Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Yehova Anzire Abakahethaya Esyombutho omw’Ihathikana

Yehova Anzire Abakahethaya Esyombutho omw’Ihathikana

‘Esyombutho esyathoghera okwa kithaka ekyuwene b’abandu . . . abakahathikana n’eryerya esyombutho.’​—LUKA 8:15.

ESYONYIMBO: 68, 72

1, 2. (a) Busana naki balikyethu abakathulira omwa myanya eyiri mw’abandu bangyi abathe hulikirira bakathuhimba? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.) (b) Ni kyahi ekya Yesu abugha okw’ithulira ewabu? (Lebaya omwatsi ahikwa.)

SERGIO NA OLINDA ni batemburi abathahenie abali e Amerika. Abosi bawithe emyaka eyilhabire omu 80. Ebiro bino amaghulhu wabu akalhuma neryo kikabakalira erighenda. Nomwabine, obuli ngyakya saha nguma bakabya ibanemughenda ahakabya bandu bangyi, ekindu ekya bamabirighunza myaka mingyi ibane mukolha. Bakaghenda aho esyobbasi sik’imana n’eriha abandu abakalhaba b’ebitabu byethu. Abandu bangyi bakabagheghena, aliwe Sergio na Olinda bakabya aho n’erisenyenyerya abakabasamalira. Sikabya sikabya saha mukagha, ibasuba eka ya lyolho-lyolho. Ekindi kiro, kandi saha nguma, ibasuba ahak’imana esyobbasi. Omwa wiki bakathulira mirundi mukagha obuli ngyakya omwaka wosi.

2 Nga Sergio na Olinda, hane balikyethu bangyi abathaleghulha ababiribya ibane muthulira omwa bulhambu bwabu habw’emyaka mingyi, nomwakine indi abandu bangyi sibali bahulikirira. Obundi nawu wukathulira omwa bulhambu ng’obo. Kyamabya ikwakiri kithya, thukakusima, kundi wukayiyinaya n’erilholha embere erithulira nomwakinakalire. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Eky’erileberyako kyawu kikahimba balikyethu bangyi, nibya n’ababirikolera Yehova habw’emyaka. Lhangira ebya balebererya balebe b’omuthimbo bakabugha: “Ngabya ingakolha n’abalikyethu abathaleghulha abali ng’aba omw’ithulira, eky’erileberyako kyabu kikanyihira mw’amani.” “Obuthaleghulha bwabu bukanyihira mw’omuhwa w’eriyiyinia n’eribya muthubaha omw’ithulira lyaghe.” “Eky’erileberyako kyabu kikatsemesaya omuthima waghe.”

3. Ni bibulyo byahi bisathu ebyo thukendi kaniako, kandi busana naki?

3 Omo mwatsi ono thukendi subirya ebibulyo bisathu: Busana naki hakanayira ithwahwa amani? Kikamanyisayaki erihethya embutho kutse ebighuma? Ni kyahi ekikendi thuwathikya erihethya ebighuma omw’ihathikana? Eriminya eby’erisubirya okwa bibulyo ebi kikendi thuhira mw’omuhwa w’erikolha omubiiri w’erithulira owa Yesu abirithuha.

BUSANA NAKI HAKANAYIRA ITHWAHWA AMANI?

4. (a) Abayuda erithendi hulikirira mukyaleka Paulo iniaowa athi? (b) Ni kyahi ekyaleka Paulo iniayowa athya?

