Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Minya Enzighu Yawu

Minya Enzighu Yawu

“Thunasi esyombitha [sya Sitani].”​—2 ABANYA KORINTO 2:11

ESYONYIMBO: 150, 32

1. Adamu na Eva babere babirisobya, ni kyahi ekya Yehova abisulha okwa nzighu yethu?

ADAMU abya inianasi ngoku esyonzoka sisyanga kania. Neryo abere akaminya ngoku enzoka yabirikania na Eva, Adamu angabya imwaminya ngoku ekirimu ky’ekiryakanaya. (Enzuko 3:1-6) Adamu na Eva sibabya basi ekirimu ekyo nga nindi. Aliwe, Adamu mwathwamu eriyiyunga oko mundu oyo bathasi oyu n’eriyisamambulha oku Thatha wiwe w’elhubulha. (1 Timoteo 2:14) Aho naho, Yehova mwatsuka eribisulha ebihambire oko nzighu nyibi eyi n’erilhaghanisya ngoku akendi syathoghothyayo. Aliwe Yehova mwabugha athi eki kithe kyabya, ekirimu ekyakaniraya omwa nzoka ekyo kikendi syahakanisya abosi abanzire Nyamuhanga.​—Enzuko 3:15.

2, 3. Ni kyahi ekyangabya ikyaleka Yehova iniabisulha bike ebihambire oku Sitani Masiya athali asa?

2 Yehova syali athabugha erina eryonyine-nyine ery’omumalaika oyuwayisamambulha. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Habere halhaba emyaka 2,500 Yehova mwabya abiswire omuyisamambuli oyo nga nindi. (Yobu 1:6) Asibwe mwa “Sitani,” ekikamanyisaya “Omuhakani.” Nibya ebitabu bisathu bisa omwa Masako w’Ekihebrania, 1 Emyatsi y’Emigulu, Yobu, na Zekaria, bya bik’ahulha Sitani. Busana naki ni bike ebya bisulhawa okwa nzighu eyi Masiya athe asa?

3 Yehova mwathahira omwa Masako w’Ekihebrania mwa bingyi ebihambire oku Sitani n’eby’akakolha. Nibya ibbwa, ekighendererwa ky’Amasako w’Ekihebrania lyabya iry’eriwathikya abandu eriminyerera n’erikwama Masiya. (Luka 24:44; Abanya Galatia 3:24) Masiya abere abirihika, Yehova mwamukolesya n’abigha biwe eribisulha bingyi ebya thwasi oku Sitani n’abamalaika abamuyiyungako. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Eki kitholere, kundi Yehova akendi kolesya Yesu n’abahakabibwa eriherya Sitani n’abali okwa lhuhandi lhwiwe.​—Abanya Roma 16:20; Eribisulirwa 17:14; 20:10.

Busana n’obuwathikya bwa Yehova, Yesu, n’abamalaika abathaleghulha, thwangana rwanisya enzighu yethu

4. Busana naki sithutholere thukasagha Sitani?

4 Omukwenda Petero akakanaya oku Sitani Diabolo “ng’endale, eyikaruruma,” na Yoane akamwahulha mwa “kiyoka” na “ekiyoka kinene.” (1 Petero 5:8; Eribisulirwa 12:9) Aliwe sithutholere thukasagha Diabolo. Amaaka wiwe anawithe ah’akasubulira. (Soma Yakobo 4:7.) Thuwithe obutheya bwa Yehova, obwa Yesu, n’obw’abamalaika bathaleghulha. Busana n’obuwathikya bwabu, thwangana rwanisya enzighu yethu. Nomwabine, thutholere ithwaminya eby’erisubirya okwa bibulyo bikulhu bisathu bino: Sitani awithe obuthoki bungahi? Sitani akalengesaya athi erithebererya abandu? Kandi ni bindu byahi ebyo athe angakolha? Thusubiraye ebibulyo ebi n’erilhangira amasomo agho thwang’igha.

SITANI AWITHE OBUTHOKI BUNGAHI?

5, 6. Busana naki esyogavumente sy’abandu sisyanga thoka eriletha esyombinduka esya thukayithagha kutsibu?

