MBWINO KYAKOLERERERAWA?
Amaaka w’Omulima-lima aw’Eriminya Ahali Ekindu omw’Ikwama Eribughirana ly’Omulenge
Nomwakine indi emilima-lima yangana lhangira, erithoka eriminya ebiri aho yiri omwa mwirimya, emiringo minene y’emilima-lima yikakolesaya amaaka w’eriminya ahali ekindu omw’ikwama eribughirana ly’omulenge. Ng’eky’erileberyako, eyindi milima-lima yangana minyerera embaghane ahakathi-kathi k’omubu n’erirundi omw’ihulikirira esipidi eyo akahuka kakapipirayamo ebipupa byako.
Thakilengekaniako: Omulenge w’emilima-lima mingyi akalhua omw’ikundo neryo iyahulhukyagho erilhabira omwa buno kutse omwa nyindo. Yikakolesaya amathwe wayo amanene-manene eriminya eribughirana ly’emirenge yikayihinda okwa bindu. Eribughirana eri likathokesaya omulima-lima erithera akasasani k’ebiri aho omwa bwongo bwagho. Omulima-lima akathoka eriminya aho ekindu kiri, nga kiyisumbire bungahi, kandi nga kiri haali bungahi, nibya nomuhangabya ihali toko nene ey’eyindi milima-lima.
Amaaka w’omulima-lima aya atholere iniabya neti-neti kundi n’erithalya hake ahisi w’embindi y’esekendi ikyanganaleka omulima-lima iniathalhuka nga sentimita 17 okwa ky’akanza erihamba. Abandi abakasekulhaya bakabugha bathi erilengerera neti-neti eri eriri n’ahisi w’embindi y’esekendi “ni kindu ekikabya nga sikyangana thokekana.” Aliwe, eby’erileberyako byabirikangania ngoku kyolhobire emilima-lima eripima ndeke ahathe erithalya nga hali buuli bungahi, ekindu ekikathokesayayo erihamba ekyosi-kyosi ekyo yikanza erihamba.
Abakasekulhaya babirikokothya omwigho w’ekielekitroniki ow’akakolesaya amaaka w’eriminya aho ebindu biri omw’ikolesya eribughirana ly’omulenge eriwathikya esyondimethime erithera akasasani k’ebiri aho n’eriyitheya okwa bya banga thwikalhako, imwamuli n’ebindu ebyanga bahuthalya okwa muthwe, ng’emisali y’okwa muthi. Brian Hoyle na Dean Waters abakolha omwigho oyu owasibwe nga Batcane bakabugha bathi: “Ekindu kikulhu ekyaleka ithwakolha omwigho oyu abya iw’amaaka awakaswekaya agho emilima-lima yikakolesaya eriminya aho ebindu biri omw’ikwama eribughirana ly’omulenge.”
Wukalengekanaya wuthiki? Mbwino amaaka awakaswekaya aya aw’omulima-lima ayibuthukira? Kutse mbwino kyakolerererawa?