4 Wune wathahwa amani busana n’abandu ab’omwa bulhambu bwawu eribya isibanzire erihulikirira omwatsi w’Obwami? Kyamabya ikwakiri kithya, iwukendi yitheghererya eriyowa ly’omukwenda Paulo. Mwaghunza myaka nga 30 iniane muthulira, kandi mwawathikya abandu bangyi eribya Bakristayo. (Emibiri 14:21; 2 Abanya Korinto 3:2, 3) Nomwabine, mwathathoka eriwathikya Abayuda bangyi eribya Bakristayo. Aliwe, abangyi b’okw’ibo mubathahulikirira Paulo, nibya n’abandi mubamwendererya. (Emibiri 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Ekyo mukyaleka Paulo iniayowa athi? Mwabugha athi: “Ngwithe obulighe bunene n’eriaghalhwa omo muthima waghe.” (Abanya Roma 9:1-3) Ni kyahi ekyaleka iniayowa athya? Kundi abya anzire kutsibu erithulira kandi inianzire abandu. Paulo abya atsomene kutsibu Abayuda kandi mwayowa nabi bakaghana olhukogho lhwa Nyamuhanga.

5. (a) Ni kyahi ekikathuhira mw’omuhwa w’erithulira? (b) Busana naki ni kya buli kiro indi hakanayira ithwahwa amani?

5 Nga Paulo, thukathulira abandu kundi thubatsomene kandi thwanzire ithwabawathikya. (Matayo 22:39; 1 Abanya Korinto 11:1) Thwabiriyilhangirira ngoku erikolera Yehova yo ngebe eyuwene. Kandi thwanzire ithwawathikya abandi erilhangira ngoku nabu engebe yabu iyikendyuwana kutsibu! Ky’ekikaleka ithwabera eribahira mw’omuhwa w’erigha ekwenene eyihambire oku Yehova n’ekighendererwa kiwe busana n’abandu. Thukabya ng’abakabalethera ekihembo ekyuwene n’eribalemba-lemba thuthi: ‘Kisi mulighekyo.’ Neryo bakabya bakakighana, ni kya buli kiro, ithwe ‘eriaghalhwa omo muthima,’ nga Paulo. Thukabya n’obulhumi obu, butsira kundi si thuwithe erikirirya, aliwe kundi thwanzire abandu ba kutsibu. Neryo nomwakine indi hakanayira ithwahwa amani, thukalholha embere erithulira. Thwangana lighirana na Elena, oyuwamabirighunza emyaka eyilhabire oku 25 inina mutemburi, akabugha bino: “Ngalhangira omubiiri w’erithulira iniakalire. Aliwe, sihali owundi mubiiri ogho nangakolha.”

KIKAMANYISAYAKI ERIHETHYA EBIGHUMA?

6. Ni kibulyo kyahi ekya thukendi subirya?

6 Ni kyahi ekikaleka ithwakakasya ngoku thwangana hethya ebighuma omwa mubiiri wethu ahosi-hosi aha thwanga thulira? Erisubirya ekibulyo kikulhu ekyo, thukanaye okwa misyo ibiri eya Yesu akanayako eyihambire okwa kiyithawa ‘ky’eryerya esyombutho.’ (Matayo 13:23) Omusyo w’erimbere ahambire oku muliki w’ebinyu.

7. (a) Omo musyo wa Yesu, “omulimi,” “omuliki-riki w’ebinyu,” na “emithahi” bik’imanira abahi? (b) Ni kibulyo kyahi ekya thukinayithagha erisubirya?

7 Soma Yoane 15:1-5, 8Omwa ky’erileberyako eki, Yesu mwasoborera athi Yehova ya “mulimi,” na Yesu ya “muliki-riki w’ebinyu,” n’abigha biwe ye “mithahi.” * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Neryo Yesu mwabwira abakwenda biwe athi: “Thatha waghe akasikibawa busana n’ekyo, kandi mukakanganaya ku muli bigha baghe.” Neryo, kikamanyisayaki ery’erya esyombutho kutse erihethya ebighuma? Omo musyo oyu, Yesu mwathabugha ekighuma ekyo nga niki, aliwe mwabugha ekyanga thuwathikya eribana eky’erisubirya okwa kibulyo ekyo.

8. (a) Omo musyo wa Yesu, busana naki ‘erihethya ebighuma’ sikyanga manyisya eriyira abigha bahya? (b) Ni kyahi ekikathuhumulikanaya okwa byosi ebya Yehova akabugha athi thukole?

