Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ERIYIKANIAKO

Yehova ‘Abirithunganania Esyonzira Syaghe’

Yehova ‘Abirithunganania Esyonzira Syaghe’

MUGHALHA wethu omunyethu mwambulya athi, “N’isako lyahi eryo wanzire kutsibu?” Aho n’aho munabugha indi, “Emisyo 3, omulhondo 5 na 6, ahakabugha hathi: ‘W’ikiriraye Omwami Mukulhu n’omuthima wawu wosi, siwuyeghemeraye obuminya bwawu. Omwa syonzira syawu syosi wumwahule, nayu asyathunganania esyonzira syawu.’” Ni kwenene Yehova abirithunganania esyonzira syaghe. Athi?

ABABUTHI BAGHE MUBANGWATHIKYA ERIBANA ENZIRA EYITHUNGANENE

Ababuthi baghe baminya ekwenene omwa myaka ya 1920 isibebathahania. Nabuthawa okw’itsuka ly’omwaka wa 1939. Ingakine mulere e England, iningaghenda n’ababuthi baghe okwa mihindano y’Ekikristayo kandi iningatsemera Esukuru y’Ekiteokrasi. Namunabwire, ngakin’ibuka ngoku nayowa ingasamba okwa kasanduku nuku ngabye muuli ngathoke erihika okwa kazindalo ingalhabya ekitsweka kyaghe ky’erimbere. Nabya ngwithe myaka mukagha kandi engitsi muyabya nene ingalhangira abandu abakulire omwa bahulikiriri.

Erithulira okwa nzira n’ababuthi baghe

Bikahika okw’ithulira, thatha waghe iniakanyihandikira okwa kadi kw’eby’eritsuka nabyo omukania eby’olhobire ebyo nangakolesya. Omurundi w’erimbere ingathulira omundu ingane ingyuwene, nabya ngwithe myaka munani. Munatsema kutsibu omwinye nyumba akasoma ekadi yaghe n’erilhuaho inialigha ekitabu “Let God Be True”! Munathibitha eyiri thatha eriyamubwira. Omubiiri w’erithulira n’emihindano mubyanyirethera etseme kandi muby’ongera eriyisunza lyaghe ery’erikolera Yehova mughulhu wosi.

Thatha abere abirinyihandikisya okw’ithunga Akaleberyo, nimonabya nongere eryanza e Biblia ya kutsibu. N’omuhwa munene, iningalhuaho ingasoma egazeti yikanasa. Eriyikethera lyaghe omu Yehova muly’ongera kandi mukyaleka inayihayo okw’iyo.

Ithwe bosi ng’eka muthwaghenda okwa lhuhindano olhwabya lhuwithe omuthwe Eriyongera ly’Ekiteokrasi e New York omwa 1950. Omuthwe wa Kyakani biro 3 Okwomunani, abya “Ekiro ky’Abamisyonare.” Ekiro ekyo, Mughalha wethu Carey Barber, oyo enyuma waho mwakolha okwa Kathunga Akakasondolha, mwaha omukania w’olhubatizo. Abere abiribulya abakayabatizibawa ebibulyo bibiri okw’ighunzerera ly’omukania wiwe, munahangana n’eribugha indi, “Ee!” Nabya ngwithe emyaka 11 aliwe munaminya ku namakolha ekiika kikulhu. Aliwe munasagha eriya omwa maghetse kundi nabya isingasi eriziha. Thatha waghe omulere mwanyithwalha aho nayabatizibirawa n’erinyikakasya athi sinendikwaki. Ni kwenene mukithathwalha buthuku kundi nibya n’ebisandu byaghe mubithahika n’okwa kabuno k’amaghetse. Mughalha wethu mwanyilhabirya owundi mughalha wethu; omughuma mwanyibatizya n’owundi amanyilhusya omwa maghetse. Eritsuka ekiro ekyo, Yehova abirilholha embere erithunganania esyonzira syaghe.

ERITHWAMU ERIYIKETHERA YEHOVA

Nabere ingaleka esukuru, munathwamu erikolha obutemburi, aliwe abasomesya baghe mubanyihira mw’omuhwa w’erisoma kali-kali. Munaghendera okwa byabu, neryo namaghenda okwa yunivasite; aliwe, munalhuaho inaminya ngoku sinangaghuma omw’ikirirya kandi inganemuyihwerya omwa by’esukuru, neryo munathwamu eribikyako. Munakibwirako Yehova omwa musabe n’erihandikira abasomesya baghe b’ebaruha eribabwira ngoku ngendileka eby’esukuru omwaka waghe w’erimbere akahwa. Inganayikethere ndeke Yehova, aho n’aho munatsukiraho obutemburi.

