Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Obubuya​—Thwanga Bukulha-kulhania Thuthi?

Obubuya​—Thwanga Bukulha-kulhania Thuthi?

OBULI mundu akanza inialhangirwa mwa mundu mubuya. Aliwe, kikalire erikangania obubuya omwa kihugho ekya munabwire. Abandu bangyi ‘sibanzire ekibuya.’ (2 Tim. 3:3) Bangana ghendera okwa malengekania wabu awahambire okwa kihikire n’ekiwire, ibahulha “ebibi mwa bibuya, n’ebibuya mwa bibi.” (Isa. 5:20) Kandi kikalire eribya babuya busana n’emibere thwakuliramu n’obuthahikana bwethu. Neryo, ithwangana yowa nga Anne. * Nomwakine indi abirikolera Yehova habw’emyaka mingyi akabugha athi, “Kikanyikalira eriligha indi naghe nanganabya mundu mubuya.”

Eky’obutseme, ithwe bosi thwangana kangania obubuya! Ni mughuma w’okwa mikolere y’omulimu abuyirire wa Nyamuhanga, kandi omulimu wiwe awithe amaaka kwilhaba ekindu kyosi-kyosi ekyangaleka ithuthakangania obubuya. Thulebaye obubuya nga niki n’eriminya ngoku thwanga kangania ndeke omubere oyu.

OBUBUYA NIKI?

Omwa bikuhi, obubuya kikamanyisaya erithendibya mw’obubi. Omundu mubuya ahenirye omwa by’esyongeso kandi mughulhu wosi akakolha ebihikire. Obubuya bukalhangirika omwa mibere bukahamba okwa bandi. Mughulhu wosi omundu mubuya akasondekanaya esyonzira sy’eriwathikiryamu abandi n’eribakolera ebibuya.

Ahathe erithika-thika wukanalhangira abandi bakakolera ab’eka n’abanywani babu b’ebibuya, aliwe obubuya mbwino bukasubulira aho? Ni kwenene, sihali oyuwanga kangania ndeke-ndeke omubere w’obubuya mughulhu wosi, kundi e Biblia yikabugha yithi “sihali mundu oyuthunganene muna-kihugho, oyukakolha ebibuya emighulhu yosi isyalihalhaya.” (Omu. 7:20) Omukwenda Paulo mwabugha athi: “Nyinasi ngoku hathe kibuya ekikere omw’isi waghe, omw’isi w’omubiri waghe.” (Abar. 7:18) Neryo kwesi ni kibuya eryighira oku Yehova Enzuko y’obubuya thwamanza erithunga omubere oyo.

“YEHOVA NI MUBUYA”

Yehova Nyamuhanga yukahiraho emisingyi eyihambire okwa kibuya. E Biblia yikabugha oku Yehova yithi: “Iwe wuli mubuya, n’emibiiri yawu ni mibuya. Wunyikangiriraye amathegheko wawu.” (Esy. 119:68, NW) Thulebaye ebindu bibiri eby’obubuya bwa Nyamuhanga ebiri omwa mulhondo oyo.

Yehova ni mubuya. Obubuya ni mubere wa Yehova, iyo kw’ali athya. Lhangira ekyabya kyabere omughulhu Yehova abwira Musa athi: “Ngendi lhabya obubuya bwaghe bwosi embere syawu.” Olhukengerwa lhwa Yehova​—imwamune n’obubuya bwiwe​—byabere bikalhaba, Musa mwowa ebinywe bino: ‘Yehova, Yehova Nyamuhanga oyowoswire n’erighanyira n’ow’olhukogho, syanguhire, okw’ihithana, oyo woswire n’obwenge bw’olhwanzo n’omwatsi w’ekwenene, oyukabikira obwenge bw’olhwanzo oko bandu maelfu, oyukabuyira obubi, n’amalholho, n’ebibi, oyuthendisyabya buthasuyira ababi.’ (Eri. 33:19; 34:6, 7) Kwesi hane ekikaleka ithwalhangira ngoku Yehova ni mubuya omwa myatsi yosi. Nomwakine indi Yesu yuwabya ky’erileberyako kikulhu ky’obubuya ng’omundu, mwabugha athi: “Sihali mubuya nina Nyamuhanga iyuwene.”​—Lk. 18:19.

