Skip to content

Skip to table of contents

CIIN BWAAL CYA KULONG CYA 26

Mudy Lukat Lwiitwambulwiish bwa Kucimun Mooy

Mudy Lukat Lwiitwambulwiish bwa Kucimun Mooy

“Yehow Mawej udy naany, ciish ni cinaciiciin.”​—MUS. 118:6.

MUSAMBW A 105 “Nzambi udi dinanga”

KADYOOSH *

1. I mooy kaay udy nend bamw baat?

 TUKONTONONAAY yumw shikacil ya biin-biin yiloolondey yaakady naay bamw Batemw ba Yehow. Nestor ni mukaj indiy, María, baakady bakat kukadil mudimw ha cyaab cyaakadyobw bakaam menmen bakajaady. * Nook, bwa kukumbajobw kiihacil kaabab aak, byaakady biibalomb bwa kukalobw mudimw bilengel ni fwalang yikeeh yaakadyobw naay. Ki baakady ni mooy ni balang neey: kabakwiikaloh bend biin-biin ni shikacil a musangal bab mwa kwiikal ni tumakut tukeeh. Haakady Biniam mushaal Temw a Yehow mu cibunj cyaakadyobw balwiish midimw yiitut, utadil neey: bu mwaakadyey umw wa ku baat ba Mawej, baakady mwa kumukabish. Waakady mumvwok mooy bwa bwaal oobw. Ki uhetel cikwaabw mooy muvul bwa mushind waakady biin mu cisak cindiy mwa kulong myand hiikalobw mwa kumanyik neey: ukaady mutweel mu citendeleel cikwaabw. Balongel Valérie mateet ku lupitaady ni bamusangeen neey: waakady ni lubeel lwa kanseer lubiih lweeh, ni ulwiil diivit bwa kuhetok dokteer uhaahand baat waakady mwa kuneemek diitabij dindiy dishimatil mu Bibl habitaatal mash. Biin-biin, uhetel mooy neey: udy mwa kwiiy kufw.

2. Bwabiny biikaam twiikashishomw bwa kulek kwiikal ni kuciin?

2 Ukaady mutalok kuciin kwa nook eeny? Bavul ba kutudy bady naak. Tut tulong bwa kulek kwiikal ni kuciin kwa nook, tudy mwa kwangat misang yikwaabw mahangadik mabiih mady mwa kulongel cikwaabw bibiih bulund bwiitut ni Yehow. Ki cidy Sataan mukat. Cikwaabw, uloolong mwindiy moos bwa kukal mudimw ni kuciin kwiitut bwa tukufwaabeel mikenj ya Yehow ni diiy didyey mwiitwaakish dya kudiil baat musah mulengel. (Yis. 12:17) Sataan i mubiih, i mwiin cikis, ni udy ni bukash buvul. Ki udy mwa kumukasakeen. I mushind kaay uwudy mwa kulong nook?

3. I biny biikal mwa kwiitwambulwiish bwa kucimun mooy utudy mwa kwiikal nend?

3 Tut batwiishibw neey Yehow i mwiitukat​—ni bamanyik neey udy neet—​katwiin mwa kuciinoh bend Sataan. (Mis. 118:6) Cileejel, mufund a mukand a musambw 118 waakady mutwiilangan byend ni shikacil ya makab ni mal. Waakady ni balwiish bavul ni baat bakwaabw ba buseeb buvul baakadyobw baneemek (verseh 9, 10). Mu biisang aaby, baakady bamunyekesh bikasakan balong bwa ahon (verseh 13). Yehow umwaakishil nook diinyok dikasakan (verseh 18). Cikwaabw, mumb a miisamb oow waakady umvw micim yimusak bwa kumb neey: “ciish ni cinaciiciin.” I biny byaakady bilong bwa iiyumvw mushikat ku mat talal? Umanyikil neey: ning mwaakady Yehow Taat indiy a mu diiwul mumunyok, waakady mumukat bikasakan. Kangimb a misambw waakady mutwiishibw neey: ning yiy mwa kutwiilangan ni shikacil mukasakan, Mawej indiy udy lukat wiikaakal teng habwiih nend bwa kumwambulwiish.​—Mus. 118:29.