Munatsuka omubiiri waghe w’omughulhu wosi Okwomusanju 1957 omwa tawuni ye Wellingborough. Munasaba baghalha bethu ab’okwa Beteli ye London indi banyibwire mughalha wethu omutemburi oyuwasi bingyi oyo nangabya ingakolha nayu. Mughalha wethu Bert Vaisey yuwabya anyithendekire, kandi omuhwa wiwe munene mwanyiwathikya eribya n’endegheka eyuwene y’erithulira. Ekithunga kyethu kyabya mwa bali bethu mukagha abakekulhu na Mughalha wethu Vaisey haghuma naghe. Erithegheka n’erisangira omwa mihindano eyosi mukyanyiha ehighisa hingyi hy’erighumya eriyikethera lyaghe omu Yehova n’ehy’erikangania erikirirya lyaghe.

Nabere nalhua omwa ngomo omo naghunza buthuku buke busana n’erighana er’ingira omwa by’amahe, munabana mwali wethu Barbara, omutemburi w’embaghane. Muthwathahania 1959, kandi thwabya ithunayitheghekire eriya ehosi-hosi eyo thwangathumwa. Erimbere, muthwathumwa e Lancashire omwa England. Neryo Okwokubanza 1961, munabirikirwa okwa Sukuru ey’Omubiiri w’Obwami ey’okwezi kughuma okwa Beteli ye London. Ekyanyiswekaya, esukuru yabere yikahwa, munahebwa omubiiri w’obulebererya bw’omuthimbo. Omulebererya w’omuthimbo oyuwasi bingyi mwanyithendeka habw’esyowiki ibiri omwa tawuni ye Birmingham, kandi na Barbara mwalighirwa eribya naghe. Neryo muthwaghenda eyo thwathumawa omwa bitsweka bye Lancashire ne Cheshire.

ERIYIKETHERA YEHOVA KY’EKINDU EKITHOLERE ERIKOLHWA

Okwomunani 1962, ithune okwa kihumuru muthwabana ebaruha eyikalhua okwa kyaghanda ky’omuthahulha. Omwakathi mwabya imune esyofomu sy’esukuru ye Gilead! Thwabere thwabirikihira omwa musabe, ingye na Barbara muthwasisulirirya n’erilhuaho ithwasithuma okwa kyaghanda ky’omuthahulha ngoku kyayithaghisibawa. Enyuma w’amezi athano, muthwaghenda e Brooklyn, New York, okwa sukuru y’ekiteokrasi eye Gilead eya 38 eyabya yikaghunza amezi ikumi.

Okwa sukuru ye Gilead muthw’igha bingyi okwa Kinywe kya Nyamuhanga, ekithunga kiwe, n’olhughanda lhw’abalikyethu olhw’ekihugho kyosi. Inganawithe emyaka 24 na mukali waghe 23 muthw’igha bingyi oko abathwabya nabu omwa klasi. Lhwabya lhusunzo obuli kiro ingye eribya inganawithe omubiiri okwa Beteli ow’erikolha na Mughalha wethu Fred Rusk, omughuma w’okwa bakangirirya bethu. Enzumwa nguma eyo ahirako omuwathu yabya iy’ey’erilhangira thuthi mughulhu wosi thukahabulha omwa nzira eyitholere, ni bugha ambu eriha erihabulha eriseghemere ndeke okwa Masako. Abaghuma b’okwa bathukangiriraya omwa klasi babya ini baghalha bethu abasi bingyi nga Nathan Knorr, Frederick Franz, na Karl Klein. Kandi ithwe ng’abanya sukuru muthwaghasirwa omwa ky’erileberyako kya mughalha wethu oyuyikehirye ya A. H. Macmillan, oyo omukania wiwe athuwathikaya eriminya ngoku Yehova awathikaya abandu biwe omwa buthuku obukalire obw’erilengwako eritsuka 1914 erihika okw’itsuka 1919!

OLHUSUNZO LHUHYAKA

Esukuru iyikisiya iyahwa, Mughalha wethu Knorr mwathubwira ingye na Barbara athi thukendithumwa e Burundi omwa Afirika. Muthwathibitha omwa lebrale ye Beteli eriyalebya omwa Yearbook e Burundi nga yiwithe bathuliri bangahi okwa buthuku obo. Ekya thuswekaya, muthuthabana n’omughanzo n’omughuma ow’omwa kihugho ekyo! Omo kwenene, thwabya ithwamaghenda omwa bulhambu obuthebwathathulirwa, obuli omwa kontinenti eyo thuthasiko bingyi. Muthwahangya-hangya kutsibu! Erisaba kutsibu mukyaleka ithwathekana.

