Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ESURA 2

Wangabya Wuthi Iwune n’Obunya Muthima-thima Obuwene?

Wangabya Wuthi Iwune n’Obunya Muthima-thima Obuwene?

‘Mubye n’obunya muthima-thima obuwene.’​—1 PETERO 3:16.

1, 2. Wamabya iwukaghenda aha wuthasi, busana naki ni kikulhu erihulikirira omusondoli, kandi omusondoli anga sosekanibwa athi n’obunya muthima-thima?

OYUKAGHENDAYA obwathu akabughenderaya omwa bisunda by’engetse nene; omulhume oyuli omwa lhughendo lhwiwe akalhaba omwa mbwarara mw’eyuwene; omufuyi w’endege akaghulhukiraya endege yiwe y’eyighulhu okwa bithu. Wunasi eky’abandu aba bangabya ibanawithe? Obuli mughuma anganabya iniane n’ekindu kutse omundu oyukamusondolha, bithe bithya ibakendi bana ebitisbu.

2 Thalengekania iwunemughenda omwa kitsweka ekya wuthasi. Wune n’omundu oyo wunasi ndeke-ndeke ngoku abirihika eya wukaya. Amabya inianasi ndeke enzira eyikakukolhayayo, iniakendi kusondolha. Wamahulikirira obusondoli bwiwe, isiwendi thalha. Omwa mibere eyiri ng’eyi, omusondoli oyo angana sosekanibwa n’ekihembo eky’obughuli ekya Yehova abirithuha​—obunya muthima-thima. (Yakobo 1:17) Kuthuthabya n’obunya muthima-thima, thwangabere isithuwithe ekikathusondolha. Thwamabukolesya ndeke, bwangana thuwathikya eribana enzira eyitholere omwa ngebe neryo ithwakwama-kwamaniayo. Kwesi thulebaye obunya muthima-thima nga niki kandi ngoku bukakolha. Neryo thwanakania okwa syonzumwa hino: (1) Obunya muthima-thima ngoku bwanga kangiriribwa, (2) ekyanga leka ithwatsomana obunya mithima-thima obw’abandi, ne (3) ngoku eribya n’obunya muthima-thima obuwene kikaletha emighisa.

EKYA OBUNYA MUTHIMA-THIMA BUKAMANYISAYA KANDI NGOKU BUKAKOLHA

3. Ekinywe ky’Ekigiriki ekikabindulhawa mwa ‘obunya muthima-thima’ kikamanyisayaki, kandi kikakanaya okwa maaka wahi aw’embaghane awali omwa bandu?

3 Omwa Biblia, ekinywe ky’Ekigiriki ekikabindulhawa mwa ‘obunya muthima-thima’ kikamanyisaya ‘eriminya erya omundu akabuthawa nalyo.’ Erithendi sosana n’ebindi bihangikwa byosi, thuwithe amaaka agho Nyamuhanga athuha aw’eriyiminya. Erithwalira haghuma, thwangana yirebya neryo ithwa yitswera nga thun’imene ndeke omwa mibere ey’esyongeso. Erikolha ng’omwema ow’omwakathi, kutse ng’omutsweri, obunya muthima-thima bwethu bwangana kubungulha ebya thukakolha, emibere yethu, n’ebya thukathwamu. Bwangana leka ithwathwamu ndeke kutse ibwa thukunga okw’ithwamu nabi. Enyuma waho, bwangana thuhumulikania busana n’erithwamu ndeke kutse ibwathuhandikirira kutsibu busana n’erithwamu nabi.

4, 5. (a) Thukaminya thuthi Adamu na Eva ngoku babya bawithe obunya muthima-thima, kandi ni kyahi ekyabya kya lhwiririre omw’igheghena ekihano kya Nyamuhanga? (b) Ni byahi ebikakanganaya ngoku abathaleghulha abakera ababyaho Ekikrisitayo kithe kyatsuka ngoku banabya ibane mukolesya obunya muthima-thima bwabu?

4 Amaaka aya mwahirwa omwa mulhume n’omukali erilhua okwa nzuko. Adamu na Eva mubakangania ngoku banawithe obunya muthima-thima. Thukalhangira eki ahabw’esisoni esyabakwa babirihalya. (Enzuko 3:7, 8) Eky’obulighe, eribya n’obunya muthima-thima obukabalyambaya sikyanga bayirire mughaso okwa buthuku obo. Mubagheghena ekihano kya Nyamuhanga omw’ikighenderera. Omwa nzira eyi, mubathwamu eriyisamambulha oku Nyamuhanga Yehova n’erimuhakanisya. Ng’abandu abahikene, babya ibanasi ekya bakakolha, kandi isibanga suba oku Nyamuhanga.

