Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Wunalhangire Ekiyithawa ky’Erithendeka Abandi?

Wunalhangire Ekiyithawa ky’Erithendeka Abandi?

“Ngabaha amahano mabuya.”​—EMI. 4:2.

ESYONYIMBO: 93, 96

1, 2. Busana naki hatholere ihabya erithendeka abandi erikolha emibiiri y’ekithunga?

ERITHULHUGHANIA engulhu yuwene y’Obwami w’abya mubiiri mukulhu wa Yesu. Aliwe mwahira h’obuthuku bw’erithendeka abandi eribya balisya kandi bakangirirya. (Mt. 10:5-7) Nomwakine indi Filipo abya awithe bingyi by’erikolha omwa mubiiri w’erithulira, ahathe erithika-thika mwawathikya bali biwe bbani erithoka ndeke eribwira abandi okwa kwenene eyiri omwa Masako. (Emib. 21:8, 9) Nethu munabwire thutholere ithwakolha ekyo. Busana naki?

2 Omwa kihugho kyosi, abandu abanemuligha ekwenene bakayongera. Abahya-bahya abathe babatizibwa bakayithagha erikanganibwa omughaso w’eribya n’endegheka y’eriyeghesya e Biblia. Kandi batholere ibakangiriribwa erithulira engulhu yuwene n’erikangirirya ekwenene. Omwa bithunga byethu, baghalha bethu bakayithagha eribwirwa ngoku batholere ibakolha n’omuhwa nuku banga tholera eribya baghombe abawathikya kutse basyakulhu b’ekithunga. Abakristayo abakulire ibangana wathikya abahya-bahya erikulha-kulhana bunyakirimu omw’ibaha “amahano mabuya.”​—Emi. 4:2.

WATHIKAYA ABAHYAKA ERIBANA AMAAKA N’AMENGE OMWA KINYWE KYA NYAMUHANGA

3, 4. (a) Paulo mwahambania athi eriyeghesya Amasako n’eriwathikya abandu omw’ithulira? (b) Thuthe thwahira omwa bigha bethu mw’omuhwa w’eriyeghesya Amasako, thutholere ithwatsuka erikolhaki?

3 Eriyeghesya Amasako muli mughasoki? Eky’erisubirya kiri omwa bya mukwenda Paulo ahandikira Abakristayo balikyabo abe Kolosai. Mwahandika athi: “Thukasaba Nyamuhanga thuthi abaminyisaye ndeke-ndeke erisonda liwe haghuma n’amenge wosi n’eriowa lyosi ebya omulimu abuyirire akathuha, neryo imwasyathoka erilendera ngoku Omukama anzire n’erikolha ebiro byosi ebikamutsemesaya. Kandi mwasyakanyirira erikolha emibiiri yosi mibuya ya Nyamuhanga imwamuminya ndeke kwilhaba erimbere.” (Kol. 1:9, 10) Busana n’eriminya ekwenene y’Amasako, Abakristayo be Kolosai banga thokire “erilendera ngoku Omukama anzire n’erikolha ebiro byosi ebikamutsemesaya.” Neryo eki kyanga bathokesirye erilholha embere “erikolha emibiiri yosi mibuya,” na kwilhabirirya omwa mubiiri w’erithulha engulhu yuwene. Omundu erithoka erikolera Yehova ya ndeke, atholere iniabya n’endegheka y’eriyeghesya e Biblia buthumbya. Thutholere ithwawathikya abigha be Biblia eriminya ekyo.

4 Thuthe thwawathikya abandi erighasirwa omw’iyeghesya e Biblia, ambi ithwe ithwatsuka eriminya omughaso w’erikolha ekyo. Thutholere nethu ithwibene-bene ithwabya n’emibere eyuwene ey’eriyeghesya. Neryo iwangana yibulya: ‘Abangabana omw’ithulira bamabugha ebithelighirana n’Amasako kutse eribulya ebibulyo ebikalire, mbwino nangana thoka erikolesya e Biblia omw’isubirya? Ngabya ingasoma ngoku Yesu, Paulo n’abandi bayitsingirira omwa mubiiri w’erithulira, mbwino ngana ghaniraya eriyitsingirira lyabu nga litholere iryahamba lithi okwa mibere ngakoleramu Yehova?’ Ithwe bosi thukayithagha amenge n’erihabulhwa erilhua omwa Kinywe kya Nyamuhanga. Kandi thwamabwira abandi ngoku thwabirighasirwa omw’iyeghesya e Biblia, ithwanga bahira mw’omuhwa w’eriyeghesya ndeke Amasako neryo nabu ibaghasirwa.

