Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 13

Mwanzane Kutsibu

Mwanzane Kutsibu

‘Mwanzane n’emithima yenyu yosi n’omuhwa.’​—1 PET. 1:22.

OLHWIMBO 109 Mwanzane Kutsibu Erilhua Okwa Muthima

EBIKENDI KANIBWAKO *

Omw’ithumbi ly’erighunzerera n’abakwenda biwe, Yesu mwahira omuwatho oko lhwanzo (Lebaya enungu 1-2)

1. Ni kihano kyahi ekyo Yesu aha abigha biwe? (Lebaya ekisasani ky’okwa kidipa.)

OMW’ITHUMBI Yesu athali aholha, mwaha abigha biwe b’ekihano. Mwababwira athi: “Ngoku nabiribanza, nenyu mwanzane muthya.” Neryo mw’ongerako athi: “Neryo mwamabya n’olhwanzo, omughuma busana n’oghundi, abandu bosi basyaminya ko muli bigha baghe.”​—Yn. 13:34, 35.

2. Busana naki ni kikulhu erianzana?

2 Yesu mwabugha athi abandu ibakendi minyerera abigha biwe b’okwenene ibanalyakanganaya olhwanzo olhuli ng’olho akanganaya. Ebinywe ebyo ngoku byanakolha omwa kighonye ky’erimbere, ku bine bithya namunabwire. Ky’ekikaleka ikyabya ini kikulhu erianzana nomukyangabya ikikalire!

3. Thukendi kania okuki omo mwatsi ono?

3 Obuthahikana bwethu bukaleka ikyathukalira erianzana. Nomwabine, thutholere ithwalengaho erigherererya Kristo. Omo mwatsi ono, thukendi lebya ngoku olhwanzo lhukathuwathikaya eribya abakahiraho obuholho, eribya butsira kasolholho, n’abakakokaya. Thuk’igha omwatsi ono, yibulhaye: ‘Ni byahi ebya nang’ighira okwa balikyethu ababirilholha embere erikangania olhwanzo nomuhane ebitsibu?’

IBYA OYUKAHIRAHO OBUHOLHO

4. Ngoku kiri omu Matayo 5:23, 24, busana naki thutholere ithwahiraho obuholho na mulikyethu oyuwabirithusoberya?

4 Yesu mwathukangirirya omughaso w’erihiraho obuholho na mulikyethu oyuwabirithusoberya. (Soma Matayo 5:23, 24.) Mwakangania ngoku thutholere ithwabya bughuma n’abandi thwamabya thwanzire eritsemesya Nyamuhanga. Yehova akatsema thwamakolha ngoku thwangathoka eribya buholho n’abalikyethu. Thwamabika ekinigha n’erighana erilengesya erihiraho obuholho, isyendi ligha eriramya lyethu.​—1 Yn. 4:20.

5. Ni kyahi ekyaleka ikyakalira mughalha wethu mughuma erihiraho obuholho?

5 Kyangana kalha erihiraho obuholho. Busana naki? Lengekanaya okwa kyabya oku Mark. * Mwayowa nabi mughalha wethu akamutsambulikania n’erimubughako ebithuwene omwa kithunga. Mark mwakolhaki? Akabugha athi: “Munahithana n’eritsuruma.” Enyuma waho, Mark mwayowa nabi busana n’ekyo akolha, amalengesya n’erisaba mughalha wethu y’ekighanyiro nuku ahireho obuholho. Aliwe mughalha wethu mwaghana erihiraho obuholho. Erimbere, Mark mwalengekania athi, ‘Busana naki inganza erihiraho obuholho n’omundu oyuthanzire?’ Aliwe, omulebererya w’omuthimbo mwabwira Mark athi isyabikyako. Mark mwakolhaki?

6. (a) Mark mwalengaho athi erihiraho obuholho? (b) Mark mwaghendera athi okwa biri omu Abanya Kolosai 3:13, 14?

