Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ESURA 1

“Ekya Kikamanyisaya Erianza Nyamuhanga”

“Ekya Kikamanyisaya Erianza Nyamuhanga”

“Erianza Nyamuhanga ni kwama ebihano biwe, kandi ebihano biwe sibikalire.”​—1 YOANE 5:3.

1, 2. Ni kyahi ekikakusukuma erianza Nyamuhanga Yehova?

WUNANZIRE Nyamuhanga? Wamabya iwabirihayo engebe yawu oku Nyamuhanga Yehova, ahathe erithika-thika erisubirya lyawu ni ee​—kandi kwabine bithya! Ni kindu ky’obubuthiranwa ithwe erianza Yehova. Thukanza Nyamuhanga Yehova kundi athwanzire. E Biblia yikakikanayako yithi: ‘Thukanza, kusangwa Nyamuhanga mwatsuka erithwanza.’​—1 Yoane 4:19.

2 Yehova abirikangania ngoku athwanzire. Abirithuha ekihugho ng’obwikalho obuwene. Akathuha ebya thukayithagha kinyamubiri. (Matayo 5:43-48) Kandi Ekikulhu kutsibu, akathuha ebya thukayithagha bunyakirimu. Abirithuha Ekinywe kiwe, e Biblia. Eryongera okw’ekyo, akathubwira athi thwamamusaba iniakendi thuhulikirira n’erithuha omulimu wiwe abuyirire erithuwathikya. (Esyonyimbo 65:2; Luka 11:13) Ekikulhu okwa byosi, mwathuma Mughalha wiwe mwanze eribya Mbanulho yethu nuku thwanga lhamibwa okwa kibi n’olhuholho. Olhu ka ni lhwanzo lhunene olhwa Yehova abirithukangania!​—Soma Yoane 3:16; Abanya Roma 5:8.

3. (a) Ithwe erithoka eriyibika omo lhwanzo lhwa Nyamuhanga, ni byahi ebikayithaghisibawa? (b) Ni kibulyo kyahi eky’omughaso ekya thutholere ithwa lengekaniako, n’eky’erisubirya kyanga banika hayi?

3 Yehova anzire olhwanzo lhwiwe ilhwa thughasira kera na kera. Aliriryo kiri okw’ithwe erithwamu nga thunanzire erighasirwa kutse eyihi. Ekinywe kya Nyamuhanga kikathuhana kithi: ‘Muyibike omo lhwanzo lhwa Nyamuhanga’ imunalindirire engebe y’erikotha. (Yuda 21) Ekinywe ‘muyibike’ ekikolesibirwe omwa mulhondo oyu kikamanyisaya kithi eriyibika omo lhwanzo lhwa Nyamuhanga, thutholere ithwa kikangania omwa mikolere. Thutholere ithwa mukangania olhwanzo omwa syonzira esilhangirikire. Busana n’ekyo, thutholere ithwa lengekania kutsibu okwa kibulyo ky’omughaso kino, ‘Nangakangania indi ngoku nganzire Nyamuhanga?’ Eky’erisubirya kikabanika omwa binywe ebya mukwenda Yoane asondolibawa nʼomulimu abuyirire erihandika athi: “Erianza Nyamuhanga ni kwama ebihano biwe, kandi ebihano biwe sibikalire.” (1 Yoane 5:3) Thutholere ithwa lebya ndeke ebinywe ebi nga bikamanyisayaki, kundi thwanzire ithwakangania ngoku thwanzire Nyamuhanga wethu ya kutsibu.

EKYA KIKAMANYISAYA ERIANZA NYAMUHANGA

4, 5. Kanaya ngoku erianza Yehova lyatsuka eryasa omwa muthima wawu.

4 Omukwenda Yoane abyʼawithe malengekania wahi akahandika ebinywe “erianza Nyamuhanga”? Aliriryo thuthe thwa subirya ekyosi-kyosi okwa kibulyo eki, wangan’ibuka ndeke-ndeke omughulhu erianza Yehova lyatsuka eryasa omwa muthima wawu?