Omwa bulhambu bwethu buhyaka obo, obuli kindu kyabya mbaghane​—emibere y’obuthuku, ekalikya, n’omubughe. Muthwabya b’erigha e French. Kandi kyabya kikalire eribana ah’erikalha. Biro bibiri thwalihikireyo, omughuma w’okw’abanya sukuru bethu abe Gileadi ya Harry Arnott, mwathubungira akasuba e Zambia okwa lhusunzo lhwiwe. Mwathuwathikya eribana ah’erikalha ahabya habere muyi w’abamisyonare ow’erimbere. Aliwe buthuku buke, ab’obuthoki abathabya basi Abema ba Yehova mubatsukiraho erithuhakanisya. Ithuli kutsuka eritsemera olhusunzo lhwethu, ab’obuthoki mubathubwira bathi sithwangathoka eribyayo thuthawithe ebaruha eyikathulighira erikolera omwa kihugho ekyo. Eky’obulighe, muthwabya b’erilhuayo neryo thwamaghenda omwa kindi kihugho, e Uganda.

Eriyikethera Yehova mulyakehya obuba bwethu bw’erighenda e Uganda isithuwithe eviza. Mughalha wethu we Canada oyuwabya akakolera ahali obuyithawa omwa Uganda mwasoborera ow’emigresyoni emibere yethu, n’omukulhu oyo mwathulighira amathuha mezi make w’erisulirirya ebipapura ebikathulighira eribya omwa Uganda. Ekyo mukyaleka ithwaminya ngoku Yehova anemuthuwathikya.

Emibere y’omwa Uganda yabya mbaghane kutsibu okwa ye Burundi. Omwatsi w’Obwami abya iniabiritsuka erithulhughanibwa omwa Uganda, nomwakine indi mwabya bathuliri 28 basa. Muthwabanamo abandu bangyi abasi Olhusungu. Aliwe muthwalhuaho ithwaminya ngoku erithoka eriwathikya abakanzisibawa erikulha-kulhana, thutholere ithw’igha hakiri omughuma w’okwa mibughe yayu. Muthwatsuka erithulira omwa Kampala, eyo Olhughanda lhwabya lhukabuwa kutsibu, neryo muthwathwamu erigha omubughe oyo. Mukyathuthwalira myaka mingyi erithendereryagho, aliwe mwathuwathikya omwa mubiiri wethu w’erithulira! Muthwatsuka eriyitheghererya ndeke ebiyithawa by’obunyakirimu ebya bigha bethu be Biblia. Neryo nabu mubatsuka erithubwira ebiri okwa muthima n’erikangania eriyowa lyabu okwa ebyo bak’igha.

ESYONGENDO-NGENDO

Okwa “syongendo” syethu e Uganda

Etseme y’eribana abandu abayikehirye abakaligha ekwenene muyongera thukabana olhundi lhusunzo olhwa thuthabya thuyitsulirye​—erikolha omubiiri w’obulebererya omwa Uganda. Ahisi sy’obusondoli bwe kyaghanda kye Kenya, muthwathimba omwa kihugho kyosi kye Uganda erisondekania aho abatemburi b’embaghane bakayithaghisibawa. Mirundi mingyi abathebathalholha n’okwa Bema ibakathukokaya. Ibakathuthangirira ndeke nibya n’erithuha eky’erirya.

Olhundi lhughendo lhw’embaghane mulhwakwamako. Erilhua e Kampala, munaghenda olhughendo lhw’ebiro bibiri omwa treyini erihika omwa tawuni ye Mombasa e Kenya neryo kandi namahamba obwathu eriya e Seychelles, ekitsinga ekiri omwa Indian Ocean. N’enyuma waho, omwa 1965 erihika 1972, munatsukiraho erighenda na Barbara ingabungira e Seychelles. Okwa buthuku obo yabya yikere abathuliri babiri neryo muyabya egurupu n’enyuma waho kyamabya kithunga kinene. Esindi “syongendo,” iningabungira balikyethu e Eritrea, Ethiopia, ne Sudan.

Omwa Uganda eby’ekipolitiki mubyalhuaho ibyahinduka amahe akahamba egavumente kinyamahe. Emyaka eyakwamako emyatsi muyakalha kandi mukyaleka inaminya ngoku ni kikulhu erighendera okwa kihano kye Biblia ekya “mulihe Kaisari ebindu bya Kaisari.” (Mk. 12:17) Buthuku bughuma, abandu abosi abathe banya Uganda mubasabwa eriyayihandikisya okwa polisi eyiri hakuhi nabu. Muthwalhuaho ithwakikolha. Enyuma w’ebiro bike inganemufugha omwa Kampala, abapolisi mubanyimania n’owundi mumisyonare. Emithima yethu muyahumba! Mubathuhangirira bathi thuli mbegga neryo mubathuthwalha okwa polisi ngulhu eyo thwayasoborera ngoku ithwe thuli bamisyonare abanzire obuholho. Muthwabasoborera ngoku ithwe thwabiriyihandikisya okwa polisi, aliwe mubathathuhulikirira. Mubathuhamba n’erithuthwalha okwa polisi hakuhi n’omuyi w’abamisyonare. Omuthima mwasuba omo nda oyukahikirawako okwa polisi eyo oyuwabya inianasi ku thwabiriyihandikisya akathuminyerera n’erihamulha athi bathulhwike!