4. I mishind kaay ya kuciin yitudy mwa kucimun tut batwiishibw neey Yehow i mwiitukat?

4 Biikam twiikal batwiishibw neey Yehow i mwiitukat. Tut biikal ni kutwiishiibw kwa nook, kwiiyiiy kwiitwambulwiish bwa kucimun kuciin kwa mu mishind yisat eey, i bwiin kuleeb neey: 1) kuciin bwa kulek kukumbajil biin mu cisak ciitut bikaakaamobw, 2) kuciin muut, ni 3) kuciin kwa lufw. Biin-kweet baan balum ni baan bakaj badyobw baleej mu cikos cya butambwiil, baakady mwa kutaatameen kuciin kwaabab bwaal baakady batwiishibw bwa lukat ludy naalw Mawej.

KUCIIN BWA MUTUDY KATUY BAKUMBAN BWA KUKUMBAJIL BIIN MU CISAK CIITUT BIKAAKAAMOBW

Mwiin-kweet mwaan-mulum, ni mwaan indiy, ukaakal mudimw a kulob kwa misany bwa kukaamin biin mu cisak cindiy biit bidyobw naaby diikeng (Tal cikos cya 5)

5. I shikacil kaay yitam yidy fumw a cisak mwa kutwiilangan naay? (Tal cifwaatul cya ha cizubw.)

5 Fumw a cisak mwiin Krist wangangat ni buseeb bujit budyey naabw bwa kukumbajil biin mu cisak cindiy bikaakaamobw. (1 Tim. 5:8) Uw mwiikal fumw a cisak, misang yikwaabw mu cihuh cidy cilongek ha bulab butuutul muvw mushaal oow, waakady biin-biin mushind waakady mwa kulong bwa ujimbaj mudimw iibuh. Udy mwa kwiikal mutatok ni meej bwa kuhet mushind a kukaamin biin mu cisak ciibuh bidyaaj bya kwiibateekel ku mees eecy makut ma kufucil nzubw eecy cyaab cidyobw mwa kushikacil. Udy mwa kwiikal cikwaabw uciin neey, uw mujimbaj mudimw iibuh oow, kwaakuhetoh bend mukwaabw. Eecy teng bu Nestor ni María, badyobw baleej mu bikos bishaal, udy mwa kwiikal weelakan neey, kabyaakady bikumban bwiibuh kwiikal ni makut makeeh mu shikacil iibuh. Sataan ukaakeshelok baat bavul bwa kukadilobw Yehow mudimw bu mwaakadyobw biiyumvw mushind oow.

6. I biny bidy Sataan ukaam bwa twiitabij?

6 Sataan ukaakaam bwa twiitab neey, Yehow kiin wiitutabaleel ni kaakwiitwambulwiishoh bend bwiitut kwambulwiish biin cisak ciitut ni bikaakaamobw. Tudy mwa kulang neey, biikaam tulong bwaal boos butudy mwa kulong bwa kulam mudimw iitut, ning yiy mwiikal kay uhetangan ni may matam ma mu Bibl.

7. I biny bidy Yeez mwiitujaadikil?

7 Yeez, udy mumanyik Taat bilengel menmen kuhitok baat boos, wiitujaajadikil neey: Mawej iitut ‘i mumanyik citukaakaam kuuhal kwiitut kumulombecy.’ (Mat. 6:8) Ni Yeez i mumanyik neey, Yehow udy habwiih bwa kwiitwaakish bitukaakaam. Bu mutudy biin Krist tudy biin mu cisak cya Mawej. Tudy batwiishibw ney, bu mudyey Fumw a cisak, Yehow wiiyiiy teng kulong myand yidyey mwambil baafumw ba bisak bwa balong teng mudyeby bileej mu 1 Timoteh 5:8.

Yehow wiiyiiy kwiitujaadikil neey: tudy ni bitukaakaam. Udy mwa kukal mudimw ni biin-kweet bwa kwiitwambulwiish (Tal cikos cya 8) *

8. a) I biny biikal mwa kwiitwambulwiish bwa kucimun mooy wa neey katwaakwiikaloh bend bakumban bwa kukumbajil biin mu cisak ciitut bikaakaamobw? (Matewus 6:31-33) b) I mushind kaay utudy mwa kwiidikij biin maluw ba ha cifwaatul bakaakish mwiin-kweet mwaan mukaj byaakudy?