8 Yesu mwabugha oku Thatha wiwe athi: ‘Obuli muthahi owamathikene naghe, owathahetha kw’ebighuma, akathwagho.’ Ni bugha ambu, ithukendibya baghombe ba Yehova ithunalyahethaya ebighuma. (Matayo 13:23; 21:43) Neryo omo musyo oyu, erihethya ebighuma sikyanga manyisya eriyira abigha bahya-bahya. (Matayo 28:19) Ku kyabya iky’ekyo, Abema bathaleghulha abathe bathawathikya omundu eribya mwigha wa Yesu bangabere ng’emithahi eyithe hethaya. Aliwe sikyangabya kithya! Busana naki? Kundi si thwanga kaka abandu eribya bigha. Yehova ni w’olhwanzo. Syanga bugha athi thukole ekya thuthe thwanga thoka. Akathubwira ebya thwangana thoka erikolha.​—Eryibuka Ebihano 30:11-14.

9. (a) Thukahethaya thuthi ebighuma? (b) Ni musyo wahi owathukayakanayako?

9 Neryo kwesi, kikamanyisayaki erihethya ebighuma? Kitholere ikyabya kindu ekyo ithwe bosi thwangana kolha. Ni mubiiri wahi owa Yehova abiriha abaghombe biwe abosi? Erithulhughania engulhu yuwene y’Obwami bwa Nyamuhanga. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) (Matayo 24:14) Omusyo wa Yesu owahambire okwa mubibi w’embutho akakanganaya eki kya ndeke-ndeke. Thukanaye okwa musyo oyu.

10. (a) Embutho n’omuthaka omo musyo wa Yesu niki? (b) Ekirimwa ky’engano kikahethayaki?

10 Soma Luka 8:5-8, 11-15. Omwa musyo w’omubibi, Yesu mwasoborera athi embutho kye “Kinywe kya Nyamuhanga,” kutse omwatsi w’Obwami bwa Nyamuhanga. Omuthaka, w’omuthima w’omundu. Embutho eya thoghera okwa muthaka owuwene muyalhasya emirihi, yamalhasa, n’eribya kirimwa. Neryo “muyasoholha esyombutho 100.” Ekirimwa kyamabya ikyabya kithina ky’engano, ikikendi hethyaki? Mbwino ikukendi hetha ehindi hithina hy’engano? Eyihi, ikikendi hethya esyonguma, nasyo esikendi syalhasa, isyabya bithina by’engano. Omo musyo oyu, enguma nguma muyahethya esyombutho kutse esyonguma 100. Eki kikathweghesayaki okw’ithulira lyethu?

Thuk’eraya thuthi esyombutho omw’iyiyinia? (Lebaya enungu 11)

11. (a) Omusyo w’omubibi akathweghesayaki okw’ithulira lyethu? (b) Thukahethaya thuthi embutho nyihyaka?

11 Ababuthi bethu Abakristayo kutse abandi Bema babere batsuka erithukangirirya okwa Bwami bwa Nyamuhanga, mubabya ng’abamahera embutho omwa muthaka owuwene. Mubatsema bakalhangira ku thwabiriligha omwatsi. Embutho eyo muyalholha embere erikulha erihika okw’ibya iyanganahetha. Kandi ngoku ekithina ky’engano sikiri hethaya ebindi bithina, aliwe eyindi mbutho, nethu sithulilhua mw’abigha bahyaka, aliwe thukalhuamu embutho nyihyaka. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Ekyo thukakikolha thuthi? Thukabya thukabwira abandi oko Bwami bwa Nyamuhanga, thukabya ng’abak’ongera n’eribiba embutho eyaherawa omwa mithima yethu. (Luka 6:45; 8:1) Neryo thwamabya ithune muthulira omwatsi w’Obwami bwa Nyamuhanga, thukabya ‘ithukahathikana n’eryerya esyombutho.’

