Ukaady mufwiishok muut uwudy mukat eeny? Hady bwaal bwa nook bufikil baat, badyaakal biijooj neey: ‘I biny biloolongokel muut hadyey ufw? Tudy mwa kutalanganok nend cikwaabw eeny?’ Mu diilongweesh eedy ni diloolond twiiyiiy kuhet maalabul ma majooj aam.

1. I biny biloolongekel muut hadyey ufw?

Yeez ufwanyikijil lufw ni tul tukasakan. Muut udy mulaal tul tukasakan kiish umanyik myand yiloolongek. I kufwanakan kaay kudy hakacy ha lufw ni tul? Hady muut ufw, kiishoh bend umvw biitiit eecy ukeng. Kabiish bamufut ni kiin mwa kukat balund nend eecy biin mu cisak cindiy. Bibl uleeleeb neey: “babaman kufw kabiishoh bend bamanyikoh ciit ning cyaakaabumw.”​—Balaay Muleej 9:5.

2. I mushind kaay udy kumanyik biin-biin habitaatal lufw mwa kukwambulwiish?

Baat bavul baciiciin lufw​—ni bakwaabw baciiciin baat bakaady bafw! Myand yidy Bibl uleeb habitaatal lufw yidy mwa kukukashish. Yeez uleebel neey: “Myand ya biin-biin yiiyiiy kwiinushiy baat biishikacil.” (Jah 8:32) Bitendeleel bivul biloolongweesh neey, aanyim kiish ufw, utuutungunuk ni kwiikalok ni buumy kuunyim kwa muut muman kufw. Bibl, kiish ulongweeshoh bend naak. Nook, muut yiy muman kufw, kiishoh bend ukeng. Bafw kabiin bamanyikoh bend ciit ning cyaakaabumw ni kabiin mwa kwiitulongel bibiih. Nook, katwiin mwa kwiibahambidil eecy kwiibasambidil.

Baat bakwaabw baleeleeb neey, bady mwa kwiisamb ni bafw. Ki, kabiish mwa kulongek. Teng mutukaady balong, bafw “kabiinoh bend bamanyikoh ciit ning cyaakaabumw.” Baat balaalang neey, biisaasamb ni bafw, kabiishoh bend biisamb ni bafw, ki biisaasamb biin-biin ni bademoh. Kumanyik biin-biin habitaatal lufw, kwiitulaalam ku myand ya bademoh. Yehow wiituleelekesh bwa kwiisamb ni bafw bwaal i mumanyik neey, kutweelakan mu myand ya bademoh i bwaal bubiih.​—Balaay May Mumbulul 18:10-12.

3. Ciloolongekel muut hadyey ufw

Ha bulab butuutul, baat biitaatabij myand yishiilangan habitaatal ciloolongekel muut hadyey ufw. Cya biin, myand yoos yidy baat biitabij, kayiishoh bend ya biin-biin.

• Ha cyaab ciwudy mushikacil, i biny bidy baat baleeb bwa bafw?

4. Kumanyik biin-biin habitaatal lufw kwiitukuukuloh

Kumanyik biin-biin habitaatal lufw kwiitukuukuloh ku kuciin kwa bafw. Balaay Muleej 9:10, ni isambilaay ha diijooj eedy:

• Bafw bady mwa kwiitulongel bibiih eeny?

Cidy Bibl wiitulongweesh citukuukuuloh ku makos ma neey, tudy mwa kuhambidil bafw. Balaay Yeshaay 8:19 ni Myand yisokolweel Jah 4:11, ni isambilaay ha diijooj eedy:

• Bwiibuh, Yehow ulaalangok bicy bwa muut uhaahambidil bafw ni wiibalomb dyambulwiish?

5. Kumanyik biin-biin habitaatal lufw kwiitukaakashish

I balongweesh baat bavul neey, bab mwa kufw biiyiiy kwiibanyook bwa bilong bibiih byaakadyobw balong ha kal. Bitukaakashish ku micim hatumaamanyik neey, muut ning waakaabumw kiish ukeng kuunyim kwa yiy muman ni kufw​—ning yiy mulong myand yibiih ya mushind kaay. Balaay Biin Rom 6:7, ni isambilaay ha diijooj eedy:

• Teng muleeleeb Bibl, muut ukaady muman kufw i bamukuuloh ku myand yindiy yibiih. Ki ulaalangok neey, udy mwa kwiikal ukeng bwa mpekaat yindiy ya ha kal eeny?

Hatuloolong bwa kumanyik Yehow bikasakan, twiiyiiy kujaadik neey, kiish mwa kukengesh baat bakaady bafw. Balaay May Mumbulul 32:4 ni 1 Jah 4:8, ni isambilaay ha majooj aam:

• Hatulaalangil ha biikadil bidyobw bateel mu verseh eey, ulaalangok neey, Mawej udy mwa kukengesh baat bakaady bafw eeny?

• Hawumaamanyik biin-biin habitaatal lufw, kabiin bikukashishok eeny? Bwabiny?

 CYA KUKWAAT

Hady muut ufw, kaciish ni buumy. Baat bakaady bafw, kabiishoh bend bakeng, ni kabiin mwa kwiitulongel bibiih.

Bwa kuvuluk

• I biny biloolongekel muut hadyey muman kufw?

• I mushind kaay udy kumanyik biin-biin habitaatal lufw mwa kwiitukuuloh?

• I mushind kaay udy kumanyik biin-biin habitaatal lufw mwa kwiitukashish?