1, 2. I dijooj kaay didy baat bavul biyihanguj?

KUMWANGALAK kwa mwanz walalukil mu musul kunyanyang cibunj. Muut kahand udy ni but ni wasaas baat mazaj mu citand, baat bavul i batahik ni bakwaabw i bafw. Maam kahand i mufw bwa lubeel lwa kanser: Baan bindiy 5 i bashaal kabay maam.

² Hady bihuh eecy myand yikasakan ya makab yilongek, baat bavul biyihahanguj neey: “Bwabiny bulab i bwiiwul teh ni lukin ni makeng?” Uw byeeb, ukaady mwiiyihangujok nook eeny?

3, 4. a) I majooj kaay maakady Habakuk mwiihanguj? b) Yehow umwaalabwiil neey?

³ Bibl uleeleeb neey: Baat baakady ni diitabij dikasakan kudy Mawej baakady byaabw bijooj nook. Cileejel, muprofet Habakuk waakady mujooj Yehow neey: “Bwaabingany uuleeleej myand yoos yibiih eey? I bicy muwudy mwa kwiitab bwa kwiikal mutal mal miitukwaat? Ku butamb ni ku butamb kwa mim nady mutal teng kukabishangan ni cikis! Byaab byoos kudy teng bilumbw ni kusoomakan.”​—Habakuk 1:3.

⁴ Mawej waalabwiil ku majooj ma Habakuk. Mu Habakuk 2:2, 3, Mawej waakady mu mulay neey wiiyiiy kulongolol myand. Yehow i mukat baat bikasakan. Bibl uleeleeb neey: “ wiinulaalam.” [wiitaatacish bwiinun. NWT] (1 Pyeel 5:7) Biin-biin, Mawej i mukin makeng bikasakan kuhitok ni tut biin (Yeshaay 55:8, 9) Bwabiny kudy makeng mavul nook?

5. a) Balongweesh ba mu bitand bivul baleeleeb biny habitaatal makeng? b) Ki Bibl wiituloolongweesh biny habitaatal makeng?

⁵ Misang yivul, hady muut ukeng, bapaster, balambul ba milambw ni balongweesh ba mu bitand bivul baleeleeb neey: “I lukat lwa Mawej.” Baleeleeb cikwaabw neey Mawej i muman kulongolol kuuhal kwa diib ciiyiiy kufikil muut ni makab mindiy, ni kakwiish mushind a kwiibyumvw. Cikwaabw, hady muut mukuluuh eeny mutofw ufw, baleeleeb neey i Mawej udy mukat bwa ikal nend mu diiwul. Ki byoos eeby i bya makos. Makab kamiin malukiloh bend kudy Yehow. Bibl uleeleeb neey Mawej kiin mwa kulong myand ni cikis eeny ni kabow.​—Yoobw 34:10.

6. Bwabiny baat bavul balaalang neey makeng moos mady ha bulab malalukil kudy Mawej?

⁶ Baat bavul baleeleeb neey makeng moos malalukil kudy Yehow. Bwabingany? Bwaal balaalang neey i yiy Mukaleng a bulab oobw. Ki tudy balong mu Shapitil 3 neey, mukaleng a bulab oobw, i Sataan Dyabol.

7, 8. Bwabiny bulab i bwiiwul teh ni makeng?

⁷ Bibl uleeleeb neey “bulab butuutul budy mu byaal bya mubiih.” (1 Jah 5:19) Sataan mukaleng a bulab oobw, udy ni cikis. Sataan “uhaahambwiish baat ba ha bulab butuutul.” (Myand Yisokolweel Jah 12:9) Baat bavul baloolong myand teng bu yiy. Ki bwabiny bulab i bwiiwul teh ni makos, ni lukin ni myand yibiih.

⁸ Bulab yow bwiiwul teh ni makab bwa tubingil tukwaabw. Haakady Adam ni Eev  batombokel Mawej, bashiidil baan bababw pekaat. Bwa cilumbw cya pekaat, baat bakekengesh bakwaabw. Misang yivul, i bakat kwiibadyaatakany. Baat basosomakan, balongelangan bibiih, ni balwiilwiishangan. (Muleej 4:1; 8:9) Misang yikwaabw baat bakekeng bwa “ciisang ni myand yidy kayiy yitakamin.” (Muleej 9:11) Muut udy mwa kuhet buuhund eecy mal bidy mwa kumufikil, bwaal i mushikat cyaab cibiih ni mu ciisang cibiih.

