Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ERIYIKANIAKO

Erighira Okwa by’Erileberyako Ebyuwene Mukyanyilethera Mighisa Mingyi

Erighira Okwa by’Erileberyako Ebyuwene Mukyanyilethera Mighisa Mingyi

INGANE mulere, ikikanyikalira erithulira. Nabere nganemukulha, munahebwa esyonzunzo esyondabya ngalengekania indi inahebwa. Neryo muleke ngababwire okwa by’erileberyako bibuya ebyanyiwathikaya erihwa mw’obuba n’eribana emighisa mibuyanga omo myaka 58 eyanamaghunza omwa mubiiri w’omughulhu wosi.

Nabuthirawa omwa tawuni ye Quebec, omwa kitsweka kye Kanada eyikabughawa omubughe w’Olhufaranza. Ababuthi baghe, ya Louis na Zélia, ini babuthi abanyirembera omo lhwanzo. Thatha waghe ini mukuthu kandi inianzire erisoma. Inganzire erihandika kandi ingawithe amaha w’erisyabya ow’amakuru.

Ingayahikaya emyaka 12, Rodolphe Soucy, oyuwabya akakolha na thatha waghe, na munywani wiwe mubathubungira. Babya Bema ba Yehova. Sinabya ngasi bingyi okwa Bema ba Yehova kandi isingatsomene n’edini yabu. Aliwe, munanza emibere basubirayamu ebibulyo omw’ikolesya e Biblia. N’ababuthi baghe nabu mubatsema, neryo muthwaligha erigha.

Okwa buthuku obo, iningasomera okwa sukuru y’Ekikatuliki. Ihakanayira, ingakanirya abangasoma nabu okwa byang’igha omwa Biblia. Erighunzerera, abahalimu, ababya bakara, mubakiminyako. Omwakanya k’erikolesya Amasako erighania ebya ngabugha, omughuma w’okw’ibo mwabughira embere sy’eklasi athi ingye ngali muyisamambuli! Nomwakine indi munayiponera, aliwe ekyo mukyalhwiririra mw’ebibuya kundi mukyanyiwathikya erilhangira ngoku esyongangirirya sy’edini esy’okwa sukuru sihukene okwa bya Biblia yikabugha. Munaminya ku singatholere eribya okwa sukuru eyo. Ababuthi baghe mubanyilighira erighenda okwa yindi sukuru.

ERIGHA ERIANZA OMUBIIRI W’ERITHULIRA

Munalholha embere erigha e Biblia, aliwe munakulha-kulhana lyolho-lyolho bunyakirimu kundi nabya ingasagha erithulira nyumba okwa nyumba. Ekikatuliki ikihambirire kandi ikikahakanisaya kutsibu omubiiri wethu w’erithulira. Maurice Duplessis, omuthabali e Quebec, abya akakolongana kutsibu n’Ekikatuliki omwa by’ekipolitiki. Omwa buthoki bwiwe, ebingungu by’abandu mubyathahirira n’eritsutsubya Abema ba Yehova. Obuthuku obo, ikikayithagha obuthubaha erithulira.

Oyuwanyiwathikaya erihwa mw’obuba ni mughalha wethu John Rae, oyuwasoma okwa Sukuru ye Gileadi ey’omwenda. John, abya asi bingyi, ini mwolho, iniayikehirye, kandi iniakayihira okwa bandu. Isyalibera erinyikunga aliwe mun’ighira okwa ky’erileberyako kiwe ekyuwene. John isyasi Olhufaranza, neryo iningaghenda nayu omw’ithulira n’erimuwathikya omwa mubughe. Eribya na John mughulhu wosi mukyanyiwathikya erisighika ekwenene buthubaha. Munabatizibwa biro 26, Okwakathano 1951 ihamabirilhaba myaka ikumi nalibanangene n’Abema.