5 Abamalaika bangyi mubayiyunga oku Sitani omw’iyisamabulha oku Nyamuhanga. Eribogha ly’Amaghetse lithe lyabya, Sitani mwalenga okwa baghuma b’okw’ibo omw’ireka bakole emyatsi y’engyingo n’abakali. E Biblia yikakanaya okw’eki omwa nzira y’omusyo yikabugha yithi ekiyoka ekyathogha elhubulha mukyakumulha ekighuma ky’omo bisathu ky’esyongununu. (Enzuko 6:1-4; Yuda 6; Eribisulirwa 12:3, 4) Abamalaika abo babere bakasighania erihiika lya Nyamuhanga, mubabya ibamayihira ahisi sy’obuthoki bwa Sitani. Isithwalengekanaya thuthi abamalaika aba ni gurupu eyiri putsu-putsu. Omwa bwikalho bw’emirimu obuthe lhangirawa, Sitani abirihiraho egavumente yiwe omw’igherererya Obwami bwa Nyamuhanga. Abiriyiyira mo mwami, kandi abiritheghekania esyombinga, abirisiha obuthoki, n’eriyirasyo mwa bathabali b’ekihugho.​—Abanya Efeso 6:12.

6 Sitani akakolesaya ekithunga kiwe erisondolha esyogavumente sy’abandu esyosi. Thwangana kakasya eki, kusangwa mwakangya Yesu “amami wosi w’ekihugho” n’eribugha athi: “Ngendi kuha ehamuli yosi n’olhukengerwa lhwagho, kusangwa n’abirihabwagho, naghe ngahagho okw’oyo nyanzire erimuha.” (Luka 4:5, 6) Nomwabine, esyogavumente nyingyi sikakolera ab’ikalhani basyo b’ebibuya, kandi omo kwenene abandi bathabali banzire eriwathikya abandu. Aliwe sihali omuthabali w’omubiri oyuwanga letha esyombinduka esyo thukayithagha kutsibu.​—Esyonyimbo 146:3, 4; Eribisulirwa 12:12.

7. Eryongera okw’ikolesya esyogavumente, Sitani akakolesaya athi edini y’amabehi n’eby’esuburu y’ekihugho? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

7 Kandi Sitani n’esyombinga bakakolesaya amadini w’amabehi n’eby’ekisubure erithebya ‘ekihugho kyosi,’ kutse abandu bosi. (Eribisulirwa 12:9) Sitani akakolesaya edini y’amabehi erikanyirirya amabehi oku Yehova, kandi nibya abirilengesya eribisa erina lya Nyamuhanga. (Yeremia 23:26, 27) Busana n’ekyo, abandi bandu b’emithima myolho bakalengekanaya bathi banemuramya Nyamuhanga kwesi ibakaramaya esyombinga. (1 Abanya Korinto 10:20; 2 Abanya Korinto 11:13-15) Sitani kandi akakolesaya eby’ekisubure erilhalhania amabehi, ng’erileka abandu ibalengekania ambu esyosente n’erithunga ebindu ky’ekikaleka abandu ibatsema. (Emisyo 18:11) Abak’ikiriraya omw’eki bakahweraya engebe yabu okw’ikolera “Ebindu” omwakanya k’erikolera Nyamuhanga. (Matayo 6:24) Nomubangabya ibanabya banzire Nyamuhanga erimbere, olhwanzo lhwabu busana n’ebindu by’ekinyamubiri mulhwabya lhunene neryo bamabya isibangathasyanza Nyamuhanga.​—Matayo 13:22; 1 Yoane 2:15, 16.

Thutholere ithwathwamu nga thukendibya okwa lhuhandi lhwa Yehova kutse olhwa Sitani

8, 9. (a) Ni masomo wahi abiri agho thwang’igha okwa bya Adamu, Eva, n’abamalaika abayisamambulha bakolha? (b) Busana naki ni kibuya ithwe eriminya ngoku Sitani yuthabere ekihugho?

