Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 12

Olhwanzo Lhukaleka Ithwaghumira Eriponwa

Olhwanzo Lhukaleka Ithwaghumira Eriponwa

“Neryo ngabahana nyithi, Mwanzane. Ekihugho kyamabakwa obusu, muminye ko kyanyikwa obusu embere w’eribakwabo.”​—YN. 15:17, 18.

OLHWIMBO 129 Thukendi Lholha Embere Eriyiyinia

EBIKENDI KANIBWAKO *

1. Ngoku kiri omu Matayo 24:9, busana naki sithutholere thukasweka ekihugho kyamathupona?

YEHOVA mwathuhangika ithuli b’erianzwa n’erianza. Neryo omundu amathupona, thukayowa nabi obundi nibya n’eryubaha. Ng’eky’erileberyako, mwali wethu oyukahulhawamo Georgina, oyuwikere e Yuropu, akabugha athi: “Inganawithe emyaka 14, mama waghe mwanyipona busana n’erikolera Yehova. Munayowa nga singanzibirwe kandi munatsuka erilengekania indi alinga sindi mundu mubuya.” * Mughalha wethu oyukahulhawamo Danylo akabugha athi: “Abasirikali babere banyiswirya, erinyitsuma, n’erinyihayira busana n’eribya Mwema wa Yehova, munakwa obuba kandi munayowa nabi.” Eriponwa ng’eryo likaluma, aliwe ekyo sikirithuswekaya. Yesu mwabugha athi thukendi syaponwa.​—Soma Matayo 24:9.

2-3. Busana naki abakakwama Yesu bakaponawa?

2 Ekihugho kikapona abakakwama Yesu. Busana naki? Kundi nga Yesu, ‘sithuli b’ekihugho.’ (Yn. 15:17-19) Nomwakine indi thusikirye esyogavumente sy’abandu, thukaghana eriramyasyo kutse eriramya ehiminyikalho hyasyo. Thukaramaya Yehova musa. Thukasighika ehamuli ya Nyamuhanga ey’erithabalha abandu​—ehamuli eyo Sitani “n’ekihanda” kiwe bakahakanisaya kutsibu. (Enz. 3:1-5, 15) Thukathulhughanaya ngoku Obwami bwa Nyamuhanga w’amaha masa w’abandu kandi ngoku bukisiya ibwathulhanga amami wosi aw’akabuhakanisaya. (Dan. 2:44; Erib. 19:19-21) Omwatsi oyo ni ngulhu mbuya okwa bayikehirye aliwe ni ngulhu nyibi okwa bakolha-nabi.​—Esy. 37:10, 11.

3 Kandi thukaponawa kundi thukaghendera okwa bihano bya Nyamuhanga ebithunganene. Ebihano ebi biri mbaghane kutsibu okwa by’ekihugho ekitsandire kino omwa by’esyongeso. Ng’eky’erileberyako, abandu bangyi munabwire bakalhangira nga sikibi erisangira omwa by’obutswatswa ebiri ng’ebyaleka Nyamuhanga iniasuyira e Sodomo ne Gomora! (Yuda 7) Kundi thukaghendera okwa bihano bye Biblia ebihambire okwa myatsi ng’eyi, abandu bangyi bakathusiningulira n’eribugha bathi thuli bandu babi!​—1 Pet. 4:3, 4.

4. Ni mibere yahi eyikathughumaya abandu bakathupona?

4 Ni kyahi ekyangathuwathikya eriyiyinia abandu bakathupona n’erithutsuma? Thutholere ithwabya n’erikirirya erighumire omwa buwathikya bwa Yehova. Ng’engabo, erikirirya lyethu likaleka ithwathoka “eririmya emisoha yosi y’omuliro y’Omubi.” (Efe. 6:16) Aliwe sithuli yithagha erikirirya lisa. Thukayithagha n’olhwanzo. Busana naki? Kundi olhwanzo “silhuli hithana lithya-lithya.” Silhuli lhuha kandi lhukaghumira ebindu ebyosi ebikaponesaya. (1 Kor. 13:4-7, 13) Lino thulebaye erianza Yehova, erianza abalikyethu, nibya n’esyonzighu syethu nga kikathuwathikaya kithi erighumira eriponwa.