Omwa biro ebyo, mughulhu mungyi emibere iyikathukalira thukahika okwa mikangyi, kutsibu-tsibu abasirikali abathamire bakathwimania. Obuli ndambi ithukasaba neryo ithwayowa buholho kandi ibathulhabya ndeke. Eky’obulighe, omwa 1973 abamisyonare abosi ab’omwa bihugho by’eyihya mubathibithwako omwa Uganda.

Erikolha esyokopi sy’olhupapura lhw’Omubiiri Wethu w’Obwami, okwa muthahulha we Abidjan, Côte d’Ivoire

Kandi muthwathumwa ehandi, lero e Côte d’Ivoire, ebulengera lyuba bwe Afirika. Eyi yabya mbinduka nene: eribeghera eyindi kalikya n’erithasyabugha e French obuli ndambi, n’eribya n’abamisyonare abalhuire omwa mibere muthina-muthina! Kandi muthwayilhangirira erisondolha lya Yehova abandu abayikehirye kandi ab’emithima myolho bakalhuaho ibahulikirira engulhu yuwene. Ithwe bosi haghuma muthwayilhangirira ngoku eriyikethera Yehova kyabirithunganania esyonzira syethu.

ENGEBE ERIHINDUKA

Neryo kitsumbukirania Barbara mwapimwa mw’ekansa. Mirundi mingyi ithukabya ithunemusuba eka e Yuropu Barbara akayathunga omubatsi, neryo omwa 1983 muthwaminya ngoku sithwangathasyakolera omwa Afirika. Ekyo mukyathughunza amani kutsibu!

Ekansa ya Barbara muyayongera ithunemukolera okwa Beteli kwe London, n’erighunzerera mwaholha. Abanya Beteli mubanyiwathikya kutsibu. Kwilhabirirya mughalha wethu mughuma na mukali wiwe mubanyiwathikya erighenda-ghendania n’emibere n’erilholha embere eriyikethera Yehova. Enyuma waho munabana mwali wethu oyuwabya akawathikya okwa Beteli kandi oyuwanakolire obutemburi bw’embaghane oyo olhwanzo lhwiwe olho abya awithire Yehova mulhwanyikangania ku ni mundu w’obunyakirimu. Naherukaya Ann omwa 1989, kandi erihika na munabwire thunemukolera okwa Beteli kwe London.

Ithune na Ann embere sye Beteli mbyaka eye Britain

Eritsuka 1995 erihika 2018, munathunga olhusunzo lhw’erikolha ng’omuthumwa erilhua okwa kyaghanda kikulhu (kera oyuwabya akahulhwamo omulebererya w’ezoni), eribungira ebihugho nga 60. Omwa buli lhubungo, munayilhangirira ngoku Yehova akatsumulha abaghombe biwe omwa mibere muthina-muthina.

Omwa 2017 muthwabungira e Afirika. Munatsema ingahikya Ann ye Burundi kandi ithwe bosi muthwatsema kutsibu thukalhangira ngoku yabiribya engulha-kulhana! Okwa mbalhu eyo nathulirako kera 1964, lino kuli e Beteli eyuwene eyikawathikaya abathuliri abalhabire omu 15,500.

Omwa 2018 munatsema ingabana olhupapura olhuli kw’ebihugho ebyo ngendibungira. E Côte d’Ivoire yabya nyighuma y’okwa bihugho ebyo. Munabya ng’oyuwamahika eka thukahika e Abidjan, omuyi munene omwa Côte d’Ivoire. Nabere ingalebya okwa lhupapura olhuli kw’esyonamba sy’esyosimu sy’abaghalha bethu abakakolera okwa Beteli, munaminya erina Sossou erya mughalha wethu oyuwabya omwa kisenge ekikwamire ekisenge ky’abagheni eky’okwa Beteli ekyo thwabyamo. Mun’ibuka ngoku mwakolha ng’omulebererya w’etawuni ye Abidjan omughulhu nabyayo. Aliwe abya is’iyo. Abya ini wundi Sossou​—mughalha wiwe.

Yehova abiribya inianemuberererya ebinywe biwe. Omwa bitsibu bingyi, nabiriyilhangirira ngoku thwamayikethera Yehova, omo kwenene akathungananaya esyonzira syethu. Lino thwanzire kutsibu erilholha embere erikwama enzira eyithehwayo eyikendi syongera erikanya kutsibu nibya omwa kihugho kihya-kihya.​—Emi. 4:18.