8 Tut biikal batwiishiibw neey, Yehow i mwiitukat ni mukat cisak ciitut, twiikaakal batwiishibw neey, twiiyiiy kuhet biit bitukaakaam. (Bal Matewus 6:31-33.) Ni lwiin ool i lukat kaay lwiituleeleej Yehow mwaakishangan a biit! Hahangiley bulab, ulongel biit bivul hakwiitwaakish biit bya buseeb buvul byaakady mwa kwiitwambulwiish bwiitut kwiikal ni buumy. Bwa lukat lwindiy wiiwujil bulab ni biit bilengel byaakady mwa kulong bwa twiikal ni musangal. (Kbwa. 2:9) Ning mu biisang bitudy ni biit bikumban bidy mwa kwiitwambulwiish, tuloolong bilengel hatusaasangal ni biit bitudy naaby bwaal i biby bidy Yehow mwiitwaakish bwa twiikal twiidyambulwiish naaby. (Mat. 6:11) Bikaam tuvuluk teng neey: ciikal Yehow mwa kwiitulongel cidy ni buseeb buvul kuhitok myand yituloolong kaabaak, ni mu mafuk maciiyiiy wiiyiiy kwiitwaakish buumy bwa mwendelel. I bwaal bwaakady Nestor ni Maria biiy kumanyik.​—Ye. 65:21, 22.

9. I biny biwudy mwa kulongel ku cileejel cya Nestor ni Maria?

9 Nestor ni María basangeel bwa shikacil mulengel waakadyobw nend mu cibunj cya Colombie; baleebel neey: “Tulangil bwa kwiikal ni shikacil muheehel ni bwiitut kwiikal ni bivul bya kulong mu mudimw a Yehow,” “ki tumvwiil mooy hakulang neey: katwaakwiikaloh bend ni musangal hakwiikal ni makut makeeh” I biny byaakady bibambulwiish bwa kucimun mooy waakadyobw nend? Balangil ha mishind yivul yaakady Yehow mwiibaleej mwaakadyey mwiibakat. Baakady batwiishibw neey: wiiyiiy teng kwiibambulwiish ni balekeel midimw yaababw yaakadyobw biibafut bilengel. Basumbishil biit byaabab bya mu nzubw ni kuyobw mu cibunj cikwaabw ha cyaab cyaakadyobw bakaam menmen badiil ba baat musah a Bukaleng. Bumvwiil bicy bwa dihangadik dyaabab? Nestor uleeleeb neey: “Tutadil mudy myand yidy mu Matewus 6:33 yiikal ya biin-biin. Katwiishoh bend bakaakal ciit ning cyaakaabumw. Leeloow tudy ni shikacil mulengel.”

KUCIIN MUUT

10. Bwabiny kabiin biitukemesh hady baat baciin muut naabw?

10 Kacy Adam ni Eev batombokel Yehow, baat baloolongel baat naabw myand yibiih. (Mul. 8:9) Cileejel, baat bakaakal mudimw bibiih ni bukookesh bwaabab, biin cinyang baloolong myand ya cikis, balony bady kabay ni bukalang babooboy balony naab mu kalaas ni biibaleeb may mabiih, ni bakwaabw baat baleeleeb biin mu cisak cyaabab may mabiih. Kabiin biitukemeshoh bend hady baat baciin bakwaabw! I mushind kaay udy Sataan umvw bilengel hatuciiciin muut?

11-12. I mushind kaay udy Sataan ukal mudimw ni kuciin kwiitut kwa muut bwa kwiitulongel bibiih?

11 Sataan ukaakal mudimw ni kuciin kwiitut kwa baat bwa kwiitusak bwa kulek kulong myand yidy Yehow wiitulomb bwa kulong ni bwiitut kulek mudimw a kudiil baat musah. Bu mudy Makaleng ma baan ba baat miikal malombol kudy Sataan, i balekesh mudimw iitut mu bibunj bikwaabw ni biitukeekengesh. (Luuk 21:12; Yis. 2:10) Baat bashil-shilangan ba mu bulongolody oobw bady mu bukookesh bwa Sataan baleeleeb bibiih ni bamwaamwangalaj myand ya makos habitaatal Batemw ba Yehow. Baat biitaatab myand ya makos eey bady mwa kutwaadij kwiitusek, eecy kwiitulwiish bwa kwiitukushil. (Mat. 10:36) Matey ma Sataan aam miitukeekemeshok eeny? Kamiishoh bend miitukemesh menmen. Ukadilok kal mudimw ni matey aam mu siyekel a kuuhal.​—Yil. 5:27, 28, 40.