Eriyihayo n’eribatizibwa ya nzuko ey’engebe ey’eriowa Yehova omwa lhwanzo

5 Ahabw’akathambi kake, th’ibuka omughulhu watsuka er’igha ekwenene eyihambire oku Yehova n’ebighendererwa biwe neryo wamatsuka erikangania emibere yʼeribya n’erikirirya. Nomwakine indi muwabuthwa iwuli mukolha nabi oyuwabiri yighabulha oku Nyamuhanga, muwayitheghererya ngoku erilhabira omu Kristo, Yehova mwakukyungulira enzira ey’eribana engebe y’erikotha n’erihikana ebya Adamu aheraya. (Matayo 20:28; Abanya Roma 5:12, 18) Muwatsuka eriyitheghererya omughaso ow’ekihongwa ekya Yehova aha akathuma Mughalha wiwe omwanze erisyakukwira. Muwatsemesibwa kutsibu, kandi muwatsuka eriyowa iwabirianza Yehova Nyamuhanga oyuwakukanganaya olhwanzo lhunene olhu.​—Soma 1 Yoane 4:9, 10.

6. Olhwanzo olhw’okwenene lhukakanganibawa lhuthi, kandi erianza Nyamuhanga mulyaleka iwakolhaki?

6 Aliriryo, eriyowa eryo, wabya ibbwa imuwamatsuka erithungira Nyamuhanga Yehova yʼolhwanzo olhwʼokwenene. Olhwanzo sikwama ky’eriyowa buyira. Olhwanzo olhw’okwenene busana na Nyamuhanga sikwama kya bugha wuthi “Nganzire Yehova.” Ng’erikirirya, olhwanzo olhw’okwenene lhukakanganibawa omwa mikolere. (Yakobo 2:26) Erithwalira haghuma, thukakanganaya olhwanzo lhwethu omw’ikolha ebindu ebikatsemesaya omundu oyo thwanzire. Busana n’ekyo, omughulhu erianza Yehova lyatsuka eryasa omwa muthima wawu, muwanza erikolha ebikatsemesaya Thatha wawu ow’elhubulha. Mbwino wuli Mwema oyuwabiribatizibwa? Kyamabya ikwakiri kithya, olhwanzo lhunene olhu n’eriyihayo lyawu mubyaleka iwahika okw’ithwamu ery’omughaso omwa ngebe yawu. Muwayihayo oku Yehova erikolha erisonda liwe, kandi muwakangania eriyihayo lyawu wukabatizibwa. (Soma Abanya Roma 14:7, 8.) Eriberererya eriyilhaghanisya lyethu eri oku Yehova mwamuli eby’omukwenda Yoane akathasya kanaya.

“KWAMA EBIHANO BIWE”

7. Ebighuma by’okwa bihano bya Nyamuhanga ni byahi, kandi eribikwama mwamuliki?

7 Yoane akasoborera athi erianza Nyamuhanga ni “Kwama ebihano biwe.” Ebihano bya Nyamuhanga ni byahi? Yehova akathuha bihano bingyi erilhabira omwa Kinywe kiwe, e Biblia. Ng’eky’erileberyako, akathanga obuthamiri, obusingiri, eriramya esyosanamu, obwibi, n’amabehi. (1 Abanya Korinto 5:11; 6:18; 10:14; Abanya Efeso 4:28; Abanya Kolosai 3:9) Erikwama ebihano bya Nyamuhanga mwamuli erighendera okwa misingyi eyilhangirikire eyihambire okwa by’esyongeso.

8, 9. Thwanga minya thuthi ebikatsemesaya Yehova n’omwa myatsi eyithawithe ekihano kirebe ekikakanibawako omwa Biblia? Iha eky’erileberyako.