Eky’erileberyako ekyuwene ekya John Rae (A) mukyanyiwathikya (B) erihwamo obuba bw’erithulira nyumba okwa nyumba

Abangyi omwa kithunga kyethu kike omwa tawuni mwe Quebec babya batemburi. Eky’erileberyako kyabu kibuya mukyaleka ingabya mutemburi. Okwa buthuku obo, ithukakolesaya e Biblia nyisa erithulira nyumba okwa nyumba. Kundi isithuwithe bitabu, ithuwithe erikolesya ndeke Amasako. Neryo, munalengaho eriminya ndeke emilhondo erilhwira ekwenene. Aliwe, abangyi ibakaghana n’erisoma e Biblia yamabya isiyihamibirweko n’Edini y’Ekikatuliki.

Omwa 1952, munathahya Simone Patry, mwali wethu omuthaleghulha ow’omwa kithunga kyethu. Muthwahumira e Montreal, kandi omo mwaka mughuma muthwabana olhusunzo lhw’omwana w’obukali ya Lise. Nomwakine indi munanaleka obutemburi buthuku buke thuthe thwathahania, ingye na Simone muthwalengesya eryolhobya engebe nuku thwanga sangira ndeke omwa mibiiri y’ekithunga ng’eka.

Munathasyalengekania okw’ikolha obutemburi enyuma w’emyaka ikumi. Omwa 1962, ingane okwa Sukuru ey’Omubiiri w’Obwami ey’okwezi kughuma ey’abasyakulhu okwa Beteli ye Canada, munabya omwa kisenge kighuma na mughalha wethu ya Camille Ouellette. Omuhwa wa Camille ow’omubiiri w’erithulira mwanyitsemesya​—kutsibu-tsibu kundi abya mulhume oyuwithe omukali n’abaana. Obuthuku obo, ini balikyethu bake kutsibu e Quebec ababya batemburi kandi ibanemulembera omwana; nomwabine, ekyo kya Camille abya akalengesya erikolha. Obuthuku obwathwaghunza haghuma, mwanyihira mw’omuhwa w’erilengekania okwa mibere eyo ngalimu. Habere habirilhaba mezi make buyira, munaminya ngoku nanganathasyakolha obutemburi bw’omughulhu wosi. Abandi mubalhangira nga sinathathwamu ndeke, aliwe munatsuka obutemburi, inganayikethere ngoku Yehova akendi tsumulha akaghalha kaghe ak’eryongera omubiiri w’erithulira.

ERISUBA OMWA TAWUNI YE QUEBEC NG’ABATEMBURI AB’EMBAGHANE

Omwa 1964, ingye na Simone muthwasombolhwa eribya batemburi b’embaghane omwa tawuni y’ewethu eye Quebec, thwamaghunzayo myaka mingyi. Obuthuku obu, erihakanisya lyabya isirikiri nga kera, nomwakine indi abandi babya ibakinathuhakanisaya.

Erithungyi lye Kyamukagha kighuma, munahambwa ingane e Sainte-Marie, etawuni nyike eyiri hakuhi ne tawuni ye Quebec. Oyuwanyihamba mwanyithwalha okwa polisi n’erinyihira omwa ngomo kundi nabya ingathulira nyumba okwa nyumba isingawithe ebaruha eyikanyilighira. Neryo, munalethwa embere sy’omutsweri oyukahulhawamo Baillargeon, omulhume oyuwabya akasawa. Mwanyibulya oyukendi nyimanira omwa koti nga nindi. Nabere ingahulha erina Glen How, * omuthonganiri oyuwasibwe kandi Omwema wa Yehova, mwabugha athi: “Ha, eyihi! Butsira oyo!” Okwa buthuku obo, Glen How iniasibwe ng’oyukalhwira oko Bema ba Yehova. Buthuku buke ekoti muyanyibwira ngoku singakiriko musango.

Kandi erihakanisya omubiiri wethu e Quebec mukyaleka ikyakalha eribana emyanya y’erihindaniramu eyitholere ey’eripangisya. Ekithunga kyethu kike mukyabana egaraji eyikulire eyithe mw’ebyuma ebikaletha ekihuhania. Eribana ekihuhania omwa buthuku bw’ekihuhiriro kinene, balikyethu ibakakolesaya akuma akakahuhaya. Ithukakathimbako thukotha habw’esyosaha nyike emihindano yithe yatsuka ithunemukania okwa byalholirweko ebikahimba.