Thukalhangira obubuya bwa Yehova omwa bihangikwa

Emibiiri ya Yehova ni mibuya. Obubuya bukalhangirika omwa byosi ebya Nyamuhanga akakolha. “Yehova akakanganaya obubuya okwa bosi, kandi obughanyiri bwiwe bukalhangirika omwa byosi eby’akakolha.” (Esy. 145:9, NW) Obubuya bwa Yehova sibuli mw’akasolholho, akaha abandu bosi b’engebe n’ebyosi ebya bakayithagha eribyaho. (Emib. 14:17) Kandi obubuya bwiwe bukalhangirika omughulhu akathughanyira. Omuhandiki w’esyonyimbo mwahandika athi: “Iwe Mukama, wuli mubuya, kandi wukabuyira.” (Esy. 86:5) Thuyikethere ngoku Yehova “syalikagha ekindu n’ekighuma kibuya oko bakakolha ebithunganene.”​—Esy. 84:11.

“MWIGHE ERIKOLHA NDEKE”

Thuhangikirwe omwa kisosekanio kya Nyamuhanga, neryo thunawithe amaaka w’eribya babuya n’erikolha ebibuya. (Enz. 1:27) Nibya, n’Ekinywe kya Nyamuhanga kikathubwira kithi ‘thwighe erikolha ndeke [ebibuya].’ (Isa. 1:17) Aliwe thwanga kulha-kulhania thuthi omubere oyu? Thulebaye esyonzira isathu ngoku thwanga kolha eki.

Ey’erimbere, thwangana saba omulimu abuyirire, kundi akawathikaya Abakristayo eribya n’obubuya bw’okwenene. (Gal. 5:22) Kwenene, omulimu wa Nyamuhanga angana thuwathikya erianza ekibuya n’erighana ekibi. (Abar. 12:9) Ni kwenene, e Biblia yikabugha yithi Yehova angana thuwathikya ithwanza kutsibu ‘erikolha n’eribugha ebibuya.’​—2 Tes. 2:16, 17.

Eyakabiri, thutholere ithwasoma Ekinywe kya Nyamuhanga. Thwamakolha ekyo, Yehova iniakendi thukangirirya omwa “buli nzira yuwene” n’erithuthokesya erikolha “obuli mubiiri owene.” (Emi. 2:9; 2 Tim. 3:17) Thwamasoma n’erighanirya okwa bya thukasoma, ithukendi sulya omwa mithima yethu mw’ebindu bibuya ebihambire oku Nyamuhanga n’erisonda liwe. Neryo ithukendyongera omwa kighona kyethu mw’ebibuya ebyangana syathuwathikya embere.​—Lk. 6:45; Efe. 5:9.

Eyakasathu, thukakolha ngoku thwanga thoka “erigherererya ekibuya.” (3 Yn. 11) Omwa Biblia mune eby’erileberyako ebyo thwanga gherererya. Ni kwenene, eby’erileberyako ebilengireyo ni Yehova na Yesu. Aliwe kandi thwangana lebya n’abandi ababya basibwe busana n’obubuya bwabu. Ababiri abo thwanga lengekaniako ni Tabita na Barnaba. (Emib. 9:36; 11:22-24) Wangana ghasirwa omw’ilebya ndeke ebibahambireko, iwalhangira ndeke ebyo bakolha eriwathikya abandi. Lengekanaya okwa kya wangakolha eriwathikya abandi omw’eka yawu kutse omwa kithunga kyawu. Kandi lhangira ngoku ababiri abo mubaghasirwa busana n’eribya n’erina libuya ery’eribya bandu babuya. Soma n’erighanirya okwa myatsi eyi.

Kandi thwangana lengekania okwa by’erileberyako ebya munabwire eby’abo abakakolha ebibuya. Ng’eky’erileberyako, lengekanaya okwa basyakulhu abakakolha kutsibu omwa kithunga ‘abanzire ekibuya.’ Isiwibirirawa bali bethu abathaleghulha ‘abakakangiriraya emyatsi mibuya’ omwa binywe n’omwa ky’erileberyako kyabu. (Tito 1:8; 2:3) Mwali wethu oyukahulhawamo Roslyn akabugha athi: “Munywani waghe akakolha kutsibu eriwathikya n’erihimba abandi omwa kithunga. Akalengekanaya okwa mibere eyabalimu kandi ihayira iniabaha ehihembo kutse eribawathikya omwa sindi nzira. Ngamuthwalha ng’omunywani mubuya.”