Ning hady biin cisak ciitut biitulwiish, biikaam twiikal bajaadik neey, Yehow i mwiitukat (Tal cikos cya 12-14) *

12 Kuciin bulwiish bwa makaleng ma baan ba baat kaciinoh bend cyaamw cyaakaabumw cidy Sataan ukal naacy mudimw. Kuciin bulwiish bwa makaleng ma baan ba baat kaciinoh bend cyaamw cyaakaabumw cidy Sataan ukal naacy mudimw. Bakwaabw baciiciin bikasakan bwa ciikal baan baabw ba mu cisak mwa kwiibalongel hiiyiiyobw kushaal Batemw ba Yehow. Misang yikwaabw bady ni mooy muvul ni balang neey: bady mwa kwiiy kwiibalongel bibiih. I bakat baan baabw bikasakan ni i bakat bwa bamanyik Yehow ni bamukat bikasakan. Bumvumvw bibiih hadyobw bumvw baan baabw baleeb bibiih bwa Mawej a biin-biin ni bwa bahambidil bindiy. Bwaal bukwaabw budy neey: baan baabw baakady bibalwiish biiyil kutweel mu bulongolody bwa Yehow. Ki lang ket neey: biin mu cisak ciitut bady mwa kwiitulek bwa hatutweetweel mu citendeleel cikwaabw eeny? I biny bitwiikal mwa kulong?

13. Kutwiishibw kutudy naak kwa lukat ludy naalw Yehow kudy mwa kwiitwambulwiish bicy hady biin mu cisak ciitut biitulek? (Misambw 27:10)

13 Tudy mwa kukasakan ku micim ku dyambulwiish dya may malengel mady mu Musambw 27:10. (Bal.) Hatudy teng tuvuluk bwa mudy Yehow mwiitukat, katwaakuciinoh bend ciit ning hiikal biin mu cisak ciitut mwa kwiitulek. Ni tudy batwiishibw neey wiiy kwiitufut bwa kutaatameen kwiitut. Yehow wiiyiiy kwiitwaakish ciit cyoos citukaakaam bwa kwiikal ni makand ma nyeet, bwa kubutamij micim yiitut, bwiitut kwiikal biin-biin ni musangal ni bwiitut kushaal habwiih nend! I bub bwaal bwiiyil kumanyik Biniam, utubaman kuteel ku butambwiil.

14. I biny biwudy mwa kulongel ku cileejel cya Biniam?

14 Biniam ushaadil Temw a Yehow ning haakadyey mumanyik neey bady mwa kwiiy kumukengesh bikasakan. Tukontononaay bwa kutal mudy kumanyik Yehow kwambulwiish Biniam bwa kucimun mooy waakadyey nend wa kuciin kwa muut. Uleeleeb neey: “nady mukab bikasakan mu mushind unaakady ciy mweelel meej.” “Ki bulwiish bukwaabw bunaakady naciin hakulek bulwiish bwa biin mbul-matady, bwaakady i bulwiish bwa biin mu cisak cyaam. Naakady naciin bwa dihangadik dya mum dya kushaal Temw a Yehow hakulang neey: naakady mwa kwiiy kumb taat aam waakady kay mwiin kwiitabij mwanz ku makas, ni biin mu cisak cyaam baakady mwa kwiiy kulang neey: nakaakeeI cya kulong.” Nook, Biniam waakady mutwiishibw neey Yehow ulaalam ni wambambulwiish baat badyey mukat. Biniam umvumvwiij neey: “Nalangil ha mushind waakady Yehow mwambulwiish baat bakwaabw bwa kutaatameen makab habitaatal myand ya fwalang, bwa mwaakady bakwaabw baleeb biibiih bwa bakwaabw, ni bwa cikis cidy mu baat. Naakady mumanyik neey: mim mwiikal mushaal ni lulamat kudy Yehow, waakady mwa kwiiy kuubenesh. Haakadyobw baakwaat misang yivul ni cikwaabw bamweesh makab ni mal, natadil neey: Yehow udy teng wiitwambulwiish tut biikal teng bamulamat.” Yehow wiiyil Taat a biin-biin ku mees kwa Biniam, ni baat Bindiy i baleej mudyobw cisak cya biin-biin ku mees kwindiy.