5. Bugha amenge awangakolesibwa eriwathikya abahyaka eribya n’endegheka y’eriyeghesya e Biblia buli kiro.

5 Iwangana yibulya, ‘Nanga thendeka indi omwigha waghe eribya n’endegheka y’eriyeghesya e Biblia buli kiro?’ Eky’erithatsukirako, iwangana mukangania ngoku anga thegheka ebya mukigha. Iwangana mubwira wuthi abye akasoma esyonyongezyo esiri okw’ighunzerera ly’ekitabu E Biblia Kwenene Yikakangirirayaki? kandi iniasoma n’amasako awakanganibwe. Muwathikaye erithegheka emihindano iniane n’ekilhubirirwa ky’erisubirya. Muhire mw’omuhwa w’erisoma esyogazeti syosi sy’Akaleberyo ne Awake! E Watchtower Library kutse obundi ERIBIKIRO LY’EBITABU OKWA MUTHAHULHA, byamabya ibine omwa mubughe wiwe, iwangana mukangania ngoku angakolesyayo erisubirya okwa bibulyo by’emyatsi ye Biblia. Omwa buthuku obuthe bwahali, obuwathikya obo ibukendi leka omwigha wawu iniatsuka eritsemera eriyeghesya e Biblia.

6. (a) Wangawathikya wuthi omwigha eribya n’omuthima w’eryanza e Biblia? (b) Omwigha we Biblia amanza Amasako ikikendi musukuma erikolhaki?

6 Ni kwenene, sithutholere thukakaka owosi-wosi erisoma n’erigha e Biblia. Aliwe, thutholere ithwakolesya ndeke obusondoli obukahebawa omwa kithunga kya Yehova thukawathikya abigha bethu eryanza ndeke e Biblia. Endambi iyikendi hika omwigha iniayowa ng’omuhandiki w’esyonyimbo oyuwabugha athi: “Nikwa ingye ni kibuya eribya hakuhi na Nyamuhanga. Omo Mwami Mukulhu Nyamuhanga ngabana omutheya.” (Esy. 73:28) Omulimu wa Yehova iniakendi wathikya omwigha we Biblia ng’oyo oyukanza eriyithunda hakuhi nayu.

THENDEKA ABAHYAKA ERITHULIRA N’ERIKANGIRIRYA

7. Yesu mwathendeka athi abathuliri b’engulhu yuwene? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

7 Omu Matayo sura 10, thukabana mw’obusondoli obwa Yesu aha abigha biwe 12. Omwakanya k’erihambira omwatsi wo haghuma, iniakakanaya okwa buli nzumwa ahabwayo. [1] Abakwenda mubahulikirira Yesu akabakangirirya ngoku banga thulira ndeke. Neryo enyuma waho mubaghenda omw’ithulira. Omwa buthuku buke abigha abo mubathoka ndeke erikangirirya ekwenene y’Amasako, kundi ibabirilhangirira oku Yesu. (Mt. 11:1) Thwangana thendeka abo thuk’eghesaya e Biblia eribya bathuliri babuya b’engulhu yuwene. Thulebaye esyonzira ibiri sy’eribawathikiryamu.

8, 9. (a) Yesu iniakakanaya n’abandu omwa mibereki omw’ithulira liwe? (b) Nga Yesu, thwanga wathikya thuthi abathuliri bahya-bahya erithoka erikania n’abandu?

8 Kaniranaya n’abandu. Yesu iniakabera erikanirya abandu oko Bwami. Ng’eky’erileberyako, mwakania n’omukali okwa kithehero kya Yakobo hakuhi ne tawuni ye Sukari. (Yn. 4:5-30) Kandi mwakania n’omusolesya ye Matayo Lawi. Ebitabu by’Enjiri sibirikanaya bingyi okw’ikanirania eryo, aliwe ekya thwasi Matayo mwaligha Yesu akamubwira athi abye mwigha wiwe. Matayo n’abandi mubahulikirira Yesu akabakanirya omwa buuli ibane okw’irya inene ewa Matayo.​—Mt. 9:9; Lk. 5:27-39.

9 Okwa bundi buthuku, Yesu mwakania na Natanaeli, oyuwabya aghayire abandu be Nazareti. Aliwe Natanaeli mwaligha erihindulha amalengekania ayo. Mwathwamu erigha okwa bya Yesu we Nazareti abya akabugha. (Yn. 1:46-51) Kwesi ni kikulhu erikangirirya abathuliri bahya-bahya eriminya erikania n’abandu ibanatsangire n’erithekana. [2] Abathukawathikaya omwa mibere eyi ibakendi tsema bakalhangira ngoku abandu b’omuthima mwolho bakahulikirira ndeke busana n’eritsomanwa n’erikolesya ebinywe by’olhukeri.

10-12. (a) Yesu iniakakulha-kulhanaya athi eryanzisibwa ly’ababya bakatsemera engulhu yuwene? (b) Thwanga wathikya thuthi abahya-bahya eribya bakangirirya babuya b’ekwenene ye Biblia?

