1-3. Ni ngomo yahi eya thulimu ithwe bosi, kandi Yehova akendi syathuboholha athi?

THALENGEKANIA iwahiribwa omwa ngomo busana n’olhubanza olhwa wuthethathwa. Sihali ngoku wangalhuamu. Iwabya isiwuwithe amaha, kandi isihali ekya wanga kolha. Wune aho, iwaminya ngoku hane omundu oyuwithe obuthoki obw’erikuboholha kandi iniakulhagha erikuwathikya! Iwukendi yowa wuthi?

² Ithwe bosi thuli omwa ngomo y’olhuholho. Nomuthwanga kolha thuthi, si thwanga lhubalha. Aliriryo Yehova awithe obuthoki obw’erithuboholha okwa lhuholho. Kandi abiriyilhagha athi olhuholho, ‘enzighu y’enyuma-nyuma yikendi syahwerekereribwa.’​—1 Abanya Korinto 15:26.

³ Thalengekania nga wukendi syayowa wuthi wukabya isi wanga thasyaholha! Aliriryo Yehova syendi syalhusyaho olhuholho lhusa. Akendi syalhubukya n’ababiriholha. Thalengekania ekyo nga kikendi syakuhambako kithi. Akalhaghanisaya athi abaholi basyasuba. (Isaya 26:19) Eki kya Biblia yikahulha mwa erilhubuka.

4. (a) Ni kyahi ekyanga thuhumulikania thwamaholerwa ow’okw’ithwe kutse omunywani? (b) Ni bahi ababya baghuma b’okwa banywani ba Yesu?

⁴ Omughulhu thukaholerawa ow’okw’ithwe kutse omunywani, obulighe bukabya bunene kutsibu. Thukayibulha-bulha. Sihali ekya thwanga kolha erisubya  omundu oyu. Aliriryo e Biblia yikathuhumulikanaya ndeke. (Soma 2 Abanya Korinto 1:3, 4.) Thulebaye eky’erileberyako ekikakanganaya ngoku Yehova na Yesu banzire ibasubya abanze bethu ababiriholha. Omughulhu Yesu abya okwa kihugho, iniakabungira Lazaro na bali babu, iya Marata na Maria. Abosi basathu babya banywani ba Yesu. E Biblia yikabugha yithi: “Yesu abyanzire Marata na mwali wabo, na Lazaro.” Neryo, Lazaro mwaholha.​—Yoane 11:3-5.

5, 6. (a) Yesu mwakolhaki akalhangira ab’oku Lazaro n’abanywani biwe bakamulira? (b) Busana naki kikahumulikanaya eriminya ngoku Yesu ayowa busana n’olhuholho?

⁵ Yesu mwayawa oku Marata na Maria. Marata abere akowa Yesu kw’anemwasa, mwalhua eka eriyabandana Yesu. Mwatsema akalhangira Yesu, aliriryo mwabwira Yesu athi: “Kumbe wabya hano, mughalha wethu nga syali thaholha.” Marata mwalengekania athi Yesu syakiwithe eky’anga thasyakolha. Enyuma waho, Yesu mwalhangira mwali wobu Marata, iya Maria, akalira. Abere akalhangira obulighe obwa babyamu, mwakwa obulighe neryo amalira . (Yoane 11:21, 33, 35)Mwowa obulhumi bunene obukasa busana n’eriholerwa omundu oyo wanzire.

⁶ Eriminya ngoku Yesu akayowa ng’ithwe busana n’olhuholho kikathuhumulikanaya. Kandi Yesu ali nga Thatha wiwe. (Yoane 14:9) Yehova awithe obuthoki obw’erighunzaho olhuholho kera na kera, kandi akisiya iniakolha ekyo.

7, 8. Ni kyahi ekyaleka Marata iniathanza bakalhusya eribwe ly’okw’isinda ya Lazaro, aliwe ni kyahi ekya Yesu akolha?

⁷ Yesu abere ahika okw’isinda aho Lazaro aby’atsikire, obwingira bwabya ibwabirikingwa omwa libwe linene.  Yesu mwabugha athi: “Mulhusayeho eribwe.” Aliwe Marata syabya anzire bakalihaho. Lazaro abya iniamabirighunza omw’isinda mwa biro bbini. (Yoane 11:39) Marata syaby’asi ekya Yesu akayakolha eriwathikya mughalha wabu.