KUCIIN KWA LUFW

15. Bwabiny i bya meej bwiitut kuciin lufw?

15 Bibl ujaajaadik neey: lufw i mulwiish. (1 Kor. 15:25, 26) Tudy mwa kumvw micim yikabakan bwa hatulaalang bwa lufw, nang-nang hatubeebeel bikasakan eecy hady baat batudy bakat babeel bikasakan. Bwabiny tuciiciin lufw? Bwaal Yehow i mwiituhang ni meej ma kwiikalok buyiil. (Mul. 3:11) Ki kuciin kwa lufw ook, kudy mwa kwiitwambulwiish bwa kulam buumy bwiitut. Cileejel, kudy mwa kwiitusak bwa kwangat mahangadik habitaatal byaakudy bitudyaady ni bwa kwiikal kulong kalasiis, ni kukaamok dyambulwiish kudy bamingang bwa kwiitufundilobw mang malengel matudy bwa kun kuk mushind, ni bwa kulek kuteek buumy bwiitut mu buuhund.

16. I mushind kaay udy Sataan ukaam kukal mudimw ni mooy a lufw utudy nend?

16 Sataan i mumanyik neey, tudy bakat kwiikal ni buumy. Nook, uleeleeb neey, tudy mwa kutwaal cyoos citudy naacy​—cikwaabw tulek ni bulund bwiitut ni Yehow—​teng bwa twiikal ni buumy. (Yoobw 2:4, 5) Sataan i mwiin makos! Nook, i yiy “udy ni bukash bwa lufw mu bikam bindiy,” Sataan ukaakal mudimw ni mooy utudy nend bwa lufw bwa tulek Yehow. (Ebr. 2:14, 15) Mu myand yikwaabw, biin mudimw ba Sataan i bakat kuzuh bahambidil ba Yehow hadyobw biibatal batungunuk ni kumukadil mudimw. Sataan udy mwa kwiikal ni musangal hadyey wiitutal biikal mu shikacil mukasakan, hatudy ni lubeel lukaakaam bwa bitondah lwang-lwang hakwangat dihangadik dya kulek kukooyel mikenj ya Mawej. Baadokteer bondondahangan eecy biin mu cisak bakiish batemw bady mwa kwiitusak bwa biitumb mash, bwaal buleelekangan ni mukenj a Mawej. Eecy muut mukwaabw udy mwa kukaam bwa kwiitwiitabijiij bwa twiitab londah lwa mushind mukwaabw ludy kaluy luhetangan ni may matam ma mu Bibl.

17. Bilondeshel Biin Rom 8:37-39, bwabiny kabiin bikaam twiikal ni mooy bwa lufw?

17 Ning mutudy katuy bakat kufw, tudy bamanyik neey, Yehow kaakwiitulekoh bend bwa kwiitukat ning tut bafw. (Bal Biin Rom 8:37-39.) Hady balund ba Yehow bafw, utuutungunuk ni kwiikal naabw mu meej, bidy bu neey, i batal ku mees kwindiy. (Luuk 20:37, 38) Udy ni micim ya kwiibasangul. (Yoobw 14:15) Yehow i mwiitusumbw ku mushing mukasakan bwa twiikal ‘mwa . . .kuhet buumy bwa mwendelel.’ (Jah 3:16) Tudy bamanyik mudy Yehow mwiikal ni lukat luvul bwiitut ni mudyey wiitwambulwiish. Nook, hamut iitut kulek Yehow hatubeebeel eecy hatukaakab ni tukaam kufw, biikaam tumweeyeleel teng yiy bwa iitukashish, tuhet meej ni bukash. Biin-biin i cicy cilongel Valérie ni mbaayend.​—Mis. 41:3.