6 Mark abere akubungulha amalengekania agho iyo awithe, mwalhangira isyayikehirye kandi ku hakanayira iniayithwalha mwa muthunganene kutsibu. Mwaminya kwatholere erihindulha amalengekania wiwe. (Kol. 3:8, 9, 12) Omw’iyikehya mwahikira mulikyethu oyo n’erithasyamusaba ekighanyiro. Mark kandi mwamuhandikira n’esyobaruha, akamusaba ekighanyiro n’erimubwira kwanzire ibabya bughuma. Mark nibya mwaha mughalha wethu oyo y’ehihembo ehyo akalengekanaya athi hikendi tsemesya mulikyethu oyo. Eky’obulighe, mughalha wethu mwathamughanyira. Nomwabine, Mark mwalholha embere erighendera okwa kihano kya Yesu eky’erianza mulikyenyu n’eribya mughanyiri. (Soma Abanya Kolosai 3:13, 14.) Abandi nomubanga ghana eriligha thukanza erihiraho obuholho, olhwanzo lhw’okwenene ilhukendi leka ithwabya ithune mubaghanyira n’eribya ithunemusaba thuthi thuthasyabya bughuma.​—Mt. 18:21, 22; Gal. 6:9.

Omundu amathuhithania, ithwangana yithagha erikolesya nzira nyingyi erihiraho obuholho (Lebaya enungu 7-8) *

7. (a) Yesu mwathubwira athi ithwakolhaki? (b) Mwali wethu mwayisanga omwa mibere yahi eyikalire?

7 Yesu mwathubwira athi ithwakolha abandi ngoku thwanzire ithwakolhwa. Mwongerako athi sithutholere thukasubulira okwanza abathwanzire basa. (Lk. 6:31-33) Nomwakine indi si kya buli kiro, ibbwa omundu omwa kithunga amabya iniakakuyihighulhako kandi isyalyanza n’erikuramukya? Ekyo mukyabya oku Lara. Akabugha athi: “Mwali wethu mwabya isyangabugha naghe kandi isyanga nyiramukya, kandi isingasi nga ni busana naki. Munayowa nabi kandi etseme ey’erighenda okwa mihindano muyahwa.” Okw’itsuka, Lara mwalengekania athi: ‘Sihali ekya nakolire. Nibya, n’abandi omwa kithunga banasi ngoku mwali wethu oyu akanayithwa-yithwa athya.’

8. Lara mwakolhaki erihiraho obuholho, kandi thukamw’ighirakoki?

8 Lara mwayira eky’akakolha erihiraho obuholho. Mwasaba Yehova n’erithwamu erikania na mwali wethu oyo. Mubakania okwa kitsibu, bamawanako, n’erihiraho obuholho. Obuli kindu mukyabya nga kyamuwana. Lara akabugha athi: “Aliwe enyuma waho, mwali wethu oyo kandi mwathasyanyikangania emibere iyan’eyo. Mukyanyighunza amani.” Erimbere, Lara mwalengekania athi iniakendi tsema mwali wethu oyo inianalyahindulha emibere yiwe. Aliwe erighunzerera, Lara mwalhangira ngoku eky’erikolha ly’erilholha embere erianza mwali wethu oyo n’erimughanyira. (Efe. 4:32–5:2) Lara mwibuka ngoku olhwanzo lhw’okwenene “silhuli tsungirira ekibi. Olhwanzo silhuli lhuha, omo myatsi yosi lhuk’ikiriraya, lhukabya n’amaha, lhukayiyinaya.” (1 Kor. 13:5, 7) Lara mwathekana. Endambi muyahika, mwali wethu amatsuka erimutsangira. Wamabya oyukahiraho obuholho n’abalikyenyu n’erilholha embere eribanza, iwukendi kakasya ngoku “Nyamuhanga w’olhwanzo n’ow’obuholho asyabya haghuma [nawu].”​—2 Kor. 13:11.

IBYA BUTSIRA KASOLHOLHO

9. Ngoku kiri omu Emibiri 10:34, 35, busana naki sithutholere thukabya n’akasolholho?

9 Yehova syawithe kasolholho. (Soma Emibiri 10:34, 35.) Thwamabya butsira kasolholho, thukakanganaya ku thuli baana biwe. Thukaghendera okwa kihano ky’erianza mulikyethu ngoku thuyanzire, n’eriwathikya erihira omwa kithunga mw’obuholho.​—Abar. 12:9, 10; Yak. 2:8, 9.

10-11. Mwali wethu mughuma mwayihamo athi amalengekania mabi?

10 Okwa bandi si kyolho eribya butsira kasolholho. Ng’eky’erileberyako, thulebaye ekyabya oku mwali wethu Ruth. Iniakine mulere, omundu mulebe ow’omwa kindi kihugho mwakolera ab’eka yabu b’ekindu kibi. Mukyamuhambako kithi? Ruth akabugha athi: “Munapona obuli kindu eky’omwa kihugho ekyo. Munalengekania indi abandu bosi b’omwa kihugho ekyo ku bane bathya, nibya n’abalikyethu.” Ruth mwayihamo athi amalengekania mabi ayo?