5 Erithendibya nga Adamu na Eva, abandu banene abathahikene babirihulikirira obunya muthima-thima bwabu. Ng’eky’erileberyako, omuthaleghulha Yobu mwathoka eribugha athi: ‘Ngahamba ndeke erithunganene lyaghe, singendi syalhwikalyo. Obunya muthima-thima bwaghe sibuli n’omwatsi.’ (Yobu 27:6) Omwa kwenene Yobu abya withe obunya muthima-thima. Mwalhangira athi akabuhulikirira, erileka bumusondole omwa by’akakolha n’erithwamu. Busana n’ekyo, mwathoka eribugha isyakwire obuba athi obunya muthima-thima bwiwe si buli n’omwatsi w’erimwaghalya omw’isoni n’erimutsweba. Thalebya embaghane eyiri ahakathi-kathi ka Yobu na Dawudi. Omughulhu Dawudi akakanganaya erithendi sikya Saulo, omwami omuhakabibwa wa Yehova, ‘Enyuma waho, omuthima wa Dawudi mwamuhisirirania.’ (1 Samweli 24:5) Ahathe erithika-thika, obunya muthima-thima erilyambya Dawudi ya kutsibu, mulya mughasira, erimukangirirya erithendi thasyakolha ekindu ng’ekyo.

6. Ni kyahi ekikakanganaya ngoku obunya muthima-thima ni kihembo ky’abandu abosi?

6 Mbwino ekihembo eki ni ky’abaghombe ba Yehova basa? Thulebaye ebinywe ebya mukwenda Paulo abugha: ‘Kusangwa ebihanda sibiwithe mighambo nikwa omughulhu bakakolha ebya mighambo yikathegheka n’omuthima owuwene, bakayira emighambo mwa yabo, n’omubathanawithe emighambo. Kusangwa bakakangaya emikolere y’emighambo nga yisakire omwa mithima yabo. Obunya muthima-thima bwabo bukakangaya ko biri bithya. Amalengekania wabo akahandikirirabo kutse erihanganirabo.’ (Abanya Roma 2:14, 15) Okwa bundi buthuku, abo abathasi nahake emighambo ya Yehova, obunya muthima-thima bwabu bwangana basukuma erikolha ebikalighawa n’emisingyi ya Nyamuhanga.

7. Busana naki okwa bundi buthuku obunya muthima-thima bwethu bwangana thusondolha nabi?

7 Aliriryo, okwa bundi buthuku obunya muthima-thima bwangana thusondolha nabi. Busana naki? Thalengekania okwa ky’erileberyako ekiryakanibawako okwa nzuko. Omusondoli amaburaburirwa iniangana kuthalya. Kandi wamamuhakanisya, wukaghana obusondoli bwiwe, n’erikwama enzira eya wukalhangira wuthi ya yitholere, iwangana thalha. Kuthya, thwamaleka esyongumbu syethu nyibi esiri omwa mithima yethu sikathusondolha, obunya muthima-thima bwethu ibwangana thuthalya. Kandi bwamakolesibwa ahathe erisondolhwa n’Ekinywe kya Nyamuhanga, ikyangana thukalira eriminya ekitholere n’ekithatholere omwa myatsi mingyi ey’omughaso. Omwa kwenene, obunya muthima-thima bwethu erithoka erikolha ndeke, thukayithagha obusondoli obw’omulimu abuyirire wa Yehova. Paulo mwasakanga athi: ‘Obunya muthima-thima bwaghe, obukasondolhawa n’omulimu abuyirire bukathulhagho.’ (Abanya Roma 9:1) Aliriryo, ni kyahi ekya thwanga kolha erilhangira thuthi obunya muthima-thima bwethu bukalighirana n’omulimu abuyirire wa Yehova? Ly’eribukangirirya.

NGOKU OBUNYA MUTHIMA-THIMA BWANGA KANGIRIRIBWA

8. (a) Omuthima angathebya athi obunya muthima-thima bwethu, kandi ni kyahi ekya thutholere ithwa tsomana kutsibu thukathwamu? (b) Busana naki Omukristayo eribya n’obunya muthima-thima obuwene sikiri ghunza? (Lebaya n‘omwatsi ahikwa.)