8 Aliriryo nomwabine, eritsemesya Yehova sikirimanyisaya erighendera okwa bihano eby’abirithondogholha bisa. Yehova syalithuha ebihano ebyanga thusondolha omwa buli kindu ekya thwanga kolha omwa ngebe. Busana n’ekyo, obuli kiro thwangana yisanga omwa mibere eyithawithe ebihano birebe ebithakanibawako omwa Biblia. Omwa mibere ng’eyi, thwanga minya thuthi ebyanga tsemesya Yehova? E Biblia yiri mw’emyatsi eyilhangirikire eyihambire okwa malengekania wa Nyamuhanga. Thukabya thuk’igha e Biblia, thukaminya ebya Yehova anzire n’eby’aponire. (Soma Esyonyimbo 97:10; Emisyo 6:16-19) Thukathoka eriminya emibere n’emikolere ey’akatsemera. Thukabya thukongera er’igha okwa mibere n’esyonzira sya Yehova, kwa thukan’ongera thuthya eriligha amalengekania wiwe erithusondolha omw’ithwamu lyethu n’omwa bya thukakolha. Kwesi, n’omwa myatsi eyithawithe ebihano birebe ebithekanibawako omwa Biblia, ithwangana minya ‘ekya Yehova anzire ithwakolha.’​—Abanya Efeso 5:17.

9 Ng’eky’erileberyako, omwa Biblia simuli ekihano ekikathuthanga erisamalira emisathu kutse esyondegheka esy’etivi esikakanganaya eby’obwithi kutse eby’obusingiri. Mbwino thunayithaghire ekihano kirebe ekihambire okw’isamalira ebindu ng’ebi? Thunasi ngoku Yehova akalhangira emyatsi eyi. Ekinywe kiwe kikathubwira ndeke-ndeke kithi: Yehova akakwa ‘abanzire omwagha [eby’obwithi, NW] b’obusu.’ (Esyonyimbo 11:5) Kandi kikabugha kithi: ‘Nyamuhanga asyatswera ab’amaraghane n’abasingiri.’ (Abaebrania 13:4) Thwamaghanirya okwa binywe ebi, ithwangana minya ndeke-ndeke ekya Yehova anzire ithwakolha. Busana n’ekyo, thukathwamu erithendi yitsemesya omw’ilebya ebikakanganaya emyatsi eya Nyamuhanga wethu akapona. Thunakyasi ngoku kikatsemesaya Yehova thwamayitheya okwa bindu ebyanga tsandya esyongeso syethu, ebya kihugho kino kikalengesaya eryuwanirirya nga ni by’eriyitsemesya ebithe byanga thutsandya. *

10, 11. Ekikaleka ithwathwamu eribya bowa oku Yehova niki, kandi akayithagha obwowa obuli buthi?

10 Enzumwa ngulhu eyikaleka ithwa kwama ebihano bya Nyamuhanga ni yahi? Ekikaleka ithwanza erighendera mughulhu wosi okwa ekya thwasi ngoku ni malengekania wa Nyamuhanga niki? Sithulithwamu erikwama enzira ng’eyi busana n’erisagha erisuyirwa kutse eriyihighulha okwa kabi akakahika okw’abo abakagheghena erisonda lya Nyamuhanga. (Abanya Galatia 6:7) Aliriryo, thukalhangira erikenga Yehova ng’akaghisa akatholere ak’erikangania ngoku thumwanzire. Ngoku omwana akanza thatha wiwe amusime, kuthya nethu thwanzire Yehova athusime. (Esyonyimbo 5:12) Iyo ni Thatha wethu, kandi thumwanzire. Sihali ekyanga thuha obutseme kutse eriyowa ndeke kwilhaba eriminya ngoku thuli omwa emibere eyanga leka ithwa ‘simwa na Yehova.’​—Emisyo 12:2.

11 Kwesi, sithuli kakawa eriowa Yehova; kutse eribya bowa omwa myatsi mike misa kutse omughulhu hali ekya thukanza athukolere. * Sithuli sombolha ebilhaghiro ebya thukendiowa n’ebya thukendi gheghena, eribya bowa omughulhu thuli omwa mibere eyuwene misa kutse omughulhu thwangakolha ekyo isikyanga thulethera ebitsibu. Erithendi sosana n’ekyo, ‘thukowa n’omuthima wosi.’ (Abanya Roma 6:17) Thukayowa ngoku omuhandiki w’Esyonyimbo abugha athi: “Ngabana obutseme omw’ikenga ebihano byaw[u], kusangwa nyanzirebyo.” (Esyonyimbo 119:47) Omwa kwenene, thwanzire erikenga Yehova. Thukyasi ngoku atholere​—kandi ngoku akayithagha​—erikengwa omwa buswire. (Eryibuka Ebihano 12:32) Thwanzire Yehova iniathukaniako ngoku Ekinywe kiwe kikakanaya oku Noa. E Biblia yikabugha oku thatha-kulhu omuthaleghulha oyo, oyuwakanganaya ngoku anzire Nyamuhanga omw’ibya mwowa ahabw’emyaka mingyi, yithi: ‘Noa mwakolha athya, ngoku Nyamuhanga amuhana.’​—Enzuko 6:22.

