadil bibiih eeny? Umvwiij.

12 Kiin teng Jak ni Jah baleejel biikadil bibiih ciisang aacy. Tal mulongel bapostol bakwaabw: “Humvwiil biiyij bakwaabw diikumy naak, baakady bafulwiil baan ba kamuut babidy aab mund.” (Mat. 20:24) Tudy mwa kulangok ket ha mushind waakady Jak, Jah ni bapostol bakwaabw biikal bend ni kwambilangan may ma kufulwiilajangan naam mund. Misang yikwaabw bapostol bakwaabw baleebel bwaal kaahand bu oobw: ‘Nulaalangok neey nudy balengel menmen biituhitok bwiinun kulomb bwa kwiikal ha cyaab citam ku mut kwiitut eeny? Kanwiin teng banun bady bakal mudimw bikasakan ni Yeez. Tudy byeet bakumban bwa kwiikal ni byaab bya buseeb teng bu banun!’ Ning mwaakadyobw balang eecy baleeb, ciisang aacy bavulaminok neey baakady teng ni bwa kukatanganobw ni kulongelanganobw myand ni bulengel muut ni mukwaabw.

13. I biny bilongel Yeez bwa bilem bilongel biiyij bindiy? (Matewus 20:25-28)

13 I biny bilongel Yeez habitaatal bwaal oobw? Kafulwiiloh bend mund. Kaleebeloh bend neey waakady ukaam teng bapostol balengel menmen, baan balum baakady ni kwiihweekesh kuvul ni baakady mwa kulongel baat bakwaabw myand teng ni lukat. Ki hamut a kulongey nook, Yeez wiisambil naab ni mwiikal mwiibatukijil mu diis bwaal waakady mumanyik neey baakady bakaam kulong cidy ciwaakan. (Bal Matewus 20:25-28.) Utungunukil ni kwiibalongel myand ni lukat, ning mwaakadyobw bakokangan teng kukokangan bwa kumanyik muut wa kudyobw waakady muhitok bakwaabw.—Mark 9:34; Luuk 22:24.

14. Bapostol ba Yeez i bakasakeen ha cyaab cya mushind kaay?

14 Ying, Yeez uvulukil biin-biin neey bilel bya ha cyaab cikasakeen bapostol bindiy cyaakady ni bwenzej kaahand kudyobw. (Jah 2:24, 25) Baakady bakuluuhil ha cyaab cyaakady baafumw ba bitendel biikal ni ciibidil cya kulongweesh neey baat bakwaabw baakady ni buseeb buvul teng bab biikal ni myaanz yitam ku mut kwa bakwaabw. (Mat. 23:6; fwanyikij ni video oow: Les premiers sièges dans les Synagogues mu dimanyish dya kulong didy mu Matewus 23:6.) Baafumw ba bitendeleel baakady balang cikwaabw neey baakady ni buseeb buvul bahitok baat bakwaabw. f (Luuk 18:9-12) Yeez utadil neey mushind a kulang wa nook waakady mwa kwiikalok ni kabwenzej habitaatal mushind waakady bapostol biital ni mushind waakadyobw mwa kutal baat bakwaabw. (Tus. 19:11) Kaakadyoh bend mutakamin neey biiyij bindiy kabaakwiiy kulongoh bend bibiih ni waakady wiibatukijil mu diis haakadyobw balong nook. Waakady mumanyik neey baakady bakaam kulong myand yilengel. Nook waakady wiibalongweesh mwiikal mutukij mu diis hakwiibambiley bwa kwiikalobw ni meej ma kwiihweekej bikasakan ni bwa kukatanganobw hamut a kwiikal ni meej ma kwiiyumbw mwiiwul ni kulang neey tudy bahitok bakwaabw.

I MUSHIND KAAY UTUDY MWA KWIIDIKIJ CILEEJEL CYA YEEZ?

15. I biny bitudy mwa kulongel ku cidy cifikil Jak, Jah ni biiyij bakwaabw?

15 Tudy mwa kulongelok bikasakan bwa cyaakady cifikil Jak ni Jah. Byaakady bibiih bwa Jak ni Jah bwa kulombobw Yeez bwa kwiikalobw ni cyab citam ku mut kwa bakwaabw mu Bukaleng bwindiy. Ki bapostol bakwaabw baakady balong byaab bibiih bwal kabaakady biikashishomw bwa kushaal mu kaacyumw. Nook, Yeez waakady mulongel bapostol boos 12 myand mu mushind mulengel ni lukat. I dilongweesh kaay bwiitut? Cidy ni buseeb kiish teng ciloolong baat bakwaabw, ki cikwaabw, i mushind wiitwiibaloolongel myand bwa bibiih ni bilem bidyobw balong. I biny bidy mwa kwiitwambulwiish? Diib ditudy bafulwiil mwiin Krist neet mund, tudy mwa kwiiyihanguj neey: ‘Bwabiny cidyey muulongel i cifulwiij mund bikasakan? Bileelejok neey i ciikadil cibiih cinady mwa kul naacy diivit bwa kulek eeny? Muut udy muufulwiij mund udy mwa kwiikalok misang yikwaabw ni myand yidy yimutond eeny? Ning biby biikal neey nady ni kabingil ka kufulul mund bwa cidyey mulong, nady mwa kuleej lukat ni kwiitab bwa kufwiil muut aaw lus eeny?’ Cikwaabw hatuloolongel baat bakwaabw myand ni lukat, tuleeleej neey tudy biiyij ba Yeez ba biin-biin.