Yehova akahira omwa bandu biwe mw’omuhwa ‘w’erisondya ebibuya.’ (Amo. 5:14) Erikolha ekyo, likendi thuwathikya erianza ebihano biwe n’erithuhira mw’omuhwa w’erikolha ekibuya.

Thukalengaho eribya babuya n’erikolha ebibuya

Isithwalengekanaya thuthi eribya babuya thutholere ithwakolera abandi b’ebindu binene-binene kutse eribaha ebihembo eby’obughuli bunene. Ng’eky’erileberyako: Ekirimwa erithoka erikulha, sithulikyutha kw’amaghetse manene murundi mughuma, aliwe thukakyuthangirira mirundi mingyi omo maghetse make-make. Kuthya, thwamakolera abandi b’ehindu hike-hike hinene ehy’eribawathikya, ikikendi kangania kithi thuli babuya.

E Biblia yikathubwira yithi ‘thusike’ kutse eribya ithunayitheghekire erikolha ebibuya. (2 Tim. 2:21; Tito 3:1) Thwamatsomana emibere eya bandi balimu, ithukendi lhangira esyonzira esya thwanga tsemeseryamu abataka bethu busana ‘n’eribawathikya n’eribahangania ndeke.’ (Abar. 15:2) Ekyo imwanganabya eribaha okwa bya thuwitheko. (Emi. 3:27) Ithwangana kokya omundu okw’irya kutse eribya haghuma busana n’erihimbangana. Thwamaminya omundu mulebe kw’alhwere, ithwangana mubungira, kutse ithwamutherera esimu. Ni kwenene, thwangana bana ehighisa hingyi ehy’eribugha “ebinywe bibuya ebikawathikaya n’erihimba abandu, ebikaha olhukogho oko bandu abakowa.”​—Efe. 4:29.

Nga Yehova, thukanza ithwakolha ebibuya okwa bandu bosi. Neryo si thuli solholha abandu. Enzira ngulhu eyo thwanga koleramu abandu bosi ebibuya ly’eribathulira engulhu yuwene y’Obwami. Ngoku Yesu analhaghira, thukanza ithwakolha ebibuya nibya n’okwa bathuponire. (Lk. 6:27) Si kibi eribya n’olhukeri n’erikolera abandi b’ebibuya, kundi “sihali omughambo owakalhwa n’emyatsi eyi.” (Gal. 5:22, 23) Thwamabya babuya nomuhane erihakanisibwa kutse ebitsibu, ithwangana leka abandi ibasa omwa kwenene kandi ibaha Nyamuhanga y’olhukengerwa.​—1 Pet. 3:16, 17.

THUKAGHASIRAWA THWAMAKOLHA EBIBUYA

“Omundu mubuya asyayughuthya omo biwe.” (Emi. 14:14) Ni bibuya nga byahi ebyangalhuamu? Thwamabya babuya embere sy’abandi, nabu ibangana thukolha ndeke. (Emi. 14:22) Nibya abandi nomubanga ghana erithukolha ndeke, ithwe erilholha embere erikolha ebibuya kyangana leka ibahindulha amalengekania wabu neryo ibathukolha ndeke.​—Abar. 12:20.

Abangyi bangana bugha ndeke-ndeke ngoku babirighasirwa omw’ikolha ebibuya n’erighana ekibi. Lebaya eky’erileberyako kya Nancy. Akabugha athi, “Nabya mubi, ingali mutswatswa, kandi isingawithe erisikya. Aliwe, nabere ing’igha n’erikolesya ebya Nyamuhanga akabugha athi bihikire, munatsuka eritsema. Lino ngali w’ekitsumbi kandi nabiriyisikya.”

Enzumwa ngulhu eyikaleka ithwakulha-kulhania obubuya yiri yithi erikolha ekyo kikatsemesaya Yehova. Abandi nomubanga ghana erilhangira ebyo thukakolha, Yehova iyo anabilhangire. Analhangire obuli mikolere n’amalengekania wethu mabuya. (Efe. 6:7, 8) Neryo imwalhwiririraki? “Omundu mubuya asyabana erisimwa n’Omwami Mukulhu.” (Emi. 12:2) Neryo kwesi thulhole embere erikulha-kulhania obubuya. Yehova akayilhagha athi “hasyabya olhukengerwa, n’erisikibwa, n’obuholho oko buli mundu oyukakolha ebibuya.”​—Abar. 2:10.

^ enu. 2 Awandi mena abirihindulhwa