⁸ Yesu mwabirikira Lazaro athi: “Hulhuka!” Ekya Marata na Maria balhangira mukyaswekya. “Oyuwabya aholire mwahulhuka inianasenga-sengire omwa ngyimba okwa byalha n’okwa bisandu.” (Yoane 11:43, 44) Kwenene Lazaro mwasuba. Kandi mwathasyabya haghuma n’ab’okw’iyo n’abanywani biwe. Babya ibangana muwako, ibamuhambako, n’erikania nayu. Eki ka kyabya kithiko-thiko! Yesu abya iniabirilhubukya Lazaro.

9, 10. (a) Nindi oyuwaha Yesu y’obuthoki bw’erilhubukya abandu? (b) Busana naki emyatsi eyihambire okw’ilhubuka yikathughasira?

⁹ Yesu mwanalhubukya abandu omwa buthoki bwiwe? Eyihi. Abere athe alhubukya Lazaro, Yesu mwasaba Yehova, kandi Yehova mwamuha obuthoki obw’erilhubukya Lazaro. (Soma Yoane 11:41, 42.) Lazaro siyo musa oyuwalhubukibawa. E Biblia yikathubwira oku mwana mutho ow’emyaka 12 oyuwabya alhwere kutsibu. Thatha wiwe, iya Yairo, abya iniabiriyibulha-bulha, neryo mwalemba-lemba Yesu erimulhamya. Ya mwana musa aby’awithe. Abere anemukania na Yesu, abalhume mubasa n’eribugha bathi: “Mwali wawu abiriholha! Wukinasyalhuhaya Omukangirirya busana naki?” Aliwe Yesu mwabwira Yairo athi: “Siwubahe nikwa wikiriraye lisa. Akendi lhama.” Neryo mwaghenda ewa Yairo ibane haghuma. Babere bakayahika eka, Yesu mwalhangira  n’eriowa abandu ibane mulira. Yesu mwababwira athi: “Muleke eririra, kusangwa syaholire nikwa alitho.” Thatha w’omwana na mama wiwe bangabya imubabulha Yesu ng’akamanyisayaki. Yesu mwabwira obuli mundu athi ahulhuke neryo amathwalha thatha na mama aho omwana aby’alhalirye. Yesu mwahamba omwana y’omwa byalha n’erimubwira athi: “Mwana-mutho, ngakubwira nyithi, hangana.” Thalengekania ababuthi nga mubatsema bungahi omwana akahangana n’eritsuka erilyatha! Yesu abya iniamabirilhubukya omwana wabu. (Mariko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Eritsuka ekiro ekyo, ibakabya bakasamalira omwana wabu ibak’ibuka ekya Yehova abakolera erilhabira omu Yesu. *

¹⁰ Ni kwenene, abo Yesu alhubukaya mubaholha kandi. Aliwe ebya thukasoma okwa bandu aba bikathughasira kundi bikathuha amaha. Yehova anzire inialhubukya abandu kandi akendisyakolha ekyo.

11. Omugambuli 9:5 akaleka ithwaminyaki oku Lazaro?

¹¹ E Biblia yikabugha ndeke-ndeke yithi “abaholi sibasiki.” Lazaro kw’abya athya. (Omugambuli 9:5) Ngoku Yesu anabugha, Lazaro abya ng’oyughotsere. (Yoane 11:11) Iniane omw’isinda, Lazaro abya ‘isyasiki.’

12. Thukaminya thuthi ngoku kwenene Lazaro mwalhubuka?

¹² Yesu abere akalhubukya Lazaro, abandu bangyi babya ibaneho. Nibya n’esyonzighu sya Yesu musyaminya kw’abirikolha ekithiko-thiko eki. Lazaro mwasuba, kandi  eki mukyakangania kwenene ngoku erilhubuka eri mulyabya. (Yoane 11:47) N’ekindi, abandu banene mubayalebya Lazaro, kyamaleka ibikirirya ngoku Yesu athumawa na Nyamuhanga. Eki mukithatsemesya esyonzighu sya Yesu, neryo musyathegheka er’itha Yesu na Lazaro.​—Yoane 11:53; 12:9-11.