12. Obwowa bwethu bukatsemesaya omuthima wa Yehova mughulhu wahi?

12 Yehova akayowa athi thwama mwowa erilhua omwa muthima? Busana n’ekyo, Ekinywe kiwe kikabugha kithi ‘thukatsemesaya omuthima’ wiwe. (Emisyo 27:11) Kwenene obwowa bwethu bukana leka omuthima ow’Omuthabali w’ebihangwa byosi iniatsema? Ee, bukatsemesaya gho​—kandi busana n’enzumwa mbuya! Yehova mwathuhangika n’obwiranda obw’eriyithwiramu. Eki kikamanyisaya kithi thwangana thwamu eriowa Nyamuhanga, kutse erithendi mwowa. (Eryibuka Ebihano 30:15, 16, 19, 20) Omughulhu thukathwamu eriowa Yehova, n’erithwamu lyethu lyamabya irikalhua omwa muthima busana n’erimwanza, thukatsemesaya Nyamuhanga Thatha wethu ow’elhubulha ya kutsibu. (Emisyo 11:20) Kandi thukabya ithwama sombolha enzira eyuwene ey’engebe.

“EBIHANO BIWE SIBIKALIRE”

13, 14. Busana naki thwanga bugha thuthi “ebihano bya Nyamuhanga sibikalire” kandi eki kyanga soborerwa kithi?

13 Omukwenda Yoane akathubwira ebinywe ebikahimba ebihambire okwa bya Yehova akathuyithaghako: “Ebihano biwe sibikalire.” Ekinywe ky’Ekigiriki ekikabindulhawa mwa, “ebikalire” ekiri omu 1 Yoane 5:3 kikamanyisaya “erilithoha.” * Eyindi mbindulha ye Biblia iyo yikabugha yithi: “Ebihano biwe sibiri thubundamiraya.” (New English Translation) Ebya Yehova Nyamuhanga akathuyithaghako sibikalire. Nomwa thune bandu abathahikene, ebihano biwe sibyanga thulema erikenga.

14 Thwangana kisoborera omwa nzira eno. Munywani wawu ow’okwa ndungo akakusaba athi wumuwathikaye eriheka ebindu biwe akahuma. Awithe ebikapa bingyi eby’eriheka. Ebindi byanguhirire indi omundu mughuma angana biheka n’ebindi birithohire indi bikayithagha abandu babiri. Munywani wawu iniakusombolera ebikapa ebya anzire iwaheka. Wukalengekanaya angana bugha athi wuheke ebikapa eby’anasi athi siwanga thoka? Eyihi. Isyanganza wukayibbuna wukalengesya eribiheka iwuwene. Kuthya, Nyamuhanga wethu ow’olhwanzo kandi ow’olhukeri syanga bugha athi thukwame ebihano ebikalire kutsibu eriberererya. (Eryibuka Ebihano 30:11-14) Syanga bugha athi thuheke omuheke owalithohire ng’oyu. Yehova anasi erilemererwa lyethu, kundi ‘anasi emibiri yethu, akibuka ngoku thuli lhuthuthu.’​—Esyonyimbo 103:14.