8 Wanga kolesya wuthi obunya muthima-thima wukathwamu? Kikalhangirika ngoku abandi bakakwama kya kubungulha buyira emyatsi, ibalebya ngoku bakayowa, neryo ibathwamu ekya batholere erikolha. Neryo ibangana bugha bathi, “Sikibi erikwamana n’obunya muthima-thima bwaghe.” Esyongumbu sy’omuthima syanganabya isikalire, erihika okwa kiika eky’erithebya obunya muthima-thima. E Biblia yikabugha yithi: ‘Omuthima ni w’eritheba kwilhaba emyatsi yosi, kandi alhwere nabi. Nindi wanga thoka eriminya gho kwehi?’ (Yeremia 17:9) Busana n’ekyo, sithutholere thukatsomana kutsibu esyongumbu esiri omwa mithima yethu. Aliriryo, thutholere ithwa tsuka eritsomana kutsibu ebikatsemesaya Nyamuhanga Yehova. *

9. Eryubaha Nyamuhanga kikamanyisayaki, kandi lyanga hamba lithi okw’ithwamu lyethu?

9 Erithwamu lyethu lyamabya iriseghemere okwa bunya muthima-thima obukangiriribwe, ikikendi kangania butsira esyongumbu syethu aliriryo ngoku thukubaha Nyamuhanga. Thulebaye eky’erileberyako ekihambene n’omwatsi oyu. Omuthabali omuthaleghulha ya Nehemia abya awithe ehamuli ey’erilhusya okwa bandu be Yerusalemu kw’engemu. Aliriryo, mwathakikolha. Busana naki? Mwathanza nahake Yehova akamupona busana n’eritsutsubya abandu ba Nyamuhanga: ‘Ingye mundakolha nyithya busana n’eryubaha Nyamuhanga.’ (Nehemia 5:15) Eryubaha Nyamuhanga ery’okwenene, eryubaha erihithania Thatha wethu ow’elhubulha, likayithaghisibawa. Eryubaha ng’eri likendi leka ithwa sondya obusondoli bwa Nyamuhanga obuli omwa Kinywe kiwe omughulhu thukathwamu.

10, 11. Ni misingyi yahi eyiri omwa Biblia eyihambire oko mwatsi ow’erinywa obwabu, kandi thwanga bana thuthi obusondoli bwa Nyamuhanga nuku thwanga kwama-kwamaniayo?

10 Ng’eky’erileberyako, thalengekania oko mwatsi w’obwabu. Oyu ni mwatsi ow’eriyithwiramu ow’abandu banene bakabana omughulhu bali haghuma bakayitsemesya, Mbwino ngananywe kutse eyihi? Thutholere ithwa tsuka erilengekania oko mwatsi oyu kwa kutsibu. Ni kwenene, e Biblia siyirithanga erinywa obwabu buke. Yikahalhamba Yehova busana n’erithuha ebinyu kutse obwabu ng’ekihembo. (Esyonyimbo 104:14, 15) Aliriryo, e Biblia yikathanga erinywa bunene n’amagheni w’ebyughungu. (Luka 21:34; Abanya Roma 13:13, NW) Kandi ibbwa, yikabya yikathondogholha ebibi ebikalha-kalire ng’obusingiri n’oburaghane, yikahiramu n’erikunda kutse obuthamiri. *​—1 Abanya Korinto 6:9, 10.

11 Obunya muthima-thima bw’Omukristayo bukakangiriribawa omwa misingyi ng’eyi. Neryo thwamabya b’erithwamu okw’omwatsi ow’erinywa omughulhu thuli haghuma thukayitsemesya, thutholere ithwa yibulya ebibulyo nga bino: ‘Omukonga owabakathegheka asosire athi? Mbwino ane mwendihwa buholho, eribya isimuli erithamira n’ebyughungu? Obwabu nga bulhangira indi? Nganakwa engumbu yabu, eribusibako, eribunywa nuku bwanga sondolha amalengekania n’emibere yaghe? Nangana thoka eriyikakirya nuku singanywe bunene?’ Thukaghanirya okwa misingyi ye Biblia n’ebibulyo ebyanga buthuka omwa malengekania busana n’emisingyi eyi, thutholere ithwa saba Yehova y’obusondoli. (Soma Esyonyimbo 139:23, 24.) Omwa nzira eyi, thukabya ithukakokaya Yehova athusondole omwa mulimu wiwe abuyirire. Kandi thukabya ithukakangiriraya obunya muthima-thima bwethu nuku bughendere okwa misingyi ya Nyamuhanga. Nomwabine, hane eyindi nzumwa eya thutholere ithwa lengekaniako ndeke thukathwamu.

