Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Ebibulyo Erilhua Omwa Basomi

Ebibulyo Erilhua Omwa Basomi

Ni kyahi ekikaleka ithwaghunzerera thuthi ebinywe “Wuthulembere buholho,” ebiri omwa Esyonyimbo 12:7, bikakanaya okwa bandu ‘abakanubibawa’ (omulhondo 5)?

Ebithimbire okwa mulhondo oyu bikakanganaya ngoku omulhondo oyu akakanaya okwa bandu.

Esyonyimbo 12:1-4, hakabugha hathi “abathaleghulha bakabulha omwa kathi-kathi k’abandu.” Neryo omwa Esyonyimbo 12:5-7, hakathasyabugha hathi:

“Omwami Mukulhu athi, ‘lino ngendi hika.

Kusangwa ab’obwagha bakanubibawa,

N’abakendereribawa bakasimba eriaghalhwa.

Nasyahabo obuholho obo bakasonda!’

‘E binywe by’Omwami Mukulhu, ni binywe bibuya,

Ni bibuya ng’ebitsipa ebyabirilhaba omo lhuhitsa [ebitsipa ebyabirilhabibwa omwa muliro], ebitukwire ngendo sirinda.

Iwe Mwami Mukulhu, wuthulembere buholho,

Wuthutheghaye okwa bandu abo.’”

Omulhondo 5 akakanganaya ebyo Nyamuhanga akabugha okwa bakanubibawa. Akendisya balhamya.

Omulhondo 6 akongerako athi: “Ebinywe by’Omwami Mukulhu ni binywe bibuya,” ‘biri ng’ebitsipa ebyabirilhaba omo lhuhitsa.’ Ebi ni binywe ebyo Abakrisitayo abathaleghulha bakalighirana nabyo ndeke.—Esy. 18:30; 119:140.

Omwa sindi mbindulha sye Biblia, Esyonyimbo 12:7 hakahindulhawa hathi “wukendi syatheyabo .” Ebinywe ebi bikamanyisayaki?

Kundi omulhondo 7 akwamire omulhondo 6 omuli e “Ebinywe by’Omwami Mukulhu,” abandi ibangana lengekania bathi ebinywe ebi bikakakanaya okwa ebya Nyamuhanga akabugha. Kandi thunasi ngoku Nyamuhanga abiritheya e Biblia nomwakine indi abakahakanisayayo bakahiraho akaghalha erighunzayoho kutse erithoghothyayo.—Isa. 40:8; 1 Pet. 1:25.

Nomwabine, ebiri omwa omulhondo 5 nabyo bihikire. Yehova abirilholha embere eriwathikya n’erilhamya “abakanubibawa” kuthya ‘n’abakendereribawa.’—Yobu 36:15; Esy. 6:4; 31:1, 2; 54:7; 145:20.

Aliwe ibbwa ni bahi abo Yehova akatheghaya ngoku kikanibweko omwa omulhondo 7, b’abandu kutse Ebinywe biwe?

Thukabya thukalebya ndeke olhwimbo olhu, kikalhangirika ndeke-ndeke ngoku omulhondo oyu akakanaya okwa bandu.

Esyonyimbo 12:1 muhakania okwa mibere eyo “abathaleghulha” abangabya ibabirithebibwa bakabyamo. Enyuma waho, thukabana ebinywe ebikakanganaya ngoku Yehova akendi syalhwa n’abakabugha ebithuwene ebyo. Olhwimbo olho lhukathukakasaya ngoku thwangana yikethera Nyamuhanga eriwathikya abandu biwe kundi ebyakabugha ni bibuya.

Neryo omulhondo 7 akabugha athi Yehova akendi syatheyabo, n’ibugha ambu, abandu abakanubibawa n’abandu babi.

Neryo busana naki esindi mbindulha sye Biblia sikahindulha omulhondo oyu sithi: “Wuthulembere buholho”? Erihindulha eri liseghemere okwa esyokopi esiyiketherwe esy’Amasako w’Ekihebrania. E Greek Septuagint yikakolesaya ekinywe “ithwe” kabiri omwa omulhondo 7, ekikamanyisaya abathaleghulha abakanubibawa n’eriendereribwa. Erighunzerera, omulhondo 7 akabugha athi obuli mughuma w’okw’abathaleghulha akendi syatheghibwa okw’abandu abo, abandu abakakulha-kulhanaya obubi. (Esy. 12:7, 8) Omwa Aramaic Targums, omulhondo 7 akabugha athi: “Iwe, Mukama, wukendisya theya abathunganene, wukendi syabatheyabo okwa bandu babi aba kera na kera. Okwa buli lhuhandi ababi bakathimba-thimba, ng’omunyurura owakanyurura omusasi omwa baana b’abandu.” Eki kikongera erikakasya ngoku Esyonyimbo 12:7 sihalikanaya okwa binywe bya Nyamuhanga.

Busana n’ekyo, omulhondo oyu akaha “abathaleghulha” b’amaha ngoku Nyamuhanga akendi syayira eky’akakolha.