16. I biny bikwaabw bitudy mwa kulongel ku cileejel cya Yeez?

16 Cileejel cya Yeez cituloolongweesh cikwaabw bwiitut kumvw cikaakaam biin Krist neet. (Tus. 20:5) Tudy bamanyik neey, Yeez waakady mwa kutal myand yaakady mu micim ya baat. Ki tut katwiin mwa kulong naak. Ki tudy mwa kutukijok mu diis hady biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj biitufulwiij mund. (Ef. 4:1, 2; 1 Py. 3:8) I biheehel menmen bwa kulong nook tut bateet bwa kumanyik cyaakadyobw. Tukontonon cileejel eecy.

17. I myand kaay yilengel yihetel mulombol a cijeng kaahand halongeley bwa kumanyik bilengel mwiin Krist mukwaabw?

17 Mulombol a cijeng uvuuvuluk mwiin-kweet mwaan mulum wa mu cisumbw cyaakadyey ukadil mudimw mu Afrik wa kuhahatukil diib. Kuuhal, mulombol a cijeng oow waakady ulang neey mwiin-kweet oow kaakadyoh bend muut mulengel. I biny bilongel mulombol a cijeng? Uleeleeb neey: “Hamut a kulengulul mwiin-kweet oow, nangacil dihangadik dya kumumanyik bilengel menmen.” Hakulong nook, ulongel myand habitaatal mushind waakadyobw bakashish ni mushind waakady bwaal bwiikal ni bwenzej ku mushind waakadyey ulongel baat bakwaabw myand. Mulombol a cijeng ututuungunuk ni uleeleeb cikwaabw neey: “Musang umw unatadil mwaakady mwiin-kweet mul diivit dikasakan bwa kulek biibidil bya ha cyaab cikasakeeney ni mukaciley bwa kulong myand bwa kwiikaley bilengel ni baat bakwaabw ni haakadyey mwiikashishomw bwa kulek biibidil byaakadyey naaby, niiyil kumukat. Tushaadil balund balengel.” Biin-biin, hatuloolong bwa kumanyik biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj, bidyaakal bituheehedyel bwiitut kwiibakat.

18. I majooj kaay matudy mwa kwiiyihanguj biby biikal neey mwiin Krist neet i mwiitufulwiil mund? (Tusumw 26:20)

18 Misang yikwaabw tudy mwa kwiisamb ni mwiin Krist neet udy mwiitulongel bibiih. Nook, cya kuuhal, tuloolong bilengel hatwiihaahanguj majooj bu miin aam: ‘Nadyok ni bijaadik bikumban eeny?’ (Tus. 18:13) ‘Bidy mwa kwiikal neey kaakady ni meej ma kuufulwiij mund eeny?’ (Mul. 7:20) ‘Ciin mwanj kulongoh byaany bwaal bubiih bwa bwiin bwiinoobw eeny?’ (Mul. 7:21, 22) ‘Mim mwiisamb ni muut habitaatal bwaal oobw, niiyiiy kulongok cilumbw citam menmen cinady ciy mwa kuman eeny?’ (Bal Tusumw 26:20.) Hatwangangat diib bwa kukontonon majooj aam, tudy mwa kutal neey lukat ludy mwa kwiitusak bituh bwa kulek kulangil ha myand yidy yilongek yidy yitufulwiij mund.

19. Udy mwiiswiik bwa kulong biny?

19 Bu mudyobw cisumbw, Batemw ba Yehow baleeleej mudyobw biiyij ba biin-biin ba Yeez hakwiikal bakatangan. Woos wa kutudy uleeleej mudyey mwiiyij a Yeez a biin-biin hakukat biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj ning hadyobw biitulongel myand yitufuufulwiij mund. Cya kulong, tudy mwa kwambulwiish bakwaabw bwa kumanyikobw citendeleel cya biin-biin ni bwa kwiiyobw kutudy bwiitut kuhambidil naabw haakaabumw Yehow, Mawej udy ni lukat. Twiikalaay biiswiik bwa kutungunuk ni kuleej lukat bwaal i ciikadil cidy mwa kwambulwiish baat bakwaabw bwa kumanyik biin Krist ba biin-biin.

MUSAMBW A 17 “Ndi musue”

a Baat bavul i bakat kulong myand yivul habitaatal Yehow ni Diiy dindiy bwa lukat lwa biin-biin ludyobw batal mukacy mwaababw. Ki, katwiish bawaakan, misang yiikwaabw bidy mwaakwiikal bitukasakeen bwa kuleejangan lukat umw ni mukwaabw. Tukontononaay bwa kutal bwa biny lukat ludy ni buseeb ni mushind kaay utudy mwa kulond cileejel cya Yeez hady bakwaabw balong bilem.

e Ciin bwaal eecy kaciin ciisambil ha mpekaat yitam yidy bakul ni bwa kutal, bu yidyobw baleej mu 1 Biin Korent 6:9, 10.

f Bamanyishil neey haakady mafuk mavul mahit, rabih uleebel neey: “Ha bulab kudyok baat makumy masat bawaakan teng bu Abraham. Bab biikal makumy masat, mim ni mwaan aam mwaan mulum tudy babidy ba ku bab; bab biikal diikumy, mim ni mwaan aam tudy babidy ba ku bab; bab biikal bataan, mim ni mwaan aam tudy babidy ba ku bab; bab biikal babidy, i mim ni mwaan aam; ki biby biikal neey kudy teng muut aakaabumw, i mim.”