BUSANA NAKI ITHWA TSOMANA OBUNYA MUTHIMA-THIMA OBW’ABANDI?

Obunya muthima-thima obwabirikangiriribwa ne Biblia bwangana kuwathikya erithwamu nga wunywe oko bwabu kutse eyihi

12, 13. Ni nzumwa syahi esikaleka obunya muthima-thima obw’Abakrisitayo ibuthahambangana, kandi thutholere ithwa yowa thuthi erikwamana n’erithendi sosana ng’eri?

12 Okwa bundi buthuku, wangana sweka wukakiminya obunya muthima-thima obw’Abakrisitayo ngoku si bw’ingene-ngene. Owundi angana lhangira omutse kutse omurwa mulebe nga ni mubi; n’owundi inialhangira gho ng’uwene kandi iniathalhangira ekyanga leka iniatsweba gho. Ng’eky’erileberyako, omo mwatsi ow’erinywa iwune haghuma n’abandi, owundi anganalhangira ikikatsemesaya erinywa iwune n’abanywani bawu erigholho-gholho; n’owundi iniakilhangira nabi. Busana naki ihabanika embaghane ng’eyi, kandi eki kyanga hamba kithi okw’ithwamu lyethu?

13 Abandu sibasosene ahabw’esyonzumwa nyingyi. Abandu bakulire omwa mibere muthina-muthina. Ng’eky’erileberyako, abandi banasi ndeke obutseke obwa babirirwanisya omwa buthuku obuhwere​—obundi mughulhu mungyi ikikabakalira eribusingura. (1 Abami 8:38, 39) Bikabya bikahika oko mwatsi w’obwabu, abandu ng’aba bakabya n’obunya muthima-thima obukaleka ibalengekania kutsibu oko mwatsi oyu. Omundu ng’oyu amakubungira, obunya muthima-thima bwiwe bwangana leka iniaghana obwabu obwa wanga muha. Wune mwendi yowa nabi? Wune mwendi muhathikabo? Eyihi. Mbulha wunasi esyonzumwa esikaleka iniaghana kutse si wusyasi​—esyonzumwa esy’akathwamu erihunira okwa ndambi eyo​—olhwanzo lhw’abalikyethu lhukendi leka iwatsomana erithwamu liwe.

14, 15. Obunya muthima-thima obw’Abakrisitayo ab’omwa kighonye eky’erimbere mubuthasosana omo mwatsi wahi, kandi Paulo mwahabulha athiki?

14 Omukwenda Paulo mwalhangira mughulhu mungyi Abakrisitayo ab’omwa kighonye ky’erimbere ngoku babya bawithe obunya muthima-thima obutha sosene. Omwa buthuku obo, abandi Bakristayo ibakayowa nabi erikwamana n’ebyalya ebyabya ibya birihongerwa esyosanamu. (1 Abanya Korinto 10:25) Obunya muthima-thima bwa Paulo mubuthaghana ebyalya ng’ebyo ebyabya bikaghulibwa omwa hithali. Okw’iyo, esyosanamu syabya ini bindu buyira; musithahangika ebyalya, Yehova yuwahangika ebyalya. Aliriryo, Paulo mwakiminya ngoku abandi mubatha ghenda-ghendania n’amalengekania wiwe awahambire oko mwatsi oyu. Abandi banganabya ibabya bakaramya esyosanamu bathe babya Bakristayo. Okw’ibo, ekindu kyosi-kyosi ekihambangene n’esyosanamu ikikaleka ibayowa nabi. Omwatsi oyu anga hwere athi?

15 Paulo mwabugha athi: ‘Nikwa ithwe thuli n’amaaka, litholere ithwa wathikya obwolho bw’abandu abathe n’amaaka, butsira eriyitsemesya. Kusangwa na Kristo mwatha yitsemesya.’ (Abanya Roma 15:1, 3) Paulo mwasoborera ngoku thutholere ithwa hira ebiyithawa bya balikyethu by’embere okwa byethu, ngoku Kristo akolha. Omwa mukania owasosene n’omwatsi oyu, Paulo mwabugha athi hakiri iniaghana erirya enyama omwakanya ak’erithwikalya embuli ey’obughuli eyaleka Kristo iniahayo engebe yiwe.​—Soma 1 Abanya Korinto 8:13; 10:23, 24, 31-33.