8 Hali amasomo abiri aw’omughaso agho thwang’igha okwa bya Adamu, Eva, n’abamalaika abayisamambulha bakolha. Eky’erimbere, thukaminya ku hali esyombandi ibiri nyisa kandi ngoku thutholere ithwasombolha olhwa thukendibyako. Thwanganathwamu eribya okwa lhuhandi lhwa Yehova kutse olhwa Sitani. (Matayo 7:13) Ekyakabiri, thuk’igha ngoku abakayiyunga oku Sitani bamabya b’erighasirwa ini rike kutsibu. Adamu na Eva mubathunga akaghisa k’eriyithwiramu ekibuya n’ekibi. N’esyombinga musyathunga obuthoki bulebe bw’erithabalha okwa syogavumente sy’abandu. (Enzuko 3:22) Aliwe eribya okwa lhuhandi lhwa Sitani mughulhu mungyi mukalhwiririra ebithuwene. Siyiri na mughaso wahi!​—Yobu 21:7-17; Abanya Galatia 6:7, 8.

9 Busana naki ni kibuya ithwe eriminya ngoku Sitani yuthabere ekihugho? Kikathuwathikaya eribya n’amalengekania awatholere okwa syogavumente kandi ikyathuhira mw’omuhwa w’erithulha engulhu yuwene. Thunasi ngoku Yehova anzire ithwasikya esyogavumente. (1 Petero 2:17) Akanza ithwasikya ebilhaghiro byabu byamabya isibirithwa ebihano biwe. (Abanya Roma 13:1-4) Aliwe kandi thunasi ngoku thutholere ithwasighalha isithuwithe lhuhandi n’erithendi sighika ekyama kyosi-kyosi eky’ekipolitiki kutse abasondoli b’ekihugho. (Yoane 17:15, 16; 18:36) Kundi thunasi ngoku Sitani akalengaho eribisa erina lya Yehova n’erimutsandya kw’erina, thukakolha ekyosi-kyosi erikangirirya abandu ekwenene eyihambire oku Nyamuhanga wethu. Thukayisyethera eryahulhwa omwa rina liwe n’erilikolesya. Erianza Nyamuhanga ni ry’obughuli bunene kwilhaba erianza esyosente kutse ebindu.​—Isaya 43:10; 1 Timoteo 6:6-10.

SITANI AKALENGESAYA ATHI ERITHEBERERYA ABANDI?

10-12. (a) Sitani angabya imwakolesya athi elombo erithebya abandi bamalaika? (b) Thuk’ighaki okwa bya bamalaika abo bakolha?

10 Sitani akakolesaya amenge erithebererya abandi. Eribahamba bakole eby’anzire, hakanayira iniakolesya elombo eribalengako kutse eribaghombekera.

11 Sitani mwakolesya elombo erithebya omughanzo munene w’abamalaika. Angabya imwaghunza buthuku iniane mubathungerera nuku aminye ekyanga bathebya. Abandi bamalaika mubaligha elombo eyo neryo bamakolha emyatsi y’engyingo n’abakali. Mubabutha abaana b’emikaka ababya bawithe omwagha ababya bakakolha abandu ba nabi. (Enzuko 6:1-4) Eryongera okw’ikolesya obusingiri erithebya abamalaika abo, Sitani anganabya imwabalhagha athi bakendi thabalha okwa bandu abosi. Omw’ikolha eki, Sitani angabya iniabya akanza erilibathangania eribererera ly’obuminyereri bwa Yehova obuhambire okwa ‘kihanda’ kutse olhubutho ‘lhw’omukali.’ (Enzuko 3:15) Aliwe Yehova mwathamulighira. Mwaletha Eribogha ly’Amaghetse, eryatsandaya esyondegheka ng’esyo esya Sitani n’esyombinga.