11 Ruth mwalhangira ngoku atholere iniakolha kutsibu eriyihamo amalengekania mabi ayo. Mwasoma ebyalholirweko n’emyatsi eyihambire okwa kihugho ekyo omwa Yearbook. Akabugha athi: “Munahiraho akaghalha erithunga amalengekania awatholere awahambire okwa bandu b’omwa kihugho ekyo. Munatsuka erilhangira ngoku balikyethu b’eyo banzire erikolera Yehova. Munalhuaho inalhangira ngoku nabu ni b’okwa lhughanda lhw’abalikyethu olhw’ekihugho kyosi.” Lyolho-lyolho, Ruth mwaminya ngoku akayithagha erikangania olhwanzo. Akabugha athi: “Iningabya ingabana balikyethu ab’omwa kihugho ekyo, iningahiraho akaghalha eribanywana. Iningakanaya nabu kandi inabaminya ndeke.” Mumwalhwiririraki? Ruth akabugha athi: “Endambi muyahika, amalengekania waghe mabi amanyihwamo.”

Thwamanza kutsibu “balikyethu Abakristo,” isithwendibya n’akasolholho (Lebaya enungu 12-13) *

12. Ni kitsibuki ekyo mwali wethu Sarah aby’awithe?

12 Abandi bakanabya mw’akasolholho isibasi. Ng’eky’erileberyako, Sarah iniakalengekanaya athi syali mw’akasolholho kundi isyali tswera abandu erikwamana n’erangyi yabu, ebyo bawithe, kutse olhukwamirwa olho bawithe omwa kithunga. Aliwe akaligha athi: “Munatsuka erilhangira ku ngane mw’akasolholho.” Omwa nzira yahi? Sarah inialhuire omw’eka eyisomire ndeke neryo iniakanza eribya n’abandu abalhuire omw’eka eyiri ng’eyo. Buthuku bughuma mwanabwira munywani wiwe athi: “Nganywana balikyethu abasomire ndeke. Ngayihighulha okwa bathasomire.” Ahathe erithika-thika, Sarah abya atholere erihindulha amalengekania wiwe. Athi?

13. Thuk’ighaki okwa mibere Sarah ahinduliramu amalengekania wiwe?

13 Omulebererya w’omuthimbo mwawathikya Sarah eryuwania amalengekania wiwe. Akabugha athi: “Mwanyisima busana n’erikolera Yehova buthaleghulha, erisubirya ndeke, n’eriminya ndeke Amasako. Neryo mwanyisoborera athi thukabya thukongera eriyitheghererya e Biblia, thutholere ithwabya n’emibere y’Ekikristayo ng’eriyikehya, obwolho, n’olhukeri.” Sarah mwaghendera okw’ihabulha ly’omulebererya eryo. Akabugha athi: “Munaminya ngoku ekikulhu ly’eribya n’olhukeri n’olhwanzo.” Neryo mwatsuka erithunga amalengekania awatholere oku balikyethu. Akasoborera athi: “Munalengaho eriminya emibere eyikaleka ibabya b’obughuli embere sya Yehova.” Kandi ibbwa ithwe? Sithutholere thukayowa nga thulengire abandi busana n’ekisomo kyethu! Thwamanza kutsibu “balikyethu Abakristo,” isithwendibya n’akasolholho.​—1 Pet. 2:17.

IBYA OYUKAKOKAYA

14. Ngoku kiri omu Abaebrania 13:16, Yehova akayowa athi thukakokya abandi?

14 Yehova akasima thukakokya abandi. (Soma Abaebrania 13:16.) Akakilhangira mwa kighuma ky’okw’iramya lyethu, kutsibu-tsibu thwamawathikya abali omwa buyithawa. (Yak. 1:27; 2:14-17) Busana n’ekyo, Amasako akathuhira mw’omuhwa w’erikokya. (Abar. 12:13) Thwamakokya, thukabya ithukakanganaya abandi ku thubatsomene, ku thubanzire, kandi ku ni banywani. Yehova akatsema thwamaha abandi b’okwa byalya byethu, erinywa nabo, kutse erisiba nabo. (1 Pet. 4:8-10) Aliwe, hane ebyanga leka ikyathukalira erikokya.

“Kera, isingalyanza erikokya, aliwe munahindulha amalengekania waghe kandi kyabirinyilethera etseme nene” (Lebaya enungu 16) *

15-16. (a) Ni kyahi ekikaleka abandi ibasagha erikokya? (b) Ni kyahi ekya wathikaya Edit eriligha erikokya?