16. Busana naki abawithe obunya muthima-thima obukabaghanaya erikolha ekindu kirebe batholere ibayihighulha okw’itswera abawithe obunya muthima-thima obuli mbaghane okw’obwabu?

16 Okwa lhundi lhuhandi, abawithe obunya muthima-thima obukabaghanaya erikolha ekindu kirebe si batholere bakakuthya abandi, erihathikana abandu abosi bathi balhangire emyatsi ey’obunya muthima-thima ngoku bakalhangirayo. (Soma Abanya Roma 14:10.) Obunya muthima-thima bwethu butholere ibwa kolesibwa omw’ithutswera, butsira ng’enzira ey’eritswera abandi. Wibuke ebinywe bya Yesu: “Simutswere abandi, mukasyatswerwa.” (Matayo 7:1) Abosi abali omwa kithunga batholere ibayihighulha okwa myatsi ey’obunya muthima-thima eyangaleka ibakakalhukana. Aliriryo, thukasondaya emibere ey’erikulha-kulhanirya mw’olhwanzo n’obughuma, erihimbangana, butsira erighabulhana.​—Abanya Roma 14:19.

NGOKU OBUNYA MUTHIMA-THIMA OBUWENE BUKALETHA EMIGHISA

Obunya muthima-thima obuwene bwangana thusondolha omwa ngebe, ikya thulethera etseme n’erihumulikana omwa muthima

17. Obunya muthima-thima bw’abandu bangyi buli buthi munabwire?

17 Omukwenda Petero mwahandika athi: ‘Mubye n’obunya muthima-thima obuwene.’ (1 Petero 3:16) Eribya n’obunya muthima-thima obuhenirye omwa meso wa Nyamuhanga Yehova ni mughisa ow’embaghane. Sibuli ng’obw’abandu bangyi munabwire. Paulo mwakania ‘okw’ab’obunya muthima-thima obwabirihisibwa n’ekyuma ekihuhire kutsibu.’ (1 Timoteo 4:2) Ekyuma ekihuhire kikahisaya omubiri, ikyaleka kw’engolhu n’eribya kihirithi. Erithwalira haghuma, abanene bawithe obunya muthima-thima obukwire, ni bugha mbu, buli ng’engolhu n’ekihirithi indi sibukibakunga, eribaghania, kutse eribitha esisoni kutse eribatsweba busana n’erikolha ekibi. Munabwire, abanene bakatsema kundi obunya muthima-thima bwabu sibuli batsweba.

18, 19. (a) Eriowa omuthima wethu iniabirithuhandikirira n’eriyowa nabi lyanga thughasira lithi? (b) Thwanga kolhaki obunya muthima-thima bwethu bwamalholha embere erithuhandikirira busana n’ebibi ebya thwakolha nibya ithwabirina yisubamu?

18 Omwa kwenene, thwamayowa omuthima wethu iniabirithuhandikirira bwangabya ibw’obunya muthima-thima obukathubwira buthi thwabirisobya. Eriyowa ng’eri lyamasukuma omukolha nabi eriyisubamu, iniangana ghanyirwa, nibya n’ebibi ebikalha-kalire. Ng’eky’erileberyako, Omwami Dawudi, mwayowa nabi busana n’erikolha ekibi ekikalire aliriryo mwaghanyirwa busana n’eriyisubamu. Eripona ekibi eky’akolha n’erithwamu erikenga ebihano bya Yehova mukyaleka inialhangira ngoku Yehova ni ‘mubuya kandi kw’akabuyira.’ (Esyonyimbo 51:1-19; 86:5) Ibbwa kwesi, ni kyahi ekya thwanga kolha thwam’ongera eriyowa nabi n’erihandikirirwa nomuthwangabya ithwabiri yisubamu n’erighanyirwa?