Sitani akalengaho erithuthegha omwa lombo ey’obusingiri, emiyiheko, n’eby’obukumu-kumu (Lebaya enungu 12, 13)

12 Eki kikathweghesayaki? Obusingiri n’emiyiheko ni miringo y’elombo eyikamukolera ndeke. Abamalaika abayiyunga oku Sitani babya ibabirighunza myaka mingyi ibane na Nyamuhanga omwa lhubulha! Nomubyanabya bithya, abangyi omw’ibo mubalighira esyongumbu nyibi eribakuliramu, neryo syamongera. Thutholere ithwabya ithun’ibukire mughulhu wosi ngoku nomuthwangabya ithwamabirighunza myaka mingyi ithunemukolera Yehova esyongumbu nyibi syanganasa omwa muthima wethu. (1 Abanya Korinto 10:12) Ky’ekikaleka ithwabya ithutholere eribya ithunemulebya ebiri omwa mithima yethu n’eriyilhusyamu amalengekania wosi-wosi awathuwene n’emiyiheko!​—Abanya Galatia 5:26; soma Abanya Kolosai 3:5.

13. Ni wundi mulingo wahi ow’elombo owa Sitani akakolesaya, kandi thwanga yihighulha thuthi kugho?

13 Owundi mulingo w’elombo owa Sitani akakolesaya ly’eryanza eriminya ebihambire okwa by’obukumu-kumu. Munabwire, akalengaho erilhangira athi abandu bakatsemera esyombinga omw’ikolesya amadini w’amabehi kuthya n’eby’eriyitsemesya. Esyofilimu, emisathu y’okwa Intaneti, n’eyindi miringo y’eriyitsemesya byangana leka eby’obukumu-kumu ibyabya nga bikatsemesaya. Thwanga yihighulha thuthi okwa kithegho eki? Sithutholere thukalengekania thuthi mbwino ekithunga kya Nyamuhanga kikendi thuthondogholera eby’eriyitsemesya ebyuwene n’ebithuwene. Thutholere ithwakangiririrya obunyamuthima-thima bwethu nuku thwangakolha erithwamu eryuwene eriseghemere okwa misingyi ya Yehova. (Abaebrania 5:14) Kandi olhwanzo olhwa thuwithire Nyamuhanga lhwamabya “butsira eritheba,” ithukendi sombolha ndeke. (Abanya Roma 12:9) Abandu abali mw’amathebo bakabugha kino aliwe ibakolha kirya. Neryo thukasombolha eby’eriyitsemesya, ithwangana yibulya: ‘Mbwino nganemughendera okwa misingyi eya ngabwira abandi indi baghendereko? Abang’igha nabu e Biblia kutse abangathulira bakendi lengekania bathiki bamalhangira eby’eriyitsemesya ebya ngasombolha?’ Omughulhu thukaghendera okwa misingyi eya thukabwira abandi thuthi baghendereko, kikathw’olhobera erighana ekithegho kya Sitani.​—1 Yoane 3:18.

Sitani akalengaho erithughombekera omw’ikolesya esyogavumente erithuhigha-highania, akahathikano k’abathukasoma nabu, n’ab’okw’ithwe erithuhakanisya (Lebaya enungu 14)

14. Sitani akalengaho athi erithughombekera, kandi thwang’imanira ekyo kya thuthi?

14 Kandi Sitani akalengaho erithughombekera n’erithubahisya nuku thwanga leghulha oku Yehova. Ng’eky’erileberyako, angana kolesya esyogavumente erimania omubiiri wethu w’erithulira. Angana kolesya abathukasoma nabu kutse abathukakolha nabu erithusekererya busana n’erikwama ebihano bye Biblia. (1 Petero 4:4) Sitani nibya angana kolesya abahughu bethu abathe Bema ba Yehova, abanganabya ibanawithe ebilhubirirwa ebyuwene aliwe ibanza erithukakirya erighenda okwa mihindano. (Matayo 10:36) Thwanga kolhaki er’imanira erighombekerwa na Sitani eri? Sithutholere thukasweka busana n’ebi, kundi thunasi ngoku Sitani akathurwanisaya. (Eribisulirwa 2:10; 12:17) Kandi thutholere ithw’ibuka omwatsi mukulhu: Sitani akabugha athi thukakolera Yehova omughulhu thutsemire kandi athi ithukendi ghana Nyamuhanga ebindu byamathukalira. (Yobu 1:9-11; 2:4, 5) Erighunzerera, thutholere ithwabya ithunemusaba Yehova mughulhu wosi erithuha amaaka. W’ibuke ngoku Yehova syendisya thusighania nahake.​—Abaebrania 13:5.