15. Busana naki thwanga yikethera thuthi ebihano bya Yehova biriho erithughasira?

15 Ebihano bya Yehova sibikalire nahake; biriho erithughasira. (Soma Isaya 48:17.) Ky’ekyaleka Musa iniabwira Abaisraeli abakera athi: ‘Omwami Mukulhu mwathuha erikolha emighambo yosi eyi thubahe Omwami Mukulhu Nyamuhanga wethu, busana n’eryuwana lyethu ebiro byosi na busana n’erilhama lyethu, ngoku kiri munabwire.’ (Eryibuka Ebihano 6:24) Nethu thwangana yikethera thuthi, Yehova erithuha ebihano biwe anzire ithwa ghasirwa ahabw’omughulhu muuli​—eribyaho kera na kera. Byamabya ikwabiri bithya, angana bugha athi thukole ekindu ekikendi thuhuthalya? Yehova ni Nyamuhanga ow’amenge awalengethukireyo. (Abanya Roma 11:33) Busana n’ekyo anasi ebibuya ebya thukayithagha. Kandi Yehova yuli ky’erileberyako ekilengethukireyo omw’ikangania olhwanzo. (1 Yoane 4:8) Omubere wiwe ow’olhwanzo akasondolha obuli kindu kyosi eky’akakolha n’eribugha. Ebihano byosi eby’akaha abaghombe biwe biseghemere okwa lhwanzo.

16. Nomwakine indi thuli omwa kihugho ekitsandire kandi sithuhikene omwa mubiri, ekyanga leka ithwabya bowa niki?

16 Eki sikirimanyisaya kithi eriowa Nyamuhanga ni mwatsi mwolho. Thutholere ithwa rwanisya emibere mibi eyiri omwa kihugho kino ekitsandire, ekiri omwa ‘buthoki bw’omubi.’ (1 Yoane 5:19) Kandi thutholere ithwa rwanisya obuthahikana obw’omubiri obukaleka ithwathwa ebihano bya Nyamuhanga. (Abanya Roma 7:21-25) Aliriryo, erianza Nyamuhanga lyangana leka ithwa singura. Yehova akatsumulha abakanza erikangania ngoku bamwanzire omw’ibya bowa. Akaha ‘abakamukenga’ b’omulimu wiwe abuyirire. (Emibiri 5:32) Omulimu abuyirire oyo akaleka ithwabya n’emibere eyuwene eyanga thuwathikya eribya bowa.​—Abanya Galatia 5:22, 23.

17, 18. (a) Ni byahi ebya thukendi lebya omwa kitabu kino, kandi thune mukolha ekyo, thutholere ithwabya ithun’ibukireki? (b) Esura eyikakwamako yikendi syakania okuki?

17 Omwa kitabu kino, thukendi lebya emisingyi ya Yehova ey’esyongeso n’eyindi myatsi ey’abisulha eyihambire okw’isonda liwe. Thukalebya emisingyi eyi, thutholere ithwabya ithun’ibukire ebindu birebe eby’omughaso. Thwibuke ngoku Yehova syali thukaka erikenga ebihano n’emisingyi yiwe; akanza ithwa mwowa erilhua omwa muthima. Sithubirirawe ngoku Yehova akathubwira athi thukwame enzira eyikendi thulethera emighisa mingyi lino n’erithukolya okwa ngebe ey’erikotha omwa mughulhu owakayasa. Kandi thukiminye thuthi obwowa bwethu obukalhua omwa muthima bukathuha akaghisa akuwene ak’erikangania ngoku thwanzire Yehova ya kutsibu.

18 Erithuwathikya eriminya ekibuya n’ekibi, omo lhwanzo, Yehova abirithuha obunya muthima-thima. Aliriryo, obunya muthima-thima bwethu erithoka erithusondolha ndeke butholere ibwa kangiriribwa, ngoku esura eyikakwamako yikendi soborera.

^ enu. 9 Eribana omwatsi owakakanaya ngoku thwanga sombolha eby’eriyitsemesya ebitholere, lebaya Esura 6 ey’ekitabu kino.

^ enu. 11 N’emirimu mibi yangana kakwa eriowa. Omughulhu Yesu abwira emirimu eyabya okwa bandu athi yibalhuako, emirimu muyakakwa eriowa obuthoki bwiwe nomwakine indi siyabya yanzire.​—Mariko 1:27; 5:7-13.

^ enu. 13 Omu Matayo 23:4, ekinywe eki kikakolesibawa erisoborera emiheke eyirit[h]ohire,” ni bugha ambu ehilhaghiro hinene n’emirwa eya kolhawa n’abandu eya abakangirirya b’emighambo n’Abafarisayo bahekaya abandu.