9. Bwabiny tudy mwa kwiikal bajaadik neey Yehow udy ni kabingil kalengel keeh bwa kulek mal madyok leeloow?

⁹ Makeng kamiishoh bend malukil kudy Yehow. Kiin yiy ukakaamiish mavit, myand ya cinyang ni kukabishangan. Kiish yiy ukakaamiish mal, bihuh, kuzakal kwa bulab, biheeh bikasakan ni kumwangalak kwa mwanz a musul. Ki udy mwa kwiiyihanguj misang yikwaabw neey: “I kal Yehow i muut wa bukash buvul wa hamut a diiwul ni bulab, bwabiny i mulek makeng moos aam?” Tudy bamanyik neey Mawej i mwiitukat. Udy ni kabingil kalengel keeh bwa kulek mal madyok leeloow.​—1 Jah 4:8.

10. Sataan waakady mufundomw Mawej neey bicy?

¹⁰ Mu budimy bwa Eden, Sataan Dyabol udingilomw Adam ni Eev. Waakady mufundomw Mawej neey i Fumw mubiih. Wambiil Adam ni Eev neey, Mawej i mwiibabudishomw bwaal bulengel. Sataan waakady mukat bwa Adam ni Eev bitab neey: wiiyiiy kwiikal kalombol mulengel muhitok Yehow.​—Kutang kwa Bwanjil 3:2-5. Bal Dimanyish dya ku bulekel 27

11. I dijooj kaay ditwiiyiiy kwaalabul?

¹¹ Adam ni Eev bakufwaabeel Yehow ni kumutombokelobw. Balangil neey baakady mwa kwiilongel kayaabw myand bwa kusungulobw cyaakady cilengel ni cibiih. Ki baakady bidingomw. I mushind kaay waakady Yehow mwa kujaadik neey i yiy udy mumanyik cidy cilengel menmen bwa baat?

12, 13. a) Bwabiny Yehow kaakady muzuh Adam ni Eev musang aakaabumw? b) Bwabiny Yehow i mwiitabil Sataan bwa ikal kalombol ka bulab oobw? c) Bwabiny Yehow i mulek baat biilombol kaayabw?

 ¹² Yehow kiin muzuh Adam ni Eev musang aakaabumw. Wiibiitabiil bwa kulelobw baan. Waakady mulek baan ba Adam ni Eev bwa bisungwiil waakadyobw bakat bwa ikal fumwaabw. Mawej waakady mulongolol neey bulab bwiiwul teh ni baat bawaakan. Ki cikal mwa kulongek, ning mudyok bulwiish bwa Dyabol.​—Kutang kwa Bwanjil 1:28; Yeshaay 55:10, 11.

¹³ Sataan i mufundomw Yehow kuuhal kwa banjel bindiy miliyo ni miliyo. (Yoobw 38:7; Danyel 7:10) Nook Yehow i mushiil Sataan ciisang bwa ajaadik myand yaakadyey mu mufundomw naay. I mushiil cikwaabw baat ciisang bwa baleej mudyobw mwa kwiilombol kaayabw kakuy dyambulwiish dindiy. I mwiibalekeel bwa balong makaleng mababw ku bukokesh bwa Sataan.

14. I myand kaay yidy i mweek mukacy mwa mivw yivul?

¹⁴ Baat i bateet kwiilombol kaayaabw kukaady mivw binun ni binun. Ki, i bakakal. Bwaal oobw bujaajadik neey Sataan i mwiin makos. Baat bakakaam bwa Mawej i bakwanjok. Muprofet Jeremih waakady ni kabingil haleebeley neey: “A Mawej [. . .], nady mumanyik ney: Muut kiish ni bukash bwa kwiilomboley kaayend bu mudyeby bikaam. Kiish uman mwa kuteekey makas mindiy mu njil a biin-biin.”​—Jeremih 10:23.

15, 16. a) Bwabiny Yehow i mulek makeng ciisang cileeh nook? b) Bwabiny Yehow kiin mwanj kulongolol myand yikaamiish kudy Sataan?

 ¹⁵ Bwabiny Yehow i mulek makeng mafuk mavul nook? Bwabiny i mulek mal mafikil baat? Byaakady bikaam ciisang cileeh bwa kuleej neey kulombol kwa Sataan i kubiih. Baat i bateet mishind yoos ya mbul-matady, ki kakwiish ning waakaabumw udy muhatul bihet bilengel. Ning mudy myand ya siyans ni kuhatul kwa byaamw biiy kuuhal, kabow, bulam-lam, myand yibiih ni mavit i bivul kuhitok ni kuuhal. Nook, baat kabiin bakumban bwa kwiilombolobw kaayaabw, Mawej kay mwiibakwanjok.