13. Thukaminya thuthi ngoku Yehova akendi syalhubukya abaholi?

¹³ Yesu mwabugha athi “abosi abali omo masinda” bakendi syalhubukibwa. (Yoane 5:28) Aliriryo Yehova erilhubukya omundu atholere in’ibuka ebyosi ebihambire okwa mundu oyo. Mbwino inianathoka ekyo? Thalengekania okwa kino. Omwa kyanya muli esyobbiliyoni n’esyobbiliyoni sy’esyongununu. E Biblia yikabugha yithi Yehova anasi erina ly’obuli ngununu. (Soma Isaya 40:26.) Amabya iniangan’ibuka erina ly’obuli ngununu, kyangana mulema eryibuka ebyosi ebihambire okwa bosi ab’akendi syalhubukya. Ekikulhu kutsibu, Yehova yuwahangika obuli kindu, neryo thunasi ngoku awithe obuthoki obw’erisubya abandu.

14, 15. Ebya Yobu abugha, bikathweghesayaki okw’ilhubuka?

¹⁴ Omuthaleghulha Yobu abya inianasi ngoku hane erilhubuka. Mwabulya athi: “Omundu amaholha asyaswabyaho kwehi?” Neryo mwabwira Yehova athi: ‘Wasyabirikira, naghe inakwithaba. Wasyanza omubiiri w’ebyalha byawu.’ Kwenene, abya inianasi ngoku Yehova anzire kutsibu endambi yihike ey’erilhubukya abaholi.​—Yobu 14:13-15.

¹⁵ Amaha w’erilhubuka akaleka iwayowa wuthi? Wanganabya iwune muyibulya, ‘Kandi ibbwa ab’okw’ingye n’abanywani baghe ababiriholha, nabu bane mwendi syalhubuka?’ Kikathuhumulikanaya eriminya ngoku Yehova anzire kutsibu erisubya ababiriholha. Leka thulebaye  ekya Biblia yikabugha nga ni bahi abakendi syalhubuka n’aha bakendi syikalha.

16. Abakendi syalhubuka bakendi syabya omwa ngebe eyiri yithi okwa kihugho?

¹⁶ Kera, abalhubukibawa mubathasyabya haghuma kandi n’ab’okw’ibo n’abanywani babu okwa kihugho. Ku bine mwendi syabya bithya omwa buthuku obukasa, aliwe ibbwa ibyuwana okw’aho. Busana naki? Kundi abakendi syalhubukira okwa kihugho bakendi syabya n’akaghisa ak’eribyaho kera na kera ahathe erithasyaholha. Bakendi syabya omwa kihugho ekiri mbaghane okwa kya thulimu munabwire. Simwendi syabya esyonyuhi, esyongoli sy’ebibi, n’amalhwere.

17. Ni bahi abakendi syalhubukibwa?

¹⁷ Ni bahi abakendi syalhubukibwa? Yesu mwabugha athi ‘abosi abali omo masinda wabu [“amasinda w’eryibukwa,” NW] basyowa omulenge wiwe. Basyalhua omo masinda wabu.’ (Yoane 5:28, 29) N’omwa Eribisulirwa 20:13 hakathubwira hathi: “Neryo engetse muyahulhukya abaholi ababya muyo, n’olhuholho n’Ekulimu mubya hulhukya abaholi ababya mubyo.” Ni kwenene, engulele y’abandu bakendi syalhubukibwa. Omukwenda Paulo nayu mwabugha athi “abathunganene n’ababi [“abathathunganene” NW]” abosi basyalhubuka. (Soma Emibiri 24:15.) Ekyo kikamanyisayaki?

18. “Abathunganene” abakendi syalhubukibwa babahi?

¹⁸ ‘Abathunganene’ mwamuli abaghombe ba Yehova abathaleghulha abaholha Yesu isyali asa okwa kihugho. Abandu nga Noa, Abrahamu, Sara, Musa, Ruta, na Esiteri bakendi syalhubukira okwa kihugho kwa hano. Abandi  b’okwa balhume n’abakali abo wangana basomako omwa Abaebrania sura 11. Kandi ibbwa abaghombe ba Yehova abathaleghulha abakaholha munabwire? Nabu ni “bathunganene,” neryo bakendi syalhubukibwa.

19. Abathathunganene babahi? Kandi Yehova akendi syabaha kaghisaki?

¹⁹ “Ababi” kutse abathathunganene mwamuli esyobbiliyoni  sy’abandu abathathunga akaghisa ak’eriminya Yehova. Nomwakine indi babiriholha, Yehova syali athabibirirwa. Akendi syabalhubukya, kandi bakendi syathunga akaghisa ak’erimwighako n’erimukolera.