Kikatsemesaya erilhangira ebibuya ebyabirilhua omwa mubiiri w’erithulira habw’emyaka mingyi. Omwa myaka eya 1960, omwa tawuni ye Quebec mwabya bithunga bike, abe Côte-Nord, n’abe Gaspé Peninsula mubahirwa haghuma. Munabwire, omwa bitsweka ebi, yiri balikyethu bangyi, kandi bakahindanira omwa Bisenge by’Obwami ebyuwene.

ERIKOLHA OMUBIIRI W’OMUTHIMBO

Omwa 1977, munahindana okwa muhindano w’abalebererya e Toronto, Canada

Ingye na Simone muthwathumwa omwa mubiiri w’omuthimbo omwa 1970. Neryo, n’omwa 1973, thwamathumwa omwa mubiiri w’obulebererya bwe disitrikiti. Omo myaka eyo, mun’ighira bingyi oku balikyethu nga Laurier Saumur * na David Splane, * abosi ababya balebererya abakabalhama. Olhuhindano ilhukabya lhukahwamo, ingye na David ithukahana amenge ngoku thwang’uwania erikangirirya lyethu. Ng’ibuka kiro kighuma David akanyibwira athi: “Léonce, mungatsemera omukania wawu ow’erighunzerera. Mwak’uwana, aliwe omo mwatsi wosi oyo ngalyendi lhusyamo emikania isathu!” Omo mikania yaghe iningahiramo myatsi mingyi. Ngabya ngatholere erigha erikolesya binywe bike.

Munakolera omwa syotawuni muthina-muthina omwa kitsweka ky’ebulhua lyuba kye Canada

Abalebererya b’edisitrikiti babya bawithe olhukwamirwa lhw’erighumya abalebererya b’omuthimbo. Aliwe, abathuliri bangyi e Quebec ibanyasi ndeke. Ibakanza erikolha naghe omw’ithulira ingabungira emithimbo yabu. Nomwakine indi iningatsemera erikolha nabu, isindi bana obuthuku obukaghunza n’omulebererya w’omuthimbo. Buthuku bughuma, omulebererya w’omuthimbo mwanyibukya athi: “Ni kibuya eriha balikyethu b’obuthuku, aliwe isiwibirirawa ngoku ningye wulyabungira ewiki eno. Naghe ngayithagha erihimbwa!” Erihabulha eri mulyanyiwathikya kutsibu.

Omwa 1976, muhabya ekindu ekya ngathabya ngayitsulirye kandi ekikitha obulighe. Mukali waghe mwanzwa, Simone, mwalhwalha kutsibu n’eriholha. Abya mukali mubuyanga kundi iniawithe omubere w’eriyihayo kandi inianzire Yehova. Eriyihwerya omwa mubiiri w’erithulira mukyaleka ingaghumira obulighe, kandi ngasima Yehova busana n’erinyiwathikya omwa buthuku obukalire obo. Enyuma waho, munathahya Carolyn Elliott, omutemburi w’omuhwa oyukabugha Olhusungu oyuwasa e Quebec erikolera ahali obuyithawa. Carolyn atsangire kandi akayihira okwa bandi, kutsibu-tsibu ab’esisoni kutse abali omo mbwera. Mwanyiwathikya kutsibu omwa mubiiri w’obulebererya.

OMWAKA W’EMBAGHANE

Omwa Kwokubanza 1978, munasabwa erisondolha Esukuru ey’Omubiiri w’Obutemburi ey’erimbere e Quebec. Munakwa engitsi, kundi ekitabu kyabya kihyaka okw’ingye n’okwa banya-sukuru. Eky’obutseme, esukuru y’erimbere eyo mwabya batemburi bangyi abasi bingyi. Nomwakine indi ningye nabya mukangirirya, mun’ighira bingyi okwa banya-sukuru!