¹⁶ Yehow kiish mulongolol myand yikaamish kudy Sataan. Yiy mwiikal mulongolol, waakady mwa kukwanjok Sataan bwa kulomboley bulab. Ki Yehow, kiish mwa kut nyam ku mikon ku bulombody bwa Sataan! Cikwaabw, baat baakady mwa kwiitab neey, baakady mwa kwiilombol kaayaabw. Ki i makos. Yehow kiish mwa kulongoh bend bwaal budy mwa kwiiy kwiibitabijij ku makos aam. Kiishoh bend udingomw.​—Ebreh 6:18.

17, 18. Ciiyiiy kulong Yehow i cingany bwa kuman makab moos makaamish kudy Sataan?

¹⁷ Kutombok kwa Sataan ni baat i kukaamiish makab mavul.Yehow udy mwa kwiimaman eeny? Ing. Ni Mawej, kakwiin cidy cikasakan. Yehow i mumanyik ciisang cikaley mwa kujaadik neey byoos bidy Sataan umufundomw naaby i bya makos. Ki wiiyiiy kufutulul bulab bwa bushaal paradiz, bu mwaakadyey mulongolol. Baat boos bady mu “majaamw ma civulukil” biiyiiy kusanguk. (Jah 5:28, 29 NWT) Baat kabakubeeloh bend ni kabakufwoh bend. Yeez wiiyiiy ulongolol myand yibiih yoos yikaamish kudy Sataan. Yehow wiiyiiy ukal mudimw ni Yeez bwa “kubutul midimw ya Dyabol” (1 Jah 3:8 NWT) Tudy ni musangal muvul, mudy Yehow mwiitutuukijil mu diis. Wiitwaakaakish mushiind a ku mumanyik ni wa kumusungul bwa ikal Mukaleng iitut. (Bal 2 Pyeel 3:9, 10) Hatukekeng Yehow wiitukwaakwanjok bwa kutatameen.​—Jah 4:23; Bal 1 Biin Korent 10:13.

 ¹⁸ Yehow kiish wiitulongeesh myand ku makand bwa kumusungul bu Mukaleng. I mwaakish baat cya bukish cilengel menmen: mushind a kwiisungwiil myand. Tutalaayaak mushind utudy mwa kukal mudimw ni cya bukish eecy.

19. I cya bukish kaay cidy Yehow mwiitwaakish? Bwabiny tudy mwa kwanyish cya bukish eecy?

¹⁹ Kwiisungwiil kwa myand i cya bukish cilengel cyeeh cya kudy Mawej. Ciloolong bwa twiikal bashiilangan menmen ni nyam. Nyam yiloolong myand ni cingeny-ngeny. Kayiin mwa kuhangadik bwa kulong cidy cilengel ni cidy cibiih. Ki tut baat, tudy mwa kusungul shikacil utudy bakat bwa kwiikal nend ni kuhangadik citudy mwa kulong bwa kwaakish Mawej musangal. (Tusumw 30:24) Tudy cikwaabw bashilangan menmen ni byaamw biloolong mudimw teng mudyobw bibilongolol. Byaamw i bilongolol bwa kulongeby cidyoobw bibilomb. Ki tut baat, Tudy ni mushind a kwiisungwiil citudy bakat bwa kwiikal, balund batudy bakat kwiikal naabw ni citwiikal mwa kulong mu shikacil iitut. Yehow i mukat bwa twiikal ni musangal.

20, 21. I bwaal kaay bulengel bweeh buwudy mwa kusungul bwa kulong leel oow?

²⁰ Yehow i mukat neey tumukat. (Matewus 22:37, 38) Udy bu taat umvumvw musangal hady mwaan indiy umwambil ni mucim indiy woos neey: “Nady mukukat”, ni kiish wiitulongeesh myand ku makand. Yehow i mwiitulek bilekelel bwa tut kusungul bwa kumukadil mudimw eeny kulek kumukadil. Sataan, Adam ni Eev balekel bwa kumukadil mudimw. Ki uw naabw, udy mwa kulong biny ni kwiisungwiil kwa myand kudy Yehow mukwaakish?

²¹ Baat miliyo ni miliyo i basungul bwa kukooyel Yehow hamut a kukooyel Sataan. Uw byeeb, kal mudimw ni kwiisungwiil kwa myand bwa kulongel Yehow mudimw. (Tusumw 27:11) Mu bulongolody buhyaabuhy, Yehow wiiyiiy kufulok makab moos. Ciwudy mwa kulong i cingany bwa kwiikal ni buumy mu bulongolody buhyaabuhy? Shapitil uloolond wiiyiiy kwaalabul dijooj eedy.