12. (a) Omusyo wa Yesu ow’omuliki w’ebinyu n’omubibi akathweghesayaki? (b) Erisomo eryo likaleka iwayowa wuthi?

12 Omusyo wa Yesu ow’omuliki w’ebinyu n’omubibi akathweghesayaki? Thukigha ngoku “eryerya embutho” sikiri sighikira okwa bandu erihulikirira omwatsi. Kikasighikira okw’ithwe erilholha embere erithulira. Paulo mwabugha ekiri ng’ekyo akasoborera athi: ‘Obuli mundu asyahembwa na Nyamuhanga ngoku omubiiri wiwe ali.’ (1 Abanya Korinto 3:8) Yehova akendi syathuhemba busana n’omubiiri wethu, butsira busana n’ebikalhwiririra mugho. Matilda, oyuwamabirikolha obutemburi habw’emyaka 20, akabugha athi, “Kikanyitsemesaya eriminya ngoku Yehova akatsumulha akaghalha kethu.”

NI KYAHI EKIKENDI THUWATHIKYA ERYERYA EMBUTHO OMW’IHATHIKANA?

13, 14. Erikwamana na Abanya Roma 10:1, 2, ni nzumwa syahi esyaleka Paulo iniathaleka erithulira?

13 Ni kyahi ekikendi thuwathikya ‘eryerya embutho omw’ihathikana’? Thuthalebya ndeke eky’erileberyako kya Paulo. Thunasi ngoku Paulo mwahwa amani busana n’Abayuda erithendi hulikirira omwatsi w’Obwami. Aliwe, Paulo mwathaleka eribathulira. Mwasoborera ngoku akayowa okwa Bayuda akabugha athi: “Ngwire olhukando lhunene omwa muthima waghe busana n’abalikyethu kumbe ibalhamibwa. Ngasaba Nyamuhanga busana nabo. Ngathulhagho busana nabo, ngoku bawithe omuhwa busana na Nyamuhanga nikwa sibekolha n’amenge.” (Abanya Roma 10:1, 2) Neryo ni kyahi ekyaleka Paulo inialholha embere erithulira?

14 Eky’erimbere, Paulo mwabugha athi akanza erithulira Abayuda busana ‘n’olhukando lhunene omwa muthima wiwe.’ Aby’anzire ibalhamibwa. (Abanya Roma 11:13, 14) Ekyakabiri, ‘mwasaba Nyamuhanga busana nabo.’ Paulo mwalemba-lemba Yehova athi awathikaye obuli Muyuda eriligha omwatsi w’Obwami. Ekyakasathu, Paulo mwabugha athi: ‘Bawithe omuhwa busana na Nyamuhanga.’ Paulo mwalhangira omwa bandu mw’ebibuya n’eribya ibanawithe amaaka w’erikolera Yehova. Abya inianasi ngoku Abayuda ab’omuhwa abo banganabya bigha ba Kristo ab’omuhwa, ng’iyo.

15. Thwanga gherererya thuthi Paulo? Iha eby’erileberyako.

15 Thwanga gherererya thuthi Paulo? Eky’erimbere, thutholere ithwanza erisondekania ‘abayisoghawa busana n’engebe y’erikotha.’ Ekyakabiri, thukalemba-lemba Yehova awathikaye ab’emithima myolho erihulikirira thukabathulira. (Emibiri 13:48; 16:14) Ekyo kya Silvana, oyukayaghunza myaka 30 omwa butemburi akolha. Akabugha athi, “Ngabya indenaghenda okwa nyumba omwa bulhambu bwaghe, ngasaba Yehova ambe amalengekania awuwene.” Kandi thukasaba thuthi abamalaika bathuwathikaye eribana abandu abanzire erihulikirira. (Matayo 10:11-13; Eribisulirwa 14:6) Robert, oyuwabirikolha obutemburi habw’emyaka eyilhabire omu 30, akabugha athi, “Erikolha haghuma n’abamalaika abanasi eby’omwinye nyumba akalhabamu kikatsemesaya.” Ekyakasathu, thukalengaho erilhangira omwa bandu mw’ebibuya n’amaaka wabu w’erikolera Yehova. Carl, omusyakulhu oyuwamabirighunza emyaka eyilhabire omu 50 inianabatizibirwe, akabugha athi, “Ngasondekanaya akandu kosi-kosi akakendi nyikangania erianzisibwa ly’omundu, obundi ng’erisenyenya, obwolho, kutse eribulya ekibulyo ekikalhua okwa muthima.” Thwamakolha ebindu ebi, ithwangana ‘hathikana n’eryerya esyombutho’ nga Paulo.

