1. Omulhwana mughuma mwakangania athi kw’awithe amaha w’erilhubuka?

 OMULHWANA oyukahulhawamo Matthew awithe obulhwere obukalire obwabirileka iniasemezibwa ngendo nyingyi. Iniane w’emyaka musanju, iyo n’efamile yabu mubalebya endegheka y’obuli kwezi eya JW Broadcasting^®. Okw’ihwererera ly’endegheka eyi, mubalhangira omuziki w’evidiyo owahambire okw’ithangirira abakalhubuka. b Endegheka yabere yikahwamo, Matthew mwaghenda ahali ababuthi biwe, mwabahamba omwa byalha n’eribugha athi: “Mama, thatha, mwanamalhangira? Nibya nomunangaholha ngendi syalhubuka. Munyilindirire; kikendi syabya.” Thalengekania ababuthi aba nga batholere eribya imubayowa bathi bakaminya ngoku omwana wabu awithe erikirirya linene omo maha w’erilhubuka?

2-3. Busana naki ni kibuya ithwe erilengekania okwa mulhaghe w’erilhubuka?

² Mughulhu wosi, thukakolha ndeke thukalengekania okwa mulhaghe we Biblia ow’erilhubuka ow’obuthuku obukasa. (Yn. 5:28, 29) Busana naki? Kundi sithwasi nga ni mughulhu wahi thwangawako obulhwere obukahira engebe y’omwa kabi kutse eriholerwa omwanzwa kitsumbukirania. (Omu. 9:11; Yak. 4:13, 14) Amaha wethu w’erilhubuka anganaleka ithwaghumira ebitsibu ng’ebyo. (1 Tes. 4:13) Amasako akathukakasaya ngoku Thatha wethu w’elhubulha anathwasi ndeke kandi athwanzire kutsibu. (Lk. 12:7) Thalengekania Yehova Nyamuhanga ng’atholere eribya iniathwasi bungahi eribya iniakendi syathulhubukya ithune n’emibere n’amaaka wethu w’eryibuka. Kandi Yehova k’athwanzire kutsibu eribya iniabirithuha akaghisa k’erisyabana engebe y’erikotha nibya n’erithulhubukya kyamayithaghisibwa!

 ³ Omo mwatsi ono, thukendi tsuka erikania okwa byangaleka ithw’ikirirya omwa mulhaghe w’erilhubuka. Neryo thukendilebya omwatsi we Biblia owakaghumaya erikirirya owalimo ebinywe by’erisako erihirikirire omwatsi wethu: “Mughalha wenyu asyalhubuka.” (Yn. 11:23) Erighunzerera thukendi minya ngoku thwang’ongera erikirirya omo maha w’erilhubuka.

4. Erithoka erikirirya omwa mulhaghe, thutholere ithwakakasyaki? Iha eky’erileberyako.

⁴ Erithoka erikirirya omwa mulhaghe, thutholere ithw’ikirirya ngoku oyukaha omulhaghe oyo anzire kandi awithe amaaka, kutse obuthoki bw’eriberereryagho. Ng’eky’erileberyako: Thathera akasasani ekiyagha ikyabiritherya enyumba yawu. Omunywani iniakuhikako n’erikulhaghanisya athi, ‘Ngayakuwathikaya erithasyahimba enyumba yawu.’ Ali mw’okwenene, kandi wunakakasirye ngoku anzire iniakuwathikya. Amabya ini muhimbi oyuwasi ndeke kandi inianawithe eby’erikolesya ebikayithaghisibawa, wukaminya kw’akendi thoka. Neryo wukaligha eriyilhagha liwe. Kandi ibbwa omulhaghe wa Nyamuhanga ow’erilhubuka? Mbwino kwenene ananzire kandi anawithe amaaka w’eriberereryagho?

5-6. Busana naki ithwayikethera ngoku Yehova anzire erisyalhubukya abaholi?