18. I biny biwudy mwa kulongel ku cileejel cya Valérie?

18 Hakadyey ni mivw 35, balongel Valérie mateet ni kumusanganobw ni lubeel lwa Kanseer lukasakan. Tutalaay mwaakady lukat lumwambulwiish bwa kutaatameeney mooy waakadyey nend bwa lufw. Hanamanyikil neey: “Naakady ni lubeel lwa kanseer byaakady biituteng bikasakan ku micim mim ni mbaayany. Byaakady bikaam baahand mu mushind mulengel bwa mim kushaal ni buumy. Niisambil ni baadokteer bavul bahahand, ki boos balekel bwa kukal mudimw hadyok kakuy kumb kwa mash. Naakady muhetok mooy, ki bilondeshel Diiy dya Mawej, kakwaakadyoh bend mushind a mim kwiitab bwa baayumbw mash! Ki mu shikacil aam, Yehow uleejel mwaakadyey muukat bikasakan. Kaabaak nady ni mushind a kumuleej munady mu mukat. Ciisang cyoos cinaakady mwa kuhet misah yibiih, byaakady biilomb cikwaabw bwa niikal mwiiswiik bwa kusangeej Yehow hamut a kusangeej Sataan. Niiyil kuhet musangal haakadyobw baahand kabay baayumb mash. Nook, hanatuutungunuk ni kwiikal ni makand ma nyeet makumban, bileeleej neey, Yehow ucidy teng wiitwaakish bitukaakaam. Cileejel, mu cisangil ciitut cya ku bulekel kwa luming kuuhal kwa bab kuteet bwa kumanyik lubeel lunaakady naal, tukontonween ciin bwaal cya neey: ‘Tuikale ne dikima bwa ntatu yitudi tupeta lelu.’ * Ciin bwaal eecy cyaakady citukashish bikasakan. Twiicibaabaal teng kwiicibal. Biin bwaal bu ciin eecy ni kulong kwa myand yikwaabw yilengel ya mu spirit i kulong bwa mim ni mbaayany tuhet diitalal dya mu micim ni i kwiitwambulwiish bwiitut kushaal ni nkacy-nkacy ni bwa kwangat mahangadik malengel.”

MUTUDY MWA KUCIMUN MOOY

19. I biny biiyiiy kulongek kaabaak?

19 Ku dyambulwiish dya Yehow, biin Krist ba ha bulab butuutul i bataatameen shikacil ya makab ni baciiciimun bulwiish bwa Dyabol ni bukash boos. (1 Py. 5:8, 9) Uw byeeb udy mwa kulong nook. Mu kalung kakeeh oomw, Yehow wiiyiiy kulombol Yeez ni biikaley mwa kukookesh nend bwa ‘kubutul myand yoos ya Dyabol.’ (1 Jah 3:8) Kuunyim, baat ba Mawej bamukaakadil mudimw ha bulab ‘kabiish ni ciiyiiyobw kuciin ning cyaakaabumw.’ (Ye. 54:14; Mik. 4:4) Nook, teng kaabaak, bikaam twiikashishomw bwa kucimun mooy utudy nend.

20. I biny biikal mwa kwiitwambulwiish bwa kucimun mooy?

20 Biikaam tutungunuk ni kukashish diitabij diitut kudy Yehow bamanyik neey, i mukat ni ulaalam biin mudimw bindiy. Ciikal mwa kwiitwambulwiish bwa kulong nook i kulangil ni kwiisambil ha mushind waakady Yehow mulam biin mudimw bindiy ba ha kal. Ni tudy mwa kuvuluk mushind udyey mwiitwambulwiish bwa kutaatameen shikacil ya makab ni mal. Ni ku dyambulwiish dya Yehow, tudy mwa kucimun mooy utudy nend!​—Mus. 34:4, NWT.

MUSAMBW A 129 Netushale anu bananukile

^ Kabinoh bend bibiih bwa kwiikal ni mooy, bwaal kuciin kwiitweehehul ku buuhund. Ki misang yikwaabw kabiinoh bend bilengel bwiitut kwiikal ni mooy. Bwabiny tuleeleeb nook? Bwaal Sataan wiiyiiy kukal mudimw ni kuciin kwiitut bwa twangat diihangadik dibiih. Biin-biin, bikaam twiikashishomw bwa tulek kwiikal ni kuciin kwa naak. I biny biikal mwa kwiitwambulwiish? Teng mutwiiyiiy kwiibital mu ciin bwaal eecy, hatudy batwiishibw neey: Yehow udy neet ni i mwiitukat, katwiin mwa kuciinoh bend ciit ning cyaakaabumw.

^ Majin makwaabw i mashiitulul.

^ DYUMVWIIJ DYA BIFWAATUL: Biin maluw ba mu cisumbw bahaahayil mwiin-kweet mwaan-mukaj ni biin mu cisak cindiy cyaakudy.

^ DYUMVWIIJ DYA BIFWAATUL: Balel ba mwiin-kweet mwaan-mulum ucidy saand bamulwiilwiish bwaal uhaahambidil Yehow, ki i mujaadik neey, Yehow wiiyiiy kumwambulwiish.