Enyuma waho, omwa 1978, Olhuhindano olhw’Ekihugho Kyosi olhwa “Victorious Faith” mulhwabya omwa kisathiro kinene e Montreal. Lho lhwabya lhuhindano lhwethu lhunene e Quebec, olhwabyako abandu abalhabire 80,000. Munakolha na abe Dipatimente ey’Amakuru okwa lhuhindano. Munakania n’abamakuru bangyi kandi munatsema ingalhangira imubahandika myatsi mingyi eyuwene eyithuhambireko. Mubaghunza esyosaha esilhabire oku 20 ibanamuthubulirya okwa tivi n’okwa radio, kandi mubahandika myatsi mingyi. Obo bwabya bwema bunene!

ERITHUMWA OMWA KINDI KIHUGHO

Munabana embinduka nene omwa 1996. Eritsuka aho ngathabatizibirwa nabya ingakolera omwa kitsweka kye Quebec eyikabughawa omubughe w’Olhufaranza, n’enyuma waho munathumwa omwa disitrikiti ey’omubughe w’Olhusungu omwa kitsweka kye Toronto. Munayowa isingatholere kandi munakwa obuba erilhabya emikania kundi sinabya ngasi ndeke Olhusungu. Nabya ngatholere erisaba kutsibu n’eriyikethera Yehova ya ndeke.

Erimbere munakwa engitsi, aliwe omo kwenene munatsemera emyaka ibiri eyo thwaghunza omwa kitsweka kye Toronto. Omw’ighumisirizya, Carolyn mwanyiwathikya erikania Olhusungu inganasikire, kandi n’abalikyethu ibakanyiwathikaya n’erinyighumya kutsibu. Muthwalhuaho ithwathunga abanywani bangyi abahyaka.

Eryongera okwa yindi mibiiri n’eritheghekania olhuhindano lhw’omuthimbo, Kyakathano omw’igholho-gholho iningabya ingabirikolha eyiri nga saha omw’ithulira nyumba okwa nyumba. Abandi banganabya imubanayibulya bathi, ‘Busana naki iwaghenda omw’ithulira omwa malhaliyo w’olhuhindano?’ Nomwabine, munalhangira erikanirania n’abandi omw’ithulira ikikanyihimba. Na lino, erisangira omw’ithulira kikathekanaya omuthima waghe.

Omwa 1998, ingye na Carolyn muthwathumwa kandi e Montreal ng’abatemburi b’embaghane. Habw’emyaka mingyi, olhukwamirwa lhwaghe mwabya eritheghekania erithulira ahali abandu bangyi n’erikolha okwa by’amakuru erihengulha amalengekania awathahikire agho abandu bawithe okwa Bema ba Yehova. Lino, ingye na Carolyn thukatsemera erithulira abagheni abakahumira e Canada abanzire eriminya bingyi okwa Biblia.

Ingane na mukali waghe Carolyn

Ngabya ingalengekania okwa myaka 68 eyo namabirighunza ingane mughombe wa Yehova oyubatizibirwe, ngayowa ini mughisa. Erigha erianza erithulira n’eriwathikya abandi eriminya ekwenene mwabirilhua mighisa mingyi. Mwali waghe, Lise, na mwira wiwe babere babirikulya abaana babu, mubatsuka obutemburi bw’omughulhu wosi. Kikanyitsemesaya erilhangira ngoku mwali waghe akinawithe omuhwa w’erithulira. Kutsibu-tsibu, ngasima balikyethu abo eky’erileberyako kyabu kibuya n’erihabulha lyabu ly’amenge byangwathikaya erikulha bunyakirimu n’erikolha ndeke esyongwamirwa syaghe sy’ekiteokrasi muthina-muthina. Nabiriyilhangirira ngoku erisighalha muthaleghulha omo mubiiri wawu kikathokekana iwunalyayikethera omulimu abuyirire wa Yehova. (Esy. 51:11) Ngalholha embere erisima Yehova busana n’erinyiha olhusunzo lhw’obughuli olhw’eripipa erina liwe!​—Esy. 54:6.

^ enu. 16 Lebaya eriyikaniako lya W. Glen How omwa Awake!, ey’Okwakani 22, 2000.

^ enu. 20 Lebaya eriyikaniako erya Laurier Saumur, omwa Watchtower ey’Okwerikuminakughuma 15, 1976.

^ enu. 20 David Splane akakolera okwa Kathunga Akakasondolha ak’Abema ba Yehova.