“SIWIKALE BUYIRA”

16, 17. (a) N’isomo lyahi erya thwang’igha omwa Omugambuli 11:6? (b) Erithulira lyethu likahamba lithi okwa bakathulhangira?

16 Sithutholere thuk’ibirirwa ngoku omubiiri wethu w’erithulira akahamba okwa bandu, nomukyangalhangirika nga sihali oyukahulikirira. (Soma Omugambuli 11:6.) Abandu bakabya ibanathulhangire. Bakalhangira ku thukambalha ndeke kandi ku thuli bolho kandi abatsangire. Eki kyangana batsemesya, neryo obuthuku ibwahika, nibya n’abo ababya bathuwitheko amalengekania mabi ibatsuka erithuthungako amalengekania awuwene. Sergio na Olinda mubayilhangirira eki.

17 Sergio akabugha athi: “Busana n’obulhwere, muthwaleka erighenda ahakabya abandu bangyi habw’obuthuku bulebe. Thwabere thukathasyatsuka, abalhabi ibakathubulhaya bathi, ‘Mwayire hayi? Ka mwabulire.’” Olinda akongerako inianasenyenyirye athi: “Abakaghendaya esyobbasi ibakathusumbira ebyalha n’abandi ibathughusa kw’omulenge bathi, ‘Mwasingya owa muliko!’ Nibya ibakathusaba n’esyogazeti.” Sergio na Olinda mubasweka omulhume akasa ahali akaggali kabu, n’eribaha ebimole, n’eribasima busana n’omubiiri owa bakakolha.

18. Busana naki iwathwamu erihethya embutho omw’ihathikana?

18 ‘Wamathend’ikalha buyira’ wukabwira abandi oko Bwami bwa Nyamuhanga, wukabya iwukasangira omwa mubiiri ‘ow’eriminyisya ebihanda byosi.’ (Matayo 24:14) Ekikulhu kutsibu, iwukendi tsema kutsibu kundi wukaminya ku wunemutsemesya Yehova. Akatsemera abak’eraya esyombutho omw’ihathikana!

^ enu. 2 Nibya na Yesu mwabugha athi kyabya kikalire erithulira “omwa kihugho kiwe” kutse ewabu. Eki kinahandikire omwa bitabu byosi bbini ebikakanaya okw’ithulira liwe.​—Matayo 13:57; Mariko 6:4; Luka 4:24; Yoane 4:44.

^ enu. 7 Nomwakine indi emithahi eyiri omwa ky’erileberyako eki b’Abakristayo abakendi syaghenda elhubulha, eky’erileberyako eki kine mw’amasomo busana n’abaghombe ba Nyamuhanga abosi.

^ enu. 9 Ebinywe “erihethya ebighuma” byangana thasyamanyisya erikangania emikolere y’omulimu abuyirire wa Yehova n’erithulira. Omwatsi ono n’owakakwamako akahira omuwathu okw’ithulhughania Obwami bwa Nyamuhanga.

^ enu. 11 Okwa bundi buthuku, Yesu mwakolesya omusyo w’eribiba n’erighesa akakania okwa mubiiri w’eriyira abigha.​—Matayo 9:37; Yoane 4:35-38.