ERIANZA YEHOVA LIKATHUWATHIKAYA ERIGHUMIRA ERIPONWA

5. Olhwanzo olhwa Yesu abya awithire Thatha wiwe mulhwamughumya lhuthi?

5 Omw’ithumbi esyonzighu sya Yesu isikisiya isyamwitha, Yesu mwabwira abakamukwama buthaleghulha athi: “Ngoku Thatha anyihana, ko ngakolha nyithya, ekihugho kithoke eriminya ko nyanzire Thatha.” (Yn. 14:31) Olhwanzo olhwa Yesu aby’awithire Yehova mulhwamuha akaghalha ak’erighumira ebitsibu eby’abya iniakayabana. Olhwanzo olhwathuwithire Yehova lhwangana leka nethu ithwakolha ekiri ng’ekyo.

6. Ngoku kiri omwa Abanya Roma 5:3-5, abaghombe ba Yehova bakayowa bathi bakaghumira eriponwa erya bakabana omwa kihugho?

6 Mughulhu wosi olhwanzo olhwa baghombe ba Yehova bamuwithire lhukaleka ibaghumira eriendereribwa. Ng’eky’erileberyako, Abayuda ab’obuthoki ab’omwa koti ngulhu babere babwira abakwenda bathi baleke erithasyathulira, olhwanzo olhw’abakwenda babya bawithire Nyamuhanga mulhwaleka ‘ibakenga Nyamuhanga kwilhaba bandu.’ (Emib. 5:29; 1 Yn. 5:3) Olhwanzo olhughumire ng’olho lhwalhunemughumya balikyethu munabwire, abangyi omw’ibo banemw’imanira esyogavumente esikalire kandi esitsurumire. Omwakanya k’erihwa amani, thukalhangira ini lhusunzo erighumira eriponwa erya thukabana omwa kihugho.​—Emib. 5:41; soma Abanya Roma 5:3-5.

7. Thutholere ithwakolhaki abahughu bethu bakathuhakanisya?

7 Obundi erihakanisibwa lyethu erinene likalhua okwa bahughu bethu. Thukabya thukatsuka erigha oku Yehova, abandi bahughu bethu bangana lengekania bathi thwabirithebwa. Abandi bangana lengekania bathi thwabiribya basire. (Thasyalebaya Mariko 3:21.) Nibya bangana thuhakanisya omw’ithukolha nabi. Ekyo isikyathuswekaya. Yesu mwabugha athi: “Esyonzighu sy’omundu basyabya ibana b’omwa kithunga kiwe.” (Mt. 10:36) Nomwabine, abahughu bethu nomubangathukolha bathi, sithulibathwalha ng’esyonzighu syethu. Olhwanzo olhwa thuwithire Yehova lhukabya lhuk’ongera, n’olhwa thuwithire abandu ku lhukan’ongera lhuthya. (Mt. 22:37-39) Aliwe sithwanga ghana erighendera okwa bihano n’emisingyi ye Biblia habw’erithanza eritsemesya abandu.

Thwangana ghalhwa ahabw’obuthuku, aliwe, mughulhu wosi Yehova akendibya iniane haghuma nethu erithuhumulikania n’erithughumya (Lebaya enungu 8-10)

8-9. Ni kyahi ekyawathikaya mwali wethu mughuma eribya inina muthaleghulha nomuhanabya erihakanisya erikalire?

8 Georgina, oyuthulyakanayako, mwasighalha inina muthaleghulha nomwakine indi mama wiwe mwamuhakanisya kutsibu. Georgina akabugha athi: “Ingye na mama waghe muthwatsuka erigha e Biblia n’Abema ba Yehova. Enyuma w’amezi mukagha, nabere inganza erihindana okwa mihindano, mama waghe mwanyihindukira. Munaminya ngoku anemukolongana n’ababiriyisamambulha okw’ikirirya kandi ngoku akakolesaya amabehi wabu akakania naghe. Kandi iniakanyitsuma, inianyipura kw’esyonzwiri, inianyikamulha, n’erighusa ebitabu byaghe. Nabere nahikya emyaka 15, munabatizibwa. Mama waghe mwalengaho erinyilemesya erikolera Yehova omw’inyithwalha eya bakawathikiraya abalengwa abathawithe esyongeso, abandi ibanabya bakakolesya ebibatsi ebikathamiraya kandi ini ngoli sy’ebibi. Kutsibu-tsibu erihakanisya likakalha erighumira lyamabya irikalhua okwa mundu oyutholere erikwanza n’erikutsomana.”