⁵ Mbwino Yehova ananzire erisyalhubukya abaholi? Ahathe erithika-thika, anzire. Mwasondolha abahandiki be Biblia ng’ab’abo erihandika omulhaghe wiwe w’erilhubuka ow’obuthuku obukasa. (Isa. 26:19; Hos. 13:14; Erib. 20:11-13) Kandi Yehova akabya amayilhagha, mughulhu wosi akakiberereraya. (Yos. 23:14) Erithwalira haghuma, Yehova anzire inialhubukya abaholi. Busana naki ithwabugha thuthya?

⁶ Thalengekania oko bya Yobu abugha. Abya inianasi ngoku nomwangaholha, Yehova angakandire erimulhubukya. (Yobu 14:14, 15) Erikandira iryan’eryo, lya Yehova anawithire abaramya biwe abosi ababiriholha. Anzire kutsibu erisyabalhubukya ibanawithe amaghalha awuwene kandi ibanatsemire. Kandi ibbwa esyobbiliyoni sy’abandu abaholha isibali bathabana akaghisa k’erigha oku Yehova? Nabo Nyamuhanga wethu w’olhwanzo anzire erisyabalhubukya. (Emib. 24:15) Anzire ibabana akaghisa k’eribya banywani biwe n’eribyaho kera na kera okwa kihugho. (Yn. 3:16) Ahathe erithika-thika, Yehova anzire inialhubukya abaholi.

7-8. Busana naki ithwayikethera ngoku Yehova awithe amaaka w’erilhubukya ababiriholha?

⁷ Mbwino Yehova anawithe n’amaaka w’erisyalhubukya abaholi? Ahathe erithika-thika! Iyo ni “Muthoki w’Ebyosi.” (Erib. 1:8) Neryo awithe amaaka manene aw’erikinda enzighu yosi-yosi, nibya n’olhuholho. (1 Kor. 15:26) Eriminya ekyo kikaleka ithwasika n’erihumulikana. Thulebaye ekyalholirweko kya Mwali Wethu Emma Arnold. Iyo n’efamile yiwe mubabana erilengwako linene omwa buthuku bw’Olhuhi lhw’Ekihugho Kyosi Olhwakabiri. Erithoka erihumulikania mwali wiwe busana n’eriholerwa abanzwa babu omwa syokampu sye Nazi, Emma mwabugha athi: “Ababiriholha ku babya isibendisyalhubuka, neryo enzighu yethu, olhuholho, iyikendibya iyiwithe amaaka kwilhaba Nyamuhanga, kwa bithe?” Ahathe erithika-thika, sihali ekiwithe amaaka kwilhaba Yehova! Nyamuhanga omuthoki w’ebyosi oyuwahangika engebe anawithe amaaka w’erilhubukya ababiriholha.

⁸ Eyindi nzumwa eyikaleka ithwaligha ngoku Nyamuhanga akendi syalhubukya abaholi yiri yithi iyo syalibirirawa nahake. Akabirikira obuli ngununu oko lina lyayo. (Isa. 40:26) Kandi an’ibukire ababiriholha. (Yobu 14:13; Lk. 20:37, 38) Kimwolhobere eryibuka obuli  katotorera akahambire okw’abakendi syalhubukya, imwamuli emibere eyo basighalhaya oko babuthi babu, ebyabalhabiremo, n’amaaka wabu w’eryibuka.

9. Busana naki ithw’ikirirya omwa mulhaghe wa Yehova w’erilhubuka ow’obuthuku obukasa?

⁹ Omo kwenene, thwangan’ikirirya omulhaghe wa Yehova ow’erilhubuka ow’obuthuku obukasa kundi thunasi ngoku anzire kandi kw’awithe amaaka w’eriberereryagho. Thalengekania okwa yindi nzumwa eyanga leka iw’ikirirya omulhaghe wa Nyamuhanga ow’erilhubuka: Yehova anakikolire. Omwa buthuku bwe Biblia, mwaha abalhume bake abathaleghulha, imwamune na Yesu, amaaka w’erilhubukya abaholi. Thulebaye omwatsi owahambire oko lighuma ly’okw’ilhubuka erya Yesu akolha owali omu Yoane esura 11.