EBYA SITANI ATHE ANGAKOLHA

15. Mbwino Sitani angana thukaka erikolha ekya thuthanzire erikolha? Soborera.

15 Sitani syangakaka abandu erikolha ekyosi-kyosi ekya bathanzire erikolha. (Yakobo 1:14) Abangyi omwa kihugho nibya sibasi ngoku bali okwa lhuhandi lhwa Sitani. Aliwe omundu akabya ak’igha ekwenene, atholere iniathwamu ng’akendibya okwa lhuhandi lhwa Yehova kutse olhwa Sitani. (Emibiri 3:17; 17:30) Thwamabya ithwanzire eriowa Nyamuhanga, Sitani syangathwa obuthaleghulha bwethu.​—Yobu 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ni kindi kyahi ekya Sitani n’esyombinga bathe banga thoka erikolha? (b) Busana naki sithutholere thukasagha erisaba Yehova omwa mulenge ow’ak’owika?

16 Hane n’ebindi bindu ebya Sitani n’esyombinga bathe bangakolha. Ng’eky’erileberyako, e Biblia siyiri bugha yithi bangana minya ebiri omwa malengekania kutse omwa muthima wethu. Yehova na Yesu basa babangakolha ekyo. (1 Samweli 16:7; Mariko 2:8) Neryo thunatholere erisagha erikania kutse erisaba omwa mulenge ow’ak’owika, thuthi kundi Diabolo n’esyombinga bakendiowa ebya thukabugha n’eribikolesya erithulengako? Eyihi! Busana naki? Lengekanaya okw’ilinganisya lino: Sithulisagha erikolha ebindu bibuya omwa mubiiri wa Yehova thuthi kundi Diabolo angana thulhangira. Kuthya, sithutholere thukasagha erisaba omwa mulenge ow’ak’owika thuthi kundi Diabolo angana thwowa. Kandi e Biblia yikathubwira okwa ngendo nyingyi abaghombe ba Nyamuhanga bakasaba omwa mulenge ow’ak’owika, kandi siyiri bugha yithi ibakasagha bathi Diabolo akendi bowa. (1 Abami 8:22, 23; Yoane 11:41, 42; Emibiri 4:23, 24) Thwamalengaho eribugha n’erikolha ebya Nyamuhanga akathuyithaghako, ithwangana yikethera ngoku Yehova syangalighira Sitani erithukolhako ekyangaleka ithuthabana engebe y’erikotha.​—Soma Esyonyimbo 34:7.

17 Thutholere ithwaminya enzighu yethu, aliwe sithutholere thukasaghayo. Nomwakine indi sithuhikene, busana n’obuwathikya bwa Yehova thwangana singa Sitani! (1 Yoane 2:14) Thwamamuhakanisya, iniakendi thusagha. (Yakobo 4:7; 1 Petero 5:9) Munabwire, Sitani akabya kutsibu-tsibu ng’akalhwa n’abalere. Bangarwanisya bathi ebithegho bya Diabolo? Thukendisya kania okw’ekyo omo mwatsi ow’akakwamako.

^ enu. 2 E Biblia yikakanganaya amena w’abandi bamalaika. (Abatsweri 13:18; Danieli 8:16; Luka 1:19; Eribisulirwa 12:7) Kandi yikabugha yithi Yehova mwaha obuli ngununu y’erina. (Esyonyimbo 147:4) Neryo kwesi kihikire erilengekania thuthi Yehova angabya imwaha abamalaika bosi b’amena, imwamune n’oyuwabya abere Sitani enyuma waho.

^ enu. 3 Omwa Masako w’erimbere, ekinywe “Sitani” kikabanika mirundi 18 misa omwa Masako w’Ekihebrania aliwe ikyabanika emirundi eyilhabire oku 30 omwa Masako w’Ekigiriki.