15 Emibere eyathulimu yangana leka ithwasagha erikokya. Thalengekania okwa ky’erileberyako ky’omukwakali ya Edit. Athali abya Mwema wa Yehova, inianzire eribya iyuwene. Edit iniakayowa athi abandi ba batholere erikokya.

16 Edit abere abiribya Mwema wa Yehova, mwahindulha amalengekania wiwe. Mwalengaho eribya oyukakokaya. Akabugha athi: “Ekisenge kyethu ky’Obwami kyabere kinemuhimbwa, omusyakulhu mwambwira athi hali mughalha wethu na mukali wiwe abakasyawathikaya okwa buhimbe, n’erinyisaba nga nanganabaha ah’erikesya ahabw’esyowiki ibiri. Mun’ibuka ngoku Yehova atsumulha omukwakali we Zarefati.” (1 Bam. 17:12-16) Edit mwaligha eribya nabu. Mwabana mighisaki? Akabugha athi: “Esyowiki ibiri musyahinduka myezi ibiri. Omwa buthuku obo, muthwabya banywani kundu.” Kandi Edit abirithasyabana n’abandi banywani omwa kithunga. Lino ni mutemburi kandi akakokaya abo akakolha nabu omw’ithulira. Akabugha athi: “Erihithya likaleka ingayowa ndeke! Kandi omo kwenene ekyo kikanyilethera mighisa mingyi.”​—Ebr. 13:1, 2.

17. Ni kyahi ekya Luke na mukali wiwe baminya?

17 Thwanganabya ithunemukokya, aliwe ibbwa mbwino thwangana thasyongera? Ng’eky’erileberyako, Luke na mukali wiwe ni bakokya. Ibabeghere erikokya ababuthi babu, abahughu babu, abanywani, n’omulebererya w’omuthimbo na mukali wiwe. Aliwe, Luke akabugha athi, “Muthwaminya ngoku thukakokaya abanywani n’ab’okw’ithwe basa.” Luke na mukali wiwe mubuwania bathi omubere wabu w’erikokya?

18. Luke na mukali wiwe mubuwania bathi omubere wabu w’erikokya?

18 Luke na mukali wiwe mubahindulha amalengekania wabu babirighanirya okwa binywe bya Yesu bino: “Mwamanza ababanzire, mwasyahemberwaki kwehi?” (Mt. 5:45-47) Mubaminya ngoku batholere ibagherererya Yehova, oyukaha abosi. Neryo mubathwamu erikokya balikyethu abo bathe bathakokya. Luke akabugha athi: “Ithwe bosi lino thukatsemera eribya haghuma. Thukayowa ithuli banywani kandi ithuli bughuma na Yehova.”

19. Thukakanganaya thuthi ku thuli bigha ba Yesu, kandi wamathwamu erikolhaki?

19 Thwamabiriminya ngoku erianzana kutsibu likaleka ithwabya abakahiraho obuholho, abathemo akasolholho, kandi abakakokaya. Thutholere ithwayihamo amalengekania mabi kandi ithwanza balikyethu ba kutsibu erilhua oko muthima. Thwamakolha ekyo, ithukendi tsema n’erikangania ngoku kwenene thuli bigha ba Yesu.​—Yn. 13:17, 35.

OLHWIMBO 88 Nyikangiriraye Esyonzira Syawu

^ enu. 5 Yesu mwabugha athi abandu bangaminyerere Abakristayo b’okwenene busana n’olhwanzo olhwa bawithirene. Erianza abalikyethu kikaleka ithwasondekania obuholho, ithuthabya n’akasolholho, n’eribya abakakokaya. Mughulhu mungyi, eki sikyolho. Omo mwatsi ono thukendiminya ngoku thwanganzana kutsibu erilhua okwa muthima.

^ enu. 5 Awandi mena omo mwatsi ono abirihindulhwa.

^ enu. 57 ERISOBORERA EBISASANI: Mwali wethu akalengaho erihiraho obuholho aliwe bikalema, nomwabine syali bikyako. Iyo erilholha embere erikangania olhwanzo mukyalhuamo emighisa.

^ enu. 59 ERISOBORERA EBISASANI: Mughalha wethu oyukulire akayowa abandi omwa kithunga nga babirimusolholha.

^ enu. 61 ERISOBORERA EBISASANI: Mwali wethu oyuwabya akasagha erikokya akahindulha amalengekania wiwe, kandi ekyo kikongera obutseme bwiwe.