10. Ni kyahi ekyabya e Betania Yesu inianemuthulira eyisirya we Yorodani, kandi mwakolhaki? (Yoane 11:1-3)

¹⁰ Soma Yoane 11:1-3. Thalengekania oko kyabya e Betania okw’ihwererera ly’omwaka wa 32 E.K. Yesu aby’awithe omwa kyalu eki mw’abanywani—Lazaro n’abali babu babiri, Maria na Marata. (Lk. 10:38-42) Aliwe Lazaro mwathoha, na bali babo mubayibulha-bulha. Mubamanyisya Yesu oyuwabya eyisirya we Yorodani, olhughendo lhw’ebiro nga bibiri erilhua e Betania. (Yn. 10:40) Eky’obulighe, Lazaro mwaholha omuthumwa imwanamahika oku Yesu. Nomwakine indi Yesu mwaminya ngoku munywani wiwe abiriholha, mwathasyaghunzayo ebindi biro bibiri n’enyuma waho amatsuka olhughendo lhw’eriya e Betania. Neryo aho Yesu ahikirayo, habya ihamabirilhaba biro bbini Lazaro aliholire. Yesu mwanza erikolha ekindu ekikendi ghasira banywani biwe kandi ekikendiha olhukengerwa oku Nyamuhanga.—Yn. 11:4, 6, 11, 17.

11. N’isomo lyahi erihambire okwa bunywani erya thuk’igha omo mwatsi oyu?

¹¹ Omwatsi oyu akathukangiriraya erisomo erihambire okwa bunywani. Thakilengekaniako: Maria na Marata babere bakathumira Yesu y’omwatsi mubathabugha bathi ase e Betania. Babya ibakamumanyisaya ngoku munywani wiwe mwanzwa alhwere. (Yn. 11:3) Lazaro abere akaholha, Yesu anganamulhubukirye iniane haali. Aliwe Yesu mwathwamu erighenda e Betania eriyabya na banywani biwe Maria na Marata. Wunawithe omunywani oyuwanga kuwathikya isiwuthamusaba wuthi akuwathikaye? Aho wukaminya ngoku wunawithe oyuwanga kuwathikya omo mughulhu “w’obulighe.” (Emi. 17:17) Nethu nga Yesu, ambi obunywani bwethu n’abandi ibwabya ng’obo. Neryo thusube omo mwatsi thwanalebya ekyakwamako.

12. Ni kyahi ekya Yesu alhaghanisaya Marata, kandi busana naki si mulhaghe buyira? (Yoane 11:23-26)

¹² Soma Yoane 11:23-26. Marata mwaminya ngoku Yesu ane hakuhi ne Betania. Mwanguha eriyasanga-ngana nayu, neryo mwabugha athi: “Mukama kumbe wabya hano, mughalha wethu nga syali thaholha!” (Yn. 11:21) Ni kwenene anganalhamirye Lazaro. Aliwe Yesu abya inianemulengekania okw’ikolha ekindu ekithe  kyang’ibiriranwa nahake. Mwalhaghanisya athi: “Mughalha wenyu asyalhubuka.” Mwathasyaha Marata y’eyindi nzumwa eyangalekire in’ikirirya omwa mulhaghe wiwe, akabugha athi: “Ingye indi erilhubuka, n’engebe.” Ni kwenene, Nyamuhanga abya iniabirimuha amaaka w’erilhubukya abaholi. Ahanyumaho, abya iniabirilhubukya omusika mulere oyuwabya imwanamaholha n’erilhubukya omulhwana obundi oko kiro ekyo anaholeramo. (Lk. 7:11-15; 8:49-55) Aliwe, mbwino inianalhubukya omundu oyuwabirighunza biro bbini aliholire kandi oyuwabiritsuka eribbolha?