9 Ni kyahi ekyawathikaya Georgina? Akabugha athi: “Mama waghe akatsuka erinyihakanisya, nabya imunanamabirighunza erisoma e Biblia eyosi. Nabya isinga kithika-thika ku nabiribana ekwenene, kandi iningayowa ingali bughuma ndeke na Yehova. Iningamusaba mughulhu wosi kandi iniakanyowa. Ingane eyo banyithwalha eyo, mwali wethu omwa kithunga mwanyikokya ewiwe kandi thwam’igha okwa biri omwa Biblia haghuma. Okwa buthuku obo, balikyethu ibakanyighumaya. Ibakaleka ingayowa ingali w’okw’ibo. Munayilhangirira ngoku Yehova awithe maaka manene kwilhaba abakathuhakanisaya, nomubangabya ini bahi.”

10. Ni yikethera lyahi eryo thuwithe omu Yehova Nyamuhanga wethu?

10 Omukwenda Paulo mwahandika athi sihali ‘ekyanga thoka erithughabulha oko lhwanzo lhwa Nyamuhanga olhuli omwisi wa Kristo Yesu Omukama wethu.’ (Abar. 8:38, 39) Nibya nomuthwanga ghalhwa ahabw’obuthuku, Yehova akabya iniane okwa lhuhandi lhwethu erithuhumulikania n’erithuwathikya. Kandi ngoku ekyalholirweko kya Georgina kikakanganaya, Yehova kandi akathuwathikaya erilhabira omw’ihiika lyethu libuyanga ery’obunyakirimu.

ERIANZA BALIKYETHU LIKATHUWATHIKAYA ERIGHUMIRA ERIPONWA

11. Olhwanzo olhwa Yesu abugha omu Yoane 15:12, 13 mulhwawathikya lhuthi abigha biwe? Iha eky’erileberyako.

11 Omw’ithumbi Yesu iniakisiya iniakwa, mw’ibukya abigha biwe athi batholere ibanzana. (Soma Yoane 15:12, 13.) Abya inianasi ngoku olhwanzo lhw’eriyihayo lhwangalekire ibabya bughuma n’erighumira eriponwa erya bangabwene omwa kihugho. Thalengekania okwa kyabya okwa kithunga kye Tesalonika. Balikyethu b’omwa kithunga ekyo mub’endereribwa kikanatsuka. Aliwe balikyethu abo mubabya ky’erileberyako eky’eribya bathaleghulha n’eribya n’olhwanzo. (1 Tes. 1:3, 6, 7) Paulo mwabahira mw’omuhwa w’erilholha embere erikangania olhwanzo, nibya “kwilhaba aho.” (1 Tes. 4:9, 10) Olhwanzo lhw’olhwangalekire ibahumulikania ab’omuthima abbunikire n’eriwathikya abahwere amani. (1 Tes. 5:14) Mubaghendera okw’ihabulha lya Paulo, kundi omwa baruha yiwe eyakabiri eyo ahandika enyuma w’omwaka mughuma, Paulo mwababwira athi: “Olhwanzo lhw’obuli mundu omwa kathi-kathi kenyu lhunemukanyirira busana n’abandi balikyethu bosi.” (2 Tes. 1:3-5) Olhwanzo lhwabu mulhwabawathikya erighumira ebitsibu n’eriendereribwa.

Olhwanzo lhw’Ekikristayo lhwangana thuwathikya erighumira eriponwa (Lebaya enungu 12) *

12. Omwa buthuku bw’olhuhi, balikyethu omwa kihugho kighuma mubakangania bathi olhwanzo owundi busana n’owundi?

12 Thulebaye ekyalholirweko kya Danylo, oyothulyakanayako, na mukali wiwe. Etawuni yabu yabere yabya mw’olhuhi, mubalholha embere erihindana, erithulira ngoku bangathoka, n’eriha balikyabu okwa byalya ebyo babya bawithe. Neryo kiro kighuma, abasirikali ibane n’esyombundu mubasa ewa Danylo. Akabugha athi: “Mubabugha bathi ngayighane erikirirya lyaghe. Nabere ingaghana, mubanyiswirya n’eribya ng’abakanza erinyilhasa, erilhabya amasasi w’okwa muthwe waghe. Babere bathe baghenda, mubanyubahisya bathi bakendisubulha n’erihambira mukali waghe y’amakara, ibakesya nayu. Aliwe balikyethu mubathwanguhira erithuhira omwa treyini erithuthwalha omwa yindi tawuni. Sinendisy’ibirirwa olhwanzo lhw’abalikyethu banzwa abo. Kandi thwabere thwahika omwa tawuni eyindi eyo, balikyethu b’eyo mubathuha ebyalya n’erinyiwathikya eribana omubiiri n’ah’er’ikalha! Busana n’ekyo, nethu muthwathoka eriwathikya abandi balikyethu abakathibitha busana n’olhuhi.” Ebyalholirweko ng’ebyo, bikaleka ithwalhangira ngoku olhwanzo lhwethu lhwangana thuwathikya erighumira eriponwa.