10 Kulha-kulhanaya eryanzisibwa. Yesu abya iniasighalire n’obuthuku buke obw’erikolha omubiiri wiwe w’erithulira. Nomwabine, iniakalhangira athi akakulha-kulhanaya eryanzisibwa eryo abandu babya bakakangania busana n’engulhu yuwene. Ng’eky’erileberyako, Yesu mwakangirirya abandu inian’imene omo bwathu. Ekiro ekyo, mwakolha ekithiko-thiko, Petero amasoha amahere manene kutsibu n’erimubwira athi: “Eritsuka lino mukendi syasoha abandu.” Ebinywe bya Yesu n’eby’akolha mubyahamba bithi oku Petero n’abandi? Petero n’abandi ab’abya nabu mubaletha amathu w’okwa musike “mubasighania ebyosi. Mubakwama Yesu.”​—Lk. 5:1-11.

11 Nikodemo, oyuwabya akakolera omw’Ibughiro, mwanzisibwa omwa bya Yesu abya akakangirirya. Mwanza eriminya bingyi aliwe mwasagha ebya bandi bangabugha akakania na Yesu ibanamulhangire. Yesu abya muyitheghererya kandi isyali nanirira obuthuku bwiwe omw’iwathikya abandi; neryo mwasangangana na Nikodemo omwa kiro isihali bandu. (Yn. 3:1, 2) Ebyo bikathweghesayaki? Mughalha wa Nyamuhanga iniakahira h’obuthuku bw’erihimba erikirirya ly’abandi. Mbwino nethu ekyo sikitholere kikathuhira mw’omuhwa w’erisuba oko bakanzisibawa n’erigha nabu e Biblia?

12 Abathuliri bahya-bahya ibangana kulha-kulhana ibabya bakangirirya babuya ab’ekwenene ye Biblia thwamabya thukakolha nabu omw’ithulira. Ithwangana bawathikya eritsomana n’abakakanganaya n’eryanzisibwa like. Ithwangana ghenda n’abathuliri bahya-bahya thukasuba okwa bakanzisibawa n’okwa bigha be Biblia. Erithendeka eriri ng’eryo irikendi leka abathuliri bahya-bahya nabu ibanza erisuba okwa bakanzisibawa n’eribya n’abigha be Biblia okwa lyabu. Kandi ibakendigha erithendi lhuhirira n’eriyiyinia omw’ithulira.​—Gal. 5:22; lebaya akasanduko aka “ Eriyiyinia Litholere.”

THENDEKA ABAHAHYA-BAHYA ERIKOLERA ABIKIRIRYA BALIKYETHU

13, 14. (a) Wangabugha wuthiki okwa bali omwa Biblia abayihayo busana n’eriwathikya abandi? (b) Ni nzira syahi esya wanga kolesya erithendeka abahya-bahya n’abalere eryanza balikyabo?

13 Ni myatsi mingyi omwa Biblia eyikakanganaya ku thuwithe olhusunzo lhw’eryanza balikyethu n’eriwathikania. (Soma 1 Petero 1:22; Luka 22:24-27.) Mughalha wa Nyamuhanga mwayihayo iyo wosi, imwamuli n’engebe yiwe, omw’ikolera abandi. (Mt. 20:28) Dorika ‘abya akasiba akakolha emibiiri mibuya n’eriwathikya abera.’ (Emib. 9:36, 39) Maria, owe Roma, ‘mwakolha kutsibu’ busana na balikyethu. (Abar. 16:6) Thwanga wathikya thuthi abahya-bahya eriminya ndeke ngoku ni kikulhu eriwathikya baghalha bethu na bali bethu?

Thendeka abahy-bahya erikangania balikyethu b’olhwanzo (Lebaya enungu 13, 14)

14 Abakristayo abakulire bunyakirimu bangana ghenda n’abahya-bahya okw’ibungira abalhwere n’abakekelhuhire. Kyamathokekana, ababuthi ibanganabya bakaghenda n’abaana babu. Abasyakulhu b’ekithunga bangana wathikania n’abandi erilhangira bathi balikyethu abakekelhuhire banemubana ebyalya n’erisugha aha bikere. Omwa nzira eyi, abalere n’abahya-bahya ibakend’igha eriwathikya abandi. Omusyakulhu mughuma, iyo iniakabya ane omw’ithulira, iniakabya inianemukitha okwa balikyethu abali omwa kitsweka ekyo erilebya nga baneyo bathi. Mughalha wethu omulhwana, oyuwabya akaghenda nayu mwaminya ngoku balikyethu abosi omwa kithunga batholere ibaminya ngoku banzirwe.​—Abar. 12:10.