13. Ngoku kiri omu Yoane 11:32-35, Yesu mwakolhaki akalhangira Maria n’abandi bakalira? (Lebaya n’ekisasani.)

¹³ Soma Yoane 11:32-35. Thathera akasasani k’ekyakwamako. Maria owundi mwali wabo Lazaro mwahulhuka eriyabanangana na Yesu. Mwasuba omwa bya mwali wabu abugha bino: “Mukama kumbe wabya hano, mughalha wethu nga syali thaholha.” Iyo n’abandi abo abya nabu babya ibabiribya omo bulighe bunene. Yesu abere akowa n’erilhangira bakalira, mwakwa obulighe bunene. Busana n’erikwira abanywani biwe b’obulighe bunene, mwalira. Abya inianasi nga kikalhuma bungahi eriholerwa. Ahathe erithika-thika, aby’anzire kutsibu erighunzaho ekyaleka ibalira!

14. Ekya Yesu akolha akalhangira Maria akalira kikathweghesayaki oku Yehova?

¹⁴ Ekya Yesu akolha akalhangira Maria akalira kikathukanganaya ngoku Yehova ni Nyamuhanga oyukakwira abandi b’obulighe. Busana naki ithwabugha thuthya? Ngoku thwanalhangira omo mwatsi w’ahanyuma, Yesu akakanganaya ndeke-ndeke amalengekania n’eriyowa lya Thatha wiwe. (Yn. 12:45) Neryo thukabya thukaminya ngoku Yesu mwalira akakwira banywani biwe ababiriholerwa b’obulighe, ithwangana ghunzerera thuthi na Yehova nayu akakwa obulighe akalhangira thukalira busana n’obulighe. (Esy. 56:8) Mbwino ekyo sikirileka wukanza eriyithunda hakuhi na Nyamuhanga wethu ow’olhukeri?

15. Ngoku kiri omu Yoane 11:41-44, ni kyahi ekyabya okw’isinda ya Lazaro? (Lebaya n’ekisasani.)

¹⁵ Soma Yoane 11:41-44. Yesu abere akahika okw’isinda ya Lazaro mwabugha athi  balhusayeho eribwe. Marata mwaghana n’eribugha athi omubiri wiwe atholere eribya inialikubeha. Yesu mwasubirya athi: “Mundithakubwira nyithi, wamikirirya, wasyalholha oko lhukengerwa lhwa Nyamuhanga kwehi?” (Yn. 11:39, 40) Neryo Yesu mwalhalhamira endatha n’erisaba iniane embere sy’abandu. Mwanza eriha Yehova y’olhukengerwa olhwosi busana n’ekyakwamako. Neryo Yesu mwabirikira athi: “Lazaro, hulhuka!” Na Lazaro mwahulhuka omw’isinda! Yesu abya iniamakolha ekindu eky’abandi babya bakalengekania bathi sikyangathokekana.

16. Omwatsi owali omu Yoane esura 11 akaghumaya athi erikirirya lyethu omwa maha w’erilhubuka?

¹⁶ Omwatsi owali omu Yoane esura 11 akaghumaya erikirirya lyethu omo maha w’erilhubuka. Athi? Ibuka ekya Yesu alhaghanisaya Marata: “Mughalha wenyu asyalhubuka.” (Yn. 11:23) Nga Thatha wiwe, Yesu anzire kandi awithe amaaka w’eriberererya omulhaghe oyo. Eririra liwe mulyakangania ngoku erilhua oko muthima akakandira erighunzaho olhuholho n’obulighe obukalhwiririramo. Kandi Lazaro abere akahulhuka omw’isinda, Yesu mwakangania kw’awithe amaaka w’erilhubukya abaholi. Thasyalengekanaya n’okwa bya Yesu ibukaya Marata bino: ‘Mundithakubwira nyithi, wamikirirya, wasyalholha oko lhukengerwa lhwa Nyamuhanga kwehi?’ (Yn. 11:40) Thuwithe nzumwa mbuya esy’erikirirya ngoku omulhaghe wa Nyamuhanga ow’erilhubuka akendi syabererera. Aliwe, thwanga kolhaki eryongera erighumya erikirirya lyethu omo maha aya?