20. Busana naki si b’abosi indi bakendi syalhubuka?

²⁰ Mbwino eki kikamanyisaya kithi obuli mundu oyuwabirithabyaho akendi syalhubukibwa? Eyihi. Yesu mwabugha athi abali omwa “Gehena” sibendi syalhubukibwa. Ekinywe Egehena kikanahindulhawa mwa ‘ekulimu’ kutse ‘omuliro w’ekulimu’ omwa Biblia eye Kinandi. (Luka 12:5) Nindi oyukendi syathwamu oyutholere erilhubuka n’oyuthatholere? Yehova ya Mutsweri w’erighunzerera, aliwe abiriha na Yesu y’ehamuli y’eribya “mutsweri w’abaliho n’abaholire.” (Emibiri 10:42) Syendi syalhubukya ab’akalhangira athi ni babi kutsibu kandi isibanzire erihindulha emibere yabu.​—Lebaya Endomeko 19.

21, 22. (a) Erilhubuka ly’abakaghenda elhubulha liri lithi? (b) Nindi oyuwatsuka eribana erilhubuka ery’engebe y’elhubulha?

²¹ Kandi e Biblia yikathubwira ngoku hane abandi abakendi syaghenda elhubulha. Abakalhubukibawa erighenda elhubulha, sibali lhubukibawa n’omubiri owali ng’ow’abali okwa kihugho. Bakalhubukibawa erithunga engebe y’ekirimu omwa lhubulha.

²² Yesu yuwabya w’erimbere erithunga erilhubuka eriri ng’eri. (Yoane 3:13) Habere halhaba biro bisathu Yesu aliholire, Yehova mwamulhubukya. (Esyonyimbo 16:10; Emibiri 13:34, 35) Yesu mwathalhubuka n’omubiri w’okwa kihugho. Omukwenda Petero akasoborera athi Yesu ‘mw’ithwa okwa mubiri nikwa mwabana engebe omwa kirimu.’ (1 Petero 3:18) Yesu mwalhubukibwa n’engebe  ey’ekirimu ky’amaaka! (1 Abanya Korinto 15:3-6) Aliriryo e Biblia yikabugha yithi s’iyo musa oyukendi syalhubuka omwa mibere ng’eyi.

23, 24. “Ekihyo kike” ekya Yesu akanayako b’abahi, kandi ni bangahi?

²³ Yesu abere iniakisiya iniaholha, mwabwira abigha biwe abathaleghulha athi: “Ngayakokothaya aha wenyu.” (Yoane 14:2) Eki kikamanyisaya kithi abaghuma b’okwa bigha biwe banga lhubukire ibaghenda elhubulha eriyabya haghuma nayu. Ni bangahi? Yesu mwabugha athi bangabere bake, “ekihyo kike.” (Luka 12:32) Omukwenda Yoane mwahulha omughanzo owanyine-nyine omughulhu alhangira Yesu ‘inianimene okwa kithwe kye Sioni [elhubulha] kandi haghuma nayu habya abandu 144,000.’​—Eribisulirwa 14:1.

²⁴ Abakristayo 144,000 aba, banga lhubukire mughulhu wahi? E Biblia yikathubwira yithi eki kyangabere Kristo abiritsuka erithabalha elhubulha. (1 Abanya Korinto 15:23) Lino thune omwa buthuku obo, kandi abangyi b’okwa 144,000 babirilhubuka n’erighenda elhubulha. Ab’okw’ibo abakine okwa kihugho abakaholha munabwire bakalhubukira aho n’aho okwa ngebe y’elhubulha. Aliriryo, abandi bandu abosi, bawithe amaha w’erisyalhubuka omughulhu owakayasa eribya okwa kihugho Paradiso.

25. Omwa sura eyikakwamako thukend’igha okuki?

²⁵ Yehova akisiya iniaghunza okwa bandu bosi kw’olhuholho, kandi lhukendi syahwaho kera na kera! (Soma Isaya 25:8.) Aliriryo, abakendi syaghenda elhubulha bakendi syayakolha yaki? E Biblia yikasoborera yithi bakendi syathabalha na Yesu omwa buthabali bw’Obwami. Thukend’igha bingyi ebihambire okwa buthabali obo omwa sura eyikakwamako.