ERIANZA ESYONZIGHU SYETHU LIKATHUWATHIKAYA ERIGHUMIRA ERIPONWA

13. Omulimu abuyirire akathuwathikaya athi erighuma omwa mubiiri wa Yehova, abandu nomubanga thupona?

13 Yesu mwabwira abakamukwama athi banze esyonzighu syabu. (Mt. 5:44, 45) Ekyo nina kyolho? Eyihi sikyolho! Aliwe kikathokekana busana n’obuwathikya bw’omulimu abuyirire wa Nyamuhanga. Emikolere y’omulimu wa Nyamuhanga muli olhwanzo, kuthya n’erighumisirizya, olhukeri, obwolho, n’eriyikakirya. (Gal. 5:22, 23) Emibere eyi yikaleka ithwathoka erighumira eriponwa. Abahakani bangyi babirileka erithasyahakanisya busana na bira babu, bakali babu, abaana babu, kutse abataka babu erikangania emibere eyi ibo ng’abikirirya. Abandi bahakani bangyi nibya babiribya baghalha bethu na bali bethu banzwa. Neryo kyamakukalira erianza abakakupona busana n’erikolera Yehova, saba omulimu abuyirire. (Lk. 11:13) Kandi wutholere iwayikethera ngoku mughulhu wosi enzira ya Nyamuhanga y’eyuwene.​—Emi. 3:5-7.

14-15. Ebiri omwa Abanya Roma 12:17-21 mubyawathikya bithi Yasmeen erikangania mwira wiwe y’olhwanzo nomwanabya akamuhakanisya kutsibu?

14 Thulebaye eky’erileberyako kya mwali wethu Yasmeen. Abere akabya Mwema wa Yehova, mwira wiwe mwalengekania athi abirithebwa, neryo mwalengaho erimulemesya erikolera Nyamuhanga. Mwira wiwe iniakamutsuma kandi mwabwira abahughu biwe kuthya n’omukulhu w’edini n’omuthahwa w’ekibindi athi bamubahisaye n’erimutsweba bathi akanza erithwa amaka wiwe. Mwira wiwe nibya iniakasyatsurumira balikyethu ibane omwa mihindano! Mughulhu mungyi Yasmeen iniakalira busana n’erikolhwa nabi.

15 Okwa Kisenge ky’Obwami, eka ya Yasmeen ey’obunyakirimu iyikamuhumulikanaya n’erimughumya. Abasyakulhu mubamuhira mw’omuhwa w’erighendera okwa biri omwa Abanya Roma 12:17-21. (Soma.) Yasmeen akabugha athi: “Sikyabya kyolho. Aliwe munasaba Yehova y’obuwathikya, munalengaho erighendera okwa bya Biblia yikabugha. Neryo mwira waghe iniakabya akaghusa oburofu bw’omwa jokoni inianahithene, iningabubirayamo. Iniakabya akanyitsuma, iningamusubiraya omwa bwolho. Kandi akalhwalha, ingamuthwanira ndeke.”

Thwamanza abakathwendereraya ithwangan’olhobya emithima yabu (Lebaya enungu 16-17) *

16-17. Eky’erileberyako kya Yasmeen kyamakweghesyaki?

16 Yasmeen abiribana emighisa busana n’erikangania mwira wiwe y’olhwanzo. Akabugha athi: “Mwira waghe mwatsuka erinyiyikethera kundi mwaminya ngoku mughulhu wosi ngabugha ekwenene. Mwira waghe mwatsuka erinyihulikirira iniananyisikirye thukakania okwa by’edini, kandi mwaligha erihira omw’eka mw’obuholho. Lino akanyihira mw’omuhwa w’erighenda okwa mihindano. Eka yethu yabiryuwana kandi thuwithe obuholho. Ngwithe amaha indi mwira waghe akendisyaligha ekwenene kandi inianyiyiyungako omw’ikolera Yehova.”