17. Thutholere ithwabya ithun’ibukireki thukasoma oko myatsi y’erilhubuka eyiri omwa Biblia?

¹⁷ Soma n’erighanirya okw’ilhubuka eryabya kera. E Biblia yikakanaya oko bandu munani abalhubukibawa oko kihugho. c Busana naki iwuthayithendya okwa myatsi eyi mughuma okwa mughuma? Wukakolha  ekyo, ambi iwibuka ngoku abo babya bandu bonyine-nyine—abalhume, abakali, n’abaana. Sondekanayamo amasomo agho wang’igha. Lengekanaya ngoku obuli ky’erileberyako kikakanganaya ngoku Nyamuhanga anzire kandi awithe amaaka w’erisyalhubukya abaholi. Ekikulhu kutsibu, lengekanaya okw’ilhubuka likulhu kutsibu—erya Yesu. Wibuke ngoku ebikumi by’abandu mubayilhangirira erilhubuka eri kandi kikaghumaya erikirirya lyethu omw’ilhubuka ly’obuthuku obukasa.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. Wanga kolesya wuthi ndeke esyonyimbo syethu esihambire okwa maha w’erilhubuka? (Lebaya n’omwatsi ahikwa.)

¹⁸ Kolesaya ndeke esyonyimbo esikakanaya okwa maha w’erilhubuka. d (Efe. 5:19) Esyonyimbo esi sikaleka ithwongera erighumya erikirirya lyethu omo maha mabuyanga aya. Sihulikirire, yibegheresayesyo n’erikania okwa syonzumwa esiri omwa binywe byasyo omw’iramya lyenyu ly’eka. Sihambire omwa muthwe. Neryo wamabana ekitsibu ekikahira engebe y’omwa kabi kutse wamaholerwa, omulimu wa Yehova iniakendi kuwathikya eryibukasyo kandi isyakuhumulikania n’erikughumya.

19. Bikahika okw’ilhubuka, ni byahi ebya thwanga lengekaniako? (Lebaya akasanduko “ Ni Byahi Ebya Wanga Babulya?”)

¹⁹ Thera akasasani. Yehova abirithuha amaaka w’erithera akasasani ithune omo kihugho kihya-kihya. Mwali wethu mughuma akabugha athi: “Namabirighunza buthuku inganemuthera akasasani ingane omo kihugho kihya-kihya eribya nga ngane mubeherwa akabeho k’ebimole omo Paradiso.” Thathera akasasani wukalholha oko balhume n’abakali ab’erikirirya ab’omwa Biblia. Wanzire iwasyalholha okundi? Ni bibulyo byahi ebya wukendisya bulya omundu oyo? Kandi thera akasasani wukathasyabya haghuma n’abanzwa bawu ababiriholha. Thalengekania okwa bikendi syabya mukathasyabya haghuma—ebya mukendi syatsuka erikania, eriwanako, n’emisonia y’obutseme.

20. Thutholere ithwathwamu erikolhaki?

²⁰ Ka thukasima Yehova ya kutsibu busana n’omulhaghe w’erilhubuka! Thwangana yikethera ngoku omulhaghe oyu akendi syabererera, kundi Yehova anzire kandi awithe amaaka w’eriberereryagho. Kwesi thuthwemu eribya ithunemughumya erikirirya lyethu omo maha mabuyanga aya. Omw’ikolha ekyo, ithukendi yithunda hakuhi na Nyamuhanga, oyukabya ng’akalhaghanisaya obuli mughuma w’okw’ithwe athi, ‘Abanzwa bawu basyalhubuka!’