19 Okwa bundi buthuku obunya muthima-thima bwangana handikirira omukolha nabi ya kutsibu, ibwamuhenzya ahabw’omughulhu muuli, nomwakine indi eriyowa ng’eryo siri kiwithe ekya likamughasira kundi abirighanyirwa. Omwa mibere ng’eyi, thutholere ithwa kakasya omuthima owakathuhandikirira ngoku Yehova alengire eriyowa erya bandu abosi bawithe. Thutholere ithw’ikirirya n’eriligha olhwanzo n’erighanyira liwe, ngoku thukanabwira abandi. (Soma 1 Yoane 3:19, 20.) Okwa lhundi lhuhandi, obunya muthima-thima obuhenirye bukaleka ithwa yowa ndeke, ithwa humulikana, n’eribya n’etseme eyithabanika kutsibu omwa kihugho kino. Abanene ababirikolha ebibi ebikalha-kalire babiribana erihumulikana eri kandi lino babirithoka eribya n’obunya muthima-thima obuwene bakakolera Nyamuhanga Yehova.​—1 Abanya Korinto 6:11.

20, 21. (a) Ekitabu kino kikolirwe erikuwathikya erikolha ki? (b) Ithwe ng’Abakrisitayo, thuwithe obwiranda ki, aliriryo thutholere ithwa bukolesya thuthi?

20 Ekitabu kino kikolirwe erikuwathikya eribana etseme, eribya n’obunya muthima-thima obuwene omwa biro ebikalire eby’enyuma-nyuma bino eby’omughulhu wa Sitani. Nomwabine, ekitabu kino sikyanga kania okwa bihano n’emisingyi eyosi eyiri omwa Biblia eya wutholere iwalengekaniako n’erikolesya omwa mibere eyanga buthukaho buli kiro. Eryongera okw’ekyo, siwulengekanaye wuthi wukendi bana ebilhaghiro ebithondire ebihambire oko mwatsi w’obunya muthima-thima. Ekighendererwa ky’ekitabu kino ly’erikuwathikya erikangirirya obunya muthima-thima bwawu omw’igha ngoku wanga kolesya Ekinywe kya Nyamuhanga omwa ngebe yawu buli kiro. Erithendi sosana n’Emighambo ya Musa, ‘emighambo ya Kristo’ yikakokaya abosi abakaghonderayo erikolesya obunya muthima-thima bwabu n’emisingyi kwilhaba ebilhaghiro ebisakangire. (Abanya Galatia 6:2) Omwa nzira eyi, Yehova akaha Abakrisitayo b’obwiranda obulengethukireyo. Nomwabine, Ekinywe kiwe kikathwibukaya kithi sithukolesaye obwiranda obo ng’ekindu “ky’eribisa ekibi.” (1 Petero 2:16) Aliriryo, obwiranda ng’obu bukathuha akaghisa ak’embaghane ak’erikangania ngoku thwanzire Yehova.

21 Wamasaba Nyamuhanga n’erilebya ngoku wanga kolesya ndeke emisingyi eyiri omwa Biblia neryo wukaghendera okw’ithwamu lyawu, iwukendi lholha embere erikulha-kulhana bunyakirimu, erya tsuka wukatsuka er’igha oku Yehova. “Amaaka w’obulengekania” bwawu iniakendi kangiriribwa “omw’ikolesibwa.” (Abaebrania 5:14, NW) Obunya muthima-thima bwawu obwabirikangiriribwa ne Biblia ibukendi kughasira omwa ngebe yawu buli kiro. Ng’omusondoli oyukasondolha omundu oyuli omwa lhughendo, obunya muthima-thima bwawu ibukendi kuwathikya erithwamu omwa mibere eyikatsemesaya Thatha wawu w’elhubulha. Eyi y’enzira eyanga kubika omo lhwanzo lhwa Nyamuhanga.

^ enu. 8 E Biblia yikakanganaya yithi eribya n’obunya muthima-thima obuhenirye mughulhu mungyi sikiri ghunza. Ng’eky’erileberyako, Paulo mwabugha athi: ‘Sindi thabana omwatsi w’erinyihandikirira. Nikwa ekyo sikiri nyiyira mw’omundu oyutheko lhubanza. Yehova yukanyitswera.’ (1 Abanya Korinto 4:4) Nibya n’abakendereraya Abakrisitayo, ngoku Paulo abya, bangana kolha bathya omwa bunya muthima-thima obuhenirye kundi bakalengekanaya bathi Nyamuhanga akasima ebya bakakolha. Ni kikulhu obunya muthima-thima bwethu erihenia omwa meso wethu n’awa Nyamuhanga.​—Emibiri 23:1; 2 Timoteo 1:3.

^ enu. 10 Kitholere ikya minywa ngoku abathambiri bangyi bakabugha bathi kikalire okw’abakanywa obwabu bunene erinywa buke; okw’ibo, ‘erinywa buke’ sinywa.