15. Busana naki ni kikulhu abasyakulhu b’ekithunga eritsomana erikulha-kulhana ly’abaghalha bethu omwa kithunga?

15 Kundi Yehova akakolesaya baghalha bethu erikangirirya omwa kithunga, ni kikulhu baghalha bethu aba erigha erikangirirya ndeke. Wamabya iwuli musyakulhu, mbwino iwangana lengaho erirondya obuthuku bw’erihulikirira omughombe omuwathikya akayibegheresya omukania wiwe? Wamamuwathikya, inianganabya mukangirirya mubuya w’ekinywe kya Nyamuhanga.​—Neh. 8:8. [3]

16, 17. (a) Paulo mwakangania athi ngoku atsomene erikulha-kulhana lya Timoteo? (b) Abasyakulhu banga thendeka bathi ndeke abakendi syabya basyakulhu omwa kithunga?

16 Omwa kithunga muli obuyithawa bunene kutsibu obw’abalisya, n’abatholere erikolha omubiiri omwa buthuku bw’embere bakayithagha eribya ibane muthendekwa. Paulo mwaha obusondoli bw’erighenderako omw’ithendeka abandi akabwira Timoteo ebinywa bino: “Neryo nawu, mwana waghe, wukale omwa lhukogho olhuli busana nethu erimathikana na Kristo Yesu. Wimaye ebinywa ebyo wowa ngabugha embere sy’abalhangiri banene, wukangirirayebyo oko bandi bandu batheleghulha, abakathoka erikangirirya abandi bandu.” (2 Tim. 2:1, 2) Timoteo mwigha bingyi busana n’erikolha na Paulo, omusyakulhu kandi omukwenda. Neryo Timoteo mwabikolesya omw’ithulira n’omwa yindi mibiiri ya Nyamuhanga.​—2 Tim. 3:10-12.

17 Paulo mwathabugha athi Timoteo akendi syayeghesya ebindi. Mwathwamu erighenda nayu. (Emib. 16:1-5) Abasyakulhu bangana gherererya omukwenda Paulo omw’ighenda n’abaghombe abawathikya abatholere bakayahimba n’erihabulha balikyethu kyamamathokekana. Neryo eki kikaha baghalha bethu aba b’akaghisa k’erilhangira erikangirirya, erikirirya, eriyiyinia n’olhwanzo, emibere eyikayithaghisibawa okwa basyakulhu b’ekithunga. Omwa nzira eyi abasyakulhu bakabya ibamathendeka abalisya ‘b’esyombuli sya Nyamuhanga’ ab’obuthuku obukasa.​—1 Pet. 5:2.

OMUGHASO W’ERITHENDEKA ABANDI

18. Busana naki thutholere ithwalhangira ini kikulhu erithendeka abandi omwa mubiiri wa Yehova?

18 Erithendeka abandi ni ly’omughaso busana n’obuyithawa obuli omwa bithunga n’omwa yindi mibiiri y’ekiteokrasi. Ni ky’omughaso erithendeka abandi ngoku Yesu n’omukwenda Paulo banakolha. Yehova anzire abaghombe biwe abamunabwire ibathendekwa ndeke emibiiri yabu y’ekiteokrasi. Nyamuhanga akathuha olhusunzo lhw’erithendeka abathasi ndeke nuku nabu bathoke erikolha emibiiri omwa kithunga. Ekihugho kinemwongera eritsanda n’esyonzira nyihya-nyihya sy’erithulira sinemwongera, erithendeka ng’eryo ni ly’omughaso kandi likayithaghisibawa lhuba.

19. Busana naki wutholere iwakakasya ngoku akaghalha akawukahiraho wukathendeka abandi omwa mubiiri wa Yehova sikendikwa busa?

19 Erithendeka abahya-bahya kikayithagha obuthuku n’erihiraho akaghalha. Aliwe Yehova na Mughalha wiwe mwanze bakendi thusighika n’erithuha amenge w’erikolesya erithendeka abandi. Ithukendi tsema thukalhangira abo thukawathikaya ‘bakakolha kutsibu.’ (1 Tim. 4:10) Kandi nethu ithwe bosi thulhole embere erikulha bunyakirimu thukakolera Yehova.

^ [1] (enungu 7) Yesu mwakanirya abigha biwe oku bino: (1) Erithulha omwatsi owatholere. (2) Eritsemera ebyo Nyamuhanga akaha. (3) Eriyitheya okw’ikuba obuhaka n’abandu. (4) Eriyikethera Nyamuhanga hamabya abakahakanisaya. (5) Erithendyubaha.

^ [2] (enungu 9) Omwa kitabu Benefit From Theocratic Ministry School Education, olhup. 62-64, mune amenge awuwene ngoku thwanga kania n’abandu omw’ithulira.

^ [3] (enungu 15) Ekitabu Benefit From Theocratic Ministry School Education, olhup. 52-61, kikakanaya okwa mibere eyikayithaghisibawa erithoka erikanirya embere sy’abandu.