17 Eky’erileberyako kya Yasmeen kikakanganaya ngoku olhwanzo “omwa myatsi yosi lhukikiriraya, lhukabya n’amaha, lhukayiyinaya.” (1 Kor. 13:4, 7) Eriponwa lyanganabya n’amaaka kandi iryakukolha nabi, aliwe olhwanzo ilhwo lhuwithe amaaka manene kutsibu. Olhwanzo lhukahindulha emithima. Kandi lhukatsemesaya omuthima wa Yehova. Aliwe abahakani nomubanga lholha embere erithupona, thukasighalha ithunatsemire. Thuthi?

TSEMA WUKAPONWA

18. Busana naki ithwatsema thukaponwa?

18 Yesu mwabugha athi: “Obutseme buli nenyu omughulhu abandu bakabakwa obusu.” (Lk. 6:22) Sithwe thukathwamu thuthi thuponawe. Sithulitsemera eriendereribwa busana n’erikirirya lyethu. Neryo busana naki ithwatsema thukaponwa? Thulebaye esyonzumwa isathu. Ey’erimbere, thukabya thukayiyinia, Nyamuhanga akatsema. (1 Pet. 4:13, 14) Eyakabiri, erikirirya lyethu likuwanibawa kandi iryaghuma. (1 Pet. 1:7) N’eyakasathu, thukendi syabana ekihembo kibuyanga​—engebe y’erikotha.​—Abar. 2:6, 7.

19. Ni kyahi ekyaleka abakwenda ibatsema enyuma w’eriswiribwa?

19 Yesu imwanamabirilhubuka, abakwenda mubabana obutseme obw’akanayako. Babere babiriswiribwa n’eribwirwa indi baleke erithasyathulira, mubatsema. Busana naki? Kundi “Nyamuhanga akaghanzabo nga batholere erihemulhwa busana n’erina lya Yesu.” (Emib. 5:40-42) Babya banzire Mukama wabu kwilhaba erisagha esyonzighu syabu. Kandi mubakangania olhwanzo lhwabu omw’ithulhughania engulhu yuwene ‘buthumbya.’ Balikyethu bangyi munabwire bakalholha embere erikolera Yehova buthaleghulha nomuhane ebitsibu. Banasi ngoku Yehova syendisy’ibirirwa emibiiri yabu n’olhwanzo olhwa bawithire erina liwe.​—Ebr. 6:10.

20. Thukendi syakania okuki omwa mwatsi ow’akakwamako?

20 Thunali omwa mughulhu mubi ono, ekihugho kikendibya ikinemuthupona. (Yn. 15:19) Aliwe sithutholere thuk’ubaha. Ngoku thukendilhangira omwa mwatsi ow’akakwamako, Yehova ‘asyasikya n’eritheya’ abathaleghulha. (2 Tes. 3:3) Neryo thulhole embere eryanza Yehova, abalikyethu, nibya n’esyonzighu syethu. Thwamaghendera okw’ihabulha eri, ithukendi sighalha ithune bughuma n’erighuma bunyakirimu, ithwaha Yehova y’olhukengerwa, n’erikangania ngoku olhwanzo lhuwithe amaaka manene kwilhaba eriponwa.

OLHWIMBO 106 Erikulha-kulhania Omubere w’Olhwanzo

^ enu. 5 Omo mwatsi ono, thukendi lebya erianza Yehova, erianza abalikyethu, nibya n’esyonzighu syethu nga kikathuwathikaya kithi erighumira eriponwa erya thukabana omwa kihugho. Kandi thukendi lhangira ekyaleka Yesu iniabugha athi ithwatsema thukaponwa.

^ enu. 1 Amena abirihindulhwa.

^ enu. 58 ERISOBORERA EBISASANI: Enyuma w’abasirikali eryubahisya Danylo, balikyethu bakamuwathikaya iyo na mukali wiwe erihumira ehandi, kandi eyo bakathangirirawa ndeke.

^ enu. 60 ERISOBORERA EBISASANI: Mwira wa Yasmeen mwamuhakanisya, aliwe abasyakulhu mubamuha amenge awuwene. Mwalengaho eribya mukali mubuya kandi iniakatsomana mwira wiwe omughulhu alhwere.