Skip to content

Skip to table of contents

Hady mwiin maluw neeb utal bifwaatul bya baat kabay bizang

Hady mwiin maluw neeb utal bifwaatul bya baat kabay bizang
  • “Naakady nalang neey mbaayany waakady bu mwend masandy misang yivul.”

  • “Naakady mwiiyumvw bu bahweekesh milong, ciy mulengel, ciy ni buseeb.”

  • “Cyaakady mwa kwambil muut mukwaabw bwaal oobw. Naakady nakab ni cyaakadyoh bend ni muut ni waakaabumw waakady mwa kuukashish ku micim.”

  • “Natadil bu neey Yehow kaakadyoh bend wiitacish bwa mim.”

Myand yidyobw baleej ku mut eey yileeleej mudy mwaan-mukaj ukab bikasakan hady mbaayend utal bifwaatul bya baat kabay bizang. Ni biby biikal neey i mulong nook mu busok, misang yikwaabw mukacy mwa suuny eecy mivw yivul, udy mwa kutal neey kwiin mwa kumuteekel cikwaabw micim. Teng muleebel mwaan-mukaj mukwaabw neey: “Naakady niiyihanguj neey: ‘I mulum kaay unady nend oow? Kudyok myand yikwaabw yidyey uusokok?’”

Ciin bwaal eecy i biicilongolol bwa kwambulwiish mwaan-mukaj udy ni mbaayend utaatal bifwaatul bya baat kabay bizang. a Ciiyiiy kwiisambil ha may matam ma mu Bibl makaakashish ku micim, mamujaajadikil neey Yehow i mumukat ni i mukat bwa kumwambulwiish bwa iikal ni diitalal ni cikwaabw bwa ashaal habwiih ni Yehow. b

I BINY BIDY MWA KULONG UMW A KU BIIN MALUW UKIISH NI BWAAL?

Ning muwudy kuy mwa kutal myand yoos yiloolong mbaayeeb, kudy myand yiwudy mwa kulong bwa kukeehesh kaakunying ni kwiikal ni diitalal divul dya mu micim. Tal myand yiloolond eey:

Lek kwiilumbulwiish. Mwaan-mukaj udy mwa kulang neey hady mbaayend utal bifwaatul bya baat kabay bizang i bwa cilem cindiy. Danielle c uleeleeb: “Natadil neey, naakady bu mukaj mubiih waakady unyang maluw miitut hakwiikal ni cinj cibiih.” Alice utadil neey, kaakadyoh bend ulengeleel mbaayend. Waakady wiihanguj neey: ‘Bwabiny mbaayaany i mukat kutal baan-bakaj bakwaabw hamut a kuutal mim?’

Uw ulang mu mushind oow, manyik neey Yehow kiin ukumboh bend cilumbw hanyeet bwa bilong bya mbaayeeb. Mukand a Jak 1:14 uleeleeb neey: “Ki muut bamuteeteet hatuutumey meej ku myand yibiih ni meej aam mamukookolomween mal.” (Rom 14:12; Fili. 2:12) Hamut a kukulumbulwiishey, Yehow wangangat lulamat luwudy naal bwindiy ni buseeb.—2 Cif. 16:9.

Mwaan-mukaj udy mwa kulang neey mbaayend utaatal bifwaatul bya baat kabay bizang bwaal yiy kiishoh bend mulengel. Baat bady bamanyik myand habitaatal bwaal oobw, baleeleej neey kutal kwa bifwaatul bya baat kabay bizang kusaasak muut bwa kwiikal teng ni kwaalakan kwa kusangil ni mukwaakw.

Lek kuhit kukabakan. Catherine uleebel neey: kutal kwa bifwaatul bya baat kabay bizang kwaakady kumukabish mu shikacil indiy woos. Frances uleebel neey: “Naheehet kaakunying hanady ciy mumanyik cyaab cidy mbaayend. Nady ni kaakunying kavul diifuk dyoos.” Baan-bakaj bakwaabw baleeleeb mudyobw biiyumvw kabay ni buseeb kuuhal kwa biin Krist naabw biikal mwa kumanyik cilumbw cya baambaayaabw. Bakwaabw baleeleeb neey biiyumvumvw kaayaabw bwaal balaalang neey kakwiin muut umvumvw lutat lwaabab.

Ki mudyaakal baat bavul biiyumvw. Ki uw muhitij diib divul hakulangil ha myand eey, wiiyiiy kukabakan cikwaabw. Hamut a kulong nook, iikashishomw bwa kutum meej miibuh ku bulund bwiibuh ni Yehow. Kulong nook kwiiyiiy kukwambulwiish bwa kutaatameen.—Mus. 62:2; Ef. 6:10.

Udy mwa kuhet dyambulwiish uw mubal ni mulangil ha myand ya mu Bibl ya baan-bakaj baakady bakab, ni bakasakeen ku micim hakusambil Yehow. Kaakadyoh bend teng ufulok makab maakadyobw naam, ki wiibakishil diitalal. Cileejel, Aan, waakady ni “kaakunying kavul” bwa bwaal bwaakadyey naabw. Ki, cikwaabw hamanyiney ‘kulomb teng kulomb [Yehow] Mawej,’ uhetel diitalal, ning mwaakadyey kay mumanyik cyaakady mwa kwiiy kulongek.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Boos bwaabw mwaan-mulum ni mukaj indiy bady mwa kukaam dyambulwiish kudy bakul

Lomb dyambulwiish kudy bakul mu cisumbw. Bady mwa kwiikal “bu cyaab cya kweeyet ciheeh, bu cyaab cya kubutam diib dya mvul a ciheeh.” (Ye. 32:2) Bady mwa kwambil cikwaabw mwiin-kweet mwaan-mukaj uwudy mwa kwiisamb nend ha nun babidy ni udy kukukashish ku micim.—Tus. 17:17.

UDY MWA KUMWAMBULWIISHOK EENY?

Udy mwa kwiikalok ni mushind a kwambulwiish mbaayeeb bwa kucimun diivit dya kulek kwiikal ni ciibidil cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang eeny? Misang yikwaabw. Bibl uleeleej neey bwa kuman bwaal kaahand eecy mu kul diivit ni mulwiish mukasakan, ‘baat babidy i bahitok udy a kaayend.” (Mul. 4:9-12) Baat bady balong myand baleeleej neey hady biin maluw bakal mudimw aakaabumw, misang yivul, umw wa ku biin maluw udy mwa kutaatameen ciibidil cindiy cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang ni mukaj indiy udy mwa kumuteekel cikwaabw micimw mu maluw maabab.

Biin-biin, biiyiiy kwiikal bilondeshel mutaatal mwiin maluw neeb, udy mwa kwiikal mukat kukal mudimw bikasakan, ni udy mwa kwiihangadij bwa kulek kutal bifwaatul bya baat kabay bizang. Ulombelok Yehow bwa kumwaakishey diikand ni ukaaminok dyambulwiish kudy bakul eeny? (2 Kor. 4:7; Jak 5:14, 15) Ukaady mwiilongololok bwa kweehuk diiteet dya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang eeny?—cileejel, kwiiyumbil mikal bwa kulek myand yibiih diib diwukaakal mudimw ni byaamw ni bwa kweehuk buuhund eeny? (Tus. 27:12) I mukat kwiitab dyambulwiish diibuh ni i mukat kukwambil bujaalal boos eeny? Biby biikal naak, udy mwa kumwambulwiish.

I mushind kaay uwudy mwa kulong nook? Twangat cileejel eecy. Felicia ubakil Ethan, wiiyil ni ciibidil dya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang hacyaakadyey mwaan-mutofw. Felicia uheehejel myand bwa kwiisamb nend bwa alek ciibididil cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang. Ethan uleeleeb neey: “Niisaasamb ni mukaj aam ni namwaamwambil myand yoos hatook. Uuyambambulwiish ni lukat bwa kweehuk diiteet ni uuyambambil ha ciibidil mushind unaloolong myand. Ni i muuyambulwiish bwa mim kwiikal kukeeheshok diib dya kutweel ku Enternet.” Cya biin-biin, Felicia umvwiil bibiih bwa mwaakady Ethan utal bifwaatul bya baat kabay bizang. “Ki,” uleeleeb neey: “Kufulul kwaam kwa mund ni kaakunying kabiin bimwambulwiishoh bend bwa kulekey ciibidil cibiih eecy. Hatumanyin kwiisamb bwa makab mindiy, udy habwiih bwa kuuyambulwiish bwa kuman kaakunying kanaady naak.”

Kwiisamb kwa nook kakwiin teng kwambulwiish mwaan-mulum bwa kulekey ciibidil cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang ki kwambambulwiish cikwaabw mukaj indiy bwa kumuteekeley micim. Kuunyim i mukat kwambil mukaj indiy habitaatal myand yikaakaamey, cyaab cidyey uy ni cidyey ulong. Kuunyim biiyiiy kwiikal biheehel bwa mukaj indiy kumuteekeley micim bwaal kiinoh bend umusokok bwaal ning bwaakaabumw.

Wiitaatabok neey udy mwa kwambulwiish mbaayeeb mu mushind oow eeny? Biby biikal naak, bwabiny kanwiin nubalok ni nwiisambilok mu ciin bwaal eecy haakaabumw? Kiihacil kindiy kiiyiy kwiikal ka kulek kutal bifwaatul bya baat kabay bizang ni bwa kukujaadikil bwiibuh kumuteekel micim. Hamut a uw kwiilumbulwiish bwa myand yidy yikutond, bikaam wiikashishomw bwa kumvw mushind udy bwaal aabw bukuteng. Biihacil biibuh i bya kumut nyam ku mikon ni kumwambulwiish bwa ahet mushind a kukuteekel micim. Bikaam nun boos babidy numanyik myand yisaasak baat bwa kuhon mu butey bwa kutal bifwaatul bya baat kabay bizang ni munudy mwa kutaatameen bwaal oobw. d

Biby biikal neey udy ni mooy wa neey mukaj iibuh ni uw kanwiish mwa kushaal ni micim yibatam mund diib dinwiisaasamb bwaal oobw, long bwa kwambil mukul uwudy mukat bwa iiy ashikat neen bwa kwiinulomboley mu mwiisamb iinun bwa cilung kaahand. Manyik neey ning hady mwiin maluw neeb muman kutaatameen ciibidil cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang, bidy mwa kwangatok diib divul bwa kumuteetekel cikwaabw micim. Kukooyeloh bend mu mabok. Talok myand yikeeh yidyey mulongolol mu kushikat kwiinun. Manyik neey kuuhal kwa mafuk ook, uw mwiikal mutukij mu diis, maluw miinun miiyiiy kukasakan cikwaabw.—Mul. 7:8; 1 Kor. 13:4.

I BINY BIWUDY MWA KULONG YIY MUTUNGUNUK?

Biby biikal neey, mbaayeeb utaatal bifwaatul bya baat kabay bizang kuunyim kwa yiy muman kulek ciibidil aacy ciisang kaahand, byumvumvwiij neey kiinoh bend mwaalabul micim yindiy ni kakwiish cikwaabw cya kutakamin bwa shikacil indiy eeny? Waakweeh, kabiishoh bend naak. Amanaman yiy mwiikal mukat ciibidil cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang, udy mwa kul diivit mukacy mwa mafuk mavul. Udy mwa kutal cikwaabw bifwaatul bya baat kabay bizang kuunyim kwa yiy muman kulek ciibidil eecy mukacy mwa mivw yivul. Bwa kulek kuhingulwiilomw bwa kulong bwaal oobw, bikaam iiteekel mikal hakushaal mulamat teng ku dihangadik dindiy dya kulek kulong bwaal aabw cikwaabw ning bub bwiikal buman kuhit. (Tus. 28:14; Mat. 5:29; 1 Kor. 10:12) Bikaam iiy muut muhyaamuhy ’mu meej mindiy’ ni along bwa’ kulek myand yibiih’—mu myand eey mudy kutal kwa bifwaatul bya baat kabay bizang ni myand yibiih bumudy kwiimanyin micim ya kwangatangan kwa mwaan-mulum ni mwaan-mukaj. (Ef. 4:23; Mis. 97:10; Rom 12:9) I mukat kwiikashishomw bwa kulong nook eeny? Biby biikal naak, shikacil indiy kiin ushaaloh bend teng naak. e

Tumaay meej miinun ku bulund bwiinun ni Yehow

Nook, i biny biwudy mwa kulong iikaleby neey mwiin maluw neeb kiin mukatoh bend kul diivit bwa kulek ciibidil cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang? Cya kulong cidy neey: udy mwa kwiiyumvw mukooyel mu mabok, umvw cinj, ni wiiyumvw mudyobw bakumb mwanz ku makas. Kaam diitalal dya mu micim hakulek bwaal aabw mu bikam bya Yehow. (1 Py. 5:7) Tungunuk ni kufweej habwiih ni Yehow hakulong Diiy dindiy, hakumusambil ni hakulangil ha biiwubaabal. Uw mulong nook, iikal mutwiishibw neey wiiyiiy cikwaabw kufweej habwiih menmen neeb. Teng mudyeby bileej mu Yeshaay 57:15, udy ni baat “bakaakabishobw ni bady ni mucim a kwiihweekesh,” ni i mukat kwiibambulwiilwiish bwa kwiikalobw cikwaabw ni musangal. Iikashishomw bwa kwiikal mulengel menmen. Kaam dyambulwiish kudy bakul. Shaal mutakamin neey mu mafuk kuuhal ook, mbaayeeb udy mwa kushintuluk biin-biin.—Rom 2:4; 2 Py. 3:9.

a Mu ciin bwaal eecy, twiiyiiy kwiisambil bwa mwaan-mulum utaatal bifwaatul bya baat kabay bizang. ki, may matam mady mu ciin bwaal eecy miiyiiy kwambulwiish cikwaabw mwaan-mulum udy ni mukaj utaatal bifwaatul bya baat kabay bizang.

b Kutal bifwaatul bya baat kabay bizang, kiin kabingil kady Diiy dya Mawej dileej bwa kuzuh maluw.—Mat. 19:9.

c Majin makwaabw i mashintulul.

d Myand yikwaabw yidy mwa kukwambulwiish yidy mu jw.org ni mu mikand yiitut yikwaabw. Cileejel, tal ciin bwaal cya neey: La pornographie peut briser votre couple mu jw.org; Udi mua kutatamena diteta! mu Cibumb cya Muteetekel cya 1/4/2014, diib. 10-12; ni “Malu a porno—Mmimpe anyi mmabi?” mu Cibumb cya Muteetekel cya 1/8/2013, diib. 3-7.

e Bwa ciibidil cya kutal bifwaatul bya baat kabay bizang, biin maluw bakwaabw i biihangadij bwa kukaam dyambulwiish dya mu spirit ditwaatwaal